Ruimte voor de rivier JOHAN ROERINK AEROPICTURE Samen werken aan een veiliger en mooi rivierengebied Klimaatverandering zorgt voor grotere hoeveelheden regen- en smeltwater. Hierdoor hebben Nederlandse rivieren steeds vaker te maken met hoge waterstanden. De rivieren worden ingedamd door dijken, maar op veel plekken is er te weinig ruimte voor de rivier. Dit leidt tot een grotere kans op overstromingen. Het programma Ruimte voor de Rivier geeft de rivier de benodigde extra ruimte, op meer dan 30 plaatsen langs zijrivieren van de Rijn. Naast deze betere bescherming besteedt het programma ook aandacht aan de ruimtelijke kwaliteit, door bijvoorbeeld landschapsverfraaiing en het bieden van meer recreatiemogelijkheden. Zo wordt gewerkt aan een veiliger rivierengebied én een aantrekkelijke leefomgeving. Een veiliger rivierengebied én een aantrekkelijke leefomgeving. Met dat doel geeft het programma Ruimte voor de Rivier op ruim dertig plaatsen langs de Rijntakken de rivier meer ruimte, zoals bij de IJssel, Waal, Nederrijn en Lek. Hierdoor zijn 4 miljoen bewoners van het rivierengebied beter beschermd tegen overstromingen. Daarnaast neemt de ruimtelijke kwaliteit van het rivierengebied toe. Wat is er aan de hand? rUimte voor de rivier ijsseldelta ketelmeer dijkverlegging westenholte Kampen markermeer Zwolle Lelystad Uiterwaardvergraving sCheller en oldeneler buitenwaarden De Nederlandse rivieren hebben steeds vaker te maken met hoge waterstanden door grotere hoeveelheden regen- en smeltwater. De rivieren tussen de dijken hebben weinig ruimte waardoor de kans op overstromingen toeneemt. Met meer ruimte voor de rivier zorgen we ervoor dat het water sneller en beter wordt verwerkt. Zo voorkomen we overstromingen die grote gevolgen hebben voor mens, dier, infrastructuur en economie. se iJs Amsterdam Amersfoort Den Haag e w at er eg d or No oude maas i sPu gv lie t dijkverbetering oude maas / hoeKsChe waard hollaNdsch dieP krammer/ volkerak waterberging VolKeraK-zoommeer kil riN lek ontpoldering noordwaard munniKenland kribverlaging beneden-waal merwede dijkverbetering nederrijn / arnhemseen VelpsebroeK kribverlaging midden-waal dijkverbetering steurGat / land Van altena as amer kadeverlaging zuiderKlip kadeverlaging biesbosCh dijkverbetering amer / donGe h gsc Ber a em kribverlaging waal Fort st. andries rivierverrUiming oVerdiepse polder dijkverbetering berGsChe maas / land Van altena Bergen op Zoom Eindhoven N er Uiterwaardvergraving millinGerwaard d aa l eN sc h Bov eN-r iJN Nijmegen dijkterUglegging lent dijkverbetering nederrijn / betuwe / tieler- en CulemborGerwaard ’s-Hertogenbosch Uiterwaardvergraving huissensChe waarden Pa N waal dijkverlegging CortenoeVer dijkverlegging hondsbroeKsChe pleij ka N Tiel Zoommeer 2 | Factsheet – Ruimte voor de Rivier Zutphen Uiterwaardvergraving meinerswijK Arnhem Culemborg Dordrecht dordtsche ha dijkverbetering nederrijn / GeldersChe Vallei Uiterwaardvergraving aVelinGen Uiterwaardvergraving Nieuwe maas dijkverbetering oude maas / Voorne putten Uiterwaardvergraving middelwaard NederriJN Rotterdam w obstakelverwijdering maChinistensChool elst Velp dijkverbetering leK / lopiKer- en Krimpenerwaard rga t w dijkverlegging VoorsterKlei Apeldoorn Uiterwaardvergraving doorwerthsChe waarden Utrecht ste u eu N m ieuw er w e ed e Ni Uiterwaardvergraving bossenwaard, pontwaard en heerenwaard dijkverbetering leK / alblasserwaard en VijFheerenlanden Uiterwaardvergraving Keizers-, stobben- en olsterwaarden Deventer Uiterwaardvergraving de tollewaard Hilversum De kennis en ervaring die Ruimte voor de Rivier oplevert maakt ook in het buitenland indruk. Delegaties vanuit de hele wereld komen naar ons land om de projecten te bezichtigen. Ze laten zich inspireren door onze integrale gebiedsaanpak en de manier van samenwerken. Zo leidt kennisdeling ook tot internationale samenwerkingsverbanden en zet onze ‘governance aanpak’ Nederland goed op de kaart als watermanager. Nooit klaar De bescherming tegen hoogwater in Nederland is nooit klaar. Het klimaat verandert voortdurend en ons land is kwetsbaar voor overstromingen. Dit betekent dat we blijven werken aan bescherming tegen hoogwater. Niet achteraf reageren, maar op tijd maatregelen nemen. Zodat we veilig in ons land kunnen wonen en werken. Nu en in de toekomst. Waterstand rivieren moet omlaag Uiterwaardvergraving bolwerKsplas, worp en ossenwaard dijkverbetering leK / betuwe / tieleren CulemborGerwaard Leiden l HoogwatergeUl Veessen-wapenVeld Almere Haarlem Internationale spin-off obstakelverwijdering suiKerdam / Gendtse waard kribverlaging waalboChten Alleen dijkverhoging is niet voldoende om het toenemende overstromingsgevaar te keren. De waterstand in de rivieren moet omlaag. Daarom geven we onze rivieren meer ruimte. Bijvoorbeeld door het verleggen van dijken of het graven van nevengeulen in de uiterwaarden. De rivierverruiming grijpen we tegelijkertijd aan om de ruimtelijke kwaliteit van het rivierengebied te versterken, door de mogelijkheden van het rivierengebied te benutten. Denk hierbij aan stedelijke en landschappelijke verfraaiing en meer recreatiemogelijkheden. Ook creëert het programma lokale economische kansen en geeft het de landelijke economie een impuls door de vele opdrachten aan de waterbouwsector voor de daadwerkelijke realisatie van de projecten. Speciaal team voor verbeteren van de ruimtelijke kwaliteit Wat het programma bijzonder maakt, is de dubbele doelstelling van waterveiligheid en ruimtelijke kwaliteit. Het Q-team, een speciaal kwaliteitsteam van Ruimte voor de Rivier, richt zich op het tweede doel. Het team maakt zelf geen plannen maar geeft gevraagd en ongevraagd advies, is voortdurend gesprekpartner van het programmabureau en brengt zogenaamde Uitvoeringsbezoeken ruimtelijke kwaliteit tijdens de realisatie- en opleveringsfase. Na de oplevering van een project schrijft het Q-team een Eindoordeel ruimtelijke kwaliteit. Factsheet – Ruimte voor de Rivier | 3 Meer informatie en contact Meer informatie over Ruimte voor de Rivier vindt u op de website www.ruimtevoorderivier.nl In Nederland wordt in verschillende programma’s gewerkt aan de bescherming tegen hoog water, allemaal onder de paraplu van Ons Water, een landelijke campagne om het waterbewustzijn in Nederland te vergroten. www.onswater.nl Bekijk ook de longread over ruimtelijke kwaliteit (www.ruimtevoorderivier.nl/longread/ veilige-rivieren-verrijken-het-landschap) en over waterveiligheid (www.ruimtevoorderivier.nl/longread/ longread-hernieuwde-omarming-van-leven-met-water). 4 | Factsheet – Ruimte voor de Rivier