Verslag netwerk Mozaiko 16 juni 2016

Verslag netwerk Mozaiko
16 juni 2016
Aanwezig:
Sibel Aliustaoglu (Sport Vlaanderen), Sarra Bouzouita (VDAB), Ishah Challouki
(Inspectie RWO A’pen), Penny De Beleyr (ABB), Anja De Greve (Integratiedienst
Liedekerke), Sheela Grammens (VAPH), Marlies Stubbe (Departement K&B), Nazikel
Syouleyman (ILVO), Fatima Tigra (Departement L&V), Jan Van den Bossche
(Integratiedienst Liedekerke), Sylvie Van de Waeter (ABB), Liesbet Vandewalle
(OCMW Gent en Stad Gent), Hilde Vanmechelen (ABB), Alona Lyubayeva (DDB),
Michiel Trippas (DDB), Joke Baeten (DDB), Recep Bas (DDB), Michiel Van de Voorde
(DDB), Ann-Sophie Baeken (DDB), Saskia De Feyter (DDB), Kerkyra Myrilla (DDB),
Mireille Brepoels (DDB).
Verontschuldigd: Nataliya Boychuk (HFB), Ripsime Chatshatrian (AgO), Yo De Smet (GO! onderwijs),
Faima El Aissaoui (dept. LV), Souria El Hammouti (Jongerenwelzijn), Salma El
Mokadem (Jongerenwelzijn), Nailah Fernando (Integratie & Inburgering), Almut Fuhr
(HFB), José Gavilan (dept. LV), Zulleyha Guler (MOD O&V), Birgul Gungor (dept. LNE),
Stijn Haeseldonckx (VLM), Mostafa Hosseini (OVAM), Stella Nyanchama Okemwa
(Hand in Hand Tegen Racisme), Christelle Van De Vijver (MOD O&V).
Agenda:
 9u30 – 9u45: Welkom
 9u45 – 10u30: NARIC – erkenning buitenlandse diploma’s binnen de Vlaamse overheid
 10u30 – 10u45: Pauze
 10u45 – 11u45: Actieplan rond antidiscriminatie voor de Vlaamse overheid
 11u45 – 12u00: Voorstelling partnercampagne
 12u00 – 13u00: Varia + Broodjeslunch
Zie ook PowerPoints voor meer info: alle documenten staan op
https://overheid.vlaanderen.be/mozaiko-agenda
Inleiding + terugblik actualiteit
Joke heet iedereen welkom op deze laatste sessie voor de zomer. Er is gelukkig geen treinstaking zoals
eerst aangekondigd, toch is er vandaag weinig volk, misschien door de ramadan.
UGent wil ook starten met een dergelijk netwerk als Mozaiko. Ze doen al een aantal acties voor
buitenlandse studenten, maar nu willen ze dat ook doen voor de werknemers van buitenlandse
herkomst. Daarom is DDB het netwerk gaan voorstellen en als het personeelsnetwerk in Gent eenmaal
draait, zullen zij hun bevindingen/ervaringen op een Mozaiko-vergadering komen voorstellen.
Bij de Nederlandse overheid loopt er een antidiscriminatie-campagne, ook een project specifiek naar
discriminatie op de arbeidsmarkt: te raadplegen via de website discriminatie.nl en dan doorklikken. De
site geeft tips voor werkgevers om discriminatie bij het wervings- en selectieproces te (h)erkennen en
je vindt er een aantal testen om te zien hoe het met jou vooroordelen ten opzicht van kansengroepen
gesteld is. De Vlaamse overheid gaat ook een dergelijke campagne starten (getrokken door WSE en
Gelijke Kansen) tegen het einde van dit jaar/begin 2017.
NARIC – erkenning buitenlandse diploma’s binnen de Vlaamse overheid
Kim Vanelderen van NARIC Vlaanderen komt uitleg geven over wat zijn entiteit precies doet.
De volledige naam is Enic-naric: dit is een initiatief van de Europese Commissie, de Raad van Europa
en de Unesco. Omdat de Europese Commissie en de Raad van Europa geen bevoegdheid hebben voor
onderwijs, gebeurt dit door de ministeries van onderwijs in de verschillende landen.
In België zijn er 3 ministeries van onderwijs (Vlaams, Franstalig en Duitstalig), het probleem is dus dat
er 3 NARIC-centra zijn en dat elk ministerie alleen maar de beslissing van zijn NARIC-centrum erkend.
De invulling is in elk land anders: Kim was bv. al in Italië waar er maar 4 personen werken bij NARIC. Zij
doen vooral projecten om de Italianen te ondersteunen bij het verkrijgen van hun erkenning.
In Vlaanderen werken er 20 personen bij NARIC en zij dienen vooral dossiers in voor erkenning.
NARIC houdt zich bezig met de erkenning van buitenlandse diploma’s (secundair, hoger onderwijs en
volwassenenonderwijs) om de houders van zo een diploma te ondersteunen in hun zoektocht naar
werk. Op onze arbeidsmarkt is een erkenning van NARIC voldoende om je diploma gelijk te stellen met
een bij ons uitgereikt diploma. De meeste aanvragers komen uit de groep van de vrijgestelden.
Aanvragen
Er zijn twee soorten erkenning: niveau-erkenning of volledige erkenning. Het is belangrijke keuze.
Een erkenning op niveau (bachelor = bachelor en master = master, het soort bachelor of master maakt
geen verschil) wordt aanbevolen bij niet beschermde beroepen en als een specifieke opleiding niet
noodzakelijk is, als je niet over de vereiste documenten beschikt of er geen diploma bestaat in
Vlaanderen waarmee ze jouw diploma kunnen gelijkstellen.
Een volledige erkenning is enkel noodzakelijk als je kiest voor een beschermd beroep of een specifieke
opleiding noodzakelijk is.
De meeste mensen hebben een voorkeur voor een volledige erkenning, maar deze is niet altijd
noodzakelijk, in de meeste gevallen is een erkenning op niveau voldoende (en deze procedure gaat
sneller en kost minder).
Een voorbeeld: iemand van Ghana met een diploma ‘master of arts in history’. Bij niveau-erkenning
spreekt NARIC zich uit over het niveau van het diploma en kijkt men of dat in Vlaanderen overeenkomt
met een master (dan via cascade naar bachelor, secundair onderwijs). Men doet geen uitspraak over
de master of bachelor in de geschiedenis. Bij een volledige erkenning is dat wel een uitspraak naar het
soort master, in dit geval ‘master in geschiedenis’.
70% kiest voor een volledige erkenning: feitelijk heeft maar 20 tot 30% dat wettelijk nodig.
Architect, psycholoog, dokter, … zijn beroepen waar een volledige erkenning nodig is, maar andere zijn
voldoende met niveau-erkenning (minder documenten, voor niet-bestaande opleidingen in
Vlaanderen zoals bv. master in forensisch onderzoek dat in Engeland heel populair was naar aanleiding
van series als Bones, CSI, etc. maar waarvoor in Vlaanderen geen equivalent bestaat).
Diploma mijnbouwingenieur: hiervoor is er geen volledige erkenning mogelijk, want dit bestaat niet in
Vlaanderen, dus is een niveau-erkenning voldoende.
NARIC wil zoveel mogelijk communiceren met de VDAB zodat niveau-erkenning het standaard-aanbod
wordt.
Procedureverloop
Digitale dossiers zijn binnenkort mogelijk.
Er zijn twee paden: de intaker bekijkt het dossier eerst en doet een vooronderzoek om te zien of het
een erkende opleiding is in het land van herkomst (is het een officiële school etc.). Dan bekijkt men of
je vrijgesteld bent van betaling en dan volgt het onderzoek: fraudechecks (diploma mills, vervalste
diploma’s opsporen door navraag te doen in het land van herkomst – diploma ziet er bv. anders uit
etc.). Dan gaat de beslissing uit van een netwerk van experten (bij niveau-erkenning en veel geziene
diploma’s gebeurt de beslissing intern). Is de beslissing positief, dan volgt er een ministerieel besluit
(dit staat gelijk met een Vlaams diploma). De bewijsvoering ligt bij de persoon zelf en de (positieve of
negatieve) beslissing ligt bij NARIC.
Wie krijgt er vrijstelling? Een achttal groepen waaronder vluchtelingen, subsidiair beschermden,
mensen die via Actiris komen, asielzoekers, …
Professionele erkenning
is een Europese richtlijn: binnen de EER en met een aantal voorwaarden.
Bv. Vlaamse leraar die in Nederland wil gaan werken is ok. Een Frans psycholoog die in Vlaanderen wil
werken, is ok. Een Italiaanse skileraar die in België wil werken: dit is geen gereglementeerd beroep in
België, dus is een erkenning nodig.
Er is 1 beroep dat geen erkenning nodig heeft binnen de EER: leraar. Een gereglementeerd beroep mag
in heel Europa uitgevoerd worden. Er mag dus rechtstreeks een professionele erkenning gevraagd
worden aan de bevoegde instantie die het beroep reguleert. Maar de voorwaarden hebben alleen
betrekking op Europeanen, met enkele uitzonderingen. Bv. een blue card: wie een blue card heeft,
heeft geen erkenning nodig. Bij NARIC hebben ze er nog nooit één gezien.
Binnen de Vlaamse overheid zijn er niet veel gereglementeerde beroepen.
Hoe vergelijkt men het niveau in het land van aanvraag? Bv. verpleegkundige. Als het diploma niet
overeenkomt met ons niveau (bv. ontbreken van geriatrie - wat hier verplicht is), geeft NARIC een lijst
van scholen mee waar men terecht kan voor bijscholing.
Hoe stelt men het niveau van het diploma vast in het land van herkomst? Dat gebeurt op basis van
eerdere vaststellingen, door het lezen van Unesco-rapporten, door het bekijken van beslissingen van
andere NARICS om tot een consensus te komen.
Er was sprake van verschillende universiteiten in Europa en Amerika die diploma’s te koop aanboden?
Standpunt van de minister van onderwijs: een zwarte lijst van instellingen is geen oplossing, want dan
veranderen ze gewoon van naam. Hoe de fraudeurs er dan uithalen? NARIC heeft een lijst van echte
universiteiten van alle landen. Als er fraude wordt vastgesteld gaat NARIC naar het parket. Als het via
een valse website is, gaan ze het dossier stopzetten omwille van de website en volgt dus geen
erkenning.
Hoe worden de dossiers van vluchtelingen, subsidiair beschermden en asielzoekers behandeld? Die
worden flexibeler behandeld. Zij kunnen proeven doen om hun diploma te testen, zij vullen een lijst in
waarin ze zo veel mogelijk details van de opleiding opschrijven, de competenties worden getoetst, etc.
De procedure duurt wel langer dan de 2 of 4 maanden van niveau- of volledige erkenning.
Contactgegevens: zie presentatie. In de toekomst komen er regiomailboxen op de website van NARIC
om de procedure te versimpelen.
Actieplan rond antidiscriminatie voor de Vlaamse overheid
Deze presentatie werd al toegelicht op de dag tegen discriminatie, maar is ook nuttig voor Mozaiko.
Het doel van dit actieplan is de drempels te verlagen die de instroom en de doorstroom van de
kansengroepen belemmeren.
Wat zijn de problemen/drempels?
1. taalwetgeving
2. diplomavereiste: gelijkwaardigheid door NARIC en nodige bewijsstukken verkrijgen (EVC
aanpassing is ten vroegste voor 2018)
3. nationaliteitsvoorwaarden
4. algemene voorwaarden
Voorbeelden van discriminatie
 Immateriële redelijke aanpassingen: bv. extra halve of hele dag thuiswerk bovenop wat
mogelijk is in de dienst. Het niet toestaan van een redelijke aanpassing is een vorm van
discriminatie. De Vlaamse overheid wordt gezien als werkgever en als een kleine entiteit kan
je dus niet met het argument komen dat dit te duur is voor de entiteit, want het wordt gezien
als de VO als geheel).
 Homo- en biseksuele mannen als bloeddonor: standpunt van het Rode Kruis: de kosten
worden te duur voor verder onderzoek en daarom is dit redelijk om deze groep uit te sluiten.
Actie nodig
Resultaatgericht werken: direct inzetbare documenten gebruiken: de checklist genderidentiteit en
genderexpressie is klaar; de checklist redelijke aanpassingen wordt getest in een paar entiteiten; in de
zomer gaat de DDB goede praktijken verzamelen; met Unia werd een opleiding ontwikkeld rond nondiscriminatie voor leidinggevenden en mensen van R&S (zeer goede reacties ontvangen); er is een
procedure voor omgang met klachten rond R&S bij de Vlaamse overheid, …
E-div van Unia, blijft ook bestaan
Er zijn veel cases rond gezondheid en redelijke aanpassingen, maar wat met buitenlandse herkomst,
waar gebeurt daar discriminatie en hoe uit zich dat bij R&S? De DDB had onlangs 1 casus waarbij de
aanklager zegt dat ze niet geselecteerd is als laureate omwille van haar hoofddoek. De leidinggevende
zag het niet zitten om haar aan te nemen omdat hij niet wist hoe dat overkwam bij de klanten en de
collega’s. De klacht is dus gegrond.
Het zijn soms heel selectieve dingen: bv. andere vragen stellen aan iemand van buitenlandse herkomst
dan aan de andere kandidaten (kan zeker als de selecteur alleen is).
Mensen moeten inzien en erkennen dat ze (subtiel) discrimineren.
Als iemand in een rolstoel de vraag krijgt op een sollicitatiegesprek hoe ze hier is geraakt en of ze wel
elke dag zal kunnen komen, is dat dan discriminatie? We moeten er alert voor zijn. Onbedoelde
discriminatie is een gigantisch probleem, is taai, lastig, dus moeten we iedereen er stap voor stap
bewust van maken en er leren mee om te gaan.
Wie van andere mensen situaties hoort, stuur de mensen door naar de DDB. We gaan de klager niet
begeleiden in zijn zaak, we gaan wel luisteren en de tegenpartij horen en kijken waar het fout liep.
Voorstelling partnercampagne
Er komt een nieuwe communicatiecampagne: “Bij de Vlaamse overheid is er plaats voor diversiteit!”
De website is nog in opbouw.
Er is ook verspreiding via de sociale media: Facebook met pixel ‘vind ik leuk’: klikken en dan komen er
aanbiedingen, vacatures en dergelijke op je profielpagina. Dus graag veel verspreiden!
Werkwinkels en contactpunten: in een werkwinkel kan je terecht voor persoonlijk advies, bij een
contactpunt is enkel de algemene informatie beschikbaar.
Missen we nog organisaties? Ook lokale overheden krijgen de informatie via Agentschap Integratie en
Inburgering. GOB’s en GTB’s zitten er ook onder. Ella vzw ook.
Nog niet gedacht aan: OCMW’s, tewerkstellingscentra.
Varia
Volgende data van Mozaiko: dinsdag 13 september en donderdag 17 november in het Ellips, lokaal
2B.111.
Bedankt voor jullie medewerking!
https://overheid.vlaanderen.be/mozaiko-agenda
www.yammer.com/mozaiko