Thema 1 Sociale en maatschappelijke kwesties - Profi

Verwerkingsopdrachten
Sociaal-Cultureel Werk; saw 4
ISBN 97890 8524 0983
Thema 1 Sociale en maatschappelijke
kwesties
Verwerkingsopdrachten thema 1 Sociaal-Cultureel Werk; saw 4 pagina 1
© Uitgeverij Angerenstein BV Velp
Opwarmen en oriënteren
Opdracht 1
Het doel van deze opdracht is dat je je voorkennis over sociale en maatschappelijke
kwesties opfrist.
Beantwoord de volgende vragen naar eigen inzicht.
1. Welke maatschappelijke onderwerpen vind je interessant?
2. Welke problemen in de samenleving vallen jou op?
3. Ben je in het dagelijkse leven betrokken bij maatschappelijke kwesties,
bijvoorbeeld omdat je vrijwilliger bent bij een (sport)vereniging, omdat je
mantelzorger bent of omdat je lid bent van een politieke partij?
4. Welke functie heeft een sociaal-cultureel werker in een buurt of wijk en
welke taken vind jij belangrijk?
5. Denk jij dat het sociaal-cultureel werk in staat is problemen in een wijk of
buurt te signaleren?
6. Wat denk je dat het sociaal-cultureel werk kan bijdragen aan het oplossen
van sociale problemen in een wijk of buurt?
7. Welke invloed zou het sociaal-cultureel werk uit kunnen oefenen op de
maatschappij in het algemeen?
8. Vind je het belangrijk dat mensen in een buurt contact met elkaar hebben?
9. Tot welke taken voel jij je het meest aangesproken?
Verwerkingsopdrachten thema 1 Sociaal-Cultureel Werk; saw 4 pagina 2
© Uitgeverij Angerenstein BV Velp
Herkennen en onderscheiden
Opdracht 2
Het doel van deze opdracht is dat je de juiste betekenis van de begrippen uit dit
thema kent.
Geef de juiste betekenis van de volgende begrippen door:
 het begrip in eigen woorden te formuleren;
 een voorbeeld te geven waarbij je het begrip toepast.
10. Sociale kwestie
11. Maatschappelijke kwestie
12. Individualisering
13. Armoede
14. Achterstandswijk
15. Optimale ontwikkeling
16. Rolmodel
17. Maatschappelijke ontplooiing
18. Multicultureel
19. Monocultureel
20. Mondialisering of globalisering
21. Immigratie
22. Gestructureerde mondialisering
23. Ongestructureerde mondialisering
24. Integratie
25. Integratiebeleid
26. Segregatie
27. Samenleving
28. Open samenleving
29. Gesloten samenleving
30. Samenlevingsopbouw
31. Demografische factoren
32. Cultuur
33. Maatschappelijke klassen
34. Internationalisering
Verwerkingsopdrachten thema 1 Sociaal-Cultureel Werk; saw 4 pagina 3
© Uitgeverij Angerenstein BV Velp
Begrijpen en toepassen
Opdracht 3
Lees de tekst over het onderscheid tussen sociale en maatschappelijke kwesties in
1.2.1, verharding van het sociale leven in 1.2.2, individualisering in 1.2.3, armoede in
1.2.4 en beantwoord de volgende vragen.
Waar of niet waar? Leg uit waarom iets niet waar is.
35. Het armoedevraagstuk is een sociale kwestie.
36. De veiligheid van ouderen in de wijk Bloemenbuurt in het geding. Er is hier
sprake van een maatschappelijke kwestie.
37. Bedenk nog drie voorbeelden waaruit blijkt dat de samenleving verhardt.
38. Welke voor- en nadelen van de individualisering vind jij belangrijk en
waarom?
39. Leg in eigen woorden uit op welke manier armoede invloed heeft op het
leven.
Opdracht 4
Lees de tekst over persoonlijke ontplooiing in 1.3 en maatschappelijke ontplooiing in
1.4 en onderstaande cases.
40. Leg bij elke case uit welke voorwaarde(n) voor een goede ontwikkeling
ontbreken en mogelijk problemen voor de persoonlijke ontplooiing tot
gevolg hebben.
Case 1
Jeroen van 8 woont op een boerderij. De boerderij ligt nogal geïsoleerd. Als Jeroen
naar een vriendje wil, moeten zijn ouders hem brengen en halen. Maar zij hebben
het druk. Er is altijd veel werk op de boerderij. Ook Jeroen moet daar zijn steentje
aan bijdragen. Zo staat hij ’s morgens om 6 uur op om de kippen te voeren en als hij
uit school komt, moet hij zijn steentje bijdragen aan het huishouden.
Case 2
Dennis’ ouders nemen het niet zo nauw met een aantal maatschappelijke normen en
waarden. Als vader iets niet kan betalen, steelt hij het. Moeder is goed in
zakkenrollen. Zij vinden dat de bijstand zo weinig oplevert dat ze dit wel moeten doen
Verwerkingsopdrachten thema 1 Sociaal-Cultureel Werk; saw 4 pagina 4
© Uitgeverij Angerenstein BV Velp
om mee te kunnen doen in de samenleving en hun kinderen te kunnen geven wat
andere kinderen ook hebben.
41. Welke aspecten van maatschappelijke ontplooiing die een positieve
bijdrage kunnen leveren aan de ontwikkeling ontbreken in bovenstaande
cases? Leg dit uit.
Opdracht 5
Lees de tekst over de multiculturele samenleving en mondialisering in 1.5 tot en met
1.5.5 en beantwoord de volgende vragen.
42. Noem 2 voorbeelden van multiculturele samenlevingen en 2 van
monoculturele samenlevingen.
43. Noem 2 voorbeelden van gestructureerde mondialisering en 2 van
ongestructureerde mondialisering.
44. Noem 2 voorbeelden van integratie tussen bevolkingsgroepen en 2 van
segregatie.
Opdracht 6
Lees de tekst over samenlevingsopbouw in 1.6 tot en met 1.6.3 en beantwoord de
volgende vragen.
45. Noem 5 kenmerken van een samenleving.
46. Waarom vinden we in Nederland democratie belangrijk?
47. Over welke invloedsfactoren gaan onderstaande voorbeelden?
 inkomen
 Verenigde Naties
 villawijken
 moslims
 leeftijdsopbouw
Verwerkingsopdrachten thema 1 Sociaal-Cultureel Werk; saw 4 pagina 5
© Uitgeverij Angerenstein BV Velp
Onderzoeken en oefenen
Opdracht 8
Het doel van deze opdracht is dat je niveaus en aspecten herkent in een
praktijksituatie.
Je verdiept je in de taken van het sociaal-cultureel werk.
Lees voor deze opdracht eerst nog even de taken van het sociaal-cultureel werk aan
het eind van elk hoofdstuk en in 1.6.3.
Werkwijze

Vorm groepjes van 4 of 5 personen en wijs een woordvoerder aan.

Lees onderstaande situatie.
[tintvlak]
Situatie
Vinexlocaties
Vinexlocaties krijgen steeds meer te maken met stadse problemen. Overlast en
vernielingen kruipen de nieuwe wijken binnen.
Yvonne en haar man zouden gaan wonen in een rustieke, kinderrijke buurt met
voldoende ruimte en groen. Weg van de overlast en asocialen, die ze in de oude
stadswijken van Den Haag zo spuugzat waren. De eerste twee jaren voldeden aan
hun verwachting. De gigantische nieuwe woonwijk Ypenburg was nog volop in
aanbouw. Het voelde, na die jaren in die bedompte stadswijk, aan als een oase. Wij
dachten nog, hier blijven we zeker twintig jaar wonen.
Tot er een ander slag bewoners de wijk binnentrok. In het winkelcentrum verschenen
groepen intimiderende jongeren, speelplaatsen werden vernield en winkelruiten
werden ingegooid. Ook voor hun deur veranderde de sfeer en ook het taalgebruik.
Kinderen van de buren worden nu binnen gehouden in plaats van buiten te spelen.
De situatie is inmiddels zo uit de hand gelopen dat rond het winkelcentrum een
samenscholingsverbod geldt. Vernielingen, keiharde muziek en het afsteken van
vuurwerk zijn aan de orde van de dag. De druppel was een vuurpijl die een
politieauto zwaar beschadigde, de aanhouding van een aantal jongeren en de rellen
die daarop volgden.
De problemen lijken op de problemen in de nieuwe wijk ‘Leidsche Rijn’ bij Utrecht.
Ook daar veroorzaakten jongeren grote overlast, intimideerden ze voorbijgangers en
pleegden ze auto-inbraken. Ook andere nieuwe Vinex woonwijken, zoals in Almere,
Verwerkingsopdrachten thema 1 Sociaal-Cultureel Werk; saw 4 pagina 6
© Uitgeverij Angerenstein BV Velp
Maastricht, Tilburg en Breda krijgen meer en meer te maken met overlast zoals in
Ypenburg: drugsdealers, vernielingen en graffiti. Socioloog Frits Spangenberg vertelt
desgevraagd dat er fouten gemaakt zijn bij het ontwerpen van Vinexwijken. Geen
trapveldjes maar wel schommels en wipkippen. Dit is dan het gevolg.
[einde tintvlak]


Discussieer met elkaar over deze vinexlocatie. Betrek daarbij de
volgende onderwerpen:
o wat zijn de centrale problemen;
o wat kunnen de oorzaken zijn;
o welke doelen met betrekking tot deze wijk kan de samenleving (de
gemeente in dit geval) zich stellen;
o welke prestatievelden in de Wet maatschappelijke ondersteuning hebben
betrekking op deze doelen;
o welke taken kan het sociaal-cultureel werk hebben in de aanpak van de
problemen?
Schrijf per onderwerp de drie belangrijkste conclusies op.
De groep

De woordvoerders doen in de groep verslag van de drie belangrijkste
conclusies per onderdeel.

De vijf meest genoemde taken voor het sociaal-cultureel werken worden
vervolgens genoteerd.

Over deze vijf taken wordt gediscussieerd:
o waarom zijn dit de belangrijkste;
o waarom vallen de overige af;
o welke gevolgen heeft het als je het werk in de wijk op deze 5
taken richt;
o wat zijn de gevolgen voor de overige problemen;
o denk je dat de keuze overeenstemt met de
bedoeling van de Wet maatschappelijke ondersteuning?

Is iedereen het na deze discussie nog eens met de keuze van de 5
belangrijkste taken;

Welke veranderingen zijn er eventueel?
Verwerkingsopdrachten thema 1 Sociaal-Cultureel Werk; saw 4 pagina 7
© Uitgeverij Angerenstein BV Velp