gemeente nieuwkoop afdeling Concernstaf raadsvoorstel titel/onderwerp portefeuillehouder opgesteld door kenmerk/datum vergaderdatum raad jaar/nummer Nota Reserves en Voorzieningen J.L.M. Tersteeg R. Franken CS / 19 januari 2007 29 maart 2007 2007/0038 Voorstel onderwerp Nota Reserves en voorzieningen Het college stelt de Raad voor het volgende te besluiten: De nota Reserves en Voorzieningen 2007 vast te stellen; De ingangsdatum van de nota Reserve en Voorzieningen 2007 te bepalen op 1 januari 2007. Achterliggende stukken die ter inzage liggen Nota Reserves en voorzieningen. Advies De voorliggende nota is een uitwerking van de financiële verordening (ex artikel 212 van de gemeentewet) en behandelt de richtlijnen voor reserves en voorzieningen in de gemeente Nieuwkoop. Met de inhoud van de nota is rekening gehouden bij het opstellen van de begroting 2007-2010. Toelichting Artikel 212 van de Gemeentewet bepaalt dat de raad een verordening vaststelt met de uitgangspunten voor het financiële beleid, alsmede voor het financieel beheer en voor de inrichting van de financiële organisatie (financiële verordening). Deze verordening wordt in maart 2007 door de raad behandeld. De verordening bevat onder meer uitgangspunten voor de reserves en voorzieningen. Tevens is hierin vermeld dat een nota reserves en voorzieningen tenminste aan het begin van iedere raadsperiode wordt herijkt en door de raad wordt vastgesteld. De nota Reserves en Voorzieningen voor de gemeente Nieuwkoop treft u hierbij aan. Bestaand reserve- en voorzieningenbeleid De drie voormalige gemeenten hadden een reserve- en voorzieningenbeleid dat onderling verschilde. De verschillen betreffen (vergelijking met de jaarschijf 2007 uit de begrotingen 2006 van de voormalige gemeenten): Verschil Toevoegen van rente aan reserves Voormalige gemeenten Nieuwe nota Voormalig Nieuwkoop: in 2007 begroot op 5% bespaarde rente € 580.000 toevoeging € 50.000 blijft t.g.v. de exploitatie Alle rente in principe toevoegen aan de reserve vrij besteedbaar. Door rentetoevoeging neemt de omvang van deze reserve toe, waardoor incidentele uitgaven kunnen worden gedekt. Voormalig Liemeer: in 2007 begroot op 5% bespaarde rente Besteding van de reserves heeft € 25.000 toevoeging € 223.000 blijft t.g.v. de exploitatie geen budgettaire consequenties. Voormalig Ter Aar: in 2007 begroot op 3% bespaarde rente geen toevoeging aan de reserves € 420.000 blijft t.g.v. de exploitatie Totaal is dit: Totaal is dit: € 652.000 toevoeging aan de € 605.000 toevoeging algemene reserve € 693.000 blijft t.g.v. de exploitatie € 182.000 toevoeging aan voorzieningen en reserves1 € 344.000 blijft t.g.v. de exploitatie 1 Dit betreft de voorziening nadelige saldi grondexploitaties (€ 133.000), de voorziening wethouderspensioenen (€ 25.000) en de reserve ontwikkeling Dorpshart (€ 24.000) 2 Verschil Voormalige gemeenten Nieuwe nota Afzonderen van vermogensbestanddelen Bij de ene voormalige gemeente werden vele specifieke reserves gevormd, bij de andere juist niet Inzicht in de niet bestemde middelen en het vrij besteedbare deel van de algemene reserve Voorzieningen Bij de voormalige gemeenten werd geheel verschillend omgegaan met het vormen van egalisatievoorzieningen voor onderhoudskosten. Dit werd mede ingegeven door de financiële situatie in het verleden. Harmonisatie, vormen van onderhoudsvoorzieningen en laten opstellen van uniforme beheersplannen in 2007 (voor wegen al in 2006) Inzicht in reserves en voorzieningen en transparantie Verschillen per gemeente: van duidelijk omschreven welk doel een reserve of voorziening dient, onderbouwing etc. tot beperkt inzicht en geen scherpe afbakening. Heldere afbakening, verplichte evaluatie In deze verschillen ligt de kern van de nieuwe nota en de besluitpunten, deze worden in de laatste paragraaf samengevat. Het vormen van nieuwe reserves en voorzieningen is een bevoegdheid van de raad. In de loop van 2007 worden op diverse beleidsterreinen nota’s en beleidsplannen verwacht, waaronder de nota Grondbeleid. Naar aanleiding van deze nota’s en plannen kunnen nieuwe reserves en voorzieningen gevormd worden, dit onder de voorwaarde dat ze voldoen aan de nota reserve en voorzieningen die aan u voorligt. Financiële gevolgen In de gemeente gelden uniforme regels voor reserves en voorzieningen, dus ook voor voorzieningen en reserves die vóór 1 januari 2007 bestonden. Dit impliceert dat harmonisatie ook incidentele en structurele financiële gevolgen heeft. Incidentele gevolgen De incidentele gevolgen zijn op dit moment beperkt omdat het totale overzicht nog niet bestaat. De gevolgen hebben voornamelijk betrekking op het aanvullen van de voorzieningen ter egalisatie van onderhoudskosten. De niveaus van kwaliteit waarop de voorzieningen gestoeld zijn verschillen, ook hadden niet alle drie de voormalige gemeenten voorzieningen voor deze kosten gevormd, onderhoud werd soms ook geactiveerd. Dit zal een eenmalige inhaalslag in 2007 betekenen. Structurele gevolgen De structurele gevolgen zijn: o Rente In de oude situatie kwam € 693.000 rente t.g.v. de exploitatie. In de nieuwe situatie is dat alleen de rente over de algemene reserve dekkingsmiddel en de algemene reserve financiële buffer. Dit is 4% over € 1,8 miljoen en € 6,8 miljoen, is € 344.000. Dit is € 349.000 minder. Dit wil niet zeggen dat deze gelden niet beschikbaar zijn, maar deze zijn bedoeld om incidentele uitgaven te dekken (onttrekking aan de reserve). 3 In de oude situatie werd € 605.000 rente aan reserves en voorzieningen toegevoegd. In de nieuwe situatie is dat 4% van het totaal van reserves en voorzieningen exclusief de algemene reserves financiële buffer en algemeen dekkingsmiddel, dit is € 834.000. o Renteresultaat In de oude situatie bedroeg de bespaarde rente € 1.298.000 (€ 605.000 plus € 693.000). In de nieuwe situatie is dit € 1.178.000 (€ 834.000 plus € 344.000). Het renteresultaat neemt om die reden met € 120.000 toe. De omvang van deze gevolgen voor de exploitatie bedraagt op basis van de begroting 2006 (jaarschijf 2007) € 229.000 nadelig, te weten: - minder rente t.g.v. de exploitatie (€ 349.000 nadelig) - beter renteresultaat (€ 120.000 voordeliger) Hierbij moet bedacht worden dat jaarlijks € 229.000 meer aan de reserves wordt toegevoegd dan voorheen en dus beschikbaar blijft, bijvoorbeeld voor incidentele dekking van uitgaven. Kern van de nota / besluitpunten In de verschillen tussen de drie gemeenten ligt de kern van de nieuwe nota en de besluitpunten, namelijk: 1. Bespaarde rente komt ten gunste van reserves die primair kunnen worden aangesproken, zodat besteding van deze reserves geen budgettaire consequenties (rentederving) heeft. Hierdoor blijft minder rente ten gunste van de exploitatie dan in de oude situatie, dit bedrag wordt gestort in de algemene reserve vrij besteedbaar (per saldo is dit € 229.000, zie de voorgaande paragraaf “Financiële gevolgen”). Dit impliceert dat incidentele uitgaven meer dan in het verleden gedekt zullen (en kunnen) worden uit de algemene reserve vrij besteedbaar. 2. Specifiek maken van de functies van de algemene reserve door een splitsing van de reserve in de delen Financiële buffer (minimale eigen vermogen), Algemeen dekkingsmiddel (rente over deze reserve blijft ten gunste van de exploitatie) en Vrij besteedbaar. 3. Voor grootonderhoud van wegen, openbare verlichting, civiele kunstwerken, riolering, gebouwen, e.d. worden voorzieningen gevormd op basis van (te maken) beheerplannen. In 2007 zullen de beheerplannen worden herijkt c.q. worden opgesteld. Dit stemt overeen met het advies van de Raad voor de financiële verhoudingen van 26 april 2006 over de toepassing van artikel 12 Fvw voor de gemeente Nieuwkoop, waarin is vermeld “de Raad ondersteunt het advies van de IFLO om de nieuwe gemeente op korte termijn beheersplannen te laten opstellen voor het gehele grondgebied van de nieuw te vormen gemeente“. 4. Elke gemeente kent eigen reserves vanuit de eigenheid van die gemeente. Om de gemeenteraad de vrijheid te geven hier zelf keuzen in te maken, zijn bestemmingsreserves zonder voor de nieuwe gemeente concrete budgettaire doelen, toegevoegd aan de algemene reserve. In de nota is bij enkele reserves een nadere toelichting gegeven van het motief. 5. Dekking van de extra afschrijving op riolering uit de egalisatievoorziening riolering. Dit wordt navolgend toegelicht. 4 Gevolgen harmonisatie activa Bij de harmonisatie van de waardering vaste activa en afschrijvingen wordt een bedrag van € 3,2 miljoen ineens afgeschreven. Dit vloeit voort uit de eis dat gelijksoortige activa gelijkelijk worden gewaardeerd (afschrijvingstermijn en afschrijvingsmethode). Een deel van de extra afschrijving heeft betrekking op riolering (€ 1.025.000). Vanuit een oogpunt van kostendekkendheid van rioolheffingen is dit deel van de inhaalafschrijving ten laste van de egalisatievoorziening riolering gebracht. Dit impliceert dat in komende jaren een verhoogde storting in de voorziening moet plaatsvinden. Dit is ook financieel verantwoord omdat een voordeel optreedt daar de kapitaallasten riolering € 150.000 lager zijn dan begroot door de inhaalafschrijving. In een tijdvak van circa 6 jaar is het break-even-point bereikt. Bij het vaststellen van het GRP wordt de omvang van de voorziening herijkt. Begrote omvang reserves en voorzieningen In de nota is een begrote omvang van reserves en voorzieningen per 1 januari 2007 opgenomen overeenkomstig de begroting 2007. In deze stand zijn niet begrepen de gevolgen van: de raadsbesluiten van de voormalige gemeenten vanaf september 2006; de besluiten van de Stuurgroep vanaf september 2006; en de uitkomsten van de jaarrekeningen 2006. 5