Beter leren lezen: tips - FC

Beter leren lezen: tips
Hoe kan ik mijn leesvaardigheid oefenen?
Voor het lezen
Voordat je gaat lezen, ga je je eerst een beeld vormen van de tekst. Met wat voor soort
tekst heb je te maken? Is het een advertentie, een ingezonden stuk, een artikel,
enzovoort?
Kijk naar de titel van de tekst.
Kijk naar de plaatjes die bij de tekst staan.
Kijk naar de tussenkopjes (de zinnen die cursief, vetgedrukt of groter gedrukt staan).
Kijk naar de opdracht die bij de tekst staat. Bepaal aan de hand van de opdracht
hoe je gaat lezen.
Manieren van lezen
Lezen kun je op verschillende manieren doen:
Skimmen: je gaat de tekst snel lezen, omdat je ongeveer wilt weten waar de tekst
over gaat. Je doet dat door naar opvallende stukjes te kijken en van iedere alinea de
eerste en de laatste zin te lezen.
Scannen: je moet zoeken naar bepaalde informatie. Als je dat gevonden hebt, hoef
je de rest van de tekst niet te lezen.
Intensief lezen: Hierbij neem je de tekst woord voor woord, regel voor regel, door.
Hoe ga je lezen
Aan de hand van de opdracht bepaal je hoe je gaat lezen.
Bij een vraag over de hele tekst, ga je skimmen. Je gaat zoeken naar aanwijzingen
voor het antwoord.
Bij vragen naar bepaalde informatie, ga je scannen. Als de vraag bijvoorbeeld is
hoeveel iets kost, ga je op zoek naar bedragen.
Als er in een vraag regelnummers gegeven worden, is het vaak de bedoeling dat je
de gehele alinea leest.
Bij meerkeuzevragen, staan de vragen gewoonlijk op volgorde van de tekst. Lees
alleen de vraag en het stukje waar volgens jou het antwoord in staat. Probeer
vervolgens zelf een antwoord te geven en vergelijk dat met de antwoorden die
gegeven zijn. Kies dan het antwoord dat het meest op jouw antwoord lijkt. Kom je er niet
uit, dan is het vaak een kwestie van een paar keer 'heen en weer' lezen.
Onbekende woorden
Bij lezen (en luisteren) heb je zelf geen invloed op de woorden die worden gebruikt. Je
zult woorden tegenkomen die je niet kent. Als je te veel woorden niet kent (meer dan
10%), zul je moeite hebben met de tekst. Onbekende woorden hoeven echter niet altijd
problemen op te leveren of opgezocht te worden in het woordenboek. Er zijn manieren
om achter de betekenis van een woord te komen:
probeer de betekenis te raden door de hele zin goed te lezen.
kijk of het woord lijkt op een Nederlands woord of een andere taal die je kent.
lukt het dan nog niet, zoek het woord dan op in het woordenboek. Hoe je dat moet
doen kun je op deze pagina lezen.
Lezen als je dylectisch bent
Als je dyslectisch bent, zul je meer moeite hebben met lezen dan wanneer je niet
dyslectisch bent. Toch zijn er mogelijkheden om het lezen te vergemakkelijken.
Kies boekjes en/of teksten met een groter lettertype.
Kies boekjes en/of teksten die je tegelijkertijd kunt beluisteren.
Als je het leesmateriaal van Internet haalt, kun je de lettergrootte zelf aanpassen door de
tekst te kopiëren en te plakken in Word. Vervolgens kun je de grootte aanpassen. Voor
het tegelijkertijd beluisteren van de tekst kun je dan gebruik maken van de volgende
programma's:
ReadPlease
ReadPlease is een programma dat je kunt downloaden en dat tekst om kan zetten in
spraak. De stem die je hoort is wel een beetje 'blikkerig'. De gewone versie is gratis, voor
ReadPlease Plus moet je betalen. (Klik voor een groter lettertype rechts bovenin het
scherm op 'Low Vision'.)
Text Aloud
Text Aloud is ook een programma dat tekst om kan zetten in spraak. Je kunt het
programma eerst 20 dagen proberen, daarna zijn er kosten aan verbonden.
http://wp.digischool.nl/engels/links/vaardigheden-reading/
Beter kijken en luisteren: tips
Hoe kan ik mijn kijk- en luistervaardigheid oefenen?
Kijken en luisteren worden niet voor niets ‘vaardigheden’ genoemd. Het is iets wat je
moet kunnen. Het is niet zo, dat als je op donderdag een kijk- en luistertoets hebt, je op
woensdagavond een boek kunt pakken en je kunt voorbereiden op die toets. Een
vaardigheid is iets dat je op moet bouwen. Des te meer je oefent, des te groter de
vaardigheid wordt.
Kijk- en luistervaardigheid opbouwen
Er zijn veel mogelijkheden om vaardigheid in kijken en luisteren van Engels te
verbeteren:
- tv
- radio
Kijk en luister naar Engelstalige programma’s op bijvoorbeeld
de BBC, CNN of MTV.
Luister naar Engelstalige radiozenders zoals van de BBC of BBC
World Service
- video
- DVD
- CD
Laat de ondertiteling van een Engelstalige film of serie weg.
Zoek bij je favoriete nummers de tekst en probeer mee te
zingen.
- mp3-speler/
iPod
- Internet
De nieuwere mp3-spelers hebben een funktie waarmee je
spraak kunt opnemen. Zo kun je ook jezelf testen!
Maak gebruik van sites die je kunnen helpen je kijk-en
luistervaardigheid te vergroten.
Cito kijk- en luistertoets
De volgende tips zijn voornamelijk voor Cito kijk- en luistertoetsen die op veel scholen
afgenomen worden in examenklassen:
Zorg dat je uitgerust en zo ontspannen mogelijk aan de toets begint. Je
moet je een lange tijd concentreren op gesproken tekst.
Luister goed naar de inleiding en bedenk wat je al weet van het
onderwerp.
Lees eerst de vraag en de antwoorden voordat je gaat luisteren naar het
fragment. Probeer de antwoorden in steekwoorden te onthouden zodat je
weet waar je op moet letten tijdens het luisteren. Gebruik de pauzes
tussen de fragmenten om de volgende vraag te lezen.
Tijdens het luisteren naar het fragment, probeer je het antwoord te
ontdekken. Soms hoor je een woord dat in in één van de antwoorden
voorkomt. Dat hoeft echter niet het goede antwoord te zijn. Beluister altijd
het hele fragment en kies vervolgens je antwoord. Sprekers herhalen zich
vaak en zeggen hetzelfde in andere woorden nog een keer.
Weet je een antwoord niet? Raak niet in paniek. Kies in elk geval een
antwoord en concentreer je vervolgens op de volgende vraag.
Het voornaamste blijft: concentratie. Probeer je niet af te laten leiden door
dingen die om je heen gebeuren. Gebruik de pauzes op de juiste manier.
Tv-tips
Welke programma’s op de BBC zijn interessant om naar te kijken? Ga naar de site van
digischool en klik op de titels om naar de website te gaan.
Naam
Inhoud
Tijdstip
Waar
Blue Peter
Vergelijkbaar met ‘Het Klokhuis’
dagelijks
18:00
BBC
1
Newsround
Vergelijkbaar met het
‘Jeugdjournaal
dagelijks
18:35
BBC
1
Ready Steady Cook
Kookprogramma
dagelijks
17:30
BBC
2
Gardener’s World
Tuinierprogramma
vrijdag
BBC
21:30
2
Changing Rooms
Woonmagazine
maandag BBC
21:30
1
EastEnders
Soap
dagelijks
21:00
BBC1
Top Gear
Automagazine
zondag
21:00
BBC
2
Final Score
Voetbaluitslagen
zaterdag
17:30
BBC
1
Let op: de aangegeven tijden zijn richttijden. Ze kunnen soms verschillen. Bovendien
worden niet alle programma’s het hele jaar door uitgezonden.
Beter leren spreken: tips
Spreken van een vreemde taal is vaak een kwestie van gewoon doen. Dat woordje
‘gewoon’ is echter niet zo gewoon. Veel mensen moeten een drempel over voordat ze
gaan praten en bij sommigen is die drempel heel hoog. “Als ik maar de juiste woorden
gebruik” of “Als ik maar geen fouten maak”, zijn vaak gedachten die iemand
verhinderen die drempel over te gaan. Wanneer je ook last hebt van dit soort
gedachten bedenk dan:
•
•
•
•
het is niet voor niets een vreemde taal, een taal die niet je moedertaal is
zelfs in je moedertaal maak je soms fouten en weet je woorden niet. Waarom maak
je je daar dan niet druk om?
mensen die Engels spreken vinden het vaak geweldig dat ze in hun eigen taal
aangesproken worden. Ze zijn zelfs een beetje jaloers. Velen van hen kunnen geen
enkele vreemde taal spreken!
en ook hier geldt: hoe meer je het doet, hoe makkelijker het wordt.
Een gesprek voeren
Enkele tips om je te helpen bij het voeren van een gesprek:
Zorg ervoor dat je weet hoe je iemand moet begroeten en hoe je afscheid moet
nemen.
Probeer niet stil te vallen en blijf doorpraten. Je kunt dit doen door:
 tussenwerpsels te gebruiken. Dit zijn woordjes zonder betekenis en geven je de kans
om even na te denken. Bijvoorbeeld:
Nederlands
Engels
eh…
nou…
er…
well…
 te ze g g e n d a t je ie ts n ie t b e g rijp t, o m e e n vo o rb e e ld te vra g e n o f te vra g e n o m
herhaling. Bijvoorbeeld:
Nederlands
Engels
Het spijt me, maar ik begrijp het niet.
Ik weet niet wat dat betekent.
Kunt u een voorbeeld geven?
Kunt u dat nog een keer zeggen?
Kunt u dat herhalen?
I’m sorry, but I don’t understand.
I don’t know what that means.
Can you give an example, please?
Could you say that again, please?
Could you repeat that, please?
 te vra g e n o m u itle g . Bijvo o rb e e ld:
Nederlands
Wat betekent dat?
Kunt u het beschrijven?
Waar lijkt het op?
Wat bedoelt u?
Engels
What does that mean?
Could you describe it?
What does it loook like?
What do you mean?
 te vertellen hoe iets er uit ziet als je het woord niet weet. Bijvoorbeeld:
Nederlands
Het ziet er uit als een klein paard en
het heeft witte en zwarte strepen.
(een zebra)
Het heeft de vorm van een peer en
het geeft licht. (lampenbolletje)
Engels
It looks like a small horse and it has
white and black stripes.
It has the shape of a pear and it gives
light.
 uit te leggen waar je iets voor kunt gebruiken. Bijvoorbeeld:
Nederlands
Je gebruikt het als het regent om
droog te blijven. (paraplu)
Je doet de boterhammen er in die je
wilt met de lunch wilt eten.
(broodtrommeltje)
Engels
You use it when it rains to keep dry.
You put the sandwiches in it you want
to eat at lunchtime.
Woorden beter leren onthouden: tips
Een taal leren doen we door een woordenschat op te bouwen. Aangezien we maar 10%
van wat we lezen, onthouden, kunnen we niet volstaan met alleen maar lezen. We zullen
iets met die woorden moeten doen. Op welke manieren kun je die woorden nou het
best onthouden?
Woorden leren uit je schoolboek
Lees de woorden hardop voor
Schrijf de woorden over, zodat je de spelling goed leert.
Leg een blaadje op de ene rij woorden, en geef zelf de vertaling.
Gebruik een overhoorprogramma, zoals Wrts.
Zit er bij je schoolboek een rode kaart, gebruik die dan om jezelf te overhoren.
Leer niet te veel woorden in één keer.
Woorden leer je beter door herhaling. Leer elke dag een aantal woorden (ongeveer
10) en herhaal ze de volgende dag weer.
Schrijf de woorden die je niet kunt onthouden op een apart velletje of leg er een
aparte lijst van aan in je overhoorprogramma. Oefen daar wat vaker mee.
Woorden leren als je dyslectisch bent
Dyslexie heb je in verschillende vormen. Leren doe je op verschillende manieren. Als je
dyslectisch bent, kun je gebruik maken van de tips die hierboven aangegeven zijn, maar
je kunt ook nog een stapje verder:
Leg een kaartenbak aan van woordjes die je niet kent: op de ene kant schrijf je het
woordje in de vreemde taal, op de andere kant in het Nederlands.
Tip: als je je woordenlijst maakt in Wrts, dan kun je daar je woordkaarten printen.
Download bovendien een uitspraakhulp (te vinden via ‘Wrts extra’). Je kunt dan ook
horen hoe je de woorden uit moet spreken.
Maak ezelsbruggetjes.
Leer je beter door het zien van plaatjes? Leg je eigen ‘plaatjeswoordenboek’ aan. Je
kunt daarin niet alle woorden kwijt, want sommige woorden zijn nou eenmaal niet in
plaatjes te vangen, maar helpen doet het altijd.
En bij sommige woorden kun je niets anders doen dan de spelling in je hoofd prenten.
Je eigen woordenboek
Naast de woordenlijsten uit je schoolboek, kun je ook zelf lijsten maken waarmee je je
woordenschat vergroot. Die lijst maak je bijvoorbeeld van woorden die je tegen komt als
een een Engels boek aan het lezen bent. Of van woorden uit dat liedje dat je zo
geweldig mee kunt blèren.
Leg een wordlog aan: als je een tekst leest, of dat nou een boek, een artikel uit een
krant of tijdschrift of een songtekst is, dan schrijf je daaruit de woorden op die je niet
kende en die je hebt opgezocht. Je kunt dit op papier doen, maar je kunt ook een
overhoorprogramma gebruiken om je lijsten te maken. Zorg er wel voor dat je je lijsten
niet te lang maakt. Oefen met deze lijst(en) en verwijder de woorden die je na verloop
van tijd kent.
Hoe weet ik nu op welk niveau ik zit?
Op de site van het Europees taalportfolio, kun je je niveau bepalen
door vragen te beantwoorden. Soms kun je je afvragen of je iets echt
kunt. Om je niveau te kunnen bepalen, kun je gebruik maken van het
computerprogramma ‘Dialang’. Het is een programma dat je moet
downloaden. Je kunt er dan vervolgens bij alle talen die geleerd hebt, of
aan het leren bent, achter komen op welk niveau van het Europees
Referentiekader je werkelijk zit. Je kunt op die manier (samen met je
docent) je plan voor taalvorderingen gaan bepalen. Je kunt het
programma gratis downloaden op www.dialang.org. Kies in het
beginscherm voor ‘Nederlands’ en klik dan op ‘Download’ bovenin het
scherm. Je moet vervolgens 2 programma’s downloaden. Klik beide keren
op ‘uitvoeren’, dan wordt het programma op je harde schijf geïnstalleerd.
In het menu aan de rechterkant vind je een pagina als hulpmiddel bij het
werken met ‘Dialang’.
Hoe zit dat dan met die niveaus?
De taalniveaus die we gebruiken in het Talencentrum zijn
gebaseerd op het Europees Referentiekader (ERK). Het bestaat uit
6 niveaus: A1, A2, B1, B2, C1 en C2. In die niveaus is per vaardigheid
beschreven wat je moet kunnen. Je zult dus geen apart onderdeel
vinden voor bijvoorbeeld grammatica of spelling. Bij het ERK wordt
beschreven wat je in een taal kunt. Er zijn zo 5 vaardigheden:
luisteren, lezen, gesprekken voeren, spreken en schrijven.
http://wp.digischool.nl/engels/studietips/
http://www.focusenglish.com/
www.englishclub.com