1. achtergrond van het voorstel

EUROPESE
COMMISSIE
Brussel, 15.12.2015
COM(2015) 645 final
2015/0294 (NLE)
Voorstel voor een
BESLUIT VAN DE RAAD
betreffende de ondertekening, namens de Europese Unie, en de voorlopige toepassing
van de overeenkomst tussen de Europese Unie en de Volksrepubliek China inzake de
vrijstelling van de visumplicht voor kort verblijf voor houders van een diplomatiek
paspoort
NL
NL
TOELICHTING
1.
ACHTERGROND VAN HET VOORSTEL
•
Motivering en doel van het voorstel
In de context van de dialoog tussen de EU en China over mobiliteit en migratie zijn de
Europese Unie en de Volksrepubliek China een samenwerkingspakket overeengekomen, dat
maatregelen inzake irreguliere migratie en het visumbeleid bevat. De onderhandelingen over
of de uitvoering van de maatregelen zou in twee onderling afhankelijke fasen plaatsvinden. In
de eerste fase zou over een visumvrijstellingsovereenkomst voor houders van een diplomatiek
paspoort worden onderhandeld en zouden de lidstaten van de Chinese autoriteiten de
toestemming krijgen om visumaanvraagcentra te openen in 15 aangewezen steden in China.
Eveneens in de eerste fase zouden regelmatig deskundigenvergaderingen plaatsvinden inzake
de bestrijding van irreguliere migratie, met inbegrip van de identificatie en overname van
irreguliere migranten. In de tweede fase zouden de EU en China onderhandelen over
visumversoepelings- en overnameovereenkomsten. Dit pakket is voltooid en door de politieke
leiders van de EU en China goedgekeurd tijdens de 17de top EU-China op 29 juni 2015.
Op 14 september 2015 heeft de Raad machtiging verleend tot het openen van
onderhandelingen met China over vrijstelling van de visumplicht voor kort verblijf voor
houders van een diplomatiek paspoort, en heeft de Raad de Commissie
onderhandelingsrichtsnoeren aangereikt. De onderhandelingen zijn op 21 september geopend
en zijn door de uitwisseling van schriftelijke nota's gevoerd. De overeenkomst is op
respectievelijk 3 en 4 november 2015 door de hoofdonderhandelaars van de EU en China
geparafeerd. De lidstaten zijn op gezette tijden op de hoogte gehouden van de
onderhandelingen tijdens vergaderingen van de Groep visa van de Raad.
•
Samenhang met de huidige bepalingen op dit beleidsgebied
Bij Verordening (EG) nr. 539/2001 van de Raad1 is de lijst vastgesteld van derde landen
waarvan de onderdanen bij overschrijding van de buitengrenzen van de lidstaten in het bezit
moeten zijn van een visum, alsmede de lijst van derde landen waarvan de onderdanen van
deze plicht zijn vrijgesteld. Verordening (EG) nr. 539/2001 wordt toegepast door alle
lidstaten, met uitzondering van Ierland en het Verenigd Koninkrijk, en door IJsland,
Liechtenstein, Noorwegen en Zwitserland.
China behoort tot de landen waarvan de onderdanen in het bezit moeten zijn van een visum
om naar het Schengengebied te reizen. Evenzo hebben EU-burgers een visum nodig om China
binnen te komen.
•
Samenhang met andere beleidsgebieden van de Unie
De dialoog tussen de EU en China inzake migratie en mobiliteit werd in oktober 2013 gestart
om standpunten over het migratiebeleid uit te wisselen volgens de vier pijlers van de
totaalaanpak van migratie en mobiliteit en om mogelijkheden voor samenwerking inzake
vraagstukken van wederzijds belang te bespreken.
1
NL
Verordening (EG) nr. 539/2001 van de Raad van 15 maart 2001 tot vaststelling van de lijst van derde
landen waarvan de onderdanen bij overschrijding van de buitengrenzen in het bezit moeten zijn van een
visum en de lijst van derde landen waarvan de onderdanen van die plicht zijn vrijgesteld, PB L 81 van
21.3.2001, blz. 1.
2
NL
2.
RECHTSGRONDSLAG, SUBSIDIARITEIT EN EVENREDIGHEID
•
Rechtsgrondslag
Voor de Unie is artikel 77, lid 2, onder a), van het Verdrag betreffende de werking van de
Europese Unie (VWEU), in samenhang met artikel 218 daarvan, de rechtsgrondslag voor de
overeenkomst.
Bijgaand voorstel is het rechtsinstrument voor de ondertekening van de overeenkomst. De
Raad zal met gekwalificeerde meerderheid een besluit nemen.
Aangezien beide partijen er zich in de verklaring van de top EU-China ertoe hebben
verbonden de eerste fase (die ook de inwerkingtreding van deze overeenkomst omvat) tegen
eind 2015 af te ronden, wordt in het voorstel betreffende de ondertekening bepaald dat de
overeenkomst vanaf de derde dag volgende op de datum van ondertekening voorlopig wordt
toegepast, overeenkomstig artikel 218, lid 5, VWEU. Aangezien voor de sluiting van de
overeenkomst de goedkeuring van het Europees Parlement vereist is, zal de Commissie het
Europees Parlement van de voorlopige toepassing van de overeenkomst in kennis stellen.
•
Subsidiariteit (voor niet-exclusieve bevoegdheden)
Hoewel op grond van artikel 4, lid 1, onder a), van Verordening (EG) nr. 539/2001
individuele lidstaten met derde landen bilaterale overeenkomsten kunnen sluiten om houders
van diplomatieke paspoorten, dienstpaspoorten/officiële paspoorten of speciale paspoorten
van de visumplicht vrij te stellen, kan alleen met een overeenkomst op EU-niveau voor alle
lidstaten dat effect worden bereikt, dat als hefboom kan dienen voor overeenkomsten met
derde landen op aanverwante terreinen, zoals de overname van irreguliere migranten.
•
Evenredigheid
Alleen met een internationale overeenkomst kan worden afgeweken van de algemene
visumplicht die voor Chinese burgers geldt, hetgeen nodig is om de bovengenoemde
doelstellingen te bereiken.
•
Keuze van het instrument
Zie hierboven.
3.
RESULTATEN VAN EX-POSTEVALUATIES, RAADPLEGING
BELANGHEBBENDEN EN EFFECTBEOORDELINGEN
•
Ex-postevaluaties/geschiktheidscontroles van bestaande wetgeving
VAN
N.v.t.
•
Raadpleging van belanghebbenden
De lidstaten zijn geraadpleegd binnen de Groep op hoog niveau asiel en de Groep visa van de
Raad.
•
Bijeenbrengen en benutten van deskundigheid
N.v.t.
NL
3
NL
•
Effectbeoordeling
Er is geen effectbeoordeling uitgevoerd, aangezien niet wordt verwacht dat het initiatief
concrete economische of maatschappelijke voordelen zal opleveren. Het gaat in wezen om
een politieke overeenkomst.
•
Gezonde regelgeving en vereenvoudiging
N.v.t.
•
Grondrechten
N.v.t.
4.
GEVOLGEN VOOR DE BEGROTING
N.v.t.
5.
OVERIGE ELEMENTEN
•
Uitvoeringsplannen en regelingen voor monitoring, evaluatie en verslaglegging
Bij de overeenkomst wordt een gemengd comité voor het beheer van de overeenkomst
ingesteld, dat onder meer toezicht moet houden op de uitvoering van de overeenkomst en
voorstellen voor wijzigingen van of toevoegingen aan de overeenkomst kan voorstellen.
•
Toelichtende stukken (voor richtlijnen)
N.v.t.
•
Gedetailleerde toelichting bij de specifieke bepalingen van het voorstel
De Commissie is van mening dat de doelstellingen die de Raad in de
onderhandelingsrichtsnoeren had geformuleerd, volledig zijn bereikt. De belangrijkste
bepalingen van de overeenkomst kunnen als volgt worden samengevat:
Doel en toepassingsgebied
De overeenkomst voorziet in visumvrij reizen voor burgers van de Europese Unie die in het
bezit zijn van een geldig diplomatiek paspoort of een laissez-passer van de EU2 en voor
burgers van China die in het bezit zijn van een geldig diplomatiek paspoort, wanneer zij naar
het grondgebied van de andere partij reizen.
Om ervoor te zorgen dat alle EU-lidstaten gelijk worden behandeld, is in de overeenkomst een
bepaling opgenomen die inhoudt dat China de overeenkomst alleen ten aanzien van alle
lidstaten van de Europese Unie kan opschorten of beëindigen, en dat omgekeerd ook de Unie
de overeenkomst alleen voor alle lidstaten kan opschorten of beëindigen.
De specifieke situatie van het Verenigd Koninkrijk en Ierland komt tot uiting in de preambule.
Duur van het verblijf
De overeenkomst voorziet in visumvrij reizen voor ten hoogste 90 dagen binnen een periode
van 180 dagen. Aan de overeenkomst is een gemeenschappelijke verklaring gehecht over de
interpretatie van deze termijn van 90 dagen binnen een periode van 180 dagen.
2
NL
Afgegeven overeenkomstig Verordening (EU) nr. 1417/2013 van de Raad van 17 december 2013 tot
vaststelling van de vorm van de door de Europese Unie afgegeven laissez-passer, PB L 353 van
28.12.2013, blz. 26.
4
NL
De overeenkomst houdt rekening met de situatie van de lidstaten die het Schengenacquis nog
niet volledig toepassen. De visumvrijstelling geeft burgers van China die in het bezit zijn van
een diplomatiek paspoort het recht om gedurende 90 dagen binnen een periode van 180 dagen
op het grondgebied van elk van die lidstaten (Bulgarije, Kroatië, Cyprus en Roemenië) te
verblijven, zolang deze geen deel uitmaken van het Schengengebied zonder binnengrenzen,
onafhankelijk van de periode die voor het gehele Schengengebied geldt.
Bezoeken door hoge ambtenaren
De overeenkomst bepaalt dat ambtenaren van de centrale overheid die de functie van
viceminister of een hogere functie bekleden en officieren van de strijdkrachten in de rang van
generaal-majoor of in een hogere rang, de bevoegde autoriteiten van het te bezoeken land
langs diplomatieke weg op de hoogte moeten brengen vóór zij voor officiële doeleinden naar
het grondgebied van dat land reizen.
Uitwisseling van specimens
De overeenkomst bepaalt dat specimens van diplomatieke paspoorten en van de laissez-passer
van de EU moeten worden uitgewisseld binnen 90 dagen na de datum van ondertekening van
de overeenkomst.
Territoriale toepassing
In de overeenkomst wordt verduidelijkt dat de visumvrijstelling voor Chinese houders van
een diplomatiek paspoort enkel van toepassing is voor verblijf op het Europese grondgebied
van Frankrijk en Nederland.
Gemeenschappelijke verklaringen
Naast de bovengenoemde gemeenschappelijke verklaring zijn nog twee gemeenschappelijke
verklaringen aan de overeenkomst gehecht:
–
een verklaring over de betrokkenheid van Noorwegen, IJsland, Zwitserland en
Liechtenstein bij de uitvoering, de toepassing en de ontwikkeling van het
Schengenacquis;
–
een verklaring inzake de verhouding van deze overeenkomst tot andere
samenwerkingsterreinen in het kader van de dialoog tussen de EU en China inzake
mobiliteit en migratie.
Conclusie
Gezien de bovengenoemde resultaten stelt de Commissie voor dat de Raad:
NL
–
besluit dat de overeenkomst namens de Unie wordt ondertekend en de voorzitter van
de Raad machtigt om de persoon (personen) aan te wijzen die gemachtigd wordt
(worden) de overeenkomst namens de Unie te ondertekenen;
–
in afwachting van de inwerkingtreding van de overeenkomst de voorlopige
toepassing ervan goedkeurt.
5
NL
2015/0294 (NLE)
Voorstel voor een
BESLUIT VAN DE RAAD
betreffende de ondertekening, namens de Europese Unie, en de voorlopige toepassing
van de overeenkomst tussen de Europese Unie en de Volksrepubliek China inzake de
vrijstelling van de visumplicht voor kort verblijf voor houders van een diplomatiek
paspoort
DE RAAD VAN DE EUROPESE UNIE,
Gezien het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie, en met name artikel 77,
lid 2, onder a), in samenhang met artikel 218, lid 5,
Gezien het voorstel van de Europese Commissie,
Overwegende hetgeen volgt:
NL
(1)
In de context van de dialoog tussen de EU en China over mobiliteit en migratie zijn de
Unie en de Volksrepubliek China een samenwerkingspakket overeengekomen, dat
maatregelen inzake irreguliere migratie en het visumbeleid bevat, waaronder een
overeenkomst inzake wederzijdse vrijstelling van de visumplicht voor houders van een
diplomatiek paspoort.
(2)
Op 14 september 2015 heeft de Raad een besluit aangenomen waarbij de Commissie
wordt gemachtigd onderhandelingen te openen met de Volksrepubliek China met het
oog op het sluiten van een overeenkomst inzake de vrijstelling van de visumplicht
voor kort verblijf voor houders van een diplomatiek paspoort (hierna "de
overeenkomst" genoemd).
(3)
De onderhandelingen over de overeenkomst zijn op 21 september 2015 geopend en
zijn succesvol afgerond door het paraferen ervan door middel van briefwisseling op
3 november 2015 door de Unie en op 4 november 2015 door de Volksrepubliek China.
(4)
De overeenkomst dient te worden ondertekend en de aan de overeenkomst gehechte
verklaringen dienen te worden goedgekeurd, namens de Unie. In afwachting van de
voltooiing van de procedures voor de formele sluiting ervan dient de overeenkomst
voorlopig te worden toegepast vanaf de derde dag volgende op de datum van
ondertekening.
(5)
Dit besluit houdt een ontwikkeling in van de bepalingen van het Schengenacquis
waaraan
het
Verenigd
Koninkrijk
niet
deelneemt,
overeenkomstig
3
Besluit 2000/365/EG van de Raad ; het Verenigd Koninkrijk neemt derhalve niet deel
aan de vaststelling van dit besluit, dat derhalve niet bindend is voor noch van
toepassing is op deze lidstaat.
3
Besluit 2000/365/EG van de Raad van 29 mei 2000 betreffende het verzoek van het Verenigd
Koninkrijk van Groot-Brittannië en Noord-Ierland deel te mogen nemen aan enkele van de bepalingen
van het Schengenacquis (PB L 131 van 1.6.2000, blz. 43).
6
NL
(6)
Dit besluit houdt een ontwikkeling in van de bepalingen van het Schengenacquis
waaraan Ierland niet deelneemt, overeenkomstig Besluit 2002/192/EG van de Raad 4;
Ierland neemt derhalve niet deel aan de vaststelling van dit besluit, dat derhalve niet
bindend is voor noch van toepassing is op deze lidstaat,
HEEFT HET VOLGENDE BESLUIT VASTGESTELD:
Artikel 1
De ondertekening van de overeenkomst tussen de Europese Unie en de Volksrepubliek China
inzake de vrijstelling van de visumplicht voor kort verblijf voor houders van een diplomatiek
paspoort (hierna "de overeenkomst" genoemd) wordt namens de Unie goedgekeurd, onder
voorbehoud van de sluiting ervan.
De tekst van de overeenkomst is aan dit besluit gehecht.
Artikel 2
De aan dit besluit gehechte verklaringen worden namens de Unie goedgekeurd.
Artikel 3
De voorzitter van de Raad wordt gemachtigd de persoon (personen) aan te wijzen die bevoegd
is (zijn) de overeenkomst namens de Unie te ondertekenen.
Artikel 4
In afwachting van de voltooiing van de procedures voor de sluiting ervan wordt de
overeenkomst op voorlopige basis toegepast vanaf de derde dag volgende op de datum van
ondertekening5.
Artikel 5
Dit besluit treedt in werking op de dag waarop het wordt vastgesteld.
Gedaan te Brussel,
Voor de Raad
De voorzitter
4
5
NL
Besluit 2002/192/EG van de Raad van 28 februari 2002 betreffende het verzoek van Ierland deel te
mogen nemen aan bepalingen van het Schengenacquis (PB L 64 van 7.3.2002, blz. 20).
De datum van ondertekening van de overeenkomst zal door het secretariaat-generaal van de Raad
worden bekendgemaakt in het Publicatieblad van de Europese Unie.
7
NL