- Als dessert wordt best geopteerd voor zachte voedingsmiddelen : zacht en rijp fruit (zonder schil), eventueel gemixt fruit, pap en pudding, yoghurt, milkshake,... Hieraan kan eventueel Fantomalt® of Glucopur® toegevoegd worden. Dit is een wit poeder dat gemakkelijk oplost en de voeding energierijker maakt. - Bij slikklachten kunnen dranken ingedikt worden met behulp van een poeder, bijvoorbeeld Nutilis Claer® van Nutricia of Resource Thicken Up Clear® van Nestlé. Voedingsadvies Kauw- en slikproblemen Sint-Andriesziekenhuis Krommewalstraat 11 8700 Tielt Tel: 051/42 51 11 – fax: 051/42 50 20 [email protected] www.sintandriestielt.be Oncologisch Support Team Januari 2012 Indien er nog vragen zijn, kunt u altijd bij de diëtiste van het oncologisch support team terecht. Tel: 051/42.65.67. Inleiding Een gezonde voeding voor, tijdens en na de behandeling van kanker is een lekkere en gevarieerde voeding die voldoende energie en voedingsstoffen bevat. Dit is van belang voor het bereiken of handhaven van een goede voedingstoestand en een goed lichaamsgewicht. Algemene voedingsadviezen Specifieke voedingsadviezen - - Bruin tafelbier, zure melkproducten en sojaproducten kunnen ervoor zorgen dat dik speeksel in de mond wat dunner wordt. - Vlees wordt beter gemalen en voldoende saus bijvoegen. Eventueel verrijken aan energie door er wat vetstof : zonnebloem-, koolzaad- of olijfolie, aan toe te voegen. - Kies af en toe eens vis of ei in plaats van vlees. Kies af en toe voor pastagerechten met saus. - Groenten zacht garen en eventueel mixen en/of aardappelen pureren. Je kan dit ook samenvoegen tot je een groentenpuree bekomt. - Geef de voorkeur aan fruit dat minder zuur is. Bijvoorbeeld aardbeien, peer, perzik, banaan. - De korst van brood wordt soms beter verwijderd, eventueel kan het brood geweekt worden in melk / koffie / soep of gemixt worden. - Het broodbeleg moet indien nodig smeerbaar of zacht en smeuïg zijn: zoals confituur, chocopasta, honing, smeerkaas, paté, vleesen vissalades, ei en dergelijke,… Bij kauw- en slikproblemen wordt er overgegaan naar zachte (bv. brood zonder korst, cake, smeerbaar beleg,…) of gemalen of zelfs vloeibare voeding. - Schakel niet onnodig over op vloeibare voeding, want kauwen is een mechanische prikkel voor de speekselklier. Bij een goede voedingstoestand is de weerstand beter en vermindert de kans op infecties. Wie goed gevoed is, voelt zich doorgaans beter en kan vaak de behandeling (vb. bestraling, chemotherapie,… ) beter aan. - Indien vaste voeding gegeten wordt, spoel die dan weg met voldoende drinkvocht of gebruik bij de warme maaltijd voldoende saus zodat slik- en passageklachten niet in de hand gewerkt worden. In deze brochure wordt dieper ingegaan op voedingsadviezen bij kauw- en slikproblemen. - Tracht voldoende af te wisselen in de keuze van voedingsmiddelen, zodat het principe van de voedingsdriehoek zo goed als mogelijk kan worden opgevolgd. Bij zeer ernstige slikstoornissen kan (aanvullende) sondevoeding overwogen worden. - Alle vloeistoffen zijn toegelaten, het is wel zo dat koolzuurhoudende dranken prikkelingen kunnen geven ter hoogte van mond- en/of keelholte en de slokdarm. - Zorg ervoor dat er voldoende vocht wordt ingenomen: 1-1.5L / dag. Sommige mensen maken daarbij gebruik van een rietje.