Voeding bij kanker - Ziekenhuis Gelderse Vallei

Voedingsadviezen bij chemotherapie
Door de ziekte kanker, maar ook door de behandeling ervan
kunt u problemen krijgen met eten. Onderstaand vindt u
informatie over veel voorkomende klachten zoals misselijkheid,
mond- en keelklachten en smaak- en reukveranderingen.
Mogelijk heeft u andere klachten waarvoor aanpassingen in uw
voeding noodzakelijk zijn. Denk hierbij aan ongewenst
gewichtsverlies of juist ongewenste gewichtstoename,
verminderde eetlust, droge mond of kauw- en slikproblemen.
In de brochure ‘Voeding bij kanker’ vindt u voedingsadviezen bij
de meest voorkomende klachten. (www.kanker.nl)
Screening ondervoeding
Een goed voedingspatroon en een gezonde levensstijl zijn
belangrijk, voor gezonde èn zieke mensen. Als je ziek bent heeft
je lichaam extra voedingsstoffen nodig voor herstel. Daarom
onderzoekt de oncologieverpleegkundige op de polikliniek of u
risico loopt op ondervoeding. De hoogte van de score bij de
screening bepaalt of u wordt doorverwezen naar een diëtist.
Algemene voedingsinformatie
Als u geen klachten heeft die van invloed zijn op uw voedings/eetpatroon wordt aangeraden te eten en te drinken volgens de
richtlijnen van het Voedingscentrum.
In de brochure ‘Gezond eten met de Schijf van Vijf’
(www.voedingscentrum.nl) vindt u onder andere de
Ziekenhuis Gelderse Vallei
hoeveelheden voedingsmiddelen die u per dag nodig heeft om
alle benodigde voedingsstoffen binnen te krijgen.
Voedingsadviezen bij misselijkheid
Aanpassing van uw voeding of voedingsgewoonten kan helpen
om misselijkheid te verminderen of verergering van de
misselijkheid te voorkomen.
• Probeer 1½ à 2 liter vocht per dag te drinken. Dit zijn 10 –
15 kopjes / glazen.
• Neem bij ernstige misselijkheid een voedingspauze van een
paar uur.
• Eet vaker op een dag kleine porties.
• Eet op die momenten wanneer u het eten het beste
verdraagt.
• Eet die voedingsmiddelen die u het beste denkt te kunnen
verdragen.
• Ga na de maaltijd niet direct helemaal plat liggen.
Voedingsadviezen bij mond- en keelklachten
Hinderlijke slijmvorming
Melkproducten kunnen een plakkerig of slijmerig gevoel in de
mond geven. Er wordt niet daadwerkelijk meer slijm
geproduceerd.
Het plakkerige / slijmerige gevoel kan op de volgende manier
worden verminderd:
 Drink wat water en spoel uw mond nadat u een glas
melk(product) heeft gedronken. Dit helpt het plakkerige
gevoel weg te nemen.
 Vervang melk door zure melkproducten.
 Gebonden melkproducten, zoals vla en pap, veroorzaken
mogelijk een minder slijmerig gevoel.
2
Een pijnlijke mond of keel
Vraag uw arts naar pijnstillende medicijnen. De volgende
adviezen kunnen verlichting geven. Indien u geen verbetering
merkt, hoeft u de adviezen niet blijvend op te volgen.





Vermijd harde voedingsmiddelen, kies voor zacht voedsel.
Maak het warme eten fijn en neem pap, vla of yoghurt in
plaats van brood.
Gebruik het eten en drinken op kamertemperatuur.
Vermijd voedingsmiddelen die erg zoet, erg zuur, erg zout
of gekruid zijn.
Het kan prettig zijn om met een dik, kortgeknipt rietje te
drinken. Het zuigen kost dan minder moeite. Met een rietje
kunt u ook zo sturen, dat het drinken in het minst pijnlijke
gedeelte van uw mond komt.
Voedingsadviezen bij verandering in smaak en reuk
Smaak- en reukveranderingen zijn klachten die veel voorkomen
bij patiënten met kanker en grote invloed kunnen hebben op ‘de
zin in eten en drinken’. Het is belangrijk om ondanks de klachten
toch te blijven eten. Wij adviseren om zelf uit te vinden wat voor
u nog lekker of acceptabel van smaak is én om
voedingsmiddelen uit te blijven proberen. Soms moet u
helemaal opnieuw ontdekken wat wel en wat niet lekker smaakt.
Uitgebreide voedingsinformatie en adviezen over bovenstaande
klachten staat op de website van het ziekenhuis.
PIM oncologie - Voedingsadviezen bij chemotherapie 08/2014
3
Voor wie meer wil weten
• www.geldersevallei.nl
 Voedingsadviezen bij misselijkheid
 Voedingsadviezen bij mond- en keelklachten
 Voedingsadviezen bij veranderingen in smaak en reuk
U vindt de folders via Dietetiek > Folders > voedingsadviezen
bij kanker
•
www.kanker.nl
Klik op ‘bibliotheek’ en zoek op ‘voeding’ voor meer
voedingsinformatie, bijvoorbeeld voor de brochure:Voeding
bij kanker
•
www.voedingenkankerinfo.nl
•
www.voedingscentrum.nl
•
www.beleefjesmaak.nl ...omdat je smaak anders kan zijn na
een chemokuur.
Site van Jonnie en Thérèse Boer van restaurant De Librije
•
www.nvdietist.nl, Nederlandse Vereniging van Diëtisten
Praktische voedings- en kookboeken
• Gezond eten rond chemotherapie. J. van Mil. Poiesz
Uitgevers, 2009
Kookboek bij problemen met kauwen, slikken en smaak bij
chemotherapie met een indeling naar ‘textuur’: luchtig,
smeuïg, zacht met beet, vloeibaar, krokant of stevig.
4
Diëtisten
Heeft u na het lezen van deze informatie nog vragen over uw
voeding of dieetbehandeling, dan kunt u terecht bij de diëtisten
van Ziekenhuis Gelderse Vallei. De diëtisten zijn via het
secretariaat bereikbaar tussen 09.00 en 16.30 uur:
(0318) 43 54 67.
Wij vragen u bij voorkeur te bellen tussen 09.00 en 13.00 uur.
U kunt uw vraag ook per e-mail stellen: [email protected]. Wij
streven ernaar uw vraag binnen twee werkdagen te
beantwoorden.
PIM oncologie - Voedingsadviezen bij chemotherapie 08/2014
5
6