Uw bedrijf heeft ambitie en wil groeien AGENTSCHAP INNOVEREN & ONDERNEMEN VLAIO.be 2 Laat uw bedrijf groeien! De Vlaamse overheid wil meer snelgroeiende, internationaal georiënteerde bedrijven in 2020. Dat willen we bereiken door: • • • aan een cultuuromslag in de samenleving te werken groeiambities van ondernemingen aan te wakkeren de Vlaamse bedrijven competitiever te maken op internationaal niveau Wat vindt u in deze brochure? Deze brochure geeft de ambitieuze groeibedrijven een overzicht van de meest relevante initiatieven om hun groei te ondersteunen. Deze brochure informeert naast de steunmaatregelen, toegang tot kennis en financiering ook de specifieke begeleiding voor bedrijven. Een overzicht van alle steunmaatregelen kan u raadplegen op vlaio.be/subsidiedatabank. De initiatieven in deze brochure zijn opgebouwd rond een aantal pijlers: • • • • • • Professionaliseren en transformeren Aanwerven en opleiden Investeren Internationaliseren Innoveren financiering Op pagina 6 en 7 vindt u een overzicht met de meest relevante steunmaatregelen en begeleidingsinitiatieven. ///////////////////////////////////////////////////////////// Heb je iets waarvoor je wilt gaan? Doe het! Laat je niet afstoppen. Elders in de wereld stelt men zich veel minder vragen Dieter Penninckx 3 Inhoud Overzicht steunmaatregelen 6 Overzicht begeleidingsinitiatieven 7 1. Steun om te professionaliseren en transformeren 8 1.1 Dienstverlening via partners 1.2 Kmo-groeisubsidie 1.3 Kmo-portefeuille 2. Steun om aan te werven en op te leiden 8 13 13 14 2.1 Aanwerven14 2.2 Opleiden15 3. Steun bij investeren 16 3.1 Financiering18 3.2 Subsidies18 4. Steun bij internationaliseren 4.1 Flanders Investment and Trade (FIT) 4.2 Finmix Internationaal 4.3 Belgische Maatschappij voor Internationale Investering (BMI) 4.4 Enterprise Europe Network 4.5 Europees kmo-instrument i.k.v. Horizon 2020 4.6 Belastingvrijstelling voor de aanwerving van een diensthoofd voor de uitvoer 4.7 Delcredere 5. Steun bij innoveren en intellectuele eigendom 19 19 19 19 20 20 20 20 21 5.1 Agentschap Innoveren & Ondernemen 21 5.2 Innovatiecentra 22 5.3 Intellectuele eigendom23 5.4 Innovatiepremie 23 5.5 Vrijstelling doorstorting bedrijfsvoorheffing voor onderzoekers 23 5.6 SOC’s - Strategische Onderzoek Centra 23 5.7 TTO’s - Tech Transfer Offices 23 5.8 Speerpuntclusters en innovatieve bedrijfsnetwerken 24 5.9 Eurostars (Eureka) 25 5.10 Horizon 2020 25 5.11 Interreg programma’s 25 6. Incubatoren 26 7. Subsidiedatabank 27 8. Andere grote initiatieven 27 8.1 Flanders DC 27 8.2. Kwaliteit via innovatie en talent door het Vlaams Centrum voor Kwaliteitszorg28 8.3. Guberna 28 8.4. Flanders Synergy 28 4 ///////////////////////////////////////////////////////////// Je moet alles inzetten, als je wilt blijven groeien. Je moet een duidelijke visie hebben en keuzes Wim Michiels. maken, een richting. 5 Overzicht steunmaatregelen Aanwerven & opleiden Internationaliseren Innoveren Agentschap Innoveren & Ondernemen x x x x Kmo-portefeuille Agentschap Innoveren & Ondernemen x x x Vermindering werkgeversbijdragen federale en Vlaamse overheid x 12 Vermindering kosten bedrijfsvoorheffing federale overheid x 12 Belastingvrijstelling diensthoofd federale overheid x Strategische Transformatiesteun Agentschap Innoveren & Ondernemen x IBO VDAB x BanVlaanderen Ban Vlaanderen x PMV financiering PMV x LRM financiering LRM x GIMV Gimv x Startlening+ Participatiefonds Vlaanderen x 14 Kmo-cofinanciering Participatiefonds Vlaanderen x 14 Winwinlening PMV x 14 EIB-investeringskrediet EIB x PMV-Bedrijfsleningen PMV x Waarborgregeling PMV x 15 Finmix Agentschap Innoveren & Ondernemen x 15 Ecologiepremie + Agentschap Innoveren & Ondernemen x 15 Strategische ecologiesteun Agentschap Innoveren & Ondernemen x 15 Flanders Investment and Trade FIT x 16 FINMIX Internationaal FIT x x 16 BMI BMI x x 16 Enterprise Europe Network EU x Europees kmo-instrument ikv Horizon 2020 EU x Delcredere Delcredere x Innovatiesubsidies Agentschap Innoveren & Ondernemen x 18 Innovatiecentra Innovatiecentra x 18 Intellectuele eigendom federale overheid x 18 Innovatiepremie federale overheid x 18 Vrijstelling doorstorting bedrijfsvoorheffing wetenschappelijk onderzoek federale overheid x 19 12 x 13,15 13 13 x x 13 13 x 13 10 x 6 7,12 7,12 x x Pagina Professionaliseren en transformeren Kmo-groeisubsidie Investeren Instantie Overheidsstimulans x 14 16 x 16 17 Overzicht begeleidingsinitiatieven x Pagina Netwerken Groepstraject Individueel advies/ begeleiding Instantie Individueel en in groep Dienstverlening Digitale scale ups Sirris & Agoria 7 Selectief netwerk voor digitale groei bedrijven Sirris & Agoria Bryo scale up Voka x 7 Accelero Voka x 8 PLATO Voka Scale up innovatieve starters Netwerk Ondernemen x 8 Boost me Netwerk Ondernemen x 8 Netwerken voor ambitieus startende bedrijven Netwerk Ondernemen EYnovation : Accelerator programma EY Experten advies EY x 9 Road 2 growth Unizo x 9 Lerend netwerk Smartstart Unizo x 9 Lerend netwerk Go4Growth Unizo x 10 Imec-Istart Imec-Iminds x x 10 x x x 10 11 9 9 coaching, advies of begeleiding voor #sterkondernemen vlaio.be/sterkondernemen 7 Via onderstaande maatregelen trachten de verschillende overheden in te spelen op knelpunten die uw onderneming in de groeifase kan tegenkomen. 1. Steun om te professionaliseren en transformeren 1.1 Dienstverlening via partners Samen met onze partners organiseren we doorgedreven begeleidingsprogramma’s en selectieve netwerken. Dit om bedrijven met hoog groei-, internationaliserings- en innovatiepotentieel te ondersteunen in hun specifieke noden. De belangrijke schakelmomenten van een groeionderneming zijn: 1. Standup: een idee vertalen naar ondernemingsproject 2. Startup: van vermarktbaar product naar rendabel business model 3. Scaleup: een bewezen business model globaal uitrollen en evolueren naar duurzame snelle groei De hierna volgende begeleidingsinitiatieven zijn voor bedrijven die de stap naar scale-up willen zetten, of de gerealiseerde snelle groei duurzaam willen maken. Dit kan via specifieke netwerking en/of begeleidings trajecten (individueel of in groep). Bijzondere aandacht gaat naar het verbeteren van de toegang tot kennis van ondernemers over sector trends en succesvolle business modellen. 1.1.1 ACCELERATOR PROGRAMMA: INDIVIDUEEL EN IN GROEP Digitale scale-ups Voor welke bedrijven? Ambitieuze digitale en technologie bedrijven, die product market fit hebben bereikt. Deze bedrijven hebben hun business model gevalideerd en hebben de ambitie om te gaan schalen. Hierbij staan ze voor een dubbele uitdaging: tegelijkertijd het realiseren van externe-als interne groei. Het uitvoeren van dergelijke schalings 8 trajecten in de digitale sector vereist een aangepaste benadering. Wat is het? Collectieve en individuele sessies zorgen voor specifieke professionele ondersteuning. Deze begeleiding, door experts van Sirris en Agoria, richt zich, meegestuurd door concrete vragen van bedrijven, op een brede waaier van projecten zoals go to market, internationalisering, prijszetting,HR , funding,...Bovendien maakt het bedrijf via het programma deel uit van een community van scale ups . Kost voor de onderneming? €500 Met wie contact opnemen? Sirris en Agoria www.scaleup.vlaanderen Bryo Scale Up Voor welke bedrijven? Bryo Scale Up richt zich tot die ondernemers die ver gevorderd zijn met de opstart en een jaaromzet tussen €100.000 en €1.000.000 realiseren. Er is een marktklaar product dat zich al bewezen heeft met een schaalbaar businessmodel en een ontwikkelde bedrijfsstrategie voor de verdere groeifase. Wat is het? Bryo Scale Up combineert individuele en collectieve coaching. Tijdens evenementen en collectieve sessies vertellen ervaren ondernemers hun verhaal en delen hun expertise met de deelnemers. De thema’s strategie, corporate governance en finance, human resources en team management, internationalisering en sales komen als hoofdthema aan bod. De individuele coaching gebeurt door de regionale Bryo Scale up coach. De coach brengt de noden van de deelnemer in kaart en zorgt voor de juiste matchmaking met klankborden voor individuele begeleiding. Kost voor de onderneming? €850 Met wie contact opnemen? Voka www.bryo.be Scale-up innovatieve starters Voor welke bedrijven? • ambitieus startend (<2j) groeibedrijf • uniek en innovatief product/dienst • reeds een minimal viable product en eerste betalende klanten • met een doel om binnen 3-5jaar een 15tal extra jobs te creëren Wat is het? Collectieve en individuele sessies om zo de slaagkansen alsook de creatie van tewerkstelling te verhogen. Dit begeleidingsinitiatief biedt aan: • • • • • • • een klankbord van meerdere ervaren ondernemers en mede groeibedrijven, experten coaching collectieve begeleiding over kennis thema’s, hefboomfinanciering en financieringsbegeleiding toegang tot een nationaal en internationaal netwerk ervaringsuitwisseling met andere groeibedrijven en ondernemers raden van advies Kost voor de ondernemer? gratis Met wie contact opnemen? Netwerk Ondernemen – www.netwerkondernemen.org [email protected] • • Wat is het? Collectieve en individuele sessies tijdens een uniek groeitraject om zo de slaagkansen alsook de creatie van tewerkstelling te verhogen. De 10 beste pitchen die voortkomen uit Pitching Night* kunnen deelnemen aan een groeitraject, bestaande uit: • • Lokale GrowthCamp – teambuilding : Gedurende 3 daagse bootcamp maakt men een strategisch groeiplan voor de volgende 24 maanden, aangevuld met workshops door experten en inspiratie van andere ondernemers . Internationale GrowthCamp: men gaat het groeiplan testen op een nieuwe markt 2maanden na het lokale GrowthCamp. Nadruk ligt hier op internationale contacten met VC’s, incubators en lokale ondernemers. Deze internationale GrowthCamp vindt plaats binnen Europa. *Pitching Night: 20 groeibedrijven krijgen de kans om een 5-koppige top jury te overtuigen met hun pitch Kost voor de ondernemer? gratis Met wie contact opnemen? Netwerk Ondernemen – www.netwerkondernemen.org [email protected] Accelero, boost de groei van uw bedrijf Voor welke bedrijven? De doelgroep zijn ondernemers met de ambitie om over meerdere jaren heen duurzaam te groeien met meer dan 20% per jaar in omzet en/of tewerkstelling. Twee specifieke doelgroepen krijgen een eigen programma: • • Boost-me Voor welke bedrijven? • ambitieus startend (<2j) groeibedrijf met internationale ambities • uniek en innovatief product/dienst bewezen business model in de locale markt met een doel om binnen 3-5jaar een 15tal extra jobs te creëren doelgroep 1: groeien van €1 000.000 tot €5.000.000, doelgroep 2: groeien van €5.000.000 tot €20.000.000. Wat is het? Accelero is een intensief en geïntegreerd traject voor ambitieuze ondernemingen: • Individuele begeleiding m.b.t. “growth readiness” en 9 • “business development” Tien thematische groepssessies, waarna er in een discussie verder van andere ondernemers geleerd wordt. Kost voor de onderneming? 2017: €1.500 Met wie contact opnemen? Voka www.voka.be EYnovationTM - accelerator programma Voor welke bedrijven? • Scale ups, met een bewezen product of dienst die klaar zijn om internationaal te schalen. • Ambitieuze groeiers die al een periode van snelle groei achter de rug hebben en die snelle groei wensen door te trekken (>3j +20% groei/jaar) Wat is het? Een intensief coaching-traject samen met andere ambitieuze groeibedrijven gedurende 3 tot 9 maanden met sterke focus op internationaliseren. De deelnemer kan toegang krijgen tot: • • • • een mentor, gespecialiseerd in de sector van het groeibedrijf, voor conceptuele en inhoudelijke vragen; collectieve dienstverlening d.m.v. workshops individuele dienstverlening: op basis van de noden van het groeibedrijf wordt een plan opgemaakt een internationale missie Kost voor de onderneming? Soorten bootcamps: • • • • Scaling your organisation: €900 Go global missions: €1.250 Go Global challenges: €1.250 Strategisch waardemanagement: €3.950 Met wie contact opnemen? EYnovationTM www.eynovation.be Imec. istart Voor welke bedrijven? Imec.istart biedt ondersteuning aan startende technologie-ondernemers (bedrijf jonger dan 2 jaar) die met 10 digitale technologie werken (hardware en/of software) en die een wezenlijke band hebben met de regio (bij voorbeeld hun hoofdzetel gevestigd in Vlaanderen of Brussel, een samenwerking met een Vlaamse kennisinstelling, een O&O team in de regio, …). Wat is het ? Het Imec.istart programma (12-18 maanden) biedt ondersteuning, coaching en faciliteiten die uw start-up onderneming een succesvolle start geven en helpen groeien, en dit allemaal in een veilige omgeving. Samen met een indrukwekkend netwerk van experts, investeerders en onze imec.istart’s programma partners, bieden we heel wat ondersteunende diensten en deals om uw start-up succesvol te lanceren. Op de website vindt u een gedetailleerde omschrijving van onze dienstverlening. Kost voor de onderneming? In ruil voor de coaching en begeleiding (intensief traject van 12-18 maanden) en de €50.000 investering vraagt imec 6% van de aandelen in uw start-up. Met wie contact opnemen ? Deelnemen kan door een beknopt dossier in te dienen op de website van Imec op één van de vaste call-momenten (deadlines 1 februari, 1 juni, 1 oktober). Het gaat om een competitieve call waarbinnen niet alle dossiers ondersteuning kunnen genieten. De calls worden in principe 1 maand opengesteld. De evaluatie gebeurt in een tweestapsprocedure met een preselectie op basis van ingediende dossiers en een finale selectie na een pitch-ronde. Imec www.imec-int.com/en/istart 1.1.2 INDIVIDUEEL ADVIES EN BEGELEIDING EYnovation™ – individuele begeleiding Voor welke bedrijven? • Ambitieuze starters • Scale ups, met een bewezen product of dienst die klaar zijn om internationaal te schalen • Groeiers die al een periode van snelle groei achter de rug hebben en die snelle groei wensen door te trekken (>3j +20% groei/jaar) Wat is het? • Advies op maat • EYnovation™ abonnement formule met: • Toegewijde accountmanager; • Proactieve professionele begeleiding; • Advies van topexperten binnen handbereik; • Gratis advies op vragen die in minder dan 2u op te lossen zijn. • EY Growth Navigator sessies Kost voor de onderneming? De abonnementsprijs is afhankelijk van de grootte van de onderneming en de opgenomen diensten. Vaste prijs voor een losse individuele sessie met expert: €75. Met wie contact opnemen? EYnovation™: www.eynovation.be Road2Growth Voor welke bedrijven? Ambitieuze ondernemingen die een kantelperiode van groei moeten doorlopen. Wat is het? Een individueel begeleidingstraject van drie intensieve gesprekken met als resultaat een doorlichting, actieplan en adviesrapport. De ondernemer krijgt inzichten in sterkten, zwakten en elementen waar ze aan kunnen werken om snelle groei te realiseren. Deze doorlichting wordt ontwikkeld in een sterk partnerschip met Antwerp Management School. Daarnaast ook ervaringsuitwisseling met kmo ondernemers die als gastspreker over hun groeifase vertellen.. Wat is het? Via ervaringsuitwisseling met collega-starters, met gelijkaardige ambities en sterke focus op groei, worden de ondernemers versterkt in de uitbouw van hun onderneming. Kost voor de onderneming? €700 Met wie contact opnemen? Unizo www.unizo.be Lerend netwerk Go4Growth Voor welke bedrijven? Kmo ondernemers met hoge groei ambitie. Wat is het? Een netwerkversterkend traject. Kennisdeling als kern van het netwerktraject met provincie overschrijdende groepen. Als sprekers worden doorgaans kmo-ondernemers uitgenodigd die in een verdere fase van groei zitten. Kost voor de onderneming? €995 Met wie contact opnemen? Unizo www.unizo.be Kost voor de onderneming? €800 per traject (jaar 2) PLATO Met wie contact opnemen? Unizo www.road2growth.be Voor welke bedrijven ? PLATO wil kmo’s helpen professionaliseren door het verbeteren van de managementvaardigheden van de kmo-bedrijfsleiders. Kmo’s hebben: 1.1.3 GROEPSTRAJECTEN Lerend netwerk Smartstart Voor welke bedrijven? Innovatieve starters (<3j), die een product of dienst hebben dat al getest is bij klanten en die de uitdrukkelijke ambitie hebben om het bedrijfsmodel te testen in een bredere markt • • • tussen de 1 en 250 werknemers in dienst de opstartfase achter de rug willen kwantitatief of kwalitatief groeien. Wat is het ? • PLATO Ondernemers focust op thema’s die aansluiten bij de noden en behoeftes van bedrijfsleiders. • PLATO Experten biedt trajecten rond tal van 11 • onderwerpen in het bedrijfsleven (HR, finance, etc.). Deze trajecten richten zich tot kaderleden, managers, leidinggevenden en professionals in de ondernemingen. PLATO Business legt het accent op onderwerpen die verband houden met specifieke markten en sectoren (bv. retail, zorgsector, business in bepaalde regio’s …). Kost voor de onderneming ? Verschilt van plato tot plato Met wie contact opnemen ? Voka www.plato.be Voor welke bedrijven? Ambitieuze startende groeibedrijven Wat is het? Interessante contacten met groeibedrijven en ervaren ondernemers, die je zonder twijfel kunnen ondersteunen in de groeifase van jouw bedrijf. • • Netwerk voor de laureaten : laureaten clubs, round table CEO, starters café Laureaten feest : éénmaal per jaar waar alle Laureaten van Netwerk Ondernemen uit Vlaanderen, Wallonië en Brussel hun bedrijf voorstellen aan een 500 tal ondernemers. 1.1.4 NETWERKEN Kost voor de onderneming? Gratis Netwerk voor digitale groei ondernemingen met zeer hoog schalingspotentieel Met wie contact opnemen? Netwerk Ondernemen www.netwerkondernemen.org Voor welke bedrijven? Het digitaal bedrijf dat • • • reeds een belangrijke stap in het schalingsproces heeft gezet de voorbije twee jaar een aanzienlijk groeikapitaal opgehaald heeft bereid is de ervaring die het in de schalingsfase heeft opgedaan te delen met andere bedrijven. Wat is het? Netwerk sessies voor digitale bedrijven met zeer hoog groeipotentieel, waarin ondernemers uit dit segment ervaring kunnen uitwisselen. Kost voor de onderneming? gratis Met wie contact opnemen? Sirris en Agoria www.scaleup.vlaanderen 12 Netwerk voor ambitieus startende bedrijven 1.1.5 INSPIRATIESESSIES EN WORKSHOPS Voor meer uitleg van bovenstaande initiatieven, alle inspiratiesessies en workshops, kijk op vlaio.be/sterkondernemen. Niet iedereen kan alles weten. Zeker in een groeiende onderneming komen er vragen op u af waarmee de eigen medewerkers weinig ervaring hebben. Daarom kan u zeker externe consulting gebruiken bij vragen over organisatieontwikkeling, nieuwe markten aanpakken, managementontwikkeling, intellectuele eigendomsbescherming… De Vlaamse overheid wil de drempel naar externe consulting verlagen met een subsidie voor de kost van het advies. 1.2 Kmo-groeisubsidie De kmo-groeisubsidie ondersteunt kmo’s in Vlaanderen die een strategische groeisprong willen realiseren door transformatie, innovatie of internationalisatie. De financiële ondersteuning wordt geboden voor het verwerven van de nodige, ontbrekende kennis die nodig is om het groeitraject succesvol te realiseren. Voor het verwerven van kennis kan u als kmo vrij kiezen om met een externe dienstverlener samen te werken en bijgevolg advies aan te kopen, dan wel om kennis te verankeren in de onderneming door de aanwerving van een strategisch profiel. Een combinatie van beiden kan ook. Er kan maximaal tot €25.000 steun worden toegekend met een subsidiepercentage van 50% indien extern advies wordt aangekocht. Voor steun bij aanwerving bedraagt de maximale steun eveneens €25.000. Dienstverleners waarmee wordt samengewerkt hoeven hiervoor niet erkend te zijn. Info: vlaio.be/kmo-groeisubsidie 1.3 Kmo-portefeuille Als Vlaamse kmo krijgt u van de Vlaamse overheid jaarlijks een digitale portefeuille. U kan die zelf besteden om advies te vragen of een opleiding te bestellen bij geregistreerde dienstverleners. Elke kmo krijgt jaarlijks één subsidieplafond en één steunpercentage dat de kmo afhankelijk van haar noden en behoeftes kan inzetten voor opleiding en/of advies. In deze vereenvoudigde kmo-portefeuille wordt een onderscheid gemaakt volgens de grootte van de ondernemingen. Kleine ondernemingen krijgen een jaarlijks steunplafond van €10.000, het steunpercentage bedraagt 40%. Middelgrote ondernemingen kunnen jaarlijks maximaal €15.000 via de kmo-portefeuille krijgen. Het steunpercentage bedraagt voor hen 30%. Info: vlaio.be/kmoportefeuille 13 2. Steun om aan te werven en op te leiden 2.1 Aanwerven 2.1.1 KMO-GROEISUBSIDIE Kmo’s kunnen gericht steun krijgen voor hun groeitrajecten via de kmo-groeisubsidie. Naast steun bij het inkopen van extern advies (zie 1.2) kunnen kmo’s via de kmo-groeisubsdie eveneens steun krijgen bij aanwerving van een strategisch profiel. Er kan hiervoor jaarlijks tot maximaal €25.000 steun gekregen worden met een subsdiepercentage van 50%. 2.1.2 VERMINDERING VAN DE WERKGEVERSBIJDRAGEN Werkgevers uit de private sector krijgen voor alle werknemers een structurele vermindering van de werkgeversbijdrage. Daarnaast bestaan een aantal doelgroepverminderingen. Een werkgever kan maximaal één doelgroepvermindering combineren met de structurele vermindering. Een sociaal secretariaat kan voor u uitzoeken welke combinatie de beste is voor uw onderneming. Meer info: vlaio.be/subsidiedatabank (zoekterm: doelgroepvermindering) 2.1.3 VERMINDERING KOSTEN BEDRIJFSVOORHEFFING Uw bedrijf hoeft in een aantal gevallen een gedeelte van de bedrijfsvoorheffing die u inhoudt op het loon van uw werknemers, niet door te storten: • 14 ontwrichte zones: Het creëren van extra arbeidsplaatsen in zones die getroffen worden door zware collectieve ontslagen, wordt aangemoedigd. Bedrijven die investeren in dergelijke afgebakende ‘ontwrichte zone’ krijgen onder bepaalde voorwaarden een vrijstelling van 25% van de doorstorting van bedrijfsvoorheffing op de bezoldigingen die worden uitbetaald aan de nieuwe werknemers. Gedurende een periode van 2 jaar moet u die korting op de bedrijfsvoorheffing niet doorstorten. Die extra tewerkstelling moet • • wel gedurende een periode van 3 jaar (kmo’s) of 5 jaar (go’s) behouden blijven. Deze maatregel geldt enkel voor bedrijven in vastgelegde ontwrichte zones. De vermindering van de bedrijfsvoorheffing in ontwrichte zones komt neer op een lastenverlaging met 4 à 5% gedurende 2 jaar en geldt ook indien er werkgelegenheid wordt overgenomen als gevolg van investeringen bij overname. Info: vlaio.be/maatregel/inhoudingbedrijfsvoorheffing-steunzones voor hooggeschoolde personeelsleden die in het bedrijf met onderzoek en ontwikkeling bezig zijn Info: vlaio.be/maatregel/vrijstelling-doorstortingvan-bedrijfsvoorheffing-voor-onderzoekers voor werknemers die ploegenarbeid of nachtarbeid verrichten kan deze vrijstelling 20,4% bedragen (of 22,6% voor ondernemingen in een volcontinu arbeidssysteem). Info: vlaio.be/maatregel/fiscaal-voordeel-bij-nachten-ploegenarbeid 2.1.4 BELASTINGVRIJSTELLING VOOR DE AANWERVING VAN EEN DIENSTHOOFD VOOR DE UITVOER EN DIENSTHOOFD IKZ Ondernemingen kunnen een belastingvrijstelling krijgen van €15.660 (geïndexeerd aanslagjaar 2018) per bijkomende personeelseenheid die in België wordt tewerkgesteld voor een betrekking van diensthoofd voor de uitvoer alsook voor een betrekking van diensthoofd van de afdeling Integrale Kwaliteitszorg. De belastingvrijstelling van een diensthoofd export kan gecombineerd worden met de kmo-groeisubsidie. (zie 2.1.1) Info: vlaio.be/maatregel/belastingvrijstelling-voor-deaanwerving-van-een-diensthoofd-voor-de-uitvoer-en /////////////////////////////////////////////////////////// 2.2 Opleiden Je wilt vooruit omdat je medewerkers meer kansen tot ontplooien krijgen. Dan blijven ze ook graag bij jou werken. Hilde Essers 2.2.1 KMO-PORTEFEUILLE De Vlaamse overheid betaalt een bepaald percentage van een opleiding terug die een werkende van uw onderneming volgt. U moet de opleiding volgen bij een geregistreerde opleidingsverstrekker van de kmo-portefeuille. Voor kleine ondernemingen kan maximum 40% van de opleidingskosten worden gesubsidieerd met een maximum subsidie van €10.000. Voor middelgrote ondernemingen wordt maximum 30% van de opleidingskosten gesubsidieerd met een maximum subsidie van €15.000. Info: vlaio.be/kmoportefeuille 2.2.2 STRATEGISCHE TRANSFORMATIESTEUN Ondernemingen of groepen van ondernemingen die in het kader van een strategisch transformatieproject voor meer dan €100.000 opleidingsinspanningen doen in het Vlaams Gewest, kunnen een subsidie krijgen. De premie kan tussen 20-25% van de opleidingskosten bedragen. Een transformatietoets gaat na of het project voldoet aan de kenmerken van transformatie. De parameters hierbij zijn o.a.: innovatie, internationalisering en verduurzaming. 2.2.3 IBO (INDIVIDUELE BEROEPSOPLEIDING IN DE ONDERNEMING): De individuele beroepsopleiding omvat een opleidingscontract waarbij een cursist in uw bedrijf ‘on the job’ wordt getraind en begeleid. Uw bedrijf betaalt tijdens deze opleidingsperiode geen loon en RSZ. Aan de VDAB dient u enkel een productiviteitspremie te betalen. Afhankelijk van de te ontwikkelen competenties duurt de opleiding één tot zes maanden, waarna bij een succesvol traject, uw bedrijf de cursist aanwerft. Info: vlaio.be/maatregel/individuele-beroepsopleiding-de-onderneming-ibo Meer info: vlaio.be/sts 15 3. Steun bij investeren 3.1 Financiering Om een onderneming te runnen zijn er financiële middelen nodig, des te meer voor de financiering van een groeitraject. De voorraadkost zal stijgen, er zullen meer openstaande vorderingen zijn op klanten, eventueel moet er geïnvesteerd worden, … Banken hebben meestal te weinig zekerheden om deze groeifase alleen te financieren en verlangen meestal minimaal 25% eigen inbreng van de ondernemer. De overheid wil u hierbij helpen, enerzijds door het niveau van de eigen middelen op te krikken (verhoging van het maatschappelijk kapitaal), anderzijds door het verschaffen van ‘achtergestelde’ leningen en ten slotte door het verschaffen van waarborgen ten gunste van het bedrijf. 3.1.1 VERHOGING VAN HET MAATSCHAPPELIJK KAPITAAL In een sterk groeiende onderneming staat de ondernemer meestal voor een fundamentele keuze: ofwel grotendeels baas in eigen buik blijven (doch dan heeft het bedrijf meestal niet voldoende eigen middelen om de groei te financieren aangezien de banken altijd voldoende solvabiliteit wensen), ofwel een stuk van het bedrijf uit handen geven door het kapitaal open te stellen voor derden. Als ondernemer dient u na te denken of u liever een groot stuk van een kleine koek in bezit wil, dan wel een klein stuk van een mogelijk veel grotere koek. Bedrijven die de ambitie hebben om te groeien en hun kapitaal willen open stellen voor derden kunnen terecht bij de volgende instellingen die opgericht werden of gesteund worden door de overheid: BAN Vlaanderen vzw (business angels netwerk) Dit is een netwerk van kapitaalkrachtige personen met veel bedrijfservaring die een gedeelte van hun vermogen willen investeren in groeiende bedrijven. Naast kapitaal brengen deze personen ook hun know-how en kennissennetwerk in. Info: www.ban.be 16 PMV, de investeringsmaatschappij voor Vlaanderen PMV biedt een aantal specifieke formules aan voor deelname in het kapitaal van ondernemingen. Zo zijn er mogelijkheden voor deelname in het kapitaal van bedrijven in de opstartfase (sead & early stage), voor bedrijven in de creatieve sector, voor transformatieprojecten en voor financiering van de buitenlandse expansie van Vlaamse ondernemingen. Info: www.pmv.eu LRM Indien de investering een ‘limburg-link’ heeft kan LRM gecontacteerd worden. Ook zij kunnen als medevennoot opereren in uw onderneming en kunnen een rol spelen als klankbord voor strategiebepaling en investeringsbeslissingen. Info: www.lrm.be In de voorgaande instellingen was de overheid steeds aanwezig als initiatiefnemer, aandeelhouder of sponsor. Voor een overzicht van de risicokapitaalmaatschappijen die volledig in privé-handen zijn verwijzen wij u graag naar de overzichtsbrochure van het Agentschap Innoveren & Ondernemen: vlaio.be/risicokapitaal Crowdfunding Crowdfunding is een alternatieve vorm van financiering, waarbij ondernemers, die moeilijk toegang krijgen tot de traditionele financieringskanalen, een eerste deel van de benodigde financiering online bij het grote publiek kunnen inzamelen om vervolgens eventueel aan te kloppen bij de professionele financiers. Eén van de types van crowdfunding is financiering door participatie via aandelen, maar ook financiering via leningen is mogelijk. De verschillende stappen van dit proces, evenals het reglementair kader en een overzicht van de bestaande crowdfundinginitiatieven vindt u terug via vlaio.be/crowdfunding 3.1.2 FINANCIERING VIA LENINGEN Indien uw bank meer eigen inbreng van u vraagt dan u of uw huidige vennoten kunnen inbrengen (zonder voldoende ‘solvabiliteit’ kunnen banken niet volledig meegaan in de financiering) en u wil geen aandelen uit handen geven aan derden, dan kan u eventueel beroep doen op ‘achtergestelde leningen’. ‘Achtergesteld’ betekent dat de ontlener zich nà alle andere schuldeisers plaatst bij een mogelijk falingsscenario. Banken beschouwen deze leningen als ‘quasi’ eigen vermogen aangezien zij ten opzichte van deze achtergestelde leningen voorrang verkrijgen bij uitwinning. Naast kapitaalparticipaties heeft PMV ook een aantal vormen van achtergestelde leningen om de groei van bedrijven mee te financieren: De Startlening+ is een achtergestelde lening voor alle starters die hoogstens 4 jaar actief zijn. Het maximumbedrag is €100.000 aan een rentevoet van 3%. De Kmo-cofinanciering is een achtergestelde lening van maximum €350.000 voor zowel starters als bestaande ondernemingen aan een rentevoet van 3%. Deze lening wordt altijd verstrekt in combinatie met financiering van een bank, investeringsfonds of business angel(s). Info: www.pmvz.eu PMV-bedrijfsleningen: zijn financieringsoplossingen op maat voor kmo’s en grote ondernemingen. Zij bedragen minimum €350.000 en maximum €5 miljoen en hebben een lange looptijd. PMV-bedrijfsleningen kunnen zowel achtergesteld als niet-achtergesteld zijn. Info: www.pmv.eu/nl/financiering-voor-ondernemers/ leningen/pmv-bedrijfsleningen krijgt een jaarlijkse belastingkrediet van 2,5% op het ontleend bedrag en wordt deels ingedekt door de overheid bij een gedwongen stopzettingscenario. Deze maatregel is specifiek interessant voor groeiende bedrijven, aangezien de middelen die zo opgehaald worden (max. €200.000) gebruikt kunnen worden voor alle financieringsnoden, dus ook voor financieringsbehoeften die banken minder graag financieren zoals bedrijfskapitaal. Info: www.pmvz.eu/winwinlening De meeste grote banken kunnen momenteel voor hun cliënteel ook gebruik maken van goedkope leningen van de EIB (Europese InvesteringsBank). Het financiële voordeel voor u als klant bestaat in een korting op de klassieke vaste rentevoet van de commerciële bank. Best bevraagt u de mogelijkheden bij uw bankinstelling. Deze leningen hebben echter geen achtergesteld karakter. Ook financiering via leningen door Crowdfunding is een mogelijkheid (zie ook 3.1.1 crowdfunding) 3.1.3 WAARBORGREGELING Bij gebrek aan waarborgen kan de Vlaamse overheid via PMV het resterend risico van de bank waarborgen ten gunste van uw onderneming, en dit zelfs tot maximaal 75% van het leningbedrag. Groeiende ondernemingen hebben dikwijls nood aan bedrijfskapitaal om hun groei te financieren, iets wat banken meestal niet graag financieren aangezien er weinig waarborgen tegenover staan. Er wordt een beperkte kost aangerekend voor deze waarborgverlening. Info: www.pmvz.eu/waarborgen-tot-15-miljoen-euro Winwinlening: indien u familie, vrienden of andere personen kent die bereid zijn om een achtergestelde lening te verschaffen aan uw bedrijf, kan u deze privé-persoon wijzen op de voordelen van de winwinlening, ook een product van PMV. De geldschieter 17 Waarborgen boven €1,5 mijoen kunnen tot 80% van het onderliggende krediet dekken. Voor dergelijke grote dossiers biedt PMV ondersteuning bij het structureren van uw dossier en het overleg met de banken. Info: pmv.eu/nl/financiering-voor-ondernemers/waarborgen/waarborgen-boven-15-miljoen-euro 3.1.4 FINMIX Finmix is een project van Agentschap Innoveren & Ondernemen dat zich richt tot ondernemingen met innovatieve projecten, stevige groeiambities of overnameplannen die bovendien openstaan voor risicokapitaal. Het biedt u de mogelijkheid om uw project voor te stellen aan een panel van financieringsexperten. Deze experten beoordelen uw project en adviseren u over de meest aangewezen financieringsmix. Info: vlaio.be/finmix 3.2 Subsidies Meestal gaan de financiële middelen van snelgroeiende ondernemingen naar financiering van het bedrijfskapitaal. Toch zal u mogelijk ook moeten investeren in materiële activa om de groei kansen te geven. Voor ecologische investeringen en voor grote investeringsprojecten wil de Vlaamse overheid tussenkomen via een premieregeling. 3.2.2 ECOLOGIEPREMIE PLUS Indien u investeringen plant in ecologische technologieën die voorkomen op een door de overheid vastgestelde lijst (30-tal technologieën) , kan u hiervoor een compensatie krijgen. De premie varieert per technologie en grootte van het bedrijf en dient aangevraagd te worden via een internetapplicatie. Info: vlaio.be/ecologiepremie 3.2.3 STRATEGISCHE ECOLOGIESTEUN Deze steunregeling is bestemd voor strategische ecologieprojecten waarbij investeringen in groene spitstechnologie gesubsidieerd kunnen worden. Het gaat om technologieën die omwille van hun unieke bedrijfsspecifieke karakter niet kunnen gestandaardiseerd worden en daardoor niet voorkomen op de technologieënlijst van de Ecologiepremie+. De premie varieert per technologie en grootte van het bedrijf en gebeurt aan de hand van het aanvraagformulier op de website. Info: vlaio.be/strategische-ecologiesteun 3.2.4 STEUN VOOR ENERGIEBESPARENDE INVESTERINGEN Op de website www.energiesparen.be kan u een volledig overzicht vinden van de ondersteuningsmogelijkheden voor energiebesparende investeringen. 3.2.1 STRATEGISCHE TRANSFORMATIESTEUN Ondernemingen of groepen van ondernemingen, die omvangrijke beroepsinvesteringen (vanaf €1 miljoen) doen in het Vlaams Gewest kunnen in het kader van een strategische transformatieproject financieel ondersteund worden met een premie van maximum 10%. Via een transformatietoets zal worden nagegaan of het project voldoet aan de kenmerken van transformatie. De parameters hierbij zijn oa: innovatie, internationalisering en verduurzaming. Meer info: vlaio.be/sts 18 //////////////////////////////////////////////////////////// Wij zitten in een cyclische markt. Maar door te groeien, leggen we onze eieren in steeds meer korven. Dieter Penninckx. /////////////////////////////////////////////////////////// We gingen meteen wereldwijd. Absolute noodzaak. Vandaag bepalen wij de markt. We moeten de voorsprong behouden. Frederik Vandenberghe 4. Steun bij internationaliseren Ambitieuze ondernemers kijken bijna per definitie over de grens. Volgende overheidsinstellingen en steunmaatregelen kunnen u hierbij helpen: 4.1 Flanders Investment and Trade (FIT) Deze Vlaamse overheidsinstelling kan u begeleiden, ondersteunen en stimuleren bij alle facetten van de internationale handel: FIT verstrekt financiële steun bij uw eerste stappen op nieuwe markten voor: • • • • • Prospectiereizen buiten de EER deelname aan buitenlandse beurzen en niche evenementen aanmaak digitale productdocumentatie oprichting van prospectiekantoren buiten de EER. Internationale maatwerkprojecten Info en begeleiding: via meer dan 90 kantoren wereldwijd heeft FIT lokale netwerken over de gehele wereld. Voor contacten met buitenlandse prospects, partners voor samenwerkingsverbanden, info over de lokale markt,.. kan u bij FIT terecht. De adviseurs van FIT begeleiden u bij uw stappen op buitenlandse markten. 4.2 Finmix Internationaal Dit is een traject van FIT ism Agentschap Innoveren & Ondernemen. Het is een trajectbegeleiding dat zich richt tot alle ondernemingen gevestigd in Vlaanderen, die op zoek zijn naar de optimale financieringsmix voor internationale projecten. Het biedt u de mogelijkheid om uw plan voor te stellen aan een panel van financieringsexperten die u adviseren over de meest aangewezen financieringsmix. Info: vlaio.be/finmixinternationaal 4.3 Belgische Maatschappij voor Internationale Investering (BMI) De BMI biedt co-financieringen aan op middellange of lange termijn van buitenlandse investeringen door Belgische ondernemingen. Minderheidsbelangen, achtergestelde leningen en aanvullende lange termijn leningen zijn mogelijk. Info: www.bmi-sbi.be Info: www.flandersinvestmentandtrade.com 19 4.4 Enterprise Europe Network Het Enterprise Europe Network is een uniek netwerk,opgericht door de Europese Commissie. Het samenwerkingsverband verenigt 600 organisaties in 40 landen. Het kan u wegwijs maken in de EU-regelgeving en kan u helpen bij het opzetten van een internationale samenwerking op het vlak van zaken doen, technologietransfer en innovatie. Het Agentschap Innoveren & Ondernemen is de Vlaamse partner in dit netwerk en biedt u een dienstverlening op maat. Via de Partnering Opportunities Database worden maandelijks honderden nieuwe buitenlandse samenwerkingsvoorstellen verspreid. U kan zelf ook een zoekprofiel laten opnemen. Match Making Events en bedrijvenmissies worden georganiseerd om potentiële business- en innovatiepartners persoonlijk te ontmoeten. Info: www.enterpriseeuropevlaanderen.be 4.5 Europees kmo-instrument i.k.v. Horizon 2020 Dit Europees instrument biedt bedrijven met veel potentieel ondersteuning zowel op financieel vlak (subsidies) als op het vlak van begeleiding (coaching, advies). Het is gericht naar top-kmo’s: ondernemingen met veel groeipotentieel en die op termijn een internationale impact kunnen hebben. Het bedrijf moet sterk inzetten op innovatie, gericht zijn op groei (meerwaardecreatie) en al enkele jaren actief zijn. Primaire doelstelling van deze subsidies is dat bedrijven de brug kunnen maken van innovatie naar commercialisering. Het type innovatieve projecten dat men zoekt is gebaseerd op het concept van ‘disruptive innovation’ waarbij de geselecteerde kmo’s een project uitwerken dat een nieuwe markt lanceert of een bestaande markt volledig verandert. Het volledige proces is gestructureerd volgens drie fases waarbij in elke fase wordt voorzien in een ander soort begeleiding. Fase 1: opstellen concept- en haalbaarheidsstudie • • • 20 projectvoorstel van een tiental pagina’s is vereist waarin het concept volledig wordt uitgelegd; de kmo krijgt een subsidie van €50.000 om een haalbaarheidsstudie uit te voeren; looptijd van zes maanden. Fase 2: doorlopen van het innovatietraject • • • • een subsidie van €500.000 tot €2,5 miljoen; een uitgewerkt businessplan is vereist waarin het voorstel verder wordt uitgewerkt met meer innovatieve activiteiten; doel is het ontwikkelen van het project op basis van een bepaalde innovatiestrategie; looptijd van 1 tot 2 jaar. Fase 3: commercialisering en marktlancering • • • • geen financiële steun maar er wordt wel geholpen om de juiste financiering te vinden; de kmo krijgt uitgebreide ondersteuning om het concept om te zetten in een vermarktbaar product; zoeken naar zakenpartners en ondersteuning via het Enterprise Europe Network; geen exacte duurtijd voor dit proces. Voor begeleiding bij het aanvraagproces kan u contact opnemen met Agentschap Innoveren & Ondernemen, met mevrouw Magali Parent [email protected]. Info: vlaio.be/maatregel/europees-kmo-instrumentsme-instrument 4.6 BELASTINGVRIJSTELLING VOOR DE AANWERVING VAN EEN DIENSTHOOFD VOOR DE UITVOER U kan een belastingvrijstelling bekomen ten belope van (geïndexeerd) ca. €15.660 indien u aanwerving doet van een persoon die als diensthoofd voor de uitvoer zal tewerkgesteld worden. Info: vlaio.be/maatregel/belastingvrijstelling-voor-deaanwerving-van-een-diensthoofd-voor-de-uitvoer-en De belastingvrijstelling van een diensthoofd export kan gecombineerd worden met de kmo-groeisubsidie. (zie 2.1.1) 4.7 DELCREDERE Delcredere is de Belgische openbare kredietverzekeraar die exportrisico’s van bedrijven verzekert.. Ze verzekert politieke en commerciële risico’s van courante handelstransacties en geeft ook contractuele borgtochten uit. Info: www.credendo.com ///////////////////////////////////////////////////////////// De echte ondernemer wil het verschil maken. Beste manier? Innoveren in producten en diensten. Zo schep je kansen. Johan Heirbrandt 5. Steun bij innoveren en intellectuele eigendom Innovatie is voor veel bedrijven één van de belangrijkste motoren, willen ze kunnen doorgroeien in een steeds complexere wereld. De Vlaamse overheid ondersteunt zowel haalbaarheidsstudies als onderzoeksprojecten en zet mee initiatieven op stapel die uw bedrijf kunnen begeleiden in uw innovatietraject. 5.1 Agentschap Innoveren & Ondernemen Agentschap Innoveren & Ondernemen ondersteunt innovatie in Vlaanderen met belangrijke subsidies. Belangrijke criteria voor innovatiesteun zijn: • • de ontwikkeling van nieuwe kennis, zowel technologisch als niet-technologisch het valorisatiepotentieel van uw voorstel Voor begeleiding van uw aanvraag van deze innovatiesteun kan u terecht bij de lokale innovatiecentra. 5.1.1 KMO-INNOVATIEHAALBAARHEIDSSTUDIES Een kmo-haalbaarheidsstudie stelt uw onderneming in staat om betere en onderbouwde inzichten te verwerven over de mogelijkheden en haalbaarheid van een innovatie. De steun bedraagt 50% van de aanvaarde kosten met een maximum steun van €25.000 of €50.000. Info: vlaio.be/kmo-innovatiehaalbaarheidsstudies 5.1.2 KMO-INNOVATIEPROJECTEN Een kmo-innovatieproject draagt bij tot het realiseren van een bedrijfsinnovatie. Dit kan zowel de ontwikkeling van een volledig nieuw of een beduidend vernieuwend (verbeterd) product, proces, dienst of concept omvatten. De steun bedraagt 35% tot 55% van de aanvaarde kosten met een maximum steun van €250.000. Info: vlaio.be/kmo-innovatieprojecten 21 5.1.3 KMO-GROEISUBSIDIE De kmo-groeisubsidie biedt ondersteuning aan kmo’s die een ambitieuze groeisprong willen realiseren: Een innovatieve ontwikkeling naar de markt brengen? Groeien door buitenlandse markten aan te boren? Transformeren met het oog op groei? Als spin-off starten? Een nieuw business model implementeren? Met de kmo-groeisubsidie kan u financiële steun krijgen voor het verwerven van de benodigde kennis gericht op groei. U kan vrij kiezen om met een externe dienstverlener samen te werken of om de kennis binnen uw bedrijf te verankeren door de aanwerving van een strategisch profiel. De steun bedraagt 50% van de advies- en/of loonkost met een maximum subsidie van €25.000 per adviestraject of per aanwerving per jaar. Info: vlaio.be/kmo-groeisubsidie Info: vlaio.be/oo-bedrijfsprojecten 5.2 Innovatiecentra De innovatiecentra vormen een lokaal aanspreekpunt voor individuele ondersteuning bij het uitvoeren van een innovatieproject. U kan er terecht met al uw innovatievragen en krijgt u praktisch advies omtrent financiële steun, opbouw van kennis en het vinden van de juiste partners (hogescholen, universiteiten, andere kennisinstellingen en adviesbureaus). Zij kunnen u in contact brengen met anderen bedrijven waarmee u kan samenwerken. Zij geven ook gepersonaliseerd advies en training omtrent bescherming van IE en hoe u er best aan kan verdienen. 5.1.4 SPRINT-PROJECTEN In elke provincie is een innovatiecentrum aanwezig. Een sprint-project is een ontwikkelingsproject van eerder beperkte omvang, dat een bedrijf toelaat nieuwe kennis (technologische en/of niet-technologische) te ontwikkelen of te verzamelen en intelligent toe te passen, met het oog op een belangrijke innovatie. Een sprint-project is gericht op bedrijven die geen kmo zijn, wel innovatiepotentieel hebben, maar niet beschikken over de mogelijkheden om grootschalige O&O-projecten uit te voeren. Info: www.innovatiecentrum.be De subsidie bedraagt 25% op de aanvaarde kosten met een maximum steun van €250.000. 5.3.1 INNOVATIE-AFTREK Info: vlaio.be/sprint-projecten 5.1.5 O&O-BEDRIJFSPROJECTEN Met een O&O-bedrijfsproject is het mogelijk gericht onderzoek te doen binnen uw bedrijf of samen met andere bedrijven, al dan niet in samenwerking met onderzoekspartners. U kan een subsidie bekomen bij het uitvoeren van een onderzoeks- (50%) of ontwikkelingsproject (25%) op de aanvaarde kosten, met een maximum steun van €3 miljoen. Dit basispercentage kan nog worden verhoogd met 20% (ko) of 10% (mo). 22 Ook samenwerken met onderzoeksinstellingen en partners uit Europese lidstaten wordt sterk aangemoedigd. Een extra-steun van 10% is dan mogelijk. 5.3 Intellectuele eigendom Om meer bedrijven aan te zetten tot bescherming van hun intellectuele eigendom heeft de overheid een aantal stimuli ontwikkeld. Om innoverende ondernemingen te stimuleren heeft de Belgische overheid een innovatieaftrek van 85% voorzien. Dit systeem komt in de plaats van het vroegere systeem van de “octrooiaftrek”. Naast verleende octrooien is de innovatieaftrek ook van toepassing op octrooiaanvragen vanaf indiening, kwekersrechten en/of innovatieve software. Door toepassing van de innovatie-aftrek wordt de winst uit deze beschermde innovaties slechts belast aan 5,1%. Info: vlaio.be/maatregel/innovatieaftrek 5.3.2 INVESTERINGSAFTREK EN BELASTINGKREDIET VOOR ONDERZOEK EN ONTWIKKELING Voor de verwerving van octrooien kan een verhoogde investeringsaftrek worden toegepast, die 13,5% bedraagt voor aanslagjaar 2018. Dit is een fiscaal voordeel waarbij u een bepaald percentage van de aanschaffings- of beleggingswaarde van de investeringen uitgevoerd tijdens het belastbaar tijdperk, mag aftrekken van de belastbare winst. Als alternatief voor deze aftrek, kan u als vennootschap ook opteren voor het belastingkrediet voor onderzoek en ontwikkeling. Het fiscale voordeel wordt hierbij niet toegekend in de vorm van een aftrek van het fiscale resultaat, maar op de verschuldigde vennootschapsbelasting wordt er een belastingvermindering toegepast. Indien u kiest voor het belastingkrediet, kan u nooit meer de investeringsaftrek toepassen voor octrooien en milieuvriendelijke investeringen in onderzoek en ontwikkeling (zowel de éénmalige als de gespreide). Info: vlaio.be/maatregel/investeringsaftrek en vlaio.be/ maatregel/belastingkrediet-voor-onderzoek-enontwikkeling 5.3.3 E-LEARNING INTELLECTUELE EIGENDOM Via www.thatsip.be vindt u een e-learning module met informatie over intellectuele eigendom. 5.4 Innovatiepremie Via de innovatiepremie kan u als werkgever een financiële vergoeding toekennen aan een werknemer die innovatie voorstelt met een reële waarde toevoeging voor het bedrijf. Deze financiële vergoeding wordt vrijgesteld van sociale zekerheidsbijdragen en is niet belastbaar als aan de voorwaarden wordt voldaan. De premie is dus 100% netto. Info: vlaio.be/maatregel/innovatiepremie 5.5 Vrijstelling doorstorting bedrijfsvoorheffing voor onderzoekers Indien u hooggekwalificeerd personeel in dienst heeft (diploma PhD, burgerlijk ingenieur, industrieel ingenieur en bepaalde masterdiploma’s), die in uw bedrijf met onderzoek en ontwikkeling bezig zijn, kan het loon van deze onderzoekers voor 80% worden vrijgesteld van doorstorting van bedrijfsvoorheffing. Info: vlaio.be/maatregel/vrijstelling-doorstortingvan-bedrijfsvoorheffing-voor-onderzoekers 5.6 SOC’s - Strategische Onderzoek Centra Met het oog op economische en maatschappelijke valorisatie streeft men voortdurend naar een gepaste verhouding tussen fundamenteel en toegepast onderzoek. De SOC’s spelen een belangrijke rol in de transformatie van de Vlaamse economie. Het vermarkten van hun kennis via de (mede) oprichting van spin-offs vormt hiervan een belangrijk onderdeel. Vier Vlaamse Strategische Onderzoekscentra (SOC): • Imec – Iminds Technology catalogus, www.iminds.be/nl/ technology, brengt technologie tot bij de bedrijven. • Vlaams Instituut voor Biotechnologie (VIB), www. vib.be. • Vlaamse Instelling voor Technologisch Onderzoek (VITO) - Brilliant platform, brilliant.vito.be, brengt technologie tot bij de bedrijven. • Flanders Make, www.flandersmake.be. 5.7 TTO’s - Tech Transfer Offices TTO Flanders is een gezamenlijk initiatief van de diensten voor kennis- en technologietransfer (technology transfer offices, TTO) van de vijf Vlaamse universiteiten: Universiteit Gent, Universiteit Antwerpen, Katholieke Universiteit Leuven, Vrije Universiteit Brussel en Universiteit Hasselt. 23 Bij hen kan u onder meer terecht voor: • • • • contacten met onderzoekslabo’s waar kennis en expertise aanwezig is aanwervingen van jonge afgestudeerden of doctorandi een overzicht van technologieën die de Vlaamse universiteiten ter beschikking stellen van bedrijven samenwerking met spin-off bedrijven Info: www.ttoflanders.be SPEERPUNTCLUSTERS Speerpuntcluster Domein Calisti Speerpuntcluster voor duurzame chemie en kunststoffen SIM Speerpuntcluster voor materialen VIL Speerpuntcluster voor logistiek en transport Smart energy region Speerpuntcluster voor energie Flanders’ Food Speerpuntcluster voor agrivoeding Info: [email protected] of 0800 20 555 5.8 Speerpuntclusters en innovatieve bedrijfsnetwerken Agentschap Innoveren & Ondernemen selecteerde vijf speerpuntclusters en veertien innovatieve bedrijfsnetwerken die vorm zullen geven aan het clusterbeleid van de Vlaamse Regering. De focus van het clusterbeleid bestaat er in om de competitiviteit van de bedrijven te verhogen door het bevorderen van actieve samenwerking tussen deze bedrijven en/of met kennisinstellingen en overheden. De speerpuntclusters sluiten aan bij belangrijke strategische domeinen voor Vlaanderen en zijn grootschalige triple-helix-initiatieven die tot tien jaar financiering krijgen voor de uitrol van hun competitiviteitsprogramma. De innovatieve bedrijfsnetwerken zijn typisch kleinere bottom-up initiatieven die gedurende een periode van drie jaar ondersteuning krijgen om binnen een specifiek domein een dynamiek van samenwerking tot stand te brengen die tot een hogere competitiviteit van de bedrijven kan leiden. Zowel speerpuntclusters als innovatieve bedrijfsnetwerken richten zich naar Vlaamse ondernemingen die de ambitie hebben te groeien, innovatiebewust zijn, een internationale blik hebben en openstaan voor samenwerking met andere ondernemingen en kenniscentra. INNOVATIEVE BEDRIJFSNETWERKEN Innovatief Bedrijfsnetwerk Domein/Trefwoorden Groen Licht Vlaanderen Netwerk voor digitalisering en duurzame geconnecteerde LED verlichting Air Cargo Belgium Netwerk voor luchtvrachtsector EUKA Netwerk voor drone aanbieders en gebruikers FLAG Netwerk voor luchtvaartindustrie Offshore Energy Netwerk voor bedrijven in actief binnen offshore energie (wind, getijden, golfslag) Power to Gas Netwerk voor waterstoftoepassingen Innovatieve coatings Netwerk voor coatingindustrie en -toepassingen Bouwindustrialisatie Netwerk voor industrialisering van de bouwsector Cluster BIM Netwerk rond bouw informatie modellen B-hive Netwerk voor de fintechsector Flanders’ Bike Valley Netwerk voor de fietsindustrie Digitising manufacturing Netwerk voor digitalisering van de maakindustrie Smart Digital Farming Netwerk voor digitale toepassingen in de landbouw IBN composieten Netwerk voor de composietindustrie Info: [email protected] of 0800 20 555 24 5.9 Eurostars (Eureka) 5.11 Interreg programma’s Eurostars ondersteunt internationale innovatie projecten van innovatie gedreven kmo’s en is een instrument om de “drivers” voor innovatie te ondersteunen. Bent u een jong technologiebedrijf (<7j), met innovatieve toepassingen in Micro-en Nano elektronica, fotonica, nanotechnologie, geavanceerde materialen, geavanceerde fabricatiesystemen en –processen, industriële biotechnologie of ICT-toepassingen die met deze sleuteltechnologieën te maken hebben ? Criteria? Kmo’s met maximum 100 werknemers moeten: • • • • Minstens 5 FTE’s hebben toegewijd aan R&D activiteiten of minstens 10% van hun FTE toegewijd aan R&D activiteiten of minstens 10% van hun omzet toegewijd aan R&D activiteiten het innovatie project, maximale duur van 36 maanden, wordt uitgevoerd met minimum 1 partner uit een andere lidstaat van de Europese Unie Wat? Steunaanvragen in het kader van EUROSTARS volgen de gebruikelijke steunregels van Agentschap Innoveren & Ondernemen. Deze voorzien o.m. in een verhoging van het basissteunpercentage met 10% voor het internationaal karakter. Info: [email protected] www.eurostars-eureka.eu/sites/default/files/eurostarssme-brochure-am-i-eurostar_0.pdf 5.10 Horizon 2020 Dit Europees instrument biedt bedrijven met veel potentieel ondersteuning zowel op financieel vlak (subsidies) als op het vlak van begeleiding (coaching, advies). Het is gericht naar top-kmo’s: ondernemingen met veel groeipotentieel en die op termijn een internationale impact kunnen hebben. Het bedrijf moet sterk inzetten op innovatie, gericht zijn op groei (meerwaardecreatie) en al enkele jaren actief zijn. Primaire doelstelling van deze subsidies is dat bedrijven de brug kunnen maken van innovatie naar commercialisering. Het type innovatieve projecten dat men zoekt is gebaseerd op het concept van ‘disruptive innovation’ waarbij de geselecteerde kmo’s een project uitwerken dat een nieuwe markt lanceert of een bestaande markt volledig verandert. Bent u als ondernemer op zoek naar een klant om dit verder mee te ontwikkelen? Of bent u een gevestigde organisatie of bedrijf op zoek naar nieuwe technologieën? Met daarbij ook nog de bereidheid om samen te werken met een relevant bedrijf in Zuid-Nederland in het kader van een Europees project? Meldt u dan aan voor het Interreg Vlaanderen-Nederland project Link2Innovate. Via matchmaking, subsidie en coaching wil het Interreg project Link2Innovate voor beide partijen een win-win situatie creëren. Ook kunnen jonge bedrijven beroep doen op coaching zodat hun innovatie efficiënt en vlot in de markt kan gezet worden. Deze bedrijven beschikken over een subsidie van €11.250 (45% subsidie op projectkosten van €25.000). Info: www.link2innovate.eu CrossRoads 2 voor innovaties binnen domeinen als Agrofood, Chemie en materialen, High tech Systemen, Life Sciences & health, Cleantech, Biobased, Logistiek en Maintenance. Info: www.crossroads2.eu CrossCare heeft als doel om innovatie in de zorg te stimuleren, bij te sturen en te versnellen. Het project ondersteunt de ontwikkeling en implementatie van innovaties binnen de zorgsector. Info: www.crosscare.eu Meer toelichting op pagina 20 punt 4.5 25 6. Incubatoren Een incubator is een gebouw waarin aan startende ondernemingen huisvesting, administratie, technische ondersteuning, contacten, management advies en eventueel seed-capital wordt geboden om hun bedrijf een groeispurt te geven. Hieronder een overzicht van innovatiecentra en incubatoren. 17 E19 A12 Waterfront Researchpark OOSTENDE # A10 E40 E403 1 Wetenschapspark GreenBridge Oostende BRUGGE E34 E34 Universiteit Gent Tech Lane Ghent Science Park – Campus A ROESELARE E17 # # # J " # E17 7 # E19 Katholieke Universiteit Leuven J " ## # R0 11 R0 Wetenschapspark Arenberg E314 MAASTRICHT E313 23 24 # FFH Campus Tienen E411 E429 J " ## # HASSELT Researchpark Haasrode E40 21 # #GENK Transnationale Universiteit Limburg Universiteit Hasselt E314 J ##LEUVEN " # BRUSSEL 10 # 20 # E313 HUB-KUBrussel R0Vrije Universiteit Brussel RIJSEL E40 12 9 E40 Wetenschapspark Limburg nv Research Campus UCL Diepenbeek Life Sciences Development Campus nv Diepenbeek LUIK Wallonië # ! ( Wetenschapspark # Innovatiecentra & Incubatoren Innovatiecentra en incubatoren in Vlaanderen Versie 01-06-2017 © Agentschap Innoveren & Ondernemen www.vlaio.be - [email protected] Het Agentschap Innoveren & Ondernemen streeft correctheid en juistheid van de ter beschikking gestelde gegevens ten allen tijde na, doch kan op generlei wijze aansprakelijk worden gesteld voor eventuele onvolledigheden of verkeerde informatie. 26 19 18 E314 # 2 " Universiteit 8 A12 # 4 Evolis Kortrijk ° J 13 MECHELEN E40 ## # KORTRIJK Wetenschapspark Genk/Waterschei A12 Researchpark Zellik E17 E19 E17 AALST 3 22 # # E313 Tech Lane Ghent Science Park – Campus E Katholieke Universiteit Leuven campus Kortrijk A19 14 # E34 16 E17 6 J##GENT " E40 E403 J #" # Universiteit Antwerpen SINT-NIKLAAS 5 E40 15 ANTWERPEN E34 TURNHOUT INNOVATIECENTRA & INCUBATOREN : 1. GreenBridge 2. Howest The Studios + Howest The Hive VKC-Centexbel + Start it @kbc 3. iCUBES + Bioscape Innovatie- en Incubatiecentrum UGent 1&2 VIB-Bio-Incubator + BIO-ACCELERATOR 4. Textiel Incubatie Centrum - TIC 5. Watt Factory 6. Start it @kbc 7. IICB - Business Incubator Offices 8. INQbet P&G 9. Wetenschapspark Arenberg Bio-Incubator Leuven 10. De Hoorn + Start it @kbc 11. IL Research Gebouw Innovatie- en Incubatiecentrum Leuven 12. Food Port 13. Doorgangsgebouw Archimedes Incubator Darwin 14. StartupVillage + Start it @kbc The CoFoundry 15. Jlinx 16. Technologiehuis Geel ESA Business Incubation Centre Flanders 17. Technologiehuis Mol ESA Business Incubation Centre Flanders 18. BikeVille Incubator 19. Greenville 20. C-mine Crib + Microsoft Innovation Center Vlaanderen (MIC) 21. IncubaThor + Energyville 22. Agropolis Incubator & bedrijvenzone 23. Corda INCubator + MIA-H Start it @kbc 24. BioVille 7. Subsidiedatabank De overheid heeft tal van steunmaatregelen gecreëerd om het bedrijfsleven te ondersteunen. Via de Subsidiedatabank biedt het Agentschap Innoveren & Ondernemen en het Enterprise Europe Network u basisinformatie over de belangrijkste steunmaatregelen van de provinciale, Vlaamse, federale en Europese overheden. Niet alleen subsidies, maar ook andere steunmogelijkheden zijn in deze databank opgenomen: zoals financieringsmaatregelen gecreëerd door de overheid, alsook fiscale en parafiscale voordelen. De nieuwsbrief van de Subsidiedatabank biedt u de mogelijkheid om op de hoogte gehouden te worden van wijzigingen in de subsidiemaatregelen. U kan zich inschrijven via de website in de rubriek “Nieuwsbrief & RSS”. De brochurereeks “Subsidiegids voor uw sector” geeft een overzicht van de meest relevante overheidsmaatregelen voor bepaalde sectoren en/of doelgroepen: • • • Detailhandel Creatieve sectoren Kinderopvang vlaio.be/subsidiedatabank Meer info? www.vlaio.be [email protected] Bel gratis 0800 20 555 U kan er ook de brochurereeks “Subsidiegids voor het bedrijfsleven” raadplegen: • • • • • • • U denkt innovatief U heeft internationale ambities U werkt energie-en milieubewust U wil aanwerven of opleiden U investeert als grote onderneming U heeft startplannen U investeert als kmo 8. Andere grote initiatieven 8.1 FLANDERS DC Flanders District of Creativity (Flanders DC) ondersteunt ondernemers uit de creatieve sector bij de start, groei of professionele uitbouw van hun onderneming. Dit door hen te informeren, adviseren, verbinden en te promoten in binnen- en buitenland. Specifiek voor groeiers biedt Flanders DC volgende diensten aan : Individueel advies: heb je een vraag of een probleem? Zoek je een kritisch klankbord voor je creatief project, onderneming of organisatie? De adviseurs van Flanders DC bieden je kosteloos en in alle vertrouwen persoonlijk advies aan. Via mail, telefoon of gewoon bij een kop koffie. Individuele begeleidingstrajecten: stel je kandidaat voor één-op-één opvolging met een reeks individuele mentorgesprekken op maat van jouw situatie. Zowel adviseurs van Flanders DC als externe experts nemen jouw zakelijke uitdagingen zorgvuldig onder de loep. Grow Boostcamp: een intensieve coaching voor groei-ondernemers, met individuele begeleiding. 27 Labs: Flanders DC organiseert jaarlijks een programma met groeps-sessies rond zakelijke thema’s. laat je inspireren door vak experts die telkens een interessant onderwerp toelichten. Expertdagen: Flanders DC onderhoudt een uitgebreid netwerk aan gedreven ondernemers en zakelijke experts. Ze kunnen terugvallen op een ruime ervaring in de creatieve sector en geven maar al te graag hun kennis door op de Expertdagen van Flanders DC. International Business Development Trips: specifiek voor mode-ontwerpers/ondernemers organiseert Flanders DC Business Development Trajecten naar interessante regio’s. Info: www.flandersdc.be 8.2 KWALITEIT VIA INNOVATIE EN TALENT DOOR HET VLAAMS CENTRUM VOOR KWALITEITSZORG Het VCK richt zich tot managers en leidinggevenden. Het brengt organisaties en ondernemers samen en stimuleert hen om hun ambities via kwaliteit, talent en innovatie te realiseren. Het KWINTA digitaal platform sensibiliseert, biedt kennis aan en bevordert netwerken. Kwinta is het informatie- en communicatieplatform voor Kwaliteit via Innovatie en Talent. Het Vlaams Centrum voor Kwaliteitszorg bundelt sinds 2013 nieuws en de laatste trends in de kwaliteitszorg op deze website en sociale media. Op geregelde tijdstippen ontdek je er dossiers waarin we een kwaliteitsthema uitdiepen. En uiteraard kun je er ook zelf je ervaringen en best practices delen. Het VCK is uniek in deze opdracht en partner van het Agentschap Innoveren & Ondernemen. Info: www.kwinta.be 8.3 GUBERNA GUBERNA (Instituut voor bestuurders) wil kmo ’s in Vlaanderen vertrouwd maken met de principes van deugdelijk bestuur. De externe kijk, de deskundigheid en het professionele netwerk van de externe bestuurder dragen immers bij tot de professionalisering van 28 het bedrijf en waarborgen de continuïteit en de groei van de kmo. Zij doet dit zowel door het sensibiliseren, informeren en opleiden. Om deze doelstelling te realiseren vormt GUBERNA en haar leden (bestuurders, CEOs en topmanagers) een dynamisch platform voor de uitwisseling van ervaringen en de overdracht van kennis inzake governance. Daarnaast publiceert Guberna o.a. leidraden, checklists en een databases van externe bestuurders op haar website. www.guberna.be. 8.4 FLANDERS SYNERGY Groeibedrijven dienen hun arbeidsorganisatie dikwijls aan te passen. Eén van de hoofddoelen van Flanders Synergy is het verlenen van advies aan o.a. Vlaamse bedrijven die streven naar een innovatieve arbeidsorganisatie met het oog op meer slagvaardige organisaties (in termen van efficiëntie, flexibiliteit, kwaliteitsvolle werking, innovatief en duurzaam karakter). Deze adviesverlening bestaat uit twee fasen. In een eerste fase kunnen organisaties beroep doen op de eerstelijnsadviesverlening. In een tweede fase wordt het goedgekeurd projectdossier vervolgens overgemaakt aan een externe consultant die in de tweede lijn de uitvoering van het project zal begeleiden. Info: www.flanderssynergy.be ///////////////////////////////////////////////////////////// Je moet precies blijven groeien om de groeipijnen van de organisatie te overwinnen. Jo Nelissen ///////////////////////////////////////////////////////////// Onze zorg is problemen van klanten oplossen. Aziaten kopiëren ons snel, maar wij vinden sneller oplossingen. Patrick De Saedeleir ///////////////////////////////////////////////////////////// Als er niet direct een markt voor je voeten ligt, maak hem dan elders. Speel bewust in op de consument. Fons Maex 29 © 2017, Agentschap Innoveren & Ondernemen, Koning Albert II-laan, 35, bus 12, 1030 Brussel. Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën of enig andere manier, zonder de schriftelijke toestemming van het Agentschap Innoveren & Ondernemen. “Uw bedrijf heeft ambitie en wil groeien!” is een uitgave van: Agentschap Innoveren & Ondernemen, Koning Albert II-laan, 35, bus 12, 1030 Brussel. T 0800 20 555 [email protected] www.vlaio.be D/2015/3241/118 Versie juni 2017 Disclaimer: Deze uitgave kadert binnen het verlenen van eerstelijnsadvies aan kmo’s, dat behoort tot de opdracht van het Agentschap Innoveren & Ondernemen. De verstrekte informatie is enkel bedoeld als een eerste algemene toelichting, die de behandelde materie enkel wil situeren in grote lijnen, zonder volledigheid noch juridische precisie na te streven. De voorbeelden en illustraties gebruikt in deze uitgave zijn fictief en enige gelijkenis met bestaande personen en bedrijven berust op louter toeval. Aan deze uitgave kunnen geen rechten worden ontleend. Het Agentschap Innoveren & Ondernemen streeft de grootst mogelijke zorg na bij het inwinnen en verspreiden van informatie. Het agentschap kan echter niet aansprakelijk worden gesteld voor enige schade die rechtsreeks of onrechtstreeks zou voortvloeien uit de acties die op basis van de gegevens uit deze uitgave worden ondernomen. 30 Agentschap Innoveren & Ondernemen Koning Albert II-laan 35 bus 12 1030 Brussel www.vlaio.be [email protected] Bel gratis 0800 22 500 32