Tom Persyn - Thuisloosheid
advertisement
Docenten: Mr. Wydooghe, Mr. Gheysen Tom Persyn, 1BaOB Over Hulpverlening Thuislozen hebben vaak verscheidene problematieken, en ze kunnen op verschillende diensten terecht. De ene dienst kan de thuisloze beter begeleiden voor het ene probleem dan voor het andere. De zorg voor de thuislozen kent een hele evolutie. Eind jaren tachtig werd door de Vereniging Der Vlaamse Onthaalhuizen (VDVO) de kleinschaligheid in begeleiding voorop gezet. Thuisloosheid viel vanaf nu onder de bevoegdheid van de minister van welzijn. De nieuwe prioriteit was een kwalitatieve hulpverlening op maat waarin de thuisloze medemens centraal stond. Dit creëerde een grote dynamiek in de sector en verschillende werksoorten kregen duidelijker vorm. Er werd ingegaan op nieuwe noden of veranderende maatschappelijke situaties. Er was een voortdurende maatschappelijke aandacht voor een verbetering van de leefomstandigheden van de thuislozen. (Vb: De ondraaglijke lichtheid van het bestaansminimum, ontstaan van beschut wonen en begeleid zelfstandig wonen, straathoekwerk e.a.). De diensten moeten meer aanbodgericht, emancipatorisch en respectvol staan tegenover de vraag van de cliënt. Uit al die maatschappelijke en beleidsveranderingen bleek dat het C.A.W. nu een heel belangrijke instantie bij het ondersteunen van Thuisloze personen. Er zijn nog andere instanties waar de thuisloze terecht kan. Meer info vindt je bij Contextualiseren: Hulpverleningsinstanties. Knelpunten voor een zorg op maat aan thuislozen: 1) Te weinig expliciete aandacht voor deskundigheidsbevordering en kwaliteitsbewaking 2) Problemen met erkenning en subsidiëring van de sector 3) De diversiteit van de doelgroep 4) Het toenemende complexe karakter van hun problematiek met steeds weer nieuwe noden 5) Gebrekkige continuïteit ! Er is een grote dynamiek binnen de thuislozenzorg om het aanbod steeds weer aan te passen aan de nieuwe noden van de hulpvragers. ! BRONNEN CAW ARCHIPEL,http://www.archipel.be/LinkClick.aspx?link=doc%2FPleidooi+Thuislozenzorg.doc& tabid=3007&mid=4668, Brussle STEUNPUNT ALGEMEEN WELZIJNSWERK, http://www.steunpunt.be/xcms/lang__nlBE/4904/default.aspx, Berchem Tom Persyn, 1BaOB Samenvatting artikel INLEIDING: MAATZORG = een methodiek voor begeleiden van kansarmen (Van Regenmortel; 1992 en 1995)² Waarom de term “maatzorg”? het aanbieden van een zorg op maat, wat het wezenlijk centraal stellen van de hulpvrager/gebruiker inhoudt, de rode draad voor een kwalitatief hoogstaande hulp- of dienstverlening dient te zijn Artikel aandacht op de relatie organisatie --- de gebruiker maatzorg : focus op het kwaliteitsproces; niet op kwaliteitsproduct DE METHODIEK MAATZORG Visie: Omvat volgende aspecten: - de onderkenning van een belangrijke structurele dimensie bij kansarmoede - het multicomplexe karakter van armoede - de nood aan aandacht voor de subjectieve en culturele kenmerken van kansarmen - de erkenning van een grote heterogeniteit onder kansarmen - de noodzaak van het belichten van de positieve krachten en de dynamiek van kansarmen -… Theoretisch kader: verbintenisproblematiek CENTRAAL KENMERK bij kansarmen verbintenis = gestoord op diverse vlakken (met zichzelf, anderen, de maatschappij, toekomst) oplossing? => centraal = creëren van een besef van invloed (TOLKFUNCTIE) Thuislozen = personen zonder wezenlijke verbindingen ‘ontankering’ = proces van verlies van contactpunten, houvast, van steunfiguren etc. OPLOSSING? ‘herankeren’ = creëren van positieve bindingen, een geloof in de eigen mogelijkheden, van het gevoel terug greep te krijgen op het eigen leven, op het nastreven van ‘maatzorg’ dus. KORTOM: streven naar kwaliteit is streven naar een zorg op maat en specifiek voor de thuislozenzorg betekent dit ‘een proces van herankeren’. Tom Persyn, 1BaOB Praktijkvertaling 5 basisprincipes: 1) POSITIEVE HULPVERLENING: - Een klimaat waarbij hulpvragen gerespecteerd worden - Vertrouwensrelatie - Hulpvrager centraal 2) INTEGRALE HULPVERLENING: - ‘brede bril’ voor ogen - aandacht voor verschillende levensdomeinen; voor denken; voor voelen en gedrag; voor verschillende contexten; … 3) HET PARTICIPATIEPRINCIPE: - visie dat ieder persoon = probleemoplossend wezen dat zelf keuzes maakt (verantwoordelijkheid) 4) GESTRUCTUREERDE HULPVERLENING: planmatig werken (maatplan) - exploratie van problemen - de mogelijkheden van de hulpvrager op verschillende levensdomeinen 5) GECOÖRDINEERDE HULPVERLENING: = de uitbouw van een casegebonden overleg, een overleg op maat van de hulpverlener ONDERZOEK ‘MAATZORG IN DE THUISLOZENZORG’ (DEMEYER, PRINCEN & VAN REGENMORTEL, 1997), in opdracht van de Vlaamse Minister van Cultuur, Welzijn en Gezin. Maatzorg toetssteen voor kwaliteit in de thuislozenzorg vragen: * In hoeverre onderschrijven de Vlaamse onthaalcentra het maatzorgconcept? * In welke mate wordt maatzorg toegepast? * Knelpunten? ! Naast de stem van de hulpverleners komt ook de stem van de thuislozen aan bod ! Maatzorgpraktijk in de onthaalcentra ! sterke focus op positieve hulpverlening, andere worden minder gerealiseerd ! - POSITIEVE HULPVERLENING: * warmte, rust en veiligheid bieden * tijdelijk huis aanbieden * zorgen voor een luisterend oor - INTEGRALE HULPVERLENING: * begeleiding sterk gericht op individu * oog hebben voor structurele aspecten Tom Persyn, 1BaOB - PARTICIPATIE: * deelname aan verschillende huishoudelijke taken - GESTRUCTUREERDE HULPVERLENING: * onderzoek => weinig exploratie van problemen - GECOÖRDINEERDE HULPVERLENING: = belangrijk voor de continuïteit in de hulpverlening Knelpunten voor een zorg op maat aan thuislozen: 1) Te weinig expliciete aandacht voor deskundigheidsbevordering en kwaliteitsbewaking 2) Problemen met erkenning en subsidiëring van de sector 3) De diversiteit van de doelgroep 4) Het toenemende complexe karakter van hun problematiek met steeds weer nieuwe noden 5) Gebrekkige continuïteit ! Er is een grote dynamiek binnen de thuislozenzorg om het aanbod steeds weer aan te passen aan de nieuwe noden van de hulpvragers. ! WOORDENLIJST WIKI * autonomie : zelfbestuur * causaliteit : oorzakelijk verband * determinstisch : ‘determinisme’ ; verwijst naar de leer die zegt dat de menselijke wil niet vrij is * diversiteit : verscheidenheid * faciliterende : tegemoetkomende, voorziende * herankeren : het creëren van positieve bindingen, van een geloof in eigen mogelijkheden, van het gevoel terug greep te krijgen op het eigen leven, op het nastreven van ‘maatzorg’ dus. * interpsychisch : alles wat te maken heeft met het binnenkant van de ziel * inherent : onafscheidelijk verbonden * ontankering : een proces van verlies van houvast, van contactpunten, van steunfiguren, van eigen mogelijkheden, een groeien van onmacht, vraagt om ‘herankeren’. * sensibilisering : het gevoelig maken van iets * sporadisch : verstrooid, zeldzaam Tom Persyn, 1BaOB CONTEXTUALISEREN STATISTISCH: Tom Persyn Deze gegevens gaan over het aantal vrouwen die thuisloos zijn maar ook over het aantal allochtonen die thuisloos zijn. Op deze pagina kan je nog doorklikken naar andere sites waar meer statistische gegevens te vinden zijn. Ik vond deze info via Vrind. Thuisloze is allochtoon en vrouw Thuisloze is allochtoon en vrouw (Bron: De Standaard 10 augustus 2005) Eén op de vier thuislozen is van vreemde origine. Dat is bijna een verdubbeling in twee jaar. Het gaat vooral om allochtone meisjes en vrouwen. In de vluchthuizen loopt hun aandeel zelfs op tot 53%. Dat blijkt uit cijfers van het Vlaams Steunpunt Algemeen Welzijnswerk (CAW). Het aantal thuisloze vrouwen is de jongste jaren sterk gestegen. In 1982 maakten ze 18% uit van het totale aantal thuislozen die in de Centra Algemeen Welzijnswerk werden opgevangen. In 2004 was hun aandeel gestegen tot 35%. Bij CAW gaat men er van uit dat dit een onderschatting is.Vrouwen hebben namelijk een groter sociaal netwerk dan mannen en worden vaker door vrienden en familie opgevangen. Deze cijfers betekenen niet dat er minder mannelijke thuislozen zijn in absolute cijfers. In tegendeel zelfs, hun totale aantal neemt namelijk toe. In 2003 waren er 4.745 thuisloze mannen, in 2004 waren het er 5.360. Uit de cijfers van het CAW blijkt ook dat slechts 7% van de thuislozen alleenstaande vrouwen met kinderen zijn. "Slechts" omdat men geneigd is te denken dat het vooral vrouwen met kinderen zijn die het na een echtscheiding financieel moeilijk krijgen. Dit gevoel blijkt dus uit de cijfers helemaal niet te kloppen. Opvallend is ook de toename van het aantal allochtonen onder de thuislozen. In twee jaar tijd is het aantal thuislozen van vreemde origine verdubbeld. Het gaat niet om asielzoekers, want die worden opgevangen in de asielcentra, maar mensen die hier legaal verblijven en meestal van niet-Europese afkomst zijn. Ook de meeste allochtone thuislozen zijn vrouw. Nochtans hebben allochtonen het imago beter voor elkaar te zorgen als iemand van de gemeenschap financieel in de problemen zit. De reden hiervoor is ook de verklaring waarom velel allochtone daklozen vrouwen zijn. De reden dan thuisloosheid isn amelijk vaak uithuwelijking, verstoting, het niet accepteren van overspel en intrafamiliaal geweld. U vindt meer cijfers en informatie over thuislozen in het het persbericht op de website van CAW. Daarnaast biedt deze site ook algemene informatie en definities over thuislozen. Tenslotte kunt ook terecht in de rubriek Cijfers op de CAW-website. Zie ook vroegere berichten: Wanbetalers in België (augustus 2005) Algemeen Verslag over de Armoede (juni 2005) Jaarboek Armoede en Sociale Uitsluiting (januari 2005) Europa telt 15% armen (september 2004) Tom Persyn, 1BaOB JURIDISCH: Thuisloosheid en de samenwerking tussen de beleidsdomeinen Wonen-Welzijn 5.4. Algemeen welzijnswerk 5.4.1. Subsidiëring en programmatie In de loop van 2004 en 2005 heeft het Rekenhof een rechtmatigheidsonderzoek gevoerd met betrekking tot de subsidiëring van de Centra voor Algemeen Welzijnswerk. Uit dat onderzoek blijkt onder meer dat de kernopdrachten van het algemeen welzijnswerk niet eenduidig zijn bepaald, dat de programmatie nog niet is uitgewerkt en dat er nog geen sprake is van een objectief enveloppesubsidiesysteem. De geformuleerde resultaten sluiten aan bij een aantal beleidskeuzen die ik terzake gemaakt heb: • Ik heb een gemengde commissie opgericht, bestaande uit vertegenwoordigers uit de autonome CAW’s, de Federatie van Autonome Centra voor Algemeen Welzijnswerk, het Steunpunt Algemeen Welzijnswerk, mijn administratie en mijn kabinet. Die gemengde commissie moet mij adviseren over de basisopdrachten van de autonome Centra voor Algemeen Welzijnswerk (CAW’s) bepalen en over de positionering van het autonome algemeen welzijnswerk in het Vlaams sociaal beleid. Ook de relatie met de lokale besturen (gemeenten en OCMW’s) zal hierbij ter sprake komen. Om dit werk te vergemakkelijken heeft mijn administratie alvast het bestaande hulp- en dienstverleningsaanbod van de autonome CAW’s in kaart gebracht en beschreven in typemodules. • De boordtabellen en de cliëntregistratie van de autonome CAW’s worden verder op elkaar afgestemd. Op die manier wil ik de administratieve lasten voor de centra verlagen. In 2007 heb ik een budget vrijgemaakt om de autonome CAW’s te ondersteunen om hun ICTinfrastructuur te optimaliseren. Al die elementen zullen mij de noodzakelijke informatie verschaffen om een programmatie uit te werken voor een objectieve en evenwichtige spreiding van het hulp- en dienstverleningsaanbod. De programmatie zal het aantal centra, de werkgebieden van de centra, hun basisopdrachten, hun bijkomende opdrachten en hun hulpverleningscapaciteit met inbegrip van het aantal personeelsleden bepalen. • Om de grootste ongelijkheden in de spreiding van het autonome algemeen welzijnswerk weg te werken, heb ik alvast twee CAW’s uit de regio Halle-Vilvoorde aanvullend erkend voor een totaal van 5 voltijdse equivalenten. • In de loop van 2007 zal mijn administratie aan de hand van de boordtabellen een grondige analyse maken van de inkomsten en uitgaven van de autonome Centra voor Algemeen Welzijnswerk. Dit zal uitmonden in een evaluatie van het enveloppensubsidiesysteem. Er wordt onder meer nagegaan of de enveloppen toereikend of verdedigbaar zijn. Tom Persyn, 1BaOB • Wat de Centra voor Algemeen Welzijnswerk in het kader van de ziekenfondsen (ICAW’s) betreft, heb ik de parameters voor de objectieve verdeling van de subsidies tussen de verschillende ICAW’s aangepast en geactualiseerd. In dat kader voorzie ik een budget van 636.000 euro om tegen eind 2008 de subsidiëring en de hulpverleningscapaciteit van de ICAW’s objectief, evenwichtig en eenvormig te maken. Een gemengde werkgroep (met vertegenwoordigers van de landsbonden, mijn administratie en mijn kabinet) zal een duidelijke taakomschrijving voor de ICAW’s voorstellen. 5.4.2. Thuisloosheid en samenwerking tussen de beleidsdomeinen WonenWelzijn In het kader van de opvolging van de programma’s ‘begeleid wonen en preventieve woonbegeleiding’ in het algemeen welzijnswerk heb ik een stuurgroep bestaande uit vertegenwoordigers van het algemeen welzijnswerk,, mijn administratie en mijn kabinet, de opdracht gegeven op zoek te gaan naar de rol en de mogelijke bijdrage van het algemeen welzijnswerk in het lokale woonoverleg, het doelgroepenbeleid van de huisvestingsactoren en de verhoging van de toegankelijkheid van de sociale huisvesting voor sociaal zwakkere groepen. Daarnaast heb ik de administratie de opdracht gegeven na te gaan hoe op een bovenlokaal niveau de woonbehoeften van diverse sociaal-zwakke groepen geraamd kunnen worden. Het is mijn bedoeling om de resultaten en bevindingen uit deze stuurgroep en deze opdracht mee te nemen in de onderhandelingen omtrent het protocol Wonen-Welzijn met de Vlaams minister bevoegd voor Wonen. De volgende jaren wil ik ook verdere stappen zetten in de ontwikkeling van een vraaggestuurd en behoeftegericht beleid voor thuislozen. Het HIVA-onderzoek Zonder (t)huis heeft voor het eerst de precieze oorzaken van thuisloosheid en de omvang van de problematiek in beeld gebracht. Het staat vooral stil bij het perspectief van de cliënt. Daarnaast zien we dat thuisloosheid vaak te maken heeft met een onvoldoende begeleide uitstroom uit de zwaardere zorgsectoren. Om tegemoet te komen aan de aanbevelingen uit het HIVA-onderzoek Zonder (t)huis stimuleer ik de autonome CAW’s om meer te werken aan de herankering van thuislozen door met deze doelgroep nog sterker vraaggestuurd te werken. In dat kader heb ik het Steunpunt Algemeen Welzijnswerk de opdracht en extra middelen gegeven om de CAW’s specifiek op dat vlak een ondersteuning te bieden. Bron: http://www.wvc.vlaanderen.be/juriwel/nieuws/beleid/pdf/2007/bbv07-05.pdf Tom Persyn, 1BaOB POLITIEK: NVA versus ARMOEDEBESTRIJDING Sociaal en Zeker Solidariteit blijft het uitgangspunt van een toekomstgerichte sociale zekerheid. De structuur en de financiering van het huidig stelsel moeten echter worden aangepast aan de uitdagingen van vandaag en morgen. ANALYSE: Sterk systeem - Betaalbaarheid bedreigd - Gelijke kansen en armoede We mogen terecht trots zijn op onze sociale zekerheid. Het systeem zorgt er in grote mate voor dat mensen die geconfronteerd worden met ziekte of werkloosheid, kunnen terugvallen op de voorziene financiële middelen. De betaalbaarheid van ons sociaal systeem wordt echter bedreigd door de wijzigende verhouding tussen het aantal bijdragebetalers en het aantal uitkeringsgerechtigden. De vergrijzing en de te lage werkgelegenheidsgraad (op het federale niveau) spelen hierin een belangrijke rol. Het is dan ook van cruciaal belang om deze verhouding opnieuw in de juiste richting te sturen. Een echt sociaal beleid heeft extra aandacht voor wie noodgedwongen aan de kant blijft staan. Armoedebestrijding moet een prioriteit worden. Armoede aanpakken Het federaal beleid moet ondersteunend en aanvullend zijn bij het beleid dat de Vlaamse overheid reeds voert. Dit wil zeggen dat ook op het federale niveau elk beleidsdomein aandacht heeft voor armoedebestrijding en risicoverlaging. Betrokkenheid van mensen die in armoede leven en hun organisaties verhogen de sociale cohesie en dienen te worden geïntensifieerd. Het toekennen van rechten dient zoveel mogelijk automatisch te gebeuren. Hiertoe dienen de federale en de Vlaamse administraties, de lokale besturen en de OCMW’s afspraken met mekaar te maken. Op dit moment brengt werken voor sommige mensen niet (veel) meer op dan niet werken. Dat is onaanvaardbaar. Deze werkloosheidsval moet bestreden worden door onder andere een bijkomende verlaging van de lasten op de lage arbeidsinkomens door te voeren. De stijging van het leefloon hield onder de paarse regeringen geen gelijke tred met de gestegen welvaart. De opgelopen achterstand moet worden ingehaald. Extra preventie en sensibilisatie inzake overkreditering is noodzakelijk. Tom Persyn, 1BaOB Het aanbod sociale huurwoningen dient voldoende gediversifieerd te zijn wat betreft type woning en lokalisatie. Bron: http://www.n-va.be/verkiezingen/programma/sociaal.asp HULPVERLENINGINSTANTIES: BBB (Bed Bad Brood) (TOM PERSYN) WAT? De laagdrempelige opvang Bed Bad Brood in Roeselare biedt sinds maart 2005 kortdurende crisisopvang aan meerderjarige thuislozen met een verslavings- of psychiatrische problematiek. Bed Bad Brood is de klok rond bereikbaar en er is slechts een beperkt intakegesprek nodig. De opvang is gratis en er moet een minimum aan regels nageleefd worden. De meeste thuislozen in de opvang zijn verslaafd aan harddrugs of alcohol, anderen hebben een chronisch psychiatrisch probleem. De combinatie van beide komt vaak voor. Als cliënten op zoek zijn naar permanente huisvesting, dan bedoelen ze daar vaak residentiële opvang mee. Al sinds de start van het project blijft een groot deel van de cliënten na een verblijf in het huis zonder vaste verblijfplaats. Daaruit blijkt dat het moeilijk is om in de korte periode van drie dagen tot een langdurige oplossing te komen. Een bepaalde groep cliënten heeft geen vraag naar een vaste verblijfplaats, maar zocht in het huis alleen een rustpunt tijdens een crisis. Beschrijving website via tekstkritiekmodel HERSTELLINGSKRITIEK De website staat vol met getuigenissen, deze mensen vormen dus de informatiebronnen. Er worden geen video’s gebruikt maar wel foto’s. Deze foto’s zijn zeker en vast niet gemanipuleerd maar geven duidelijk de werkelijkheid weer. Tom Persyn, 1BaOB OORSPRONGSKRITIEK De informatie die we verkrijgen via deze site is betrouwbaar en zeker controleerbaar. Want na ieder stuk wordt vermeld van waar de informatie werd gehaald. Dit kan je dan dus ook gaan controleren. Er zijn heel veel bronnen wat de betrouwbaarheid dus zeker verhoogd. Ook de namen van de mensen die een getuigenis hebben afgelegd worden vermeld. INTERPRETATIEKRITIEK De site is mooi gestructureerd met duidelijke titels en ondertitels. Elke getuigenis verteld iets meer over de pro’s en contra’s van deze mensen. Er wordt ook telkens duidelijk vermeld dat je je eigen mening kan geven op een welbepaalde site. BEVOEGDHEIDSKRITIEK De auteur is zeker geen betrokken partij. Daarom haalt hij er andere mensen bij om iets meer te vertellen over het onderwerp. Zelf stelt hij de vragen en op die manier wil hij meer te weten komen over het onderwerp. RECHTZINNIGHEIDSKRITIEK De auteur wil ons zeker niet misleiden. Het bewijs hiervan is dat hij personen die er verstand van hebben laat spreken. Het enige wat hij kan doen is het verdoezelen of veranderen van uitspraken van getuigen maar dit blijkt mij onwaarschijnlijk. BRON: PDF Thuisloosheid dossier LIJST MET SPECIALISTEN Tom Persyn Mijn artikel 'maatzorg in de thuislozenzorg' werd geschreven door Tine VAN REGENMORTEL Tine Van Regenmortel is psychologe en projectleider 'Zorg voor maatschappelijk achterstelling', sector sociaal en economisch beleid van het H.I.VA. Van Regenmortel verwijst in haar artikel naar een kwaliteitsdecreet, opgesteld door Krols N. In het artikel wordt ook geschreven over een onderzoek dat handelt over 'Maatzorg in de thuislozenzorg. Een proces van herankering' Dit kwam tot stand door 3 specialisten: Demeyer B. Princen M. en Van Regenmortel T. Tom Persyn, 1BaOB BRONVERMELDING Tom Persyn: Web: STEUNPUNT ALGEMEEN WELZIJNSWERK; http://www.steunpunt.be ; Berchem Boeken: / Artikels: TINE VAN REGENMORTEL, Artikel "Maatzorg in de thuislozenzorg", Tijdschrift voor Welzijnswerk,21(1997)206,p129-137 Tijdschriften: Tijdschrift voor welzijnswerk, 21e jg, nr 206, september/oktober '97 LEDEN Tom Persyn: Hallo, ik ben Tom Persyn. Ik zit in mijn eerste jaar Orthopedagogie en kreeg de opdracht om een wiki te maken over 'thuisloosheid'. Dit doe ik samen met enkele medestudenten. Onze groep is samengesteld uit enkele mensen van de A-klas en enkele mensen van de B-klas. Toen we hoorden dat onze wiki moest gaan over 'thuisloosheid' was er even sprake van onwetendheid. Maar ondertussen zijn we allemaal weer een beetje slimmer geworden en weten we heel wat meer over het onderwerp. Het artikel waaruit ik mijn kennis haalde was 'Maatzorg in de thuislozenzorg'. Het was een leerrijke ervaring! EVALUATIE OPDRACHT Tom Persyn: Onze wiki over 'thuisloosheid' krijgt stilaan vorm. Het was een leuke maar toch wel lastige opdracht. Er kroop heel veel tijd in en het was vaak zoeken om bepaalde dingen erop te krijgen e.d. Ik vind dat we als groep goed werk hebben geleverd. Het was vaak moeilijk om af te spreken omdat we een groep hadden die bestond uit A-leden en B-leden. Maar via een goeie communicatie lukte het ons behoorlijk om deze wiki tot een goed eind te brengen. ARTIKELS TINE VAN REGENMORTEL, Artikel "Maatzorg in de thuislozenzorg", Tijdschrift voor Welzijnswerk,21(1997)206,p129-137 Tom Persyn, 1BaOB
