Vertrouwen en verantwoorden

Vertrouwen en verantwoorden
Themabijeenkomst 24 september
PROGRAMMA
• Inhoud rapport
• Hoe gaan Waterlandse gemeenten nieuwe
taken oppakken? Discussie hierover.
• Bespreken ontwerpresolutie VNG over
voorstellen d’Hondt.
Instelling commissie
• In bestuursakkoord Rijk en VNG “Samen
aan de slag” besloten tot instelling
interbestuurlijke taakgroep gemeenten.
Opdracht
• Uitwerken verdere
decentralisatievoorstellen
• Verdelen taken tussen overheden
• Vergroten bestuurskracht gemeenten
• Op 4 juni 2008 presenteerde de taakgroep
(commissie d’Hondt) tijdens het VNGjaarcongres haar rapport “Vertrouwen en
verantwoorden, voorstellen voor
decentralisatie en bestuurskracht”
• Op 26 september 2008 bespreking rapport
tijdens bijzondere algemene
ledenvergadering van de VNG
VISIE
Uit diverse rapporten en publicaties blijkt:
• Gemeenten is de overheidslaag die dichtst
bij de burger staat;
• Gemeenten weten wat er lokaal plaats
vindt;
• Gemeenten weten hoe problemen aan te
pakken;
• Gemeenten zijn in staat problemen
integraal aan te pakken
Decentraal wat kan, centraal wat
moet
Hieruit volgt:
• Zo veel mogelijk taken en bevoegdheden naar
gemeenten
• Geen schotten tussen budgetten; geld in
principe via algemene uitkering in
Gemeentefonds
• Beperking verticaal toezicht; verantwoording
horizontaal > B&W naar raad, burgers,
maatschappelijke organisaties
Decentralisatievoorstellen
Per beleidsterrein
• Stedelijke ontwikkeling
• Maatschappelijke ondersteuning
• Jeugd
• Participatie
Stedelijke ontwikkeling
•
Investeringsbudget stedelijke vernieuwing (ISV)
Brede doeluitkering voor rechtstreekse gemeenten gaat naar
gemeentefonds in de vorm van zogenaamde decentralisatie-uitkering (in
deze regio alleen Purmerend)
•
Besluit Locatiegebonden Subsidies (BLS)
BLS-middelen koppelen aan ISV-middelen
•
Bodemsanering
Zelfde als ISV
•
Nota Ruimte projecten
Na vaststelling door Rijk van prioriteiten en budgetten, desbetreffende
gelden naar gemeentefonds (hier geen Nota Ruimte-projecten; heel
misschien bundelingsgebied De Purmer)
Maatschappelijke ondersteuning
• Versterking WMO als participatiewet door
overheveling aantal AWBZ gefinancierde functies
naar gemeenten
- ondersteunende begeleiding (per 1-1-2009);
- activerende begeleiding;
- MEE-gelden.
• Versterking WMO als participatiewet door
overheveling specifieke uitkeringen naar
gemeentefonds
- middelen maatschappelijke opvang;
- vrouwenopvang;
- verslavingszorg.
Jeugd
Formeel niet bij opdracht, maar …
• Hele palet van beleid en middelen op het terrein
Jeugd bij gemeenten: dus niet alleen
jeugdgezondheidszorg, opvoed- en
opgroeiondersteuning, maar ook
• jeugdzorg en geïndiceerde jeugdzorg,
• Rijksgelden voor voortijdig schoolverlaters,
voorschoolse educatie, impuls brede scholen
naar Gemeentefonds
• Nu al: Centrum voor Jeugd en Gezin
Participatie
• Budgetten voor Volwasseneneducatie,
Inburgering en Reïntegratie in één
Participatiebudget (per 1-1-2009)
• Gemeenten gaan samen met CWI en
UWV samenwerken in Lokaties voor Werk
en Inkomen (LWI): Gemeenten en UWV
zijn er voor de uitkeringen en CWI voor
werk: helder voor de cliënt en voor de
werkgevers
Werken aan Bestuurskracht
• Horizontale verantwoording (aan raad,
burgers, maatschappelijke organisaties)
• Meetbare prestaties
• Benchmarking
• Bestuurskrachtonderzoek (om de 4 jaar)
• Visitaties
Bespreekpunten
Stedelijke ontwikkeling
• Investeringsbudget stedelijke vernieuwing (ISV)
Brede doeluitkering voor rechtstreekse gemeenten gaat naar
gemeentefonds in de vorm van zogenaamde decentralisatieuitkering (in deze regio alleen Purmerend)
• Besluit Locatiegebonden Subsidies (BLS)
BLS-middelen koppelen aan ISV-middelen
• Bodemsanering
Zelfde als ISV
• Nota Ruimte projecten
Na vaststelling door Rijk van prioriteiten en budgetten,
desbetreffende gelden naar gemeentefonds (hier geen Nota Ruimteprojecten; heel misschien bundelingsgebied De Purmer)
Alle Waterlandse gemeenten kunnen de
decentralisatievoorstellen op het terrein
van stedelijke ontwikkeling prima aan.
’t Wordt óf makkelijker (ISV/Purmerend) óf
het blijft hetzelfde.
Is de gemeenteraad van Purmerend in
staat te beoordelen of de besteding van
de middelen op een juiste manier heeft
plaats gevonden?
Maatschappelijke ondersteuning
• Versterking WMO als participatiewet door
overheveling aantal AWBZ gefinancierde functies
naar gemeenten
- ondersteunende begeleiding (per 1-1-2009);
- activerende begeleiding;
- MEE-gelden.
• Versterking WMO als participatiewet door
overheveling specifieke uitkeringen naar
gemeentefonds
- middelen maatschappelijke opvang;
- vrouwenopvang;
- verslavingszorg.
• Zijn de Waterlandse gemeenten in staat om
de beoogde samenhang met andere
maatregelen (hulp in de huishouding;
mantelzorgondersteuning) te realiseren?
Hebben ze hiertoe voldoende inhoudelijke
en/of regiecapaciteit in huis?
• Als men te weinig expertise in huis heeft of
als er te weinig cliënten in de gemeente
wonen, weet men dan de samenwerking met
andere gemeenten te vinden?
Zal men versnippering van de middelen
op het terrein van ‘maatschappelijke
opvang’, ‘vrouwenopvang’ en
‘verslavingszorg’ weten op te vangen
door nauwe samenwerking met de
centrumgemeente of zal dit door gebrek
aan gevoel voor urgentie (“wij hebben
die problemen niet”) bij de meeste
gemeenten niet gebeuren?
Zal men versnippering van de middelen
op het terrein van ‘maatschappelijke
opvang’, ‘vrouwenopvang’ en
‘verslavingszorg’ weten op te vangen
door nauwe samenwerking met de
centrumgemeente of zal dit door gebrek
aan gevoel voor urgentie (“wij hebben
die problemen niet”) bij de meeste
gemeenten niet gebeuren?
Jeugd
Formeel niet bij opdracht, maar …
• Hele palet van beleid en middelen op het terrein
Jeugd bij gemeenten: dus niet alleen
jeugdgezondheidszorg, opvoed- en
opgroeiondersteuning, maar ook
• jeugdzorg en geïndiceerde jeugdzorg,
• Rijksgelden voor voortijdig schoolverlaters,
voorschoolse educatie, impuls brede scholen
naar Gemeentefonds
• Nu al: Centrum voor Jeugd en Gezin
Zijn de Waterlandse gemeenten in staat
een samenhangend en effectief beleid te
voeren m.b.t. het hele palet van de
opgroeiende jeugd? Kunnen zij de regie
pakken om samen met regionale
instellingen als de GGD, het
samenwerkingsverband Waterland
(zorgstructuur basisonderwijs) en de
geïndiceerde jeugdzorg mogelijke
problemen in een vroeg stadium te
onderkennen en aan te pakken?
Of pakken de gemeenten alleen maar
formeel de nieuwe taken op het terrein
‘Jeugd’ op, omdat het hen ontbreekt aan
inhoudelijke en/of regiecapaciteit om de
beoogde samenhang daadwerkelijk te
realiseren?
Het valt immers nu al niet mee voor de
gemeenten om instellingen als de GGD
en het samenwerkingsverband Waterland
aan te sturen; soms is het andersom. Zal
dat met de geïndiceerde jeugdzorg niet
hetzelfde probleem geven?
Participatie
• Budgetten voor Volwasseneneducatie,
Inburgering en Reïntegratie in één
Participatiebudget (per 1-1-2009)
• Gemeenten gaan samen met CWI en
UWV samenwerken in Lokaties voor Werk
en Inkomen (LWI): Gemeenten en UWV
zijn er voor de uitkeringen en CWI voor
werk: helder voor de cliënt en voor de
werkgevers
Het samenwerken in de LWI’s zal
(tijdelijk) veel extra aandacht vragen;
succes alleen mogelijk als partijen ook
áchter het loket goed samen werken.
Gaat dit ook echt gebeuren?
Werken aan bestuurskracht
• Horizontale verantwoording (aan raad,
burgers, maatschappelijke organisaties)
• Meetbare prestaties
• Benchmarking
• Bestuurskrachtonderzoek (om de 4 jaar)
• Visitaties
• Goede ontwikkeling?
• Uw gemeente al aangesloten bij
www.waarstaatje-gemeente.nl ?
• Ervaring met visitaties?
• Eens per 4 jaar bestuurskrachtonderzoek
niet te veel van het goede?
Vervolg?
• Overleg provincie Waterlandse gemeenten
over invoering Wabo en/of opvattingen
commissie Mans?
• Vervolgafspraken?
Ontwerpresolutie VNG
• Onderschrijft in grote lijnen de voorstellen
van d’Hondt.
• Wil verdergaande decentralisatie
• Vereniging van Gemeentesecretarissen
vindt iedere 4 jaar bestuurskrachtonderzoek wat te veel van het goede