Kauw- en slikproblemen

Logopedie
Kauw- en slikproblemen
www.catharinaziekenhuis.nl
Patiëntenvoorlichting: [email protected]
LOG005 / Kauw- en slikproblemen / 07-07-2017
2
Kauw- en slikproblemen
U krijgt deze informatiefolder omdat u op dit moment
slikproblemen heeft. In deze folder geven wij u een
korte uitleg over het slikproces en de problemen die bij
het slikken kunnen optreden. Daarnaast leest u hoe de
logopedist bij kauw- en slikproblemen kan helpen. Wij
raden u aan om uw partner en familie deze folder ook te
laten lezen.
Kauwen en slikken
Kauwen en slikken is een ingewikkeld proces. We gebruiken hiervoor
de spieren van de lippen, kaken, wangen, tong, gehemelte en keel.
Deze spieren werken nauw samen zodat we veilig kunnen slikken. Het
normale slikproces begint met het nemen van het slok of een hap.
Hierna wordt het eten gekauwd en op de tong verzameld. Daarna
volgen de 4 fases van het slikproces: 1. De tong duwt het voedsel richting de keelholte.
2. Het gehemelte gaat omhoog en sluit de opening naar de neusholte
af.
3. Het strotteklepje kantelt en sluit de luchtpijp af.
4. Het voedsel komt in de slokdarm terecht. 3
Kauw- en slikproblemen
Kauw- en slikproblemen kunnen ontstaan als gevolg van een
hersenbeschadiging. Daarnaast komen slikstoornissen ook vaker voor
bij mensen met een bepaalde ziekte, zoals de ziekte van Parkinson,
dementie of een spierziekte of bij algehele verzwakking. Enkele voorbeelden van deze problemen zijn:
• U verslikt zich, waardoor u moet kuchen of hoesten tijdens eten en
drinken. • Er loopt voedsel of vocht uit uw mond.
• U heeft moeite met het kauwen van voedsel.
• U kunt niet doorslikken.
• De gevoeligheid van uw mond kan verminderd zijn, waardoor u niet
goed voelt wat er in uw mond of keel gebeurt. • Er blijft voedsel in uw wangzak zitten.
• Er blijft voedsel in uw keel steken.
Het risico van verslikken is dat voedsel of vocht in de luchtpijp
terechtkomt in plaats van de slokdarm. Dit kan resulteren in een
levensbedreigende longontsteking of verstikkingsgevaar. Wij raden u
daarom aan om geen voeding of dranken, dat door uw bezoek wordt
meegenomen, te eten/drinken, maar hierover te overleggen met de
logopedist of een verpleegkundige. 4
5
Wat doet de logopedist?
De logopedist voert een slikonderzoek bij u uit om te bepalen in
welke dranken of voeding u zich verslikt. Tevens geeft de logopedist u
informatie over hoe het komt dat u zich verslikt. De logopedie richt zich daarna op de behandeling van deze
slikproblemen. De behandeling is onder te verdelen in drie groepen,
namelijk:
• Dieet-aanpassingen: Indien u zich verslikt in bijvoorbeeld koffie kan
de logopedist u adviseren om de koffie in te dikken of dranken op
siroopdikte te nemen.
• Compensatie: U leert hoe u tijdens het eten en drinken verslikken
kan vermijden. Door bijvoorbeeld verandering van hoofdhouding of
een andere manier van slikken. • Slikrevalidatie: Oefeningen om het slikken te verbeteren.
Vragen
Heeft u na het lezen van deze folder nog vragen? Neem dan contact op
met de afdeling Logopedie, via het centrale telefoonnummer van het
Catharina Ziekenhuis.
Contactgegevens
Catharina Ziekenhuis, afdeling Logopedie
040 - 239 91 11
www.catharinaziekenhuis.nl
Routenummer(s) en overige informatie over de afdeling Logopedie vindt
u op www.catharinaziekenhuis.nl/logopedie
6
Datum slikadvies:
Paraaf logopedist:
□ Geen drank of voeding via de mond
Dranken
□ Dun vloeibaar
□ Indikken tot yoghurtdikte
□ Indikken tot siroopdikte
□ Indikken tot vladikte
□ Indikken tot kwarkdikte Voeding
□ Normaal
□ Dik vloeibaar
□ Normaal (zachte voeding)
□ Geen soep
□ Gemalen
□ Brood zonder korst & smeerbeleg
Drinkgerei
□ Glas
□ Heidi-beker
□ Kopje
□ Rietje
□ Plastic beker met oor
Houding
□ Bed rechtop
□ Rechtop in de (rol)stoel
7
Altijd als eerste op de hoogte?
Meld u dan aan voor onze nieuwsbrief:
www.catharinaziekenhuis.nl/nieuwsbrief
Michelangelolaan 2 – 5623 EJ Eindhoven
Postbus 1350 – 5602 ZA Eindhoven