Analyse 1 jaar Bourgeois I Gelijke Kansen uitgebreid

Analyse 1 jaar Bourgeois I: Gelijke Kansen
1. Wat stelt men voorop (regeerakkoord, beleidsnota,
beleidsbrief…)
In het regeerakkoord (http://www.mobielvlaanderen.be/pdf/beleidsnotabrieven/regeerakkoord2014-2019.pdf ) lezen we (p.126):
“Gelijke kansen garanderen en discriminatie bestrijden zijn een
opdracht van elke dag en voor eenieder. De Vlaamse Overheid heeft
hierbij een voorbeeldfunctie, zowel als werkgever als in de
uitvoering van het beleid. De Vlaamse Regering maakt werk van een
sterk, gecoördineerd en gedifferentieerd gelijke-kansenbeleid. Elke
groep (vrouwen en mannen, holebi’s en transgenders, personen
met een beperking, mensen met een migratieachtergrond, …)
verdient daarbij specifieke aandacht.”
Dit wil dus zeggen dat personen met een handicap deel blijven uitmaken
van het Gelijkekansenbeleid. Wat betreft de implementatie van het VNVerdrag inzake de Rechten voor Personen met een Handicap blijft
de coördinatie ('focal point') op Vlaams niveau ook toevertrouwd aan
Gelijke Kansen.
Men beoogt ook de afstemming tussen het horizontaal
gelijkekansenbeleid, het integratiebeleid en het intern diversiteitsbeleid
van de Vlaamse overheid te verbeteren.
Het Interfederaal Gelijkekansencentrum komt in het regeerakkoord
aan bod (p.126):
“Aan de beslissing over het al dan niet verlengen van het
samenwerkingsakkoord van 12 juni 2013 met betrekking tot het
interfederaal centrum voor gelijke kansen en bestrijding van
discriminatie en racisme, gaat een evaluatie vooraf waarover het
Vlaams Parlement zich uitspreekt.”
Over beleidsparticipatie lezen we (p.126):
“De Vlaamse Regering verzoekt de SERV om in overleg met de
organisaties voor personen met een beperking ervoor te zorgen dat
conform het advies van de SERV hun beleidsparticipatie mogelijk
wordt binnen de Commissie Diversiteit van de SERV conform het
VN-verdrag.”
In de beleidsnota Gelijke Kansen 2014 – 2019
(https://www.vlaanderen.be/nl/publicaties/detail/beleidsnota-2014-2019gelijke-kansen) licht de nieuwe minister van Gelijke Kansen toe hoe ze
tewerk zal gaan… in feite op dezelfde manier als haar voorgangers (p.3):
“Via de methode van open coördinatie zal ik de initiatieven die
organisatiebreed rond Gelijke Kansen worden genomen coördineren en
afstemmen en ervoor zorgen dat het gelijkekansenperspectief
maximaal ontplooid wordt binnen de verschillende Vlaamse
bevoegdheden. Met een stevig arsenaal aan instrumenten en in lijn met
een aantal wel gekozen prioritaire doelstellingen stimuleer en
onderbouw ik vanuit mijn functionele bevoegdheid rond gelijke kansen
het transversale beleidsproces. Dat is noodzakelijk om echt
vooruitgang te boeken.”
Naast de algemene doelstelling rond ‘ingaan tegen stereotype
beeldvorming’ lezen we slechts één concrete actie met betrekking tot
handicap (p.21):
“Concreet zal ik de beleidsparticipatie van organisaties voor personen
met een beperking mogelijk maken binnen de Commissie Diversiteit
van de Sociaal Economische Raad van Vlaanderen (SERV).”
Verder in de beleidsnota:

Het voornemen om te onderzoeken of een bundeling van
mensenrechtenorganen zou kunnen leiden tot een nationale
mensenrechteninstelling conform de Principes van Parijs.

Heel wat acties rond toegankelijkheid, waarbij de opstart van de pas
opgerichte EVA Toegankelijk Vlaanderen die voor een meer uniforme
dienstverlening moet zorgen.
2. Wat werd er gerealiseerd?
Voor de verdere uitbouw van het horizontale gelijkekansenbeleid werd in
het voorjaar een doelstellingenkader vastgelegd voor de nieuwe cyclus
van de open coördinatiemethode (OCM).
Link doelstellingenkader:
http://www.gelijkekansen.be/Portals/GelijkeKansen/OCM/VR%202015%2
01707%20MED_0371-2BIS%20Horizontaal%20gelijkekansenbeleid%20%20mededeling.pdf.
Daarmee beoogt men de achterstelling te bestrijden op basis van gender,
seksuele identiteit, handicap en gebrek aan toegankelijkheid. In het
najaar wordt een geïntegreerd actieplan opgemaakt, dat moet concreet
aangeven hoe de verschillende ministers en beleidsdomeinen apart en
gezamenlijk aan de slag zullen gaan. (link met website artikel GRIP).
Naast het bevorderen van genuanceerde en niet stereotype beeldvorming
(wat voor alle kansengroepen een doelstelling is, OD1), worden in het
doelstellingkader als specifieke doelstellingen voor personen met een
handicap opgenomen:
“De Vlaamse Regering ontwikkelt en organiseert een toegankelijk aanbod
(maatregelen en dienstverlening) voor personen met een handicap”.
(OD6)
“De Vlaamse Overheid verhoogt de betrokkenheid en participatie van
personen met een handicap, te beginnen bij beleidsontwikkeling”. (OD7).
Rond toegankelijkheid is er de doelstelling: “De Vlaamse Regering
realiseert integrale toegankelijkheid”. (OD8).
Op het vlak van het verticale gelijkekansenbeleid is het afwachten hoe
men verder rond indicatoren zal werken. De vooropgestelde resultaten
werden tijdens de vorige legislatuur niet behaald: men stelde geen
definitieve indicatorenset samen, verrichte geen nulmeting (najaar 2012)
en geen éénmeting (2014).
Ondanks een breed gedragen voorstel vanuit het middenveld van
verenigingen van personen met een handicap (het NOOZO-advies), kwam
het tijdens de vorige legislatuur niet tot de oprichting van een Vlaamse
adviesraad voor personen met een handicap. De piste om dit onder
te brengen binnen de SERV lijkt men te verlaten. Het blijft onduidelijk hoe
de regering dit wil uitwerken.
Het academisch Steunpunt Gelijkekansenbeleid verwezenlijkte onder
meer het onderzoek ‘Zonder Grenzen’. Dit biedt kwalitatieve informatie en
moet tot een genuanceerder beeld en beleidsinformatie leiden. Het werd
toegankelijk gemaakt via de website ‘Zonder Grenzen’.
Maar ondanks deze en andere realisaties van het Steunpunt, werd er
beslist om de financiering stop te zetten.
Het Gelijkekansenbeleid ontwikkelt zich verder ook door samenwerking en
ondersteuning van heel verschillende projecten. Er is GRIP als nominatimorganisatie, maar verder werden ook tijdelijke subsidies verleent aan
onder meer ‘Handicap en ondernemen’ (HAZO vzw) en het Steunpunt voor
Inclusie (Ouders voor Inclusie). Specifiek rond Vlaamse Gebarentaal bij
jonge gezinnen werd ook een project van FEVLADO ondersteund.
3. Wat kunnen we verwachten op basis van de beleidsbrief 20152016 ?
In de beleidsbrief 2015-2016
(https://docs.vlaamsparlement.be/docs/stukken/2015-2016/g520-1.pdf )
merken we meer inkleuring:

De samenwerking met de middenveldorganisaties, waaronder GRIP,
wordt bevestigd.

Rond de OCM-methode wordt benadrukt dat het VN-Verdrag inzake
de Rechten van Personen met een Handicap en specifiek de
aanbevelingen van het VN-Comité als toetssteen gelden voor de
doelstellingen en actieplannen. Er wordt ook een consultatie-dag
aangekondigd.

Er wordt aangegeven dat de uitwerking van de indicatorenset
inderdaad langer op zich laat wachten dan verhoopt, maar dat nog in
het najaar 2015 een basis set van indicatoren zal worden gelanceerd.
De verdere invulling wordt wel overgelaten aan de Studiedienst van de
Vlaamse Overheid.

Het voornemen wordt herbevestigd om aan een
‘beleidsparticipatiestructuur’ te werken.

Naast de nominatim-subsidie voor GRIP zijn er projectsubsidies voor
het Steunpunt voor Inclusie (Ouders voor Inclusie) en het ‘Orion’project (Thomas More Hogeschool) rond integratie in het
studentenleven.

Eind 2016 komt er een campagne tegen discriminatie.
4. Reacties en voorstellen van GRIP
GRIP is tevreden dat men blijft opteren om handicap als thema op te
nemen binnen het gelijkekansenbeleid. Zo behoudt men de beleidsmatige
inbedding van een transversaal, geïntegreerd gelijkekansenbeleid voor
personen met een handicap.
De focus op handicap binnen het gelijkekansenbeleid moet nu wel meer
body krijgen. Bij de aanvang was het wat onduidelijk welke concrete
initiatieven op het vlak van het gelijkekansenbeleid voor personen met
een handicap de Minister Homans zou ondernemen.
En opvallend: Gelijke Kansen is aangesteld als ‘focal point’ voor het VRPH.
Noch in het regeerakkoord, noch in de beleidsnota Gelijke Kansen wordt
aangegeven wat men concreet zal ondernemen om het VRPH verder te
implementeren en om tegemoet te komen aan de aanbevelingen van het
Internationale Comité voor de Rechten van Personen met een Handicap.
In de beleidsbrief 2015-2016 komt dit wel duidelijk op de voorgrond.
Waar de beleidsnota nog zeer vaag was, zien we in de beleidsbrief
concretere beleidsvoornemens en aangekondigde maatregelen. Dat vinden
we een goede evolutie.
Volgens GRIP zal het vooral belangrijk zijn om:




In de actieplannen van de OCM sterke aanzetten te ontwikkelen om
tegemoet te komen aan de aanbevelingen die het VN-Comité
formuleerde.
De lang aangekondigde ‘adviesraad voor personen met een handicap’
werkelijk op te starten.
Effectieve stappen vooruit te zetten op het vlak van de indicatoren-set.
Ondanks het stopzetten van het academisch Steunpunt Gelijkekansen
toch voldoende te blijven investeren in beleidsrelevant
wetenschappelijk onderzoek.