BBP - Les Lokale Politiek

VAN CAMPAGNE TOT
CHAMPAGNE?
1
Gewijzigd partijlandschap
2000
CVP
VLD
SP
VU
Agalev
Vlaams Blok
Lokale lijsten
2006
•
•
•
•
Interne partijvernieuwing
Einde VU
Kartelvorming
Nieuwe spelers
CD&V(-N-VA)
VLD(-Vivant)
SP.A(-Spirit)
Groen!
Vlaams Belang
Lokale lijsten
2
Gemeenteraadsverkiezingen
(Nationale) interpretatie gemeenteraadsverkiezingen
 Mediatsunami
Peilingen
Provincieraadsverkiezingen in de schaduw
 (Te) weinig aandacht voor Brussel en Wallonië
Voorakkoorden
3
‘Duivelse’ Bermuda-,Formosa- of
drakendriehoeken.
Uitdagingen voor lokale besturen.
5
Maatschappelijke trends
• Diversiteit in de maatschappij (verkleuring)
• Vergrijzing en vergroening
• Individualisering
• Sociaaleconomische ongelijkheid – (kans)armoede
• Duurzaamheid
• Digitalisering (digitale kloof)
• Mondigheid van de burgers
• …..
6
Stemrecht voor migranten
• Stemrecht - opkomstplicht
• Much ado about nothing… or little?
7
Institutionele vernieuwingen
- De gemeenteraad: hoeksteen van de
lokale democratie.
+ voorzitter gemeenteraad
68% burgemeester (209/308)
3% schepen (10/308)
29% gemeenteraadslid (89/308)
(mei 2012: 121/308 geen
burgemeester)
8
Institutionele vernieuwingen
-
- Aantal schepenen (max. aantal + beide seksen in het
college)
- De OCMW-voorzitter kan deel uitmaken van het College
van Burgemeester en Schepenen (verplicht vanaf 2013)
- Geen rechtstreekse verkiezing van de burgemeester
° Stemmenkampioen
(2000:75%; 2006:82%)
° In de top drie (+/- 95%)
° Normaliter maakt de burgemeester deel uit van
de grootste politieke partij
- Behoud van het systeem Imperiali
9
Profiel lokale mandatarissen
• Vervrouwelijking
- Pariteit op de kandidatenlijsten en de
aanwezigheid van twee mannen en één vrouw
of twee vrouwen en één man op de eerste
drie plaatsen op de lijst (2012: de twee
geslachten op de eerste twee plaatsen).
- 33% gemeenteraadsleden; 28,4%
schepenen en 9% burgemeesters
10
Profiel lokale mandatarissen
• Vervrouwelijking
- Een vrouw als lijsttrekker: 18,4%
- Een vrouw op de tweede plaats: 47,1%
- Een vrouw op de derde plaats: 51,7%
• Professionalisering
11
Lokale politiek – cumulatie
• Nationalisatie van de gemeentepolitiek
of
• Lokalisatie van de ‘nationale’ politiek
De cijfers na de gemeenteraadsverkiezingen 2006
Vlaams
parlement
Kamer
Senaat
86%
81%
87%
36%
38%
24%
Lokaal mandaat
Lokaal
uitvoerend
mandaat
12
Interne Vlaamse Staatshervorming
Europeanisering
• Veel intermediaire structuren - verrommeling
tegengaan
• Subsidiariteit
• Creëren van sterke lokale besturen
• Europeanisering
13
Uitdagingen voor de lokale besturen
• Sommige gemeenten zijn te klein
• Vrijwillige fusie (financiële aanmoedigingen en
juridische en administratieve ondersteuning)
• Geen steun bij de gemeenten
• Fusies zijn niet nieuw
- 1976: van 2359 naar 589 (Antwerpen 1982)
- Grote tegenstand tegen de top-down
implementatie
14
Uitdagingen voor de lokale besturen
• De financiering van de gemeenten blijft een probleem
- Landelijke gemeenten: financiële compensatie om de open ruimtes
te bewaren, volstaat niet
- Steden: de compensatie voor de centrumfuncties volstaat niet
• Inkomsten gemeenten
- Eigen fiscaliteit
- Subsidies (gemeentefonds e.a.)
- Andere
15
Uitdagingen voor de lokale besturen
• Uitgaven gemeenten
- Personeel
- Werking
- Overdrachten
- Schuld
16
Uitdagingen voor de lokale besturen
•
•
•
•
Beroepspolitici – sterk politiek leiderschap
Primaat van de politiek
Schepenmodel – Diensthoofdenmodel
Managementteam – sterke ambtelijke
organisatie
• Afsprakennota
17
De kloof tussen burger en politiek
• Dalend vertrouwen in politici
• Politiek heeft geen vertrouwen in de kiezers
• Daddy knows best?
18
Naar een oplossing?
• Aanpassen (minder) representatieve
democratie. Voor de burger zonder de burger?
Top-down-democratie?
• Meer directe democratie?
• Naar een DJ-democratie?
19
Meer mogelijkheden tot participatie
• Klaagzang over de ‘kloof’ blijft
• Gevolg van (te) hoge verwachtingen
• Participatie-elite?
20
We wisten van niks!
• Belang van lokale overheidscommunicatie
21
Enkele bedenkingen
•
•
•
•
•
Inwoners zijn niet alleen klanten
Inwoners hebben ook een taak
Politiek heeft tijd nodig
DJ-democratie is niet wenselijk
Burgers zicht geven op acties/prestaties van de
overheid
• Optimale samenwerking tussen lokale politici,
ambtenaren en de bevolking is noodzakelijk
• Beleid efficiënter maken
22