Werving van buitenlandse werknemers, een vak apart

Personeel & Organisatie
Meer bedrijven dienen zich te realiseren dat ze
tijdig buitenlandse vaklieden in huis moeten halen
Werving van buitenlandse
werknemers, een vak apart
Ook de komende jaren zijn buitenlandse
arbeidskrachten nodig om vacatures in de
installatie- en elektrotechniek te kunnen vervullen.
Bij hun tewerkstelling komt veel kijken. Van
voorlichting, papier- en vertaalwerk tot het
regelen van vervoer en huisvesting. Daarnaast is
begeleiding op het werk in de eigen taal belangrijk.
ingezet. ‘De overheid zou ook meer oog kunnen hebben voor in
Nederland erkende vluchtelingen,’ vindt Toornstra. Asielzoekers
mogen - onder voorwaarden - jaarlijks 24 weken werken.
Werkgevers moeten wel een tewerkstellingsvergunning aanvragen.
‘Een flink aantal werkt als schoonmaker of productiemedewerker,
maar kan zo aan de slag in de installatie- en elektrotechniek.’
Ook dan nog is er een tekort, verwacht ook Johan Martin de Vries
van Maintec International Distance Matching. Aan werving van
meer arbeidskrachten uit het buitenland valt niet te ontkomen.
Bij die tewerkstelling komt veel kijken. Nadat de wensen van de
opdrachtgever goed in kaart zijn gebracht, bieden organisaties
als Randstad en Maintec potentiële werknemers in hun thuisland
projectinformatie in hun eigen taal. Om premie- en belastingfraude en illegale tewerkstelling te voorkomen is er een identiteitscontrole. Certificaten worden geverifieerd. Verschillende
dienstverleners hebben voor deze procedures zelfs buitenlandse
vestigingen.
‘Bij grote industriële projecten zoals de Maasvlakte en de
Eemshaven komt zeker de helft van het technisch personeel uit
het buitenland,’ stelt Evert Hondema, regiomanager Cross Border
Staffing van Randstad. Het zijn veelal Europeanen - Duitsers,
Polen, Spanjaarden, Engelsen en Portugezen - voor wie de
werkgever geen tewerkstellingsvergunning of verblijfsvergunning
nodig heeft. Voor het werk dat zij doen is moeilijk gekwalificeerd personeel te vinden. Alwin Toornstra, manager
Controle op Huisvesting
Randstad Installatietechniek Nederland, zegt: ‘Alleen
naleving van Er moet ook huisvesting worden geregeld. Daarvoor
al in de techniek verwachten we in 2014 zeker 65.000
vacatures niet te kunnen vervullen.’
basiseisen is gelden basiseisen voor hygiëne, veiligheid en
verscherpt kwaliteit. Welke regels dit precies zijn verschilt
per gemeente. Controle op naleving - ook van cao,
Controle
arbeidsomstandighedenwetgeving en belastingafdracht - is
Opleiding en (om)scholing zijn hard nodig, waarbij oudere
de laatste jaren verscherpt. Dit geldt in het algemeen en in
werknemers als mentor zouden kunnen worden
de uitzendsector in het bijzonder, waar inspanningen tegen
malafide praktijken sterk zijn toegenomen. De betrokken
handhavende instanties werken hechter samen. Informatie
wordt daardoor effectiever uitgewisseld. Een goede zaak, vindt
Hondema. ‘Regelmatig werden buitenlandse werkkrachten voor
de vorm ingehuurd als zzp’er. Gebrek aan transparantie heeft
ook gevolgen voor de veiligheid.’
De Algemene Bond Uitzendondernemingen (ABU) en Nederlandse
Bond van Bemiddelings- en Uitzendondernemingen (NBBU)
ontwikkelden het huisvestingskeurmerk Certified Flex Home.
Voor het groepsgewijs werven of huisvesten van flexmigranten
zijn er specifieke bepalingen over huisvestingsnormen, veiligheid,
vervoer, voorlichting en sociale begeleiding. Zo moet een ziektekostenverzekering worden aangeboden en moet de arbeidsovereenkomst opgesteld zijn in het Nederlands én in de landstaal van
de werknemer.
Het taalprobleem tussen opdrachtgever en medewerker kan voor
onduidelijke en gevaarlijke situaties zorgen.
26
Alieke Bruins
journalist
Niettemin zijn jobcoaches nuttig. Zij begeleiden buitenlandse
werknemers in hun eigen taal. De Vries: ‘De opleiding en
werk­ervaring van buitenlandse arbeidskrachten zijn meestal
goed, maar in Nederland is alles anders geregeld dan thuis. Extra
begeleiding is daarom vaak gewenst.’
Particulieren
Maar hoe communiceert een buitenlandse cv-monteur met
Nederlandse klanten? ‘Bij nieuwbouw- en renovatieprojecten
hebben buitenlandse werknemers zelden direct contact met
klanten,’ zegt De Vries. ‘Naar particulieren sturen de meeste
opdrachtgevers geen buitenlandse werknemers.’
In twee talen een waarschuwing weergeven is goed, hoewel het verbod
op dit bord voor weinig mensen duidelijk is.
Taalproblemen
Naast projectinformatie krijgen gerekruteerde werknemers
meestal instructieboekjes in hun eigen taal met uitleg over
Nederlandse wet- en regelgeving. Ook krijgen ze algemene informatie over wonen en werken in Nederland.
‘Toch is vertaling van documentatie niet altijd genoeg om
risico’s weg te nemen die meer talen op de werkvloer met zich
mee kunnen brengen, stelt promovendus Paul Lindhout van
de Technische Universiteit Delft. Lindhout deed onderzoek bij
tientallen bedrijven waar veel gevaarlijke stoffen zorgen voor
een hoog risico. Taal is daar een factor bij 5 tot 10 procent van
de ernstige ongelukken. Zijn conclusie: de huidige veiligheidsbeheerssystemen houden onvoldoende rekening met de risico’s
verbonden aan taalproblemen. De risico’s worden veroorzaakt
door laaggeletterdheid en meertaligheid op de werkvloer. Hoewel
76 procent van de onderzochte bedrijven de gevaren onderkent,
doet 65 procent op geen enkele manier aan systematische
beheersing van dit risico.
Jobcoaches
Volgens Toornstra zijn werkgevers de laatste jaren kritischer
geworden. ‘Veel opdrachtgevers eisen dat werknemers in
ieder geval Duits of Engels spreken.’ Om onveilige situaties te
voorkomen worden in bepaalde sectoren zoals de scheepsbouw,
werkzaamheden regelmatig per onderdeel toebedeeld aan één
nationaliteit, signaleert De Vries. ‘In de installatietechniek willen
sommige opdrachtgevers uitsluitend werken met een beperkt
aantal nationaliteiten.’ Iconen op machines zijn veelal uniform,
voegt hij eraan toe. ‘En handleidingen in deze sector zijn vaak
snel duidelijk als er ook in het thuisland mee is gewerkt.’ Alleen
op grote bouwprojecten komen volgens hem wel eens communi­
catiestoornissen voor. Of taal dan altijd de cruciale factor is,
betwijfelt hij. ‘Het kan ook de hoge werkdruk zijn.’
Servicebedrijven noemen communicatie met de klant vaak als
reden voor het niet aannemen van buitenlands personeel,
constateert Hondema. ‘Of ze willen liever een Nederlander omdat
die beter past in de bedrijfscultuur.’ Toch dienen meer bedrijven
zich te realiseren dat ze tijdig buitenlandse vaklieden in huis
moeten halen, vindt hij. ´Anders kan het gevolgen hebben voor de
productie.’
Tewerkstelling van niet-EER-onderdanen vergt meer organisatie.
• Een werkgever mag een werknemer van buiten de EU, én Bulgaren
en Roemenen, pas werk laten verrichten als hij voor hem een
tewerkstellingsvergunning heeft.
• Een werkvergunning wordt pas verleend nadat is gebleken dat een
werkgever geen geschikte kandidaten kon vinden in Nederland en in
andere EU-lidstaten.
• Multinationale ondernemingen met een vestiging in Nederland
kunnen een versnelde procedure volgen.
• Voor kennismigranten is geen werkvergunning nodig. De
kennismigrantenregeling stelt onder andere een inkomenscriterium.
• Ondernemingen in een EU- of EER-lidstaat of Zwitserland kunnen hun
werknemers onder voorwaarden naar Nederland uitzenden voor de
duur van een opdracht. Een werkvergunning is niet nodig, ongeacht de
nationaliteit van de werknemer.
• Bij illegale tewerkstelling legt de Arbeidsinspectie een boete
op: 8.000 euro per vreemdeling voor bedrijven, 4.000 euro voor
eenmanszaken en particulieren, en 1.500 euro per vreemdeling als het
identiteitsdocument niet is bewaard of vervalst is.
• Werknemers van buiten de EU, Zwitserland, IJsland, Noorwegen en
Liechtenstein hebben een machtiging tot voorlopig verblijf (MVV) nodig
om Nederland binnen te komen en een verblijfsvergunning te kunnen
aanvragen. Uitgezonderd van deze MVV-eis zijn onderdanen van
Amerika, Australië, Canada, Japan, Nieuw-Zeeland en Zuid-Korea.
• Sinds 19 juni 2011 kan een EU Blue Card worden aangevraagd. Dit
is een verblijfsvergunning, bedoeld voor hoogopgeleide migranten
van buiten de EU. Deze kaart bestaat naast de verblijfsvergunning
als kennismigrant. Er gelden meer voorwaarden dan voor de
verblijfsvergunning als kennismigrant. De kaart biedt arbeidsmigranten
wel betere mogelijkheden om in andere EU-lidstaten te werken.
➞
27
Binnen en buiten Europa
Ook binnen Europa wordt het moeilijker om gekwalificeerd
personeel te vinden. Duitse werkgevers vissen steeds meer in
dezelfde arbeidsmarkt. Poolse vaklieden kunnen vaker in Polen
aan de slag. Juist over hen zijn opdrachtgevers veelal tevreden.
Hondema: ‘Met gemak verlaten ze huis en haard om elders te
werken. Ze werken keihard, melden zich zelden ziek en komen
op tijd.’ Organisaties moeten vaker omzien naar landen als
Hongarije, Tsjechië en voormalig Joegoslavië. Niet iedere arbeidsmarkt is geschikt. De Vries: ‘Griekenland en Turkije zijn landen
met mogelijkheden, maar niet zonder meer voor installatietechniek. Er gelden andere werkwijzen.’
Toornstra: ‘Ik zie grote opdrachtgevers met interesse voor de
Indiase arbeidsmarkt. Die biedt veel hoog opgeleide engineers, die
goed Engels spreken.’
Inlichtingen:
Een gebruiksaanwijzing in diverse talen, maar staat de voertaal van de medewerker er wel bij?
Maintec International Distance Matching.
T. 0118-429000. I. nl.maintec.net.
Randstad Installatietechniek Nederland.
T. 0800-72637823. I. www.randstad.nl.
Groothandelsfunctie Pick-up/Drop off locaties Citystocks Carboot Night-on-site
Expect more!
SLS
ISTIC SERVICES
SPARE PARTS LOGISTIC
S
ECIAL LOG
SLS
SERVICE LOGISTICS
specialist in spare parts logistic
STICS
SPARE PARTS LOGI
SLS
LOGISTICSSLS
SERVICE LOGISTICS
SLS
SLS
SPARE
SPARE PARTS LOGISTIC
S
RVICES
SPECIAL LOGISTIC SE
SERVICE
www.sls-nederland.nl
28
SLS