handout

Rechtssociologie
Docent: Anco R.O. Ringeling
Programma
• Verplichte literatuur

Boek: Recht en samenleving in verandering van R.J.S. Schwitters,
2e druk

Literatuur via Bibliotheek

Website:
• PowerPoint -presentaties
• leidraad met studievragen
2010
- Universiteit van Aruba -
De website
Adres :
http://www.xa4a.net/sociologie
Rechtssociologie is de sociologie van het recht
1. Wat is sociologie?
Wat is sociologie?
• De sociologie is de wetenschap


van het menselijk samenleven en
het menselijk handelen, voorzover dat handelen wordt
beinvloed door menselijke interactie
• De sociologie vertaalt verschijnselen in de samenleving (b.v.
het recht) in termen van:


kenmerken van sociale verhoudingen en sociale structuren,
met name
sociaal bepaalde handelingspatronen zoals rollen, instituties of
organisaties
Wat is sociologie?
- belangrijke begrippen -
 Sociale structuur

Positie
• Achieved (verworven)
• Ascribed (toegeschreven)

Rol en rollenconflict
• Intern rollenconflict: 1 positie met tegenstrijdige verwachtingen
• Extern rollenconflict: meerdere posities met tegenstrijdige
verwachtingen

Sociale groepering
• Sociale categorie
• Groep
• Organisatie
2010
- Universiteit van Aruba -
Wat is sociologie?
- belangrijke begrippen 
Sociale stratificatie
•
•
•
•

Klasse
Status - statussymbool
Macht
Sociale mobiliteit
Institutie
• samenhangend geheel van posities, rollen en
gestandardiseerde opvattingen en gedragspatronen
• Voorbeelden: huwelijk, gezin, het rechtssysteem

Organisatie
• samenhangend verband van rollen gericht op het
bereiken van bepaalde doelen
2010
- Universiteit van Aruba -
Wat is sociologie?
- belangrijke begrippen -
 Sociale controle
•
Verschillende mechanismen
 formele
 informele
 Sociale functie
•
•
2010
wat is de functie van ‘x’ voor de samenleving?
wat is de werking of het effect van b.v. het ‘rechtssysteem’?
 Manifeste functies (bedoelde effecten)
 Latente functies (onbedoelde, inofficiële effecten)
- Universiteit van Aruba -
Wat is sociologie?
- belangrijke begrippen -

Cultuur
• Normen en waarden
• Referentiekader – sociale bril
• Mentale programmering

Self-fulfilling prophecy
• Definitie van de situatie:
– If men define their situations as real, they are real in their
consequences…
• Mensen construeren deels de eigen (sociale) werkelijkheid
Lekenkennis vs. sociologische kennis
• We hebben allemaal wel enige kennis van onze
samenleving: daarom zijn we allemaal wel een beetje
socioloog
• De lekenkennis komt o.a. tot uiting in (soms tegenstrijdige)
spreekwoorden
“Liefde is blind” vs. “Soort zoekt soort”
 “Kleren maken de man” vs. “Al draagt een aap een gouden ring, hij is
en blijft….”

• Is het menselijk handelen ‘aangeboren’ of ‘verworven’?

Praktische consequenties voor het recht van de ‘nature vs. nurture’
discussie