IN-DI-VI-DU-ALI-SE-RING VOLKSUNIVERSITEIT FRYSLAN 5 januari 2010 Individualisering • PSYCHOLOGISCH: Kern van trend: alleen individu kan psychologische eigenschappen hebben. Differentiële Psychologie – – • JURIDISCH: Het individuele belang gaat voor het groepsbelang – • Heel moeilijk om groepsverantwoordelijkheid weer in te voeren BESTUURSKUNDIG: steeds meer versterken positie individu – – • Verzwakking van instituut huwelijk Ondergang verenigingsleven ECONOMISCH: individu is economische eenheid – – – • • Doel van economie is verhogen individuele opbrengst Steeds verder segmentatie in marketing Professionalisering impliceert individuele beloning ONDERWIJSKUNDIG: elk kind dient apart behandeld TECHNISCH: Ieder moet een machinepark in eigen huis. – • Sterk verzet tegen stereotypering en discriminatie Therapie en begeleiding ipv steun vanuit groep Iedereen een eigen TV, radio, brommer, auto Tourisme, Zorg, Verkeer, Productie, Oorlog &c Goed Bezig Goed Bezig Goed Bezig Goed Bezig Goed Bezig Goed Bezig Goed Bezig Goed Bezig Goed Bezig Goed Bezig Goed Bezig Goed Bezig Goed Bezig Goed Bezig Goed Bezig Goed Bezig Goed Bezig Goed Bezig Goed Bezig Goed Bezig Goed Bezig Goed Bezig Goed Bezig Goed Bezig Goed Bezig KLACHTEN • Het is desondanks voorstelbaar dat er klachten zijn • Het gaat dan over dingen die niet gaan zoals de mensen zouden willen dat ze gaan – Voorbeeld: Ouderen en zwakkeren willen dat er meer saamhorigheid is • We zouden ons dus kunnen afvragen hoe het komt dat mensen iets willen • Maar dat slaan we over • We gaan ons afvragen wát ze willen • De vraag wordt dus: WAT WIL DE MENS? De kruin en de wortels Een grootdeel van het menselijk gedrag is zichtbaar, maar veel blijft ook onzichtbaar De Wortels: De Kruin “Cultuur” “Natuur” Wat zijn die wortels van de mens? 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. Voortplanting (Hofmaken, Paring, Stalking, Porno, SEXINDUSTRIE) Kinderzorg (Temperatuur, Voedsel, Veiligheid, WOONERF, KINDERINDUSTRIE) Erbij horen (Kudde, School, Zwerm, Familie, Stam, Netwerk, Volk, Natie, COMMUNITY) Communicatie (Signaalsystemen, Taal, Media, EMAIL, CHAT, GSM, COMM.INDUSTRIE) Verkennen (Omgeving, Sociale netwerk, Wacht houden, Krant, INTERNET, TV, MEDIA) Status (Dominantiehierarchie, Ambitie, RESPECT, RECLAME, STATUSINDUSTRIE) Agressie (Dreigen, Verdedigen, Vecht/vlucht, ZINLOOS GEWELD, VECHTINDUSTRIE) Jagen (achtervolgen, besluipen, mobbing, doden, JACHT, UITVERKOOP Fourageren (Zoeken, Eten, Delen, Herkauwen, Cantine, ***, CONSUMEREN, McDONALDS) Territorium maken (Gebied, Gebouw, Persoonlijke ruimt, Eigen plek, WOONINDUSTRIE) Voorraad maken (Eikeltjes, Hamsteren, Vrienden, Banken, RIJK WORDEN, FINANCE) Bouwen (Hol, Nest, Val, Dam, Kantoor, Stadion, SCHOENENDOZEN, BOUWINDUSTRIE) Ruilen (Quid pro quo, oog om oog, geschenken, ruilhandel, HANDEL) Lichaamsverzorging (Gladstrijken, Wassen, fitness, COSMETICA & MODE INDUSTRIE) Afwachten (Pauzeren,Wachten, Uitrusten, Zonnen, LUIEREN, GEMAKSINDUSTRIE) Migratie (Trek, Nomadisme, Auto's, UITGAAN, MIGRATIE, VACANTIEINDUSTRIE ) • Spel (Prooi, Paintball, Pokeren, Poppen, Plagen, COMPUTERSPELLETJES, SPEELINDUSTRIE Wat is de kruin van de mens? © 2006 JP van de Sande RuG Cultuur is alles wat een groep mensen gedurende vele generaties tot stand heeft gebracht op basis van onze menselijke aanleg. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. TAAL, MANIER VAN UITDRUKKEN (bv nonverbaal) GODSDIENST, FILOSOFIE, FESTIVALS ETEN, DRINKEN, GENIETEN HELDEN, VERHALEN, SPROOKJES KUNST, GEBOUWEN, SIERADEN TECHNIEK, GENEESMIDDELEN, APPARATEN, WAPENS MANIEREN VAN SAMENLEVEN (bv. Stad vs platteland) IDEALEN, WAARDEN, WAARDERINGEN REGERING, POLITIEK SYSTEEM, RECHTSPRAAK REGELS, NORMEN, GEWOONTES, FOLKLORE RELATIES EN OPVOEDING VERHOUDINGEN MET ANDERE GROEPEN MENSEN Maar, ook de cultuur individualiseert Multiculturalisme Subculturen Segmenten Lifestyles Communities Bendes Crowds De mens reist langs twee sporen © 2006 JP van de Sande RuG NATUUR CULTUUR Niets dierlijks is ons vreemd Instincten en emoties Gedragsmechanismen Langzame ontwikkeling Ratio beïnvloedt gedrag Normen & Waarden Kosten-Baten analyse Snelle planning Samenleving: Gemeinschaft Behoefte aan erbij horen Groepsdoelen Plicht; Eer; Traditie Conservatief; Stabiliteit Religie; Magie Strong ties Samenleving: Gesellschaft Behoefte aan vrijheid Individualistische doelen Vrijheid; Geld; Vernieuwing Progressief; Schijnverandering Ideologie; Techniek Weak ties Specifieke reacties op verdriet Sociale steun zoeken/geven Toename cohesie Acceptatie van lot Terugvallen op oude riten Specifieke reacties op verdriet Steun professional zoeken Toename isolement Sterke neiging tot reflectie Bedenken van originele rituelen Wat wil de geïndividualiseerde mens? onzeker vermijd lange termijn Belgium United States China * Germany United Kingdom Italy Switzerland Japan mannelijkheid Canada individ Sweden Norway Netherlands Denmark Russia * Surinam * Spain France machtsafstand Nogal een individualistisch en vrouwelijk landje 31 31 38 18 93 85 57 68 39 65 40 80 35 35 50 34 54 71 69 80 74 39 47 51 71 80 75 91 20 67 89 76 68 46 5 8 14 16 36 37 42 43 52 54 62 66 66 66 70 70 95 29 50 53 23 95 92 86 86 48 94 46 30 65 35 75 58 92 33 20 44 23 29 118 31 25 80 II Die groeien juist steeds groter 1. Broedse kip effect • ‘ik zit op 38 miljoen’ 2. Glijmiddel effect • AH 3. Wet van Parkinson – – – Hoeveelheid personeel neemt toe onafhankelijk van de hoeveelheid werk Ook wel: werk dijdt uit tot het de beschikbare tijd vult Basis: aanstellen ondergeschikten = promotie Barker & Wicker. Under- en over- manning Undermanned – – – – – – – Overmanned Intensief doelgedrag Plichtmatig doelgedrag Taken anderen corrigeren en overnemen Specialisatie Zwakke leden beschermen Weinig hulp aan collegas Accepterend tov collegas Gericht op eigenaardigheden Betrokken bij kwaliteit totaalproduct Hoogstens voor deelproduct Betrokken bij groep Cynisch over groep Denken in termen van taken Denken in termen van personen – Overbelasting leden Leegloop – ONTEVREDEN MANAGERS TEVREDEN MANAGERS Managerialism (Pollit, 1993; McLaughlin et al., 2001; Mawby & Worthington, 2002). • • • • • • • • • • • Organisaties lijken meer op elkaar dan ze verschillen Dus vakkennis is secundair. Alles kan ingehuurd worden Efficiency en groei zijn de toverwoorden Nadruk op output en resultaten Ontwikkeling prestatie-indicatoren en ranglijsten Nadruk op de voordelen van concurrentie Centralisatie-tendens: Afkeer van zelf-sturende teams De burger wordt als klant gezien, de werknemer als tool (HRM) Er wordt alleen vooruit gekeken (Henry Ford: history is bunk) Geen interesse en inzicht in onbedoelde gevolgen Combinatie van centrale beleidsvorming met lokale dienstverstrekking • Loyaliteit aan groep is meer een kwestie van sentiment dan noodzaak Wat is een professional? © 2006 JP van de Sande RuG • Letterlijk: een beroepsuitoefenaar met borging • VOORDELEN: • Iemand die afstand heeft tot zijn werk, die er emotioneel niet bij betrokken is • Die zich met zijn positie identificeert • Die zijn opbrengst vooral uit de resultaten haalt (extrinsieke motivatie) • NADELEN: • Iemand die afstand heeft tot zijn werk, die er emotioneel niet bij betrokken is • Die zich met zijn positie identificeert • Die zijn opbrengst vooral uit de resultaten haalt (extrinsieke motivatie) Enkele voorbeelden van Professioneel © 2006 JP van de Sande RuG slotconclusie © 2006 JP van de Sande RuG Dank zij de techniek kunnen we zo geindividualiseerd leven De techniek is onze beste kameraad Als we onze beste kameraad verliezen zijn de rapen gaar Laten we hopen dat dat nog even duurt