eg-recht en belastingen op dividenden

EG-RECHT EN BELASTINGEN
OP DIVIDENDEN
27 mei 2008
Europe Fiscale Studies
Rotterdam
Mr. drs. P.H. Schonewille RA
[email protected], + 32 2 29 55 919
DG TAXUD, Europese Commissie
CompetenceCentre for Pension Research, Universiteit van Tilburg
1
INHOUD
• Revolutionaire tijden voor
dividendbelastingregels van lidstaten
• Dividenden betaald aan natuurlijke
personen, ondernemingen, pensioenfondsen,
charities, verzekeraars en
investeringsfondsen
• Eisen EG recht aan dividendbelastingregels
• Conclusie
2
REVOLUTIE
• Revolutie aan de gang inzake dividenden
• DG TAXUD heeft 42 inbreukprocedures
inzake dividenden, voor vier daarvan heeft
de Commissie al besloten ze te verwijzen
naar Hof van Justitie (HvJ)
• Twee prejudiciële vragen al bij HvJ, drie
inbreukprocedures al aangekomen bij HvJ
• 14 zaken besloten door HvJ tot nu toe
3
TERMINOLOGIE (1)
• Binnenlandse dividenden: van een
onderneming in een lidstaat aan een
aandeelhouder in zelfde lidstaat
• Inkomende dividenden: van onderneming
in andere lidstaat aan aandeelhouder in de
lidstaat
• Uitgaande dividenden: van lidstaat aan
aandeelhouder in andere lidstaat
4
TERMINOLOGIE (2)
• Gewone (ordinary) credit: credit voor
bronheffing, beperkt tot belasting geheven
van aandeelhouder, geen cash uitbetaling
van credit (credit van OESO-Model)
• Volledige (full) credit: credit voor
bronheffing, cash uitbetaling mogelijk
(komt in EU niet voor in grensoverschrijdende situaties)
5
ONDERNEMINGEN (1)
• Twaalf klachten van 3 maart 2004, op basis
van Commissie’s Dividendbelastingmededeling van december 2003
• Commissie concludeerde in die
Mededeling: “Uitgaande dividenden mogen
door het bronland niet zwaarder belast
worden dan binnenlandse dividenden”
6
ONDERNEMINGEN (2)
• Klachten gingen over uitgaande dividenden
betaald aan ondernemingen
• Betroffen deelnemingen kleiner dan limiet
van Moeder-dochterrichtlijn
7
ONDERNEMINGEN (3)
• Voor binnenlandse ondernemingen
deelnemingsvrijstelling: geen bronheffing
en geen Vpb op niveau aandeelhouder,
totale belasting op binnenlands dividend 0
• Voor uitgaande dividenden bronheffing van
5% tot 25% (ook voor EEE landen)
• Hogere belasting op uitgaande dividenden
in discriminatie
8
REACTIES LIDSTATEN
• Hongarije schafte bronheffingen af
• Finland, Polen, Letland en Luxemburg
elimineerden discriminatie
• Bulgarije, Tsjechië, Duitsland, Litouwen,
Oostenrijk, Roemenië, Austria nog open
• Spanje, Italië, Nederland (alleen voor EEE/
EEA/EFTA landen), België en Portugal
prefereren ruling van HvJ
9
AMURTA (1)
• Amurta, Zaak C-379/05 van 8 november
2007, over uitgaande dividenden betaald
van Nederland aan Portugese onderneming
• Nederlandse bronheffing van 10% op
uitgaande dividend
• Vergelijkbaar binnenlands dividend: geen
bronheffing noch Vpb, gegeven
deelnemingsvrijstelling
10
AMURTA (2)
• Niet duidelijk of Portugal deelnemingsvrijstelling
had, Amurta claimde van wel
• Nederlandse rechter vroeg alleen naar effect
volledige credit, niet naar effect credit op grond
van belastingverdrag
• Vreemde vraag, omdat voor grensoverschrijdende
situaties nooit volledige credit wordt gegeven
• Commissie claimde dat twee-landen benadering
moeilijk is toe te passen in praktijk
11
AMURTA (3)
• Of discriminatie door bronland wordt
gecompenseerd door woonland is pas
duidelijk na aantal jaren
• Want of er in het woonland genoeg
belasting werd betaald door de
aandeelhoudende onderneming om de credit
te krijgen hangt er van af of er genoeg winst
werd gemaakt (alleen gewone credit)
12
AMURTA (4)
• Kan jaar of drie duren tot aanslag definitief
is vastgesteld
• HvJ negeerde praktische problemen, zoals
gebruikelijk
13
HVJ OVER AMURTA
• Meer belasting heffen van uitgaand dividend dan
van binnenlands dividend is in strijd met EG
Verdrag
• Nederland kan niet vertrouwen op eventuele
unilaterale credit door Portugal om beperking te
neutraliseren
• Verdragscredit kan eventueel beperking
neutraliseren, verwijzende hof moet bepalen of dat
zo is
14
VERDRAGSCREDIT
• Geen credit in woonland als onderneming
onvoldoende belastbare winst maakt:
- Kan verlies maken
- Er kan compensabel verlies zijn
- Vpb tarief kan te laag zijn
- Per country beperking
15
VERLIESSITUATIES
• Stel: lidstaat geeft bronheffing over
binnenlands dividend terug aan
binnenlandse onderneming, als die
onderneming verlies maakt
• Waarschijnlijk dat die lidstaat dat ook moet
doen voor uitgaand dividend betaald aan
buitenlandse onderneming in verliessituatie
16
TOEPASSING VAN AMURTA
OP ANDERE SOORTEN
AANDEELHOUDERS
17
CHARITIES (1)
• Meeste lidstaten stellen inkomen van eigen
charities vrij en geven vrijstelling aan de
bron of geven dividendbelasting terug
• Maar meeste lidstaten geven geen
vrijstelling of teruggaaf op dividenden
betaald aan buitenlandse charities
18
CHARITIES (2)
• HvJ in Stauffer, C-386/04 van 14 september
2006: Buitenlandse charities moeten in
beginsel national treatment krijgen
• Conclusie: Vrijstelling van binnenlandse
charities moet worden uitgebreid tot
buitenlandse charities
• Geldt ook voor capital gains en inkomsten
uit onroerend goed
19
VERZEKERAARS (1)
• EU (levens) verzekeraars hebben
beleggingen ter waarde van 7 trilliard
(7.000.000.000.000) Euro. 31 % is
geïnvesteerd in aandelen
• Groot deel van dit bedrag wellicht
geïnvesteerd in andere lidstaten
• Waarschijnlijk aanzienlijk bedrag aan
bronheffing op hun beleggingsdividenden
20
VERZEKERAARS (2)
• Investeringsresultaten op beleggingen
gehouden voor polishouders in veel landen
vrijgesteld van Vpb
• Verzekeraars krijgen credit voor bronheffing
op binnenlandse dividenden
• Bronstaten stellen buitenlandse verzekeraars
die technische reserves investeren niet vrij
• Lijkt inbreuk
21
VRIJSTELLING VS
BRONHEFFING
• Mag lidstaat binnenlandse dividenden
vrijstellen van bronheffing en belasten met
Vpb, terwijl uitgaande dividenden wél aan
bronheffing worden onderworpen?
• Twee situaties:
- Dividenden vrijgesteld in handen
aandeelhouder
- Dividenden niet vrijgesteld
22
VRIJGESTELDE
AANDEELHOUDERS (1)
• Bronheffing + teruggaafprocedure voor
vrijgestelde buitenlandse aandeelhouders
leidt tot cash flow nadeel in vergelijking
met binnenlandse vrijgestelde
aandeelhouders
23
VRIJGESTELDE
AANDEELHOUDERS (2)
• Cash flow nadeel is beperking
• Geen rechtvaardiging, als de aandeelhouder
niet vrijgesteld blijkt kan de bronstaat de
belasting terugvorderen op grond van de
Invorderingrichtlijn, Richtlijn 76/308/EEG,
zoals geamendeerd door Richtlijn
2001/44/EG van 15 juni 2001
24
SCORPIO, C-290/04
• Zaak van 3 oktober 2006
• HvJ: bronheffing op uitgaande betalingen
aan dienstverleners terwijl binnenlandse
dienstverleners zijn vrijgesteld van die
bronheffing is beperking
• Maar:
25
SCORPIO (1)
• “In dit verband zij eraan herinnerd dat ten
tijde van de feiten in het hoofdgeding, in
1993, geen gemeenschapsrichtlijn of ander
in het dossier genoemd instrument bestond
tot regeling van de wederzijdse
administratieve bijstand inzake de inning
van belastingvorderingen tussen het
Koninkrijk der Nederlanden en de
Bondsrepubliek Duitsland.”
26
SCORPIO (2)
• HvJ besliste daarom dat noodzaak te
voorzien in fiscale controle beperking
rechtvaardigde
27
NIET-VRIJGESTELDE
AANDEELHOUDERS
• Truck Center SA, Zaak C-282/07, hearing
15 mei 2008
• Uitgaande rente van België naar Luxemburg
• Commissie: gezien Benelux invorderingsverdrag van 1952 is bronheffing op
uitgaande rente en vrijstelling van
binnenlandse rente disproportioneel
28
DISCUSSIE
• Vraag is wat HvJ nu gaat doen met Truck
Center
• Zou kunnen betekenen dat alle buitenlandse
aandeelhouders aangifte meegestuurd
krijgen met hun dividend
• Is het proportioneel al die buitenlandse
aandeelhouders aangifte te laten doen?
29
OPERATIONELE
CONCLUSIES VOOR DE
DIVIDEND BELASTING
SYSTEMEN VAN DE
LIDSTATEN
30
INKOMEND (1)
• Inkomstenbelastingvrijstelling voor
binnenlandse dividenden moet worden
uitgebreid tot inkomende dividenden
(Verkooijen, C-35/98 van 6.6.2000)
• Inkomende dividenden moeten worden
belast tegen hetzelfde tarief als
binnenlandse dividenden (Lenz, C-315/02
van 15.7.2004)
31
INKOMEND (2)
• Imputation tax credits in de
inkomstenbelasting voor binnenlandse
dividenden moeten worden uitgebreid tot
inkomende dividenden (Manninen, C319/02 van 7.9.2004 en Meilicke, C-292/04
van 6.3.2007)
32
UITGAAND
• Bronheffing op uitgaande dividenden mag
niet hoger zijn dan bronheffing + Vpb op
binnenlandse dividenden, tenzij de hogere
belasting op de uitgaande dividenden
effectief wordt gecompenseerd door een tax
credit op grond van een belastingverdrag
(Denkavit, C-170/05 van 14.12.2006 en
Amurta)
33
NIEWE REGEL (1)
• Als belastingverdrag voorziet in credit in
woonstaat moet bronstaat voorzien in
teruggaaf procedure voor die gevallen
waarin het meer bronbelasting heft van nietinwoner dan de totale belasting die
soortgelijke binnenlandse belastingbetaler
zou moeten betalen en de niet-inwoner geen
effectieve verrekening krijgt in zijn
woonstaat
34
NIEWE REGEL (2)
• Nieuwe regel van toepassing op aandeelhouders die in woonstaat geen of niet
genoeg belasting betalen om verrekening te
krijgen van gewone credit
• Bronstaat kan controleren aan de hand van
belastingaanslag/Wederzijdse
Bijstandrichtlijn
• Maakt bronheffingsystemen moeilijker
35
CONCLUSIE
• Belasting van dividenden dynamisch
onderwerp
• Belangrijk voor Interne Markt
• Grote economische impact
• Goede resultaten in HvJ tot nu toe
• Prioriteit voor Europese Commissie
36
DANK U!
37