Leven met autisme. Wat betekent autisme voor iemand zelf?

Leven met autisme
Wat betekent autisme voor iemand zelf?
Delfos, M. en Gottmer, M. (2006)
“Ze zeggen dat ik rationeel ben, dat ik
mijn gevoelens moet uiten. Maar ze
willen dat ik daar kijk waar ik blind
ben”.
Inleiding
Niet-autistische mensen gooien alle autistische
gedragingen op één hoop
Niet alle gedragingen komen bij iedereen voor;
Doel van het hoofdstuk:
Zichzelf beter begrijpen;
Respect van de niet-autistische mens voor het anders
zijn van autistische mensen => respect.
Onbegrepen
Ontwikkeling eigen identiteit op basis van ikanderdifferentiatie
Moeizaam bij een gebrekkig socio-schema.
Bewustzijn en verwoorden van gevoelens zijn
noodzakelijk
Ontwikkeling identiteit;
Onontbeerlijk in sociale interactie;
Moeite met verwoorden van gevoelens ≠ taalprobleem.
http://gedragsproblemenindeklas.nl/gedrags-en-ontwikkelingsstoornissen/ass/
Anders zijn:
Kinderen met autisme voelen dit zelf al voordat
de omgeving dit voelt;
Maatschappij reageert negatief op ‘anders zijn’;
=> ze proberen het te verbergen
=> besef is pijnlijk.
Kwaliteiten liggen niet op sociaal vlak, maar
andere kwaliteiten raken daardoor
ondergesneeuwd;
- syndroom asperger: hoge intelligentie -> komen,
door hun eerlijkheid, arrogant over, ze kunnen zich
niet verplaatsen in andere mensen.
- niet-autistische mensen begrijpen ‘het niet kunnen
aanvoelen’ niet -> verwijt van narcistische
persoonlijkheid.
Elkaar begrijpen en respecteren
Mensen nemen elkaar letterlijk als ze iets niet
begrijpen
Druk uitoefenen => maakt ongelukkig.
Contact maken = kunst van het communiceren
Brengt rust;
Moeilijk voor iedereen;
Kan enkel door:
-
Open te staan;
Te respecteren;
Gelijkwaardig te zijn.
Nood aan onthaasting;
Hoog tempo waarin
iedereen iets van hen wil:
-
-
Put hen uit;
Maakt hen angstig =>
boosheid;
Wanhopig en moedeloos.
Mensen met autisme vertonen niet willens en wetens
ongewenst gedrag, ze zitten zelf gevangen in gedrag en
angst.
Gericht op anderen
Ik-anderdifferentiatie
Gebrek aan focus, aan gerichtheid op anderen en een
niet-geautomatiseerde gerichtheid op mensen;
Verloopt gebrekkig of vertraagd;
Wereld vanuit fundamenteel egocentrisch perspectief
ervaren
- Bij kinderen moeite met gebruik ‘ik’ en ‘jij’;
- Moeite om mee te leven met een ander;
- Moeite om hoofd- en bijzaken te onderscheiden.
Socio-schema
Weinig ontwikkeld;
Ervaart zich meer ‘los van anderen’ dan ‘in relatie tot
de ander’;
Sociale interactie loopt achter
-
Aanvoelen lukt niet, dus kennis proberen vormen via
intelligentie;
- uitzondering: scherp aanvoelen van negatieve
gevoelens.
Voorbeeld: autistische kinderen voelen stress aan bij de
moeder, maar kunnen er niet mee omgaan omdat ze het
niet begrijpen.
Gevoelloos of gevangen?
Angst voor sociale-interactie
Plotselinge hoeveelheden geluid en bewegingen zintuigelijk
niet kunnen verwerken;
Mikpunt van pesterijen.
Weerstand tegen verandering
Veranderingen die van buitenaf komen
Voeden de weerstand:
Als activiteiten door een ander worden opgelegd
Eigen activiteit moet onderbroken worden
 Allergie voor ‘moeten’
Gebrek aan tijdsbesef
 Onmogelijk om activiteit in normaal tempo
afwerken
 Oplossing: ontwikkelen van rituelen.
Weerstand is innerlijke behoefte om alles bij
het oude te houden.
Bronnen weerstand:
Overgevoelige zintuigen => pijn of jeuk
-
Liever een stevige knuffel, dan een zachte streling;
Kakofonie van geluiden;
Door opvoeding bestaat de behoefte om zich terug
te trekken om tot rust te komen;
Blijven aanbieden, zonder druk en niet onophoudelijke, zodat het
uitrijpen benut kan worden.
Veranderingsstress
-
Verhuis of ander werk => nieuwe situatie wordt
onbekend en dus onvoorspelbaar;
Patronen worden gewoontes en ontwikkeling staat
stil.
Besef van tijd en ruimte
Vooral bij kinderen;
Nog niet ontwikkeld;
Tijd en ruimte staat in relatie tot anderen;
Verantwoordelijkheid doet je de tijd beseffen;
Kinderen met autisme leven in tijdloze wereld;
Bewustzijn ervan ontstaat pas als de wereld om
hen heen een structureel onderdeel vormt van
hun leven.
Lopen soms dingen omver omdat ze niet op de
wereld om zich heen letten;
Theory-of-mind geleidelijk aan toegenomen;
Blijft een inspanning, gerichtheid op anderen is
niet geautomatiseerd.
Het geheugen
Autistische mensen slaan gegevens losstaand op;
Kunnen ontzagwekkende databestanden in hun
hoofd hebben;
Direct benaderbaar op feiten;
Minder vertakkingen;
Bevragen ‘archief’ is minder voorspelbaar;
Sterk langetermijngeheugen en zwakker
kortetermijngeheugen;
Kinderen ontwikkelen eigen leerstrategieën.
Angst als raadgever
Gewoontestrategieën om angst de baas te
kunnen.
Mensen met autisme gevoelig voor gewoonten;
Veel gewoonten ontstaan door associaties:
mensen met autisme leggen soms te snel
verbanden;
Kan obsessief gedrag worden.
Autisme en het virtuele milieu
Oppassen met verkeerde info over autisme op het
internet;
Ontspanningsmogelijkheden in het virtuele milieu
zijn enorm;
Groot risico op verslaving.
Een zuiver bestaan
Nadelen t.o.v. voordelen:
Ene kant: moeilijk verplaatsen in een ander => nadeel in
communicatie;
Ander kant: mensen met autisme zijn zuiver in hun
contact en hun communicatie: ze zeggen wat ze
bedoelen.
Ene kant: weerstand tegen verandering, niet goed in
staat om meerdere dingen tegelijk te doen;
Andere kant: enorme concentratie en langdurig
volhouden van een taak.