Ethische stromingen

Kritieken op de traditionele ethische
theorieën (Plato, Kant, utilisme)
► Existentialisme
(Sartre)
► Hume
► Logisch
positivisme
► Cultuurrelativisme
► Feminisme
► Diepte-ecologie
Existentialisme
► Sartre
neemt net als Kant aan dat mensen
vrij en autonoom zijn.
► Sartre verwerpt echter de conclusie van
Kant dat wij van nature rationeel zijn.
► Omdat we vrij en autonoom zijn, kunnen we
niet van nature rationeel zijn.
► We zijn alleen rationeel als we daarvoor
kiezen.
Hume (1711-1776) en de
naturalistische drogreden
► Tussen
‘is’ (zijn) en ‘ought’ (moeten/behoren)
gaapt een onoverbrugbare kloof.
De naturalistische drogreden
► Als
iemand een stand van zaken in de
wereld beschrijft en aan de hand daarvan
concludeert dat het zo moet zijn of blijven
spreken we van deze drogreden.
► Het onderscheid tussen feiten en waarden
en waarden wordt veronachtzaamd
Voorbeeld: geweld bestaat en is blijkbaar een
aspect van de mens en daarom is het goed.
Voorbeeld plichtethiek
Waarom zouden we kinderen niet behoren te
mishandelen?
Kant zegt dat we niet behoren te doen wat niet
overeen stemt met de categorische imperatief.
Waarom niet? Omdat we rationeel zijn.
Hume stelt dat ook al zijn we rationeel, daaruit niet
volgt dat we dat behoren te zijn.
► Uit
feitelijke toestanden kan geen enkele
morele regel worden afgeleid.
► Er is geen objectieve basis voor de moraal
Logisch Positivisme
► Neemt
‘de vork’ van Hume over:
- analytische uitspraken
- synthetische uitspraken
- onzin
‘Mishandeling is immoreel’
Morele taal als verborgen vertoning
van emoties.
(niet waar en niet onwaar)
Cultuurrelativisme
► Het
cultureel relativisme ontkent dat er
absolute of objectieve morele waarden
kunnen zijn.
► Morele waarden zijn het product van
afzonderlijke culturen.
► Deze culturen verschillen zodanig dat ook
de kernwaarden van elkaar verschillen.
Overige kritiek
► Feminisme:
kritiek op androcentrisme van de
traditionele westerse ethiek. De traditionele ethiek
ontkent dat de ervaring van vrouwen
fundamenteel anders kan zijn dan die van
mannen.
► Diepte-ecologie:
kritiek op het antropocentrisme,
de mensgerichtheid van de westerse ethiek. De
mens dient de natuur niet alleen als middel maar
ook als doel te behandelen.