LAM_Rondzending BM morfologie 2013 v.06-06v,3 - rbm

Lymfatische maligniteiten met harige cellen
King H. Lam
Afd. Pathologie
Rondzending BM morfologie 2013
Overzicht
Korte geschiedenis van de ontwikkeling van de WHO classificatie van
maligne lymfomen
Ontwikkeling van de B-, T- en myeloïde cellen en de relatie met
maligne lymfomen/leukemieën en de plaats van de maligne lymfomen
met harige cellen in het geheel
Kenmerken van de maligne lymfomen met harige cellen, met name
hairy cell leukemie
Korte geschiedenis van de ontwikkeling
van de WHO classificatie van maligne
lymfomen
Maligne lymfoom, enkele begrippen:
Maligne nieuwvorming van lymfoide cellen:
Rijpe lymfocyten
Onrijpe voorloper cellen
Primare lokalisatie:
lymfklieren: tumor = lymfoom
Andere organen (lever, milt, etc.): extra-nodaal lymfoom
Bloed: leukemie
Ruwe indeling in :
Hodgkin lymfoom (HL)
Non-Hodgkin lymfoom (NHL)
Geschiedenis van de classificatie van lymfomen
40’s
Gall Mallory
“Giant follicular lymphoma”
“Lymphosarcoma”
60’s
Rappaport
Cytomorfologie
Histologie
70’s
Kiel / Luke Collins
Concept van normale fysiologische
tegenhanger bij B- en T-cell NHL
80’s
Working Formulation
Vertaling tussen de classificatie
systemen gebaseerd op morfologie
EU, VS, Aziatische landen;
gebaseerd op ziekte entiteiten
90’s
REAL
00’s
WHO
Toevoegen myeloïde e.a. ziekten en
moleculaire gegevens -WHO 2001-,
verfijning in -WHO 2008-
Voorloper van de WHO 2008: concepten Kiel classificatie
De classificatie van NHL weerspiegelt de normale B-cel (en mogelijk
ook de T-cel) ontwikkeling van een onrijpe cel naar een immuun
competente cel
Alle B-cel NHL (en mogelijk ook T-cell NHL) hebben hun normale,
soms nog te ontdekken, fysiologische tegenhangers
B-NHL zijn monoclonale neoplasieën met óf Igκ óf Igλ lichte keten
expressie
Voorloper van de WHO classificatie: REAL (1994)
Revised European American Lymphoma classificatie is gebaseerd op:
Morfologie
Kleine/grote/gekliefde cellen
Fenotype
B-cel, T/NK cel, “null” cel
Genotype
gebaseerd op gepubliceerde (gevalideerde) gegevens
Gepostuleerde fysiologisch tegenhanger
folliculair, extra-folliculair, rijp, onrijp (voorloper)
Klinisch kenmerken
lokalisatie van de tumor, klinisch beloop
Harris NL et al. A revised European-American classification of lymphoid neoplasms:
A proposal from the International Lymphoma Study Group. Blood 1994, 84. 1361-92.
WHO 2008 Classificatie is gebaseerd op:
Morfologie
Kleincellig, grootcellig lymfoom
Fenotype
B cel, T/NK cel, “null”
Genotype
Genherschikking IgH, IgL, TCR
Translocaties, mutaties
Gepostuleerde fysiologische
tegenhanger
folliculair, extra-folliculair,
voorloper, matuur
Klinische kenmerken
presentatie, beloop
WHO Classificatie van Maligne Lymfomen
Hoofdgroepen:
B-cel lymfomen
T-/NK cel lymfomen
Hodgkin lymfomen
Onderscheid tussen lymfoom en leukemie vervaagt en wordt solide of leukemische vorm:
Kleincellig lymfocytair lymfoom (SLL) / chronische lymfatische leukemie (CLL)
Burkitt lymfoom / Acute lymfatische leukemie (ALL) type L3
MCL solide en leukemische vorm
Indeling op celtype:
Kleincellige lymfomen (met of zonder deuken en groeven in de kern)
Blasten (ronde kernen)
Lymfomen met plasmacytoïde uitrijping (kern aan de zijkant -excentrisch- van de cel)
Grootcellige lymfomen (grote kern)
WHO 2008 classification: B-Cell Neoplasms
Precursor B-cell neoplasm
Precursor B lymphoblastic leukaemia / lymphoma NOS and with recurrent genetic abnormalities
Mature B-cell neoplasms
Chronic lymphocytic leukaemia / small lymphocytic lymphoma
B-cell prolymphocytic leukaemia
Lymphoplasmacytic lymphoma (Waldenström macroglobulinemia)
Splenic marginal zone lymphoma
Hairy cell leukaemia and subtypes
Heavy chain diseases alpha / gamma / mu
Plasma cell myeloma
Solitary plasmacytoma of bone
Extraosseous plasmacytoma
Extranodal marginal zone B-cell lymphoma of mucosa-ass. lymph. tissue (MALT-lymphoma)
Nodal marginal zone B-cell lymphoma (pediatric subtypes)
Follicular lymphoma (pediatric subtypes)
Mantle cell lymphoma
Diffuse large B-cell lymphoma (subtypes: NOS, T-cell/histioc. rich, primary CNS, prim. leg type, EBV+ elderly)
Large B-cell lymphoma: intra vascular, ALK+, HHV8+ multicentric Castleman associated, plasmblastic
Primary mediastinal (thymic) large B-cell lymphoma
Intravascular large B-cell lymphoma
Primary effusion lymphoma
Hodgkin’s lymphoma : classical and non-classical (nodular lymphocyte predominant)
Burkitt lymphoma
Lymphomatoid granulomatosis
B-cell lymphoma, unclassifiable with features intermediate DLBCL/Burkitt or DLBCL/HL
Post-transplant lymphoproliferative disorders
Early lesions (plasmacytoid hyperpl, mononucl-like), polymorphic, monomorphic, cHL type
WHO 2008 classification: T-Cell and NK-Cell Neoplasms
Precursor T-cell neoplasms
T lymphoblastic leukaemia / lymphoma
Mature T -cell and NK-cell neoplasms
T-cell prolymphocytic leukaemia
T-cell large granular lymphocytic leukaemia
Chronic lymphoproliferative disorder of NK cells
Aggressive NK cell leukaemia
Systemic EBV+ T-cell lymphoproliferative disease of childhood
Hydroa vacciniform-like lymphoma
Adult T-cell leukaemia/lymphoma
Extranodal NK/T cell lymphoma, nasal type
Enteropathy-type T-cell lymphoma
Hepatosplenic T-cell lymphoma
Subcutaneous panniculitis-like T-cell lymphoma
Mycosis fungoides
Sezary syndrome
Primary cutaneous CD30+ T-cell lymphoproliferative disorders
Lymphomatoid papulosis
Primary cutaneous gamma-delta T-cell lymphoma
Primary cutaneous CD8 positive aggressive epidermotropic cytotoxic T-cell lymphoma
Primary cutaneous CD4 positive small/medium T-cell lymphoma
Peripheral T-cell lymphoma, NOS
Angioimmunoblastic T-cell lymphoma
Anaplastic large cell lymphoma, ALK-1+ / ALK-1-
Ontwikkeling van de B-, T- en myeloïde
cellen en de relatie met maligne
lymfomen/leukemieën
Functies van de lymfklier /lymfoid weefsel
Filteren van deeltjes en micro-organismen (door
fagocyterende cellen)
Antigeen presentatie aan het immuunsysteem
Lymfklier microanatomie
Cortex (B-cel gebied)
Mantel zone and kiemcentrum: Follikels
Memory B-cells: Marginale zone
Macrofagen and folliculair dendritische
cellen: antigeen presenterende cellen
Paracortex (T-cel gebied)
T-cel immunoblastaire reactie met
T-helper/cytotoxische T-cellen
Interdigiterende dendrische
cellen/macrofagen: antigeen
presenterende cellen
Medulla
Plasmacellen in mergstrengen
Warnke RA et. al, Tumors of the Lymph Nodes and Spleen,
Vol. 14 American Registry of Pathology, Washington, 1995
Productie en ontwikkeling van B-cellen
Bain and Gupta: A-Z of Haematology.
Blackwell Publishing. Oxford (2003)
B-Cel Compartimenten en maligne lymfomen
Swerdlow SH et al., WHO classification of tumours of haematopoietic and lymphoid tissues, IARC, L yon 2008
Productie en rijping van T-cellen
Bain and Gupta: A-Z of Haematology.
Blackwell Publishing. Oxford (2003)
& http://artnscience.us/thymus-he.j pg
T-cel compartimenten en maligne lymfomen
Swerdlow SH et al., WHO classification of tumours of haematopoietic and lymphoid tissues, IARC, L yon 2008
Classificatie in de praktijk: B-cel laesies:
groeipatroon en celgrootte
Folliculair / nodulair groeipatroon (kleine cellen):
B-cell lymfomen
meestal indolent
Diffuus groei patroon (grote cellen):
B- en T-cel lymfomen en tumoren van de
ondersteunende cellen
meestal agressief
Classificatie in de praktijk: celtype
Classificatie in de praktijk: fenotypering met CD markers
immunohistochemie/ flowcytometrie
Abbas AK, Lichtman AH, Cellular and molecular immunology (5th ed.), Saunders Elsevier, Philadelphia, 2005
Swerdlow SH et al., WHO classification of tumours of haematopoietic and lymphoid tissues, IARC, L yon 2008
Swerdlow SH et al., WHO classification of tumours of haematopoietic and lymphoid tissues, IARC, L yon 2008
Als de immunohistochemie (en flowcytometrie) net niet genoeg
zekerheid geeft (geven): Technieken uit de genetica: nu en in de
toekomst
Genherschikkingsonderzoek
FISH (fluorescent in-situ hybidisatie)
Klassieke cytogenetica
Genexpressie arrays
Whole genome sequencing