Samenvatting Griekse kunst Blz 49-66

Samenvatting Griekse kunst Blz 49-66
1. Beeldhouwkunst
Pygmalion: vond de vrouwen van het eiland waar hij woonde (Cyprus) niet goed genoeg,
omdat ze zich overgaven aan overspel. Op een dag maakte hij een beeld van een meisje en het
was zo mooi dat hij er verliefd op werd. Op een feestje vroeg hij godin Athene of zij het beeld
levend kon maken en dat deed zij. Pygmalion en de vrouw leefden nog lang en gelukkig
3 perioden in de Griekse beeldhouwkunst:
-
Archaïsche periode (650-490 v. Chr.)
Klassieke periode (490-323 v. Chr.)
Hellenistische periode (323-27 v. Chr.)
Archaïsche periode: (archaios = oud)
Standbeelden van naakte jongemannen (kouroi). Ze gebruikten de techniek van de
Egyptenaren => Omtrek op alle 4 de zijden van een blok marmer, en dan uithakken.
Dit deden ze altijd op dezelfde manier en daardoor leken alle beelden op elkaar.
Functies kouroi:
-
het kan een god voorstellen
het kan een geschenk aan een god zijn
het kan een gedenkteken zijn aan de overledene op een graf
Kenmerken beeld kouroi:
-
1 been iets naar voren
gewicht op beide voeten
armen langs het lichaam
vuisten gebald
krullende haren = ronde kralen
expressieloze glimlach (archaïsche glimlach)
Kouroi in ontwikkeling: Grieken gingen steeds meer experimenteren maar daardoor
ontstonden er botsingen van stijlen (kouros beelden). Kritios had de oplossing gevonden
voor dit probleem en daarmee wordt de nieuwe periode binnengetreden (de klassieke
periode)
Klassieke periode:
Problemen van de kouros met verschillende stijlen:
-
het gelaat
De haren
De stijve pose
De veranderingen door Kritios:
-
korte haren
meer expressie
natuurlijke pose
hoofd gedraaid
gewicht op 1 been, met gekanteld bekken.
Proces van het maken van een bronzen beeld:
-
kleimodel maken
een waslaag aanbrengen
nieuwe laag klei
hard bakken
was smelt weg
holle ruimte
gesmolten brons in de holle ruimte
buitenste kleilaag weg
bronzen beeld blijft over
Voorbeeld: De Discuswerper => origineel bestaat niet meer maar het was een gewaardeerd
beeld en daardoor zijn er veel kopiëren gemaakt van marmer (dat was goedkoper) en die zijn
wel blijven bestaan.
Contrapasto: => levendige indruk
-
gewicht op 1 been
heup en schouders in contralijn
linkerbeen en rechterarm gespannen, en andersom.
Voorbeeld: De Speerdrager door Polycletus. Dit beeld gold nog eeuwenlang als de ideale
maatstaaf.
Identiteit en idealisering: De gelaten hebben een beetje expressie en identiteit gekregen, maar
nog niet zo goed als in de Hellenistische periode.
Naakte mannen, geklede vrouwen: Mannen werden altijd al naakt afgebeeld, vrouwen pas in
de 4e eeuw voor Chr.
Aan de kleding van het beeld kan je zien uit welke periode het komt, hoe meer plooien in de
kleden, hoe jongen het beeld is.
Vroeger waren marmeren beelden altijd beschilderd.
1.4 De Hellenistische periode
Doordat de kunstenaars nu een stapje verder gingen en steeds meer realistische beelden
gingen maken kwam er een verschuiving van onderwerpen.
Nu werden er ook kinderen, oude mensen, lelijke mensen, dronken mensen, gewonde mensen
en groepen afgebeeld Voorbeeld: Laocoon groep
2 De Griekse bouwkunst
2.1 Functie van een tempel : De tempel was de plaats waar de godenbeelden stonden. Bijna
niemand mocht daar komen en de bijeenkomsten werden dan ook buiten de tempel gehouden.
Daar stond ook het altaar.
2.2 Vorm en stijl: De vroegste tempels zijn niet bewaard gebleven omdat deze van hout
waren.
Plattegrond
Eenvoudige
Tempel =>
Met peristylium,
Portaal en cella.
1.
2.
3.
4.
5.
Zuilen
Tympanon
Kapiteel
Architraaf
Fries
Dorische zuilen zijn het minst versierd, dan Ionische en dan Corinthische.
2.3 De Acropolis is het middelpunt van Athene en dat was ook de bedoeling van Pericles.
In de oorlog waren de tempels op de Acroplis door de Perzen vernietigd.
Functie tempels op de Acropolis:
-
‘woonhuis’ voor goden
herinnering aan de overwinning op de Perzen
het tonen van de grootheid van Athene
De Acropolis:
Met de propylaeen, het nike-tempeltje,
het parthenon en erecteion.
Nike-tempeltje: eenvoudig tempeltje voor Athene-Nike met
4 elegante Ionische zuilen. Op het Fries is de oorlog van de
Grieken tegen de Perzen afgebeeld.
Parthenon: Tempel voor Athene- Parthenos (maagdelijke
Athene). Gebouwd in Dorische stijl.
Propylaeen: De eigenlijke ingang, de vóórpoorten.
Zie je als eerste als je binnenkomt samen met het niketempeltje.
Erechteion: Bevat verschillende ruimtes, 1 voor Athene en 1
voor Poseidon. Spectaculair => 6 zuilen in de vorm van
Vrouwen => Kariatiden => Bewoners van Kariai kozen tijdens
de oorlog voor de Perzen. Toen de Grieken de oorlog hadden
gewonnen werden de mannen gedood en de vrouwen slaven.
Het Parthenon is beroemd voor zijn versieringen (200 meter relief)
Het fries van een zuilengalerij is verveeld in triglyphen en metopen (1,3 x 1,3)
Daarop zijn verschillende scenes afgebeeld.
Aan de binnenkant is 1 doorlopend fries (Ionisch) waarop de processie ter ere van Athene is
afgebeeld
Tympanon: in de hoeken van het tympanon worden liggen of zittende mensen en dieren
afgebeeld om de ruimte in de hoek te vullen.
Oost -> Geboorte Athene
West -> Athene en Poseidon die strijden om te macht over Athene.
Dit weten we van beschrijvingen want er is niet veel bewaard gebleven
3. De Griekse schilderkunst
3.1 Schilderkunst van de 7e tot de 4e eeuw. Hiervan is niet veel bewaard gebleven omdat ze
op muren en houten schilderden. We hebben alleen nog veel vazen die beschilderd zijn
3.2 Schilderkunst op vazen
Vazen waren niet voor de sier, maar om vloeistoffen en levensmiddelen in op te slaan.
In grote vazen werd wijn en olie bewaard (deze vazen waren in de grond ingegraven), en in
kleine sierlijke vaasjes waren parfum ed. opgeborgen.
Afbeeldingen op vazen: er stonden mythologische verhalen op, goden en later ook alledaagse
taferelen.
In de 6e en 7e eeuw konden schilders nog niet zo goed realistische afbeeldingen maken, maar
na 530 v. Chr. worden de roodfigurige afbeeldingen populair. Deze afbeeldingen waren ook
mooier omdat er een nieuwe techniek toegepast kon worden. Ze konden nu de lijnen met een
penseel verven en hoefden niet meer ingekerfd te worden. Nu konden ze ook gaan werken
met perspectief e.d..
Een schilders-anekdote:
Wedstrijd tussen Zeuxis en Parrhasius, zij wilden erachter komen wie van hen de beste
schilder was. Zij zouden beide een schilderij maken, en een jury zou beslissen welke het
mooiste was. Zeuxis trok het doek van zijn schilderij en daarop waren druiven geschilderd, zo
mooi dat er vogels op af vlogen op erin te pikken. Daarna zei Parrhasius, die niet onder de
indruk was van het mooie schilderij, dan Zeuxis het doek van zijn schilderij mocht trekken.
Toen hij dat probeerde bleek dat het doek het schilderij zelf al was. Het was duidelijk wie had
gewonnen.