"Economix 5, Algemene economie" en "Economix 5/6

"Economix 5, Algemene economie" en "Economix 5/6, Bedrijfseconomie", bestemd voor het leervak
economie 5 ASO worden door Pelckmans uitgegeven. Een team van auteurs is bij de opmaak niet
over één nacht ijs gegaan. Wetenschappelijk advies werd ingewonnen bij prof. dr. Jan Degadt.
Bovendien kunnen de schrijvers zelf de nodige adelbrieven voorleggen.
Overeenkomstig het leerplan, dat naadloos gevolgd wordt, komen in het kader van de algemene
economie de volgende items uitvoerig aan bod: competitieve markten, externe effecten en publieke
goederen, niet-competitieve en onvolkomen competitieve markten, inkomensvorming en -ongelijkheid,
armoede en herverdeling en tenslotte het bbp als welvaartsindicator van een land. In totaal liefst 330
bladzijden! Voeg hier nog aan toe dat bij voorkeur ook nog een paar thema’s (ondernemen is visie
ontwikkelen en toegevoegde waarde creëren) uit het handboek "Bedrijfseconomie" moeten
bestudeerd worden (hoewel alle bedrijfseconomische onderwerpen volgens het leerplan in het laatste
jaar kunnen ter sprake komen, maar dat lijkt mij niet realiseerbaar) en u begrijpt dat een selectie zich
opdringt. In het andere geval dreigt namelijk de gebruiker te verdrinken in de veelheid van informatie
en kanalen waarlangs deze gegevens gegenereerd worden. Zo zal het de leerlingen al moeite kosten
om zich de betekenis van de verschillende logo’s (11 in totaal) eigen te maken.
Indien de keuze niet oordeelkundig geschiedt, is het gevaar groot dat de rode draad, de samenhang
van en tussen de leerinhouden uit het oog verloren wordt. Een hele uitdaging voor de leerkracht!
Gelukkig is er de lestekst die een samenvatting vormt van datgene dat met behulp van de opdrachten
ontdekt werd. Die slotsom omvat alle theorie en alle kernbegrippen (die vermeld worden achter in het
boek, hetgeen geen overbodige luxe is) die zouden moeten gekend zijn en kunnen toegepast worden
op nieuwe gevallenstudies.
Bovendien is ieder hoofdstuk evenwichtig en goed gestructureerd opgebouwd, hetgeen onmiskenbaar
een verdienste is van de auteurs.
Steeds is er een instap om de voorkennis van de gebruikers aan te spreken, een smaakmaker en/of
een videofragment om de aandacht te prikkelen. Uitgangspunt is telkens de maatschappelijke
werkelijkheid. Ook bij de bedrijfseconomische benadering wordt aangeknoopt met actuele en duidelijk
herkenbare ontwikkelingen. Dat lijkt allemaal een vanzelfsprekendheid maar vereist wel een
regelmatig updaten van het handboek.
De realiteit wordt geanalyseerd aan de hand van de economische theorie die als hulpmiddel fungeert.
Kennisoverdracht is immers niet langer een exclusief doel, maar blijft belangrijk om de reële
economische feiten te begrijpen. Om beklijvende en toepasbare kennis te verwerven wordt een
beroep gedaan op actieve didactische werkvormen zoals het leergesprek. In dat verband kan op basis
van een forum een discussie rond een bepaalde stelling aangegaan worden. Om het nodige
zelfsturend en probleemoplossend leren te stimuleren wordt eveneens veel belang gehecht aan
onderzoeksopdrachten. Daarnaast zijn er nog allerlei vormen van groepswerk, puzzelopdrachten
(waarbij je de oplossing vindt door verschillende elementen uit deelopdrachten samen te brengen) en
differentiatieoefeningen (waarbij iedereen dezelfde oefening krijgt maar met meer of minder tips). Met
het oog op deze differentiatie worden facultatief in 'extra’s' nog meer informatie en bijkomende
oefeningen aangeboden.
Prioritair is en blijft echter de ontwikkeling van een kritische geest (ten aanzien van de theorie) die
moet leiden tot meer inzicht. Opzet is dat de leerlingen hun kennis kunnen toepassen op nieuwe
complexe probleemstellingen. De 'wordt vervolgd' biedt in deze context één grote geïntegreerde
oefening per thema. Aan de hand van de geziene leerstof en zelf gevonden informatie moeten de
leerlingen bepaalde concrete vragen kunnen beantwoorden.
Een en ander veronderstelt uiteraard wel de nodige openheid en motivatie vanwege de gebruikers. Is
dat niet soms een probleem omwille van de negatieve studiekeuze? Geen nood: de auteurs laten ook
hier niets aan het toeval over. Er wordt geput uit een heel arsenaal mediavormen en nieuwe
informatiedragers. Hiermee zijn de leerlingen al vaak vertrouwd: Excel-opdrachten en ICTvaardigheden zoals internet. Dat laatste is uiteraard geen doel maar een middel. Ook is er een
uitstekende methodesite met links, actuele aanvullingen, zelfevaluatie, oefeningen, chat- en
forummogelijkheden. In de handboeken zijn er verder nog leertips, die naar mijn aanvoelen echter
vaak erg summier en te moeilijk geformuleerd zijn. Ook jammer dat het handboek "Bedrijfseconomie"
en de extra oefeningen op de website laattijdig beschikbaar waren. Het leveringsprobleem is inmiddels
wel opgelost. Maar het eindproduct mag er wel zijn: mooi uitgegeven met veel aandacht voor de lay-
out en volumineus, al zagen we liever een dunner exemplaar met nog meer uitgeselecteerde
oefeningen om aldus de kosten te drukken. Het leerplan is namelijk naar mijn mening nogal overladen
en laat spijtig genoeg weinig ruimte voor heel veel extra’s. Maar dat is uiteraard niet de
verantwoordelijkheid van de schrijvers.
Meegenomen is ook dat de leerkracht niet aan zijn lot overgelaten wordt. Een volledige leidraad met
leerplandoelstellingen, lestips, extra oefeningen en zo veel meer is beschikbaar. Er is zelfs een
voorstel van jaarplan alhoewel de timing moeilijk of niet kan gerespecteerd worden. Toch mogen we
besluiten dat de auteurs er in geslaagd zijn met hun "Economix 5" en "Economix 5/6" degelijke
handboeken die aan alle criteria voldoen, af te leveren. Zeker een aanrader!
(J. Corstjens // In: Nova et Vetera. - 2004-2005 nr. 4)