Ontstaan kankercel
advertisement
Basisbegrippen Oncologie •Diagnose periode •Behandel periode •Tumor afmeting •Preventie/interventie periode •Invasie interventie •Tijd •Detectie drempel Van normale naar kankercel Normale cel Van celkern naar basen paar DNA synthese Ontstaan kankercel • Overgang van cel in kankercel? • • • • • Genen (DNA) Omgevingsfactoren Inductie Signaal transductie Stochastische effecten (= toeval) • Preventie (voeding, niet roken, zonbelasting, etc) Telomeren Verschillen kankercellen en normale cellen •Meerdere mitosen •vaatvorming •groeifactor •verlies contactinhibitie secretie •oncogen expressie •tumor suppressor genen Hanahan/Weinberg Cell 2011 Signaal transductie binnen de cel/pathways Epidermal Growth Factor Receptor Cyclines en kinases die de celcyclus regelen • TP53 • apoptose • Caspases • Geprogrammeerde celdood Verdubbeling en klinische detectie • Detectiegrens 0.6 cm³ • Voelbaar • Zichtbaar op X foto’s, CT scan, MRI scan, PET, • Markers bloed (PSA) Eliminatie kankercel • Cel met ongeremde groei • Eventueel doorgroei in andere structuren • Of verplaatsing via bloed of lymfe banen • Door eigen afweer • Door behandeling Poly Adp Ribose Polymerase inhibitors Naast vaatstelsel ook lymfe stelsel Proces van metastasering •Diagnose periode •Behandel periode •Tumor afmeting •Preventie/interventie periode •Invasie interventie •Tijd •Detectie drempel Screening en klinische detectiegrens Klinische detectiegrens screeningsgrens • Bij bepaalde afmeting van tumor • Of al via genen (brca, lynch) • Is screening (=opsporen tumor zonder dat er klachten of aanwijzingen voor zijn) mogelijk •Diagnose periode •Behandel periode •Tumor afmeting •Preventie/interventie periode •Invasie interventie •Tijd •Detectie drempel Is kanker 1 ziekte? Medisch onderzoek • Hoe groot is de tumor? • Welke soort tumor is het? • Is er doorgroei in weefsels of organen? • Zijn er tumorcellen in de lymfebanen of het bloed gekomen; kortom uitzaaiingen? • Tumor groeit door • Inventarisatie: • Cellen, stukje of hele tumor verwijderen • Onderzoek doen naar uitzaaiingen (metastasen) P a t h o l o o g Patholoog • • • • • • • • Macroscopie Biopt Cytologie Microscopie Immuno histochemie Moleculaire technieken Oestrogeen receptor positief Lymfklier negatief X thorax (Borstholte) CT thorax 1 coupe CT en PET CT MRI T = umor N = odes = lymfeklieren M = etastase systeem • M • N • T • M TNM systeem voor longtumoren Conclusie welk stadium • • • • T1 N0 M0 T2 N0 M0 T3 N0 M0 T4 N0 M0 T2 N1 M0 T3 N1 M1 • Tumor groeit door, kans op uitzaaiingen • Bevindingen chirurg • Bevindingen patholoog • Uitslag rontgen, lab en nucleair onderzoek • Stadiering: TNM (voor vergelijk met literatuur/protocollen en keuze behandeling •Diagnose periode •Behandel periode •Tumor afmeting •Preventie/interventie periode •Invasie interventie •Tijd •Detectie drempel Hoofdbehandelaars bij kanker Chirurgie • • • • Radicaal verwijderd Snijvlak positief Poortwachter klier Laparoscopisch/ – minimaal invasief • Robotchirurgie Radiotherapie • • • • • Fracties Brachytherapie Planning Hyperthermie Combi chemo Medisch oncologie • • • • Adjuvant Neoadjuvant/ inductie Electief Chemo, hormonale, immuno, monoclonale antilichamen therapie ( gene targeted therapy) • Tumor OR positief, metastase ook? Psycho sociale ondersteuning Oncologie is Ketenzorg Multidisciplinaire bespreking en voorstel tot behandeling • Hoe gaat het met de patient? • Wat kan deze patient aan? Performance scale! • Welke klachten kunnen behandeld worden (pijn?) • T1 N0 M0: curatieve beh.: om te genezen • T4 N2 M1: palliatieve beh.: om klachten te verlichten • Snijden: Chirurgie • Bestralen: Radiotherapie • Medicijnen: chemo, hormonale, immuno, monoclonale therapie; • Psychosociale begeleiding Performance schalen ECOG/WHO schaal Karnofsky schaal Curatie of palliatie? Wetenschappelijk onderzoek • Op basaal niveau • Moleculair, celcyclus • Verfijning detectie methoden • Verbetering chirurgie • Nieuwe bestralingsmethoden (apparatuur en deeltjes) • Nieuwe medicijnen • Nieuwe combinaties • Psychosociaal • In kliniek liefst in studieverband • • • • Ethiek/toestemming Fase 1 studie Fase 2 studie Fase 3 studie Statistiek en Epidemiologie Goede cursus gewenst
