patiënt - BVPV-SBIP
advertisement
Psychologische ondersteuning van patiënt, familie en hulpverlener Inge Bossuyt, verpleegkundige palliatief support team UZ Leuven Inhoud 1. Zorgattitude van alle hulpverleners 2. Hoe beleving en bekommernis verkennen ? 3. Hoe kunnen we ermee omgaan? – De patiënt – De familie – De hulpverlener zelf – Het team Presentatie is een getuigenis van een zoektocht… een leerproces.. …vanuit de patiënt, de familie …vanuit mijn eigen team …vanuit andere hulpverleners Zorgspecifieke noden van pneumo- patiënt Ademen is leven • longziekte is of voelt levensbedreigend • beperkend -> behoud van functies? • soms een dringend karakter: – Bvb. opstoot bij COPD patiënt • soms slechte prognose- dadelijk palliatieve therapie Psychologische ondersteuning = zorg voor de beleving en voor de bekommernissen van de patiënt en zijn familie = taak van alle hulpverleners binnen een team = samen als team Zorgattitude van winkelwagen …. ….naar rugzak • Man van 40 jaar • Tongcarcinoom • Zelfstandig man, bedrijfsleider, alleenstaand • Opgenomen op de palliatieve eenheid • Kon niet meer praten, schreef • Mondzorg • startend verpleegkundige En hij schreef 3 woorden op… • Eenzaamheid: – Ik voel me eenzaam…. • Onmacht – Ik voel je onmacht • Aanvoelen – Ik zou het fijn vinden als je leerde aanvoelen welke zorg ik nodig heb Van winkelwagen • uitgangspunt van onze zorg is onze professionele kennis: – Ik weet wat deze patiënt nodig heeft • onze inschatting van de zorgbehoefte van de patiënt • professionaliteit voor ons uitduwend • creëert een afstand Naar rugzak • Tochtgenoot • Uitgangspunt van je zorg = de beleving van je patiënt, de zorgnood van de patiënt • Je bagage is je persoon en je professionaliteit (betrokkenheid mag !!! ) • Betrokkenheid is niet jezelf verliezen in je eigen gevoelens, maar is geraakt worden • Patiënt kiest mee op welke manier hij wenst verzorgd te worden – > zicht krijgen op beleving van patiënt Zicht krijgen op beleving en bekommernis (B & B) • • • Luisteren en helpen benoemen van B&B Verder verkennen van B & B Samen zoeken hoe patiënt hiermee wenst om te gaan 1. Luisteren, luisteren en gevoelens benoemen… – Hoe is het voor je om ziek te zijn? – Wat doet dit met je? – Hoe kijk je naar de toekomst? – Ik voel dat je boos bent, ik hoor dat je nog wil vechten, ik zie dat je angstig bent …is dit zo? – Kan je me helpen begrijpen wat maakt dat je zo verdrietig, boos, vechtlustig bent…? 2. Verder verkennen van die beleving, die gevoelens, die zorgen… • Bvb. angst verder verkennen – – – – angst om te stikken angst om niet meer te genezen angst om afhankelijk te worden angst om tot last te zijn • Bezorgdheid voor anderen • Leren omgaan met ‘ander’ leven – bvb. aanvaarden, loslaten, zo lang mogelijk alles zelf doen, … 3. Samen zoeken hoe hiermee om te gaan • Wat heb je nodig om verder te kunnen? • Wat wil je dat ik hiermee doe? – Bvb. angst om te stikken: • zorgen voor aanwezigheid • zorgen voor medicatie in dossier • Hoe kan ik je verder helpen? – Samen met de familie erover praten – Gewoon luisteren • Kan iemand anders je verder helpen? – Doorverwijzen naar arts, sociaal werker, psycholoog,… Tijdig en continu B & B bewaken • Neem zelf initiatief tot gesprek • Vanaf diagnose- continu – Verwachtingen van de therapie • Levensverlengend • Behoud van functies • Kwaliteit van leven • Op scharniermomenten -> Op Scharniermomenten: • kansen, momenten die je krijgt – herkent - creëert om in het proces met de patiënt & familie een ‘bocht‘ te maken, te scharnieren… stilstaan bij de therapie, bij de zorg samen zoeken: welke weg verder te gaan… momenten van ethische reflectie, afwegen van waarden… Nood aan duidelijke communicatie op scharniermomenten • Wat zijn de therapeutische mogelijkheden? • Wat is uw draagkracht? – Bv COPD patient met nieuwe opstoot • Hoe wil je verder? • Wat verwacht je van ons? Zorgafspraken maken • Dnr beleid • Wilsverklaring Specifieke zorgnoden bij pneumopatiënten 1. Angst voor dyspnoe 2. Leren omgaan met functiebeperkingen 3. onduidelijke prognose: – leren loslaten – afronden 1. Angst voor dyspnoe bij patiënt en familie – Belang van gebruik van morfine en anxiolytica – Kan thuiszorg bemoeilijken • duidelijke zorgafspraken • subcutane katheter -> – Maken van zorgafspraken • Communicatie rond wat wel en wat niet… • Opstellen van documenten … weerslag van communicatie 2. Leren omgaan met functiebeperkingen • Door ziekte is er een wijziging van: – Rol binnen gezin -> bezorgdheid voor anderen – Professionele rol – Sociale activiteiten – Voor mij hoeft het niet meer als ik niet meer kan … stappen, eten, …. 3. Onduidelijke prognose • 2 sporen beleid – Hopen en vechten – Durven benoemen van slechte afloop en verkennen van wensen van patiënt en familie – Aanmoedigen om niet alles uit te stellen Zorg voor de familie • Ritme van de familie ≠ ritme patiënt – in verwerking – In uiten van emoties • Noden van de familie ≠ noden van de patiënt – nood aan communicatie – nood aan informatie Zorg voor de familie • samen praten met patiënt en familie • luisteren naar beleving & bekommernissen • helpen afronden – Wat heb jij nodig om verder te kunnen? • onmacht benoemen en samen zoeken hoe familie toch iets kan betekenen – Bvb. mondzorg, helpen wassen, aanwezig zijn, medicatie geven,… Zorg voor familie => zorg voor de patiënt Angstige patiënt Angstige familie Omgaan met familie in crisis • Familie in crisis -> gevaar ! voor team -> team gaat mee in crisis • Familie in crisis is geen lastige familie, maar is wel lastig -> begrip en erkenning van hun emoties -> duidelijke zorgafspraken -> aanspreekpersoon Zorg voor de hulpverleners • tijdsdruk – Bezin voor je begint • Moet alles wat we doen echt gedaan worden!?! • complexiteit – Meer ethisch complexe beslissingen • Stoppen voeding vocht • Stoppen therapie, afbouw therapie – Grote therapie-eis en meer vragen rond levenseinde Zorg voor jezelf • Evenwicht zoeken tussen betrokkenheid en loslaten – jezelf niet verliezen in je patiënt • Eigen grenzen leren kennen – buikgevoel durven voelen, het ‘klopt niet’ gevoel – ‘Dank je voor je moed en je onmacht’ • Hoe eigen grenzen verwoorden – ethische intuïtie naar ethische reflectie Zorg voor elkaar • zoek bondgenoten • help elkaar van ethische intuïtie (je buikgevoel, je emoties) naar ethische reflectie te komen. • help elkaar grenzen verwoorden • respecteer elkaars grenzen Nog een fijne tocht !!!!
