EUROPEES PARLEMENT STEMT OVER PAKKET VOOR DE CIRCULAIRE ECONOMIE Europarlementariërs positief over Europese plannen © Vereniging Afvalbedrijven • Partner in de circulaire economie • januari 2017 • verenigingafvalbedrijven.nl • 1 EUROPARLEMENTARIËRS POSITIEF OVER EUROPESE PLANNEN De Europese Unie werkt aan plannen om de Europese circulaire economie te stimuleren. Begin dit jaar buigt het Europees Parlement zich over het circulaire pakket van de Commissie. ‘De ambities zijn hoog, maar het pakket is realistisch’, valt in Brussel te horen. Het EU-pakket moet de transitie naar een circulaire economie in Europa stimuleren Auteur: Joop Hazenberg De Nederlandse technologiesector en de afvalsector krijgen met dit pakket volop kansen in de gehele Unie. ANNIE SCHREIJERPIERIK (EPP, EUROPEES PARLEMENT) D e Europese Commissie wil dat Europa naar een circulaire economie gaat, waarin afval niet meer bestaat en met een levendige markt voor secundaire grondstoffen. December 2015 kwam de Europese Commissie met een EU-pakket voor de circulaire economie. Het bestaat uit twee delen: enerzijds een actieplan voor een circulaire economie, anderzijds voorstellen om bestaande afvalrichtlijnen aan te scherpen. Zo gaat de doelstelling voor recycling van stedelijk afval van 50 procent in 2020, naar 65 procent in 2030. Van het verpakkingsafval dient in 2030 driekwart opnieuw gebruikt te worden. En in de herziene stortrichtlijn staat een bindend doel van maximaal 10 procent gestort afval, eveneens in 2030. Het pakket is een voorstel waarover de Europese instellingen nog moeten onderhandelen. Dat is met name een spel tussen de Commissie, de EU-lidstaten – verenigd in de Milieuraad – en het Europees Parlement. Dat laatste instituut is deze maand aan zet. Gebalanceerd en inclusief In het algemeen zijn Europarlementariërs te spreken over de afvalplannen van de Commissie. “Ik vind het pakket gebalanceerd en inclusief, deels omdat het niet langer alleen over afvalmanagement gaat, maar ook over het bredere idee van de circulaire economie”, zegt Pavel Telicka, een Tsjechische Europarlementariër voor de liberale fractie ALDE. Hij is plaatsvervangend lid van de Industriecommissie (ITRE) die al haar positie heeft bepaald. Het is nu wachten op de Milieucommissie (ENVI) die mogelijk in februari zal stemmen over gewenste amendementen. Telicka: “Het is niet duidelijk wat de richting van de Milieucommissie zal zijn, maar in de Industriecommissie was in ieder geval voldoende steun voor het ambitieniveau van het pakket. Uit het pakket straalt ook realisme.” © Vereniging Afvalbedrijven • Partner in de circulaire economie • januari 2017 • verenigingafvalbedrijven.nl • 2 EUROPARLEMENTARIËRS POSITIEF OVER EUROPESE PLANNEN De Tsjech hoopt dat de financiële en fiscale prikkels uit het beleidspakket worden vastgelegd. “De Commissie heeft voor elk van de richtlijnen verschillende financiële maatregelen voorgesteld. We moeten nu zien hoe de Milieucommissie deze beoordeelt. Ze zijn hard nodig om snelle implementatie van de doelstellingen voor elkaar te krijgen.” Verdere stappen Zijn Nederlandse collega, Annie Schreijer-Pierik (CDA, EPP-fractie), is ook positief over het pakket. Ze tekent wel aan dat de voorstellen ‘enorm ambitieus’ zijn omdat in landen in Midden- en Oost-Europa nog steeds massaal afval wordt gestort. Niettemin ziet SchreijerPierik in de doelstellingen, die door Nederland zeker zullen worden gehaald, geen beletsel om verdere stappen te zetten. “De Nederlandse technologiesector en de afvalsector krijgen met dit pakket volop kansen in de gehele Unie.” Volgens de Europarlementariër zal de Milieucommissie een aantal ambities verder aanscherpen, bijvoorbeeld door het recyclingpercentage van het stedelijk afval naar 70 procent te brengen. Schreijer-Pierik ziet verder mogelijkheden om de circulaire economievoorstellen te verbinden aan andere Europese wetgeving, zoals die voor chemische stoffen (de zogeheten REACHrichtlijn). Amendementen Ook bij de fractie van Socialisten en Democraten (S&D) zijn positieve geluiden te horen. De Duitse Europarlementariër Jo Leinen meldt dat het circulaire economiepakket door bijna alle stakeholders We moeten ervoor waken dat de circulaire economie geen loze belofte blijft. JO LEINEN (S&D, EUROPEES PARLEMENT) Het onderhandelen over het EU-pakket is een spel tussen de Commissie, de EU-lidstaten en het Europees Parlement. © Vereniging Afvalbedrijven • Partner in de circulaire economie • januari 2017 • verenigingafvalbedrijven.nl • 3 EUROPARLEMENTARIËRS POSITIEF OVER EUROPESE PLANNEN als een kans wordt gezien om het milieu én de economie naar een hoger plan te brengen. Wel wil hij een aantal verbeteringen zien. Leinen: “We hebben amendementen voorgesteld om doelstellingen van de afvalrichtlijnen ambitieuzer te maken, commercieel en industrieel afval beter te benaderen, en de nadruk te leggen op het voorkomen van afvalproductie.” Over het actieplan voor een circulaire economie is de politicus minder te spreken. “Veel initiatieven van het actieplan van de Commissie hebben al vertraging opgelopen. We moeten ervoor waken dat de circulaire economie geen loze belofte blijft.” Uitvoering van het pakket Het EU-pakket is ambitieus omdat veel lidstaten nog massaal afval storten. Hoe gaat het nu verder met het proces? Terwijl het Europees Parlement nog schaaft, beraden de EU-lidstaten zich intern op hun eigen posities. Na de besluitvorming in het Europees Parlement buigt de Milieuraad zich over de voorstellen. Blijken de posities overbrugbaar, dan kan nog dit jaar een akkoord over de herziene richtlijnen worden verwacht, gevolgd door implementatie door de EU-lidstaten. Voor de drie Europarlementariërs is het in ieder geval zaak dat de uitvoering van het pakket voor de circulaire economie adequaat wordt opgepakt. Annie Schreijer-Pierik hoopt op een nauwgezette evaluatie van de ecodesign-richtlijn. “Daarmee kunnen afvalstoffen beter in productlijnen worden geïntegreerd, zoals bouwmaterialen, chemicaliën op biologische basis, textiel en stoffering. Ook worden © Vereniging Afvalbedrijven • Partner in de circulaire economie • januari 2017 • verenigingafvalbedrijven.nl • 4 EUROPARLEMENTARIËRS POSITIEF OVER EUROPESE PLANNEN Recycling van bodemassen verdient navolging Eén van de punten in het beleidspakket voor de circulaire economie is de definitie van bodemassen uit afvalenergiecentrales (AEC’s). Koplopers zoals Nederland kunnen inmiddels meer minerale grondstoffen uit deze reststof winnen voor de productie van onder meer klinkers en stoeptegels. Europarlementariër Pavel Telicka is op de hoogte van de definitiekwestie, die erop neerkomt dat volgens de huidige richtlijnen gerecyclede minerale grondstoffen niet als ‘recycling’ kunnen worden aangemerkt. De EU-wetgeving erkent namelijk alleen metalen als secundaire grondstof uit bodemassen. Telicka stelt daarom in een amendement voor om de definitie te verruimen. “Het amendement zal worden geaccepteerd”, voorspelt hij. Zijn collega’s Leinen en Schreijer-Pierik staan beiden positief tegenover het hergebruik van bodemassen. Leinen: “Dit is een voorbeeld van industriële symbiose die in de EU navolging verdient.” dan alle relevante kenmerken inzake energie-efficiëntie geleidelijk in de verplichte vereisten voor productontwerp opgenomen.” Problemen bij implementatie Haar collega Pavel Telicka ziet bij talloze lidstaten problemen als het gaat om implementatie. “Er zijn aanzienlijke verschillen in het kunnen halen van de doelstellingen. Er bestaan ook zorgen over de aandacht die er voor de doelstellingen is, met name in zuidelijke lidstaten. De Commissie moet politieke moed tonen door de situatie in elke lidstaat nauwkeurig te volgen. Het wordt een tough call.” Ook Jo Leinen erkent de verschillende startposities van de lidstaten. Daarom ziet hij uit naar het delen van best practices zodat de achterhoede aansluiting kan vinden. Een andere prioriteit voor de Duitse politicus is dat niet alleen de methodes, maar ook de definities van afval worden geharmoniseerd. “Dat moet actief worden gesteund door de Commissie.” De Commissie moet politieke moed tonen door de situatie in elke lidstaat nauwkeurig te volgen. PAVEL TELICKA (ALDE, EUROPEES PARLEMENT) Meer informatie: •Voorstel Europese Commissie met nieuwe afvaldoelstellingen •Artikel ‘Timmermans’ circulair pakket ontbeert uitwerking’ Vormgeving: Suggestie & illusie, www.illusie.nl © Vereniging Afvalbedrijven • Partner in de circulaire economie • januari 2017 • verenigingafvalbedrijven.nl • 5