VERMAATSCHAPPELIJKING VAN DE ZORG Door Julie Sierens BRONVERMELDING Mijn artikel is ‘Vermaatschappelijking van de zorg, in welke maatschappij ?’ van Herman De Dijn DE DIJN, H. (2011). Vermaatschappelijking van de maatschappij , in welke maatschappij ?. Streven : algemeen cultureel tijdschrift, 78, 208 – 219. Herman De Dijn : Vlaamse filosoof Heeft al vele artikels en boeken geschreven Professor aan KUL WAT IS VERMAATSCHAPPELIJKING VAN DE ZORG ? een internationaal verschijnsel van de VS. community care of balanced care Ouderen en mensen met verstandelijke, lichamelijke of psychische handicap in de samenleving opnemen als volwaardige burgers. Verstrekken van ouderenzorg en zorg voor mensen met beperkingen in de samenleving WAT IS VERMAATSCHAPPELIJKING VAN DE ZORG ? Gericht op : Meer sociale integratie van de zieke Humanisering van de zorg Meer aandacht voor de maatschappelijke determinanten van psychische problemen WAT IS VERMAATSCHAPPELIJKING VAN DE ZORG ? De nadruk ligt op : Integratie van intramurale en extramurale voorzieningen Intramuraal : Zorg die wordt verleend binnen de muren van een instelling zoals dag- en nachtverpleging. Extramuraal : De zorg wordt verleend buiten een ziekenhuis of instelling. Hier gaat het bijvoorbeeld over thuiszorg. integratie : meer samenwerking tussen de twee, zodat er uiteindelijk één van de twee kan verdwijnen. zorgverlening zoveel mogelijk naar het extramurale niveau wil overbrengen WAAROM VERM’YKING VAN DE ZORG ? - Externe factoren : Ontwikkeling in de geneeskunde - - Ontwikkeling in de maatschappij - - Bv psychofarmaca : groep medicijnen die een werking hebben op het CZS + werkzaam zijn tegen psychische aandoeningen Financiële draagkracht omtrent GGZ Ontwikkeling in het recht - Patiëntenrechten WAAROM VERM’YKING VAN DE ZORG ? Deze verm’yking vindt zijn oorsprong in een streven naar deïnstitutionalisering(= dehospitalitsatie ) : het tegengaan van institutionalisering*, door het verplaatsen van bewoners van instituten naar woonvoorzieningen dichter bij de samenleving. hangt ook samen met - de wil tot grotere efficiëntie - budgettaire beheersing * Institutionalisering = beperking van de individuele ontplooiing en ontgroeiing aan het eigen milieu door langdurig verblijf in een ziekenhuis of inrichting WAAROM VERM’YKING VAN DE ZORG ? Sluit goed aan bij het individualistisch mensbeeld Kritiek : morele dilemma’s veiligheid vs autonomie privacy vs delen van informatie HET HEERSENDE MENSBEELD Passiviteituitdrukkende of stigmatiserende woorden Bv patiënt, mentaal gehandicapte,.. Opdeling gezond/normaal en ziek/abnormaal Actieve, positieve woorden bv cliënt, andersvalide,.. Graduele verschillen of diversiteit Norm vh autonome, het zelfbeschikkende individu taak vh onderwijs en de zorg om het individu (opnieuw) eigenmachtig te maken Het beeld van een ongebonden individu VERMAATSCHAPPELIJKING – IN WELKE MAATSCHAPPIJ ? 60 % vd langdurig opgenomene = geschikt om het ziekenhuis te verlaten PROBLEEM : waar moeten ze heen ? Alleenstaanden , stabiele gezinnen Eisen die de maatschappij en de heersende ideologie aan de individuen stellen : ruimte en bereidheid om ook nog de last van andersvaliden, ouderen of zelfs kinderen te dragen. OPLOSSINGEN ? Zorg voor ouderen niet enkel in de handen van professionals Samenleving moet ook steentje bijdragen, zo komt men tot een ‘brede zorg’. Verzorgers : verantwoordelijkheid opnemen tgo de zorgbehoevende personen. Door overbevolking id zorgsector : zorgbehoevenden worden een nummer. Ze moeten als mens gezien worden, en ook zo behandeld worden. OPLOSSINGEN ? Middenweg tussen paternalisme en marktgerichte zorg zoeken : Paternalisme = neiging om alles van bovenaf - als een autoritaire vader - te regelen en te beslissen Marktgerichte zorg = zorg die gericht is op het financiële, het trachten zoveel mogelijk klanten binnen te halen Gulden middenweg : parentalisme of parentale zorg andere relatie dan het cliënt- en contractdenken, een relatie uit loyaliteit. houdt er rekening mee dat er altijd sprake zal zijn van : Langdurig werkonbekwamen Langdurig zieken Langdurig dementen Volwassen gehadicapten EINDE