Het wereldbeeld in de Oudheid

COLLEGES IN HET NAJAAR IN LEIDEN
Het wereldbeeld in de Oudheid
Docent: Dr. Henk Singor, universitair docent oude geschiedenis, opleiding
Geschiedenis, Universiteit Leiden.
Hoe zag de wijdere wereld buiten de eigen bekende
regio er voor Grieken en Romeinen uit? Wat
wisten, met andere woorden, de mensen uit de
Oudheid van de hen omringende aarde en haar
bewoners? En van de kosmos waarvan de aarde deel
uitmaakte?
In een zestal hoorcolleges zullen we achtereenvolgens nader ingaan op de opvattingen daarover
vanaf de Homerische tijd tot de late en dan christelijk geworden Oudheid:
26
1. ‘In den beginne’: de wereld volgens Homerus en
Hesiodus (met enkele opmerkingen over Egypte
en het oude Nabije Oosten): de aarde als platte
schijf omgeven door de wereldoceaan; wondervolken aan de randen van de aarde; het hemelgewelf; de onderwereld en de verblijfplaatsen
van de onsterfelijken.
2. Het archaïsche en klassieke Griekenland: ontluikende wetenschap; verkenningen van kusten
en landen; de aarde als bol en de kosmos van de
zeven planeten; vreemde volken; onderwereld en
zielenrijk.
3. Alexander de Grote en de verruiming van het
wereldbeeld: aarde en oceaan; Centraal-Azië;
India; het meten van de wereld; sterren en
goden.
4. Hellenistische wetenschap: verdere ontdekkingen: Oost-Afrika; de zeeweg naar India; de
Atlantische Oceaan; het zijdevolk; utopische volken buiten de bekende wereld; wetmatigheden
van de kosmos.
5. Eurazië ‘in kaart gebracht’: het gebied van de
Indische Oceaan; Noord-Europa; beschrijvingen van landen en volken; het wereldbeeld van
Ptolemaeus.
6. De Late Oudheid: inkrimping van het wereldbeeld; de lokalisering van onderwereld of hel,
van paradijs en hemel; mystieke contemplaties
van de kosmos; terugkeer van een platte aarde.
6 woensdagen, 26 okt. t/m
30 nov.
13.15-15.00 uur
 157,50 (incl. syllabus,
koffie/thee)
Werkvorm: hoorcolleges,
waarbij vragen altijd welkom zijn.
Zelfstudie: heel weinig.
Vereisten: geen.
Cursusmateriaal:
• Syllabus.