Vernieuwing IPC

1
OR als klokkenluider
OR Spring 2015
Mr Geert Ploeg
Opleiding en Advies
[email protected]
Achtergrond financiële problemen
Bij faillissementen is 80 % gevolg foute beslissingen management
Falend management:
• Te laat reageren op externe bedreigingen of interne zwaktes
• Overnames met teveel geleend geld
• ‘Zonnekoning’ gedrag
Externe oorzaken:
• Vermindering subsidies
• Faillissement afnemer
• Politieke risico’s
• Etc.
Voor resultaten met mensen
2
3
Kernkwadrant ondernemer
Lef
Roekeloosheid
Talent
tegenovergestelde
teveel
balans
Allergie
teveel
Laf
Voor resultaten met mensen
Valkuil
tegenovergestelde
Uitdaging
Voorzichtigheid
OR en ‘Corporate Governance’
Aandeelhouders
Commissarissen
OR,
Fin. Commissie
Bestuurder
Management
Team
Werknemers
Voor resultaten met mensen
4
Gevarensignalen, als het slecht gaat (1)
Klanten:
• Verzwakking concurrentiepositie, minder klanttevredenheid
• Non profit: minder subsidie/vergoeding
Concurrentie:
• Groei concurrent (verkoop én inkoop !)
• Substitutie door nieuwe technologie
Werkprocessen:
• Slechte dienstverlening aan klanten
• Slechte beheersing werkprocessen
• Achterstanden
• Grote voorraden
Voor resultaten met mensen
5
Gevarensignalen (2)
Management
• ‘Zonnekoning’ gedrag
• Disfunctioneren management team. ‘Groupthink’.
‘Kikker in de pan’. Magisch geloof in redding.
Geld
• Alle financiële ratio’s verslechteren
• Kredietplafond bereikt
Management informatie
• Vertraging
• ‘Creatief’ boekhouden
Reeks van mislukte interventies
• Snelle wisseling in management, adviseurs en reorganisaties
Voorbereiding sterfhuisconstructie
• Opsplitsing arbeidsovereenkomsten over onderdelen
Voor resultaten met mensen
6
Winst & Verlies rekening (periode)
Netto omzet
-/- directe kosten omzet
Bruto marge (toegevoegde waarde)
-/- personeelskosten
-/- bedrijfskosten
-/- afschrijvingen
Bedrijfsresultaat
+ of -/- rente
+ of -/- buitengewone baten/lasten
Netto winst voor belasting
-/- vennootschapsbelasting
Netto winst na belasting
N.B.: EBITDA: Earnings Before Interest, Tax, Depreciation and Amortization
Voor resultaten met mensen
7
W&V/Exploitatierekening: aandachtspunten OR
• Ontwikkeling en bestemming resultaat
• Resultaat ‘opgepoetst’ ?
• Ontwikkeling opbrengsten: totaal en per deelactiviteit
• Ontwikkeling ‘cash flow’: bedrijfsresultaat + afschrijvingen
• Bij verlies: plannen voor verbetering ?
Voor resultaten met mensen
8
Balans: momentopname bezittingen en schulden
Activa:
Passiva:
Eigen vermogen
als
sluitpost
Alle
bezittingen
Alle
schulden
Activa en Passiva zijn altijd gelijk aan elkaar
Voor resultaten met mensen
9
Voorbeeld Balans: ‘6 ladenkastje’
Activa:
Passiva:
Vaste activa:
- Immaterieel
- Materieel
- Financieel
Eigen vermogen:
- Aandelenkapitaal
- Reserves
Voorzieningen
Lange Termijn Schuld
Vlottende activa:
- Voorraden
- Debiteuren (afnemers)
- Liquide middelen
Totaal Activa:……..
Voor resultaten met mensen
Vlottende passiva:
- Crediteuren (toeleveranciers)
- Overige crediteuren
- Rekening Courant schuld
Totaal Passiva:……..
10
Balans: aandachtspunten OR
11
•
Ontwikkeling solvabiliteit: verhouding eigen vermogen/balans totaal
•
Beoordeling liquiditeit: verhouding vlottende activa/vlottende passiva
(werkkapitaal)
•
‘Gebakken lucht’ in activa
•
Krediettermijnen afnemers (debiteuren) en toeleveranciers
(crediteuren)
•
Adviesplichtige leningen en investeringen
Voor resultaten met mensen
Reorganisatieplan opstellen
• Korte termijn liquiditeit veilig stellen
– Noodkrediet
– Snelle verkoop niet strategische activa
– Sale lease back activa
• Wie maakt reorganisatieplan ?
– Adviesrecht benoeming externe deskundige (art. 25.1.n)
Voor resultaten met mensen
12
Dupont Analyse: resultaat verbeteren
13
Prijs
1. W&V/Exploitatie
rekening
Verkopen
Inkoop
Volume
Marge
Salarissen
Bedrijfsresultaat
Verkopen
Rente
Kosten
Overige
kosten
Rentabiliteit
vermogen
Verkopen
Voorraden
Omloopsnelheid
2. Balans
Vlottende
activa
Debiteuren
Activa
Vaste
activa
Liquide
middelen
3. Financiering
Transitoria
Voor resultaten met mensen
Hoe kijkt bank naar reorganisatie ?
•
•
•
•
•
•
•
Beoordeling kwaliteit management en toekomst bedrijfssector
Relatieve positie organisatie binnen bedrijfssector
Toekomststrategie organisatie: prognose cash flow
Beoordeling liquidatiewaarde organisatie:
– waarde verschillende activa bij gedwongen verkoop
– mogelijkheden om leningen gedekt te krijgen door zekerheden:
hypotheek, pand, verrekening
Wat kan de bank nog verder aan de organisatie verdienen ?
Imago en PR overwegingen
Interne relatie bijkantoor/hoofdkantoor bank
Voor resultaten met mensen
14
Verbeterplan: 5 scenario’s
1.
2.
3.
4.
5.
Besparen op personeelskosten en/of collectief ontslag
Besparen op andere dan personeelskosten
Opbrengsten verhogen
Verkoop, fusie of management buy out (MBO)
Crediteurenakkoord
Taak OR:
• Private sector: voorkom ‘sterfhuisconstructie’, doorstart na
faillissement of faillissement. Geen ontslagvergoeding !
• Gemeentes: vermijden ‘art 12 status’
Voor resultaten met mensen
15
Beoordeling reorganisatieplan door OR
16
• Adviesrecht (art. 25)
• Beoordeling onder grote tijdsdruk door OR op inhoud en procedures :
– Schriftelijke aanvraag op zodanig tijdstip dat voorgenomen
besluiten nog beïnvloed kunnen worden met tijdschema
– Analyse oorzaken en onderbouwing gemaakte keuzes
– Liquiditeitsprognose en prognoses W&V/Exploitatie rekeningen en
balansen na verbetermaatregelen
– Beperking negatieve gevolgen voor medewerkers (sociaal plan)
– Overleg met vakorganisaties
• OR kan eigen deskundige raadplegen (art. 16)
• Bij conflicten beroep op Ondernemingskamer (art. 26),
Bedrijfscommissie en Kantonrechter (art. 27.4-6) of Rechtbank (kort
geding)
Voor resultaten met mensen
Besparen op personeelskosten
• Stimuleren natuurlijk verloop, vervroegde uittreding, outplacement,
‘gentleman’s agreement’, etc.
• Vrijwillig loonoffer
• Break even point verlagen door ‘flexibele schil’
• Collectief ontslag > 20 personen:
– adviesplichtig reorganisatieplan met financiële onderbouwing
en sociaal plan (art. 25)
– vergunning UWV
• Ontslag wegens reorganisatie < 20 personen:
– toezicht door OR op ontduiken ontslagregels (art. 28)
– convenant: wat is reorganisatie ?
– vrijwillig sociaal plan: uniforme ontslagvergoedingen
Voor resultaten met mensen
17
Besparen op andere dan personeelskosten
•
•
•
•
•
Alle luxe schrappen
Overbodige activa afstoten
Bezuinigen op inkoopkosten
Verliesgevende activiteiten stoppen
Efficiënter maken werkprocessen:
– ‘quick wins’
– doorlooptijden bekorten
– activiteiten zonder toegevoegde waarde voor afnemers
schrappen
• Echter: geld ontbreekt voor radicale verbetering bedrijfsprocessen op
korte termijn
Voor resultaten met mensen
18
Opbrengsten verhogen:
minder voorspelbaar, meer risico
•
Door effectievere marketing opbrengst verbeteren:
– prijzen verhogen, c.q. ander prijsbeleid
– afnemers meer laten betalen voor pluspunten
– meer verkopen met speciale marketing acties: mailen,
bellen, websites, persoonlijke verkoop, etc.
•
Non-profit: subsidie/financiering zeker stellen
•
Nieuwe producten en diensten ontwikkelen: op korte termijn
geen oplossing, maar op lange termijn onvermijdelijk
Voor resultaten met mensen
19
20
Voor resultaten met mensen
Meer weten ?
• Vragenlijst ‘Financiële APK’
• Praktijkboek OR en Financiën, OR Academy
• Cursussen OR & Financieel Beleid, OR Academy
– Twee maal één dag met open inschrijving, 9 en 16 juni
– Maatwerk: één dag met eigen jaarrekening of begroting
Voor resultaten met mensen
21