7 tips waarmee u mantelzorgondersteuning doet. vorm geeft Tip 1: Benut de (ervarings)deskundigheid Mantelzorgers beschikken over een grote (ervarings)deskundigheid. Voer het keukentafelgesprek op basis van het SOFA-model (staat voor: Samenwerken, Ondersteunen, Faciliteren en Afstemmen) om dit goed boven tafel te krijgen. Tip 2: Breng de ondersteuningsvraag goed in kaart Gebruik in het keukentafelgesprek de EDIZ-vragenlijst (staat voor: Ervaren Druk door Informele Zorg) om mogelijke overbelasting in kaart te brengen. Ga vervolgens samen in gesprek over de oplossing. Tip 3: Versterk de betrokkenheid vanuit het sociale netwerk Cliënten en mantelzorgers hebben baat bij meer betrokkenheid van andere familieleden, vrienden en buren. Stimuleer het gebruik van middelen om het netwerk in kaart te brengen. Ook digitale platforms zoals wehelpen.nl en zorgvoorelkaar.com kunnen hierbij ondersteunen. Tip 4: Wees creatief in uw oplossingen Sommige groepen vrijwilligers willen graag mantelzorgers ondersteunen, maar vragen extra begeleiding. Mensen in een re-integratietraject bijvoorbeeld. Motivatie en de juiste vaardigheden zijn daarbij wel een must. Pak het dus zorgvuldig aan. Kijk eens naar hoe de gemeente Spijkenisse dit Tip 5: Maak gebruik van respijtzorg Logeren wordt vaak aangegrepen als respijt, maar andere mogelijkheden passen soms beter! Bespreek dit met de cliënt en de mantelzorgers. Alkmaar beschikt bijvoorbeeld over een respijthuis. Lees het in de gratis te downloaden publicatie ‘Restaurant Respijt’. Tip 6: Stimuleer de samenwerking Een goed samenspel tussen informele (mantelzorgers én vrijwilligers) en formele zorg (beroepskrachten) is belangrijk. Als gemeente kunt u stimuleren dat er over en weer erkenning is voor elkaars expertise en op basis van gelijkwaardigheid samengewerkt wordt. Wettelijk zijn er geen belemmeringen. De vraag is vooral: hoe gaan we de grenzen verleggen? Tip 7: Maak gebruik van basisfuncties Zorg voor een adequate infrastructuur voor samenwerking en ondersteuning van mantelzorgers en matching, begeleiding en scholing van vrijwilligers. Gebruik hiervoor de basisfuncties mantelzorg en vrijwilligerswerk. Deze basisfuncties bieden gemeenten ondersteuning bij het formuleren en uitvoeren van beleid. Kijk voor meer tips, handreikingen en voorbeelden op www. expertisecentrummantelzorg.nl Extra impuls voor gemeenten vanuit landelijke overheid Werk aan mantelzorgondersteuning Vanaf 2015 wordt er bij de zorg en ondersteuning voor kwetsbare burgers meer verwacht van mantelzorgers en het sociale netwerk. Dit vraagt om goede ondersteuning en samenwerking. Als gemeente bent u verantwoordelijk voor het beleid: hoe ondersteunt u mantelzorgers optimaal en voorkomt u overbelasting? Bij het Expertisecentrum Mantelzorg vindt u een breed aanbod dat u hierbij kan helpen: van publicaties tot advies op maat. - Hoe ondersteun ik mantelzorgers nu eigenlijk? Waar is behoefte aan? Wat kan ik collectief aanbieden en wat kan ik individueel afstemmen? - Wat zijn slimme, nieuwe manieren om met minder geld extramurale begeleiding vorm te geven? - Waar kunnen vrijwilligers ondersteunen en waar niet? Hoe zit het met aansprakelijkheid? Wat zijn grenzen aan vrijwillige zorg en hoe ga ik daarmee om? - Hoe richt ik mantelzorgondersteuning in voor specifieke doelgroepen zoals jonge mantelzorgers of mantelzorgers van Ggz-cliënten? - Wat is wiens taak: wat doe ik als gemeente? Wat doet de zorgverzekeraar? Wat gebeurt er vanuit de wet Langdurige zorg? - Hoe geef je in samenwerkingsverbanden integrale mantelzorg-ondersteuning vorm? Extra middelen Meicirculaire Bent u ook bezig met het maken van beleid rondom dit soort vraagstukken? Dan hebben wij goed nieuws voor u! In de Meicirculaire gemeentefonds 2014 kondigt minister Plasterk aan dat gemeenten extra middelen ontvangen om de mantelzorgondersteuning naar een hoger niveau te tillen. Het is de bedoeling dat gemeenten met deze middelen een merkbare verbetering van de ondersteuning van de individuele mantelzorger realiseren. Voor u als gemeente een kans om mantelzorgondersteuning (nog) beter vorm te geven. Over Expertisecentrum Mantelzorg Het Expertisecentrum Mantelzorg is hét landelijke kenniscentrum voor mantelzorgondersteuning. We werken met en voor betrokken partijen die mantelzorgondersteuning bieden en/of op de agenda hebben staan: overheden, zorg- en welzijnssector, financiers, opleidingen, onderzoeksinstellingen, belangenorganisaties. Het Expertisecentrum Mantelzorg draagt bij aan de bekendheid van mantelzorg, de verbetering van mantelzorgondersteuning en aan de implementatie van toepasbare kennis in beleids- en werkvelden. Dit doen we door het bieden van een breed scala aan diensten en producten. Van visie tot praktische oplossingen, van inspiratie tot kennis en advies. Kijk hiervoor op www.expertisecentrummantelzorg.nl. Het Expertisecentrum Mantelzorg bestaat sinds 2002 en is ingebed in de landelijke kennisinstituten Movisie en Vilans. In voor Mantelzorg In het programma In voor Mantelzorg werken Movisie en Vilans aan betere samenwerking tussen beroepskrachten en mantelzorgers. Dit gebeurt o.a. met innovatietrajecten waarin zorgorganisaties onder begeleiding van een adviseurs een nieuwe werkwijze in hun organisatie implementeren. Crosssectorale samenwerking is ook mogelijk, waarin bijvoorbeeld een zorgorganisatie samenwerkt met een gemeente en/of welzijnsorganisatie. Meer informatie is te vinden op www.invoormantelzorg.nl Meer weten? Wilt u meer weten over wat het Expertisecentrum Mantelzorg u kan bieden? Neem dan contact op met Roos Scherpenzeel, adviseur informele zorg Movisie, 030 789 20 65, [email protected] of met Cecil Scholten, senior adviseur informele zorg Vilans en programmaleider In voor Mantelzorg, 030 789 2411, [email protected] Of kijk op www.expertisecentrummantelzorg.nl.