lesvoorbereiding

LESVOORBEREIDINGSFORMULIER | ATELIER EN STAGE 2
Datum nazicht:
Nagekeken door:
aanpassen - herwerken
Naam student (klas):
Stageschool:
Stageklas:
3de
graad
Aantal lln.:
Bachelor Leraar Lager Onderwijs
CAMPUS DE VEST - tel: 015-369275
ZANDPOORTVEST 60 - 2800 MECHELEN
goedgekeurd 
Mentor:
handtekening
VAK/ACTIVITEIT: Muzische Opvoeding
LESONDERWERP: Muziekstuk maken Peter en de wolf
DATUM:
BEGINSITUATIE:
TIJDSTIP: 2 x 75 minuten
 Beginsituatie van de kinderen in verband met het lesonderwerp:
- Hoeveel lln: hoeveel meisjes + jongens
- Welke lln hebben een muzikale achtergrond (muziekinstrumenten, notenleer, …)
- Zijn er lln waar je meer rekening mee moet houden (qua groepsverdeling)?
-
Dit is de tweede les rond Peter en de wolf. In de vorige les maakte de lln een toneelstuk van een scene uit Peter en de wolf. Deze hebben we aan elkaar
gemaakt zodat het hele stuk van Peter en de wolf gespeeld werd.
 Welke ‘woorden, termen’ in deze les kunnen nog voor moeilijkheden zorgen?
WKM: waardevol kosteloos materiaal
Grafische notatie: dit is het noteren/vastleggen van klanken met behulp van tekeningen/symbolen of tekens waarvan de gebruiker(s) onderling de betekenis
hebben afgesproken.
dynamiek: de klank
crescendo: van stil naar luid
decrescendo: van luid naar stil
diminuendo: geleidelijk zachter orden
 Andere lesspecifieke beginsituatiekenmerken:
- Welke materialen heb je allemaal mee om te gebruiken in deze les? Welke instrumenten zijn er aanwezig?
- In welk lokaal? Is er een smartbord?
- Hoe zal je klasschikking zijn?
1
LEERPLANDOELEN EN LESDOELEN: (genummerde lijst van leerplandoelen (voluit) + concrete lesdoelen in chronologische volgorde met verwijzing naar de corresponderende
leerplandoelen)
LEERPLAN (VVKBAO):
MUZIEK
5.1 HET KIND MUSICEERT MET KLANK EN MUZIEK:
2. MUSICEREN MET VOORWERPEN EN INSTRUMENTEN, MET AANDACHT VOOR KLANKPRODUCTIE EN SPEELTECHNIEK
2.1 DE KLANKMOGELIJKHEDEN VAN VOORWERPEN EN INSTRUMENTEN ONDERZOEKEN
2.2 EEN EENVOUDIG RITME OF EENVOUDIGE MELODIE INSTRUMENTAAL
2.3 BIJ HET MUSICEREN MET INSTRUMENTEN DE JUISTE SPEELTECHNIEK
3. VISUELE VOORSTELLINGEN VAN KLANK EN MUZIEK MET DE STEM, VOORWERPEN OF INSTRUMENTEN VERKLANKEN
3.1 BEELDEN, KLANKSYMBOLEN EN GRAFISCHE NOTATIE VOCAAL OF INSTRUMENTAAL VERKLANKEN
3.2 ELEMENTAIRE MUZIEKNOTATIE ALS HULPMIDDEL BIJ HET VOCAAL OF INSTRUMENTAAL MUSICEREN GEBRUIKEN
3.3 EEN EENVOUDIGE PARTITUUR VOCAAL OF INSTRUMENTAAL VERKLANKEN
4. DIVERSE VORMEN VAN MUZIKALE COMMUNICATIE ACTIEF VERWERKEN
4.1 BIJ HET MUSICEREN VERSCHILLENDE VERWERKINGSMOGELIJKHEDEN OF MUSICEERVORMEN TOEPASSEN
4.3 DE OPNAMEMOGELIJKHEDEN VAN AUDIOAPPARATUUR ZINVOL GEBRUIKEN
5.2 HET KIND LUISTERT NAAR KLANK EN MUZIEK
6. BIJ HET LUISTEREN NAAR KLANKEN EN MUZIEK VERSCHILLENDE NOTATIEVORMEN ACTIEF VERWERKEN
6.2 GRAFISCHE NOTATIE OF ELEMENTAIRE VORMEN VAN TRADITIONELE NOTATIE VERWERKEN
7. HET LUISTEREN NAAR MUZIEK VERFIJNEN DOOR AANDACHT TE SCHENKEN AAN DE MUZIKALE ASPECTEN
7.3 DE KLANKKLEUR HERKENNEN EN BESCHRIJVEN
7.4 HET TEMPO EN DE DYNAMIEK VAN MUZIEK HERKENNEN EN BENOEMEN
5.4 HET KIND ONTWERPT KLANK EN MUZIEK
9. EEN KLANKSTUK OF EEN MUZIEKSTUK ONTWERPEN
9.1 EEN KLANK- OF MUZIEKSTUK ONDERWERPEN VANUIT EEN BUITENMUZIKAAL GEGEVEN
9.2 EEN KLANK- OF MUZIEKSTUK ONTWERPEN VANUIT EEN MUZIKAAL GEGEVEN
5.6 HET KIND DENKT NA EN PRAAT OVER KLANK EN MUZIEK
11. ERVARINGEN BIJ HET OMGAAN MET KLANK EN MUZIEK VERWOORDEN
11.3 VEEL VOORKOMENDE BEGRIPPEN UIT DE WERELD VAN KLANK EN MUZIEK PASSEND GEBRUIKEN
2
13. EENVOUDIGE REGELS EN AFSPRAKEN NALEVEN BIJ DE PRODUCTIE OF REPRODUCTIE VAN MUZIEK
13.1 BEREID ZIJN OM VOLDOENDE NAUWKEURIGHEID AAN DE DAG LEGGEN BIJ DE OMGANG MET KLANK EN MUZIEK
13.2 ACTIEF DEELNEMEN AAN HET GROEPSMUSICEREN EN ZICH KUNNEN AANPASSEN AAN DE EISEN VAN HET SAMENSPEL
LESDOELEN:
1.
2.
3.
4.
5.
DE LLN HERKENNEN INSTRUMENTEN IN EEN MUZIEKSTUK
DE LLN EXPERIMENTEREN MET MATERIALEN EN TECHNIEKEN
DE LLN MAKEN EEN GRAFISCHE NOTATIE
DE LLN WERKEN SAMEN AAN EEN MUZIEKSTUK
DE LLN MAKEN EEN EIGEN MUZIEKSTUK GEBASEERD OP HUN FILMFRAGMENT VAN PETER EN DE WOLF
LEERINHOUD (PER LESDOEL)
DE LLN HERKENNEN INSTRUMENTEN IN EEN MUZIEKSTUK
- WKM, DAGELIJKS GEBRUIK MATERIAAL, …
DE LLN EXPERIMENTEREN MET MATERIALEN EN TECHNIEKEN
- DE LLN GAAN WERKEN MET VERSCHILLENDE MATERIALEN:
WKM: ISIMO, POTJES, RIETJES, WC-ROLLETJES, PLASTIC ZAKJES, BEKERTJES, EIERDOOS, (KROON)KURKEN, YOGHURTPOTJES, BOTERVLOOTJES, FLESSEN, ….
DAGELIJKS GEBRUIK: POTTEN, PANNEN, LEPELS, VORKEN, BORDEN, GLAZEN, HANDDOEKEN, …
EIGEN LICHAAM: HANDEN, VOETEN, STEM, BENEN, …
- DE LLN GAAN WERKEN MET VERSCHILLENDE TECHNIEKEN:
HOGE, LAGE, KORTE, LANGE, HARDE, ZACHTE, LUIDE, STILLE, … KLANKEN
KLANKKLEUR: VERSCHILLENDE MATERIALEN DIE WE DAGELIJKS GEBRUIKEN
KLANKSTERKTE: DYNAMIEK, CRESCENDO, DECRESCENDO EN DIMINUENDO
KLANKHOOGTE: SAMENKLANK VAN HET MATERIAAL, HOGE EN LAGE TONEN
KLANKDUUR: TEMPOWISSELINGEN
VORMPRINCIPES: HERHALINGEN, VARIATIE EN CONTRAST
DE LLN MAKEN EEN GRAFISCHE NOTATIE
- DE LLN MAKEN VAN DE KLANKEN DIE HEBBEN GEMAAKT EEN GRAFISCHE NOTATIE
DIT IS HET NOTEREN/VASTLEGGEN VAN KLANKEN MET BEHULP VAN TEKENINGEN/SYMBOLEN OF TEKENS WAARVAN DE GEBRUIKER(S) ONDERLING DE BETEKENIS HEBBEN
AFGESPROKEN
DE LLN WERKEN SAMEN AAN EEN MUZIEKSTUK
3
-
DE LLN ZIEN IN DAT EEN MUZIEKSTUK MAKEN GEMAKKELIJK EN MOOIER KLINKT WANNEER HET BESTAAT UIT VERSCHILLENDE KLANKEN (EEN SAMENSPEL MET VERSCHILLENDE
PERSONEN)
DE LLN GEBRUIKEN DE GRAFISCHE NOTATIE ALS HOUVAST OM GEMAKKELIJK SAMEN TE WERKEN
DE LLN MAKEN EEN EIGEN MUZIEKSTUK GEBASEERD OP HUN FILMFRAGMENT VAN PETER EN DE WOLF
-
DE LLN MAAKTE IN DE VORIGE LES EEN FILMFRAGMENT OP PETER EN DE WOLF EN GAAN HIERBIJ EEN MUZIEKSTUK MAKEN A.D.H.V. DE MATERIALEN EN TECHNIEKEN
WAARMEE ZE GEËXPERIMENTEERD HEBBEN
-
DE LLN BEKIJKEN HET FILMFRAGMENT EN DE SPANNING DIE OP DAT MOMENT HEERST EN MAKEN HIERBIJ EEN PASSEND MUZIEKSTUK
SPANNINGEN: VROLIJK, SPANNEND, OPGELUCHT, BANG, …
4
TIMING
LESDOELEN
AANPAK
LEERACTIVITEITEN
(ONDERWIJSACTIVITEITEN EN ORGANISATIE)
(INTERNE EN EXTERNE LEERACTIVITEITEN)
15 min. FASE 1: BESCHOUWEN
Lesdoel 1
Lk heeft een filmpje voorzien op het smartboard over de
organisatie ‘STOMP’.
Lk: Ik heb een filmpje bij vandaag. Het gaat over mensen die
muziek maken. Maar er is iets speciaals met de
muziekinstrumenten. Noteer in je kladschrift 3 dingen die je
opvallen aan de muziekinstrumenten die gebruikt worden.
Luister goed!
Lk zet het filmpje aan, maar de lln kunnen het niet zien.
Lk: Ik ben eens benieuwd wat jullie allemaal hebben gehoord
van muziekinstrumenten in het filmpje!
Lk: Wie kan vertelt eens wat hij/zij gehoord heeft?
Ll: potten, pannen, ater, de pompbak, bijlen, borden, lepels,
messen, stem (geroep), …
Lk: Zijn dat muziekinstrumenten zoals wij die kennen in de
muziek?
Lk: Wat is er zo anders aan deze instrumenten?
Ll: Nee.
Ll: Het is afval, het zijn voorwerpen die we dagelijks gebruiken
voor andere dingen.
Lk: Ik ga nu nog eens een klein stukje laten zien.
Lk: Wat hebben jullie nu allemaal gezien? Wat doen zij?
Ll: Ze werken met materiaal dat wij elke dag gebruiken, ze
gebruiken hun stem, …
Lk: Klopt! Deze muzikanten heten ‘STOMP’ en ze maken
muziek met voorwerpen die we dagelijks gebruiken. Dat gaan
wij vandaag ook doen.
5
35 min. FASE 2: EXPERIMENTEREN
Lesdoel 2, 3 en 4
Lk: Ik heb verschillende soorten materiaal meegebracht
vandaag. Met al het materiaal kunnen we verschillende
geluiden maken.
We zorgen dat er groepjes worden gemaakt, maar dat ze niet
met dezelfde personen zitten waarmee ze het filmpje hebben
gemaakt in de vorige les.
Lk: Jullie zitten nu in een groepje. Ik heb voor elk groepje 1
soort materiaal meegebracht. Het is de bedoeling dat je straks
met je groepje het materiaal eens gaat uittesten. Zoek met je
groep 4 verschillende geluiden die je met je voorwerp kan
maken.
Lk: Jullie mogen zelf materiaal komen kiezen, maar iedereen
van de groep heeft hetzelfde materiaal.
Lln gaan op zoek naar het juiste materiaal voor hun groep.
Lln experimenteren met de gekozen materialen. Ze gaan op
zoek naar verschillende klankkleuren. Ze gaan ook oefenen op
hun klanksterktes, klankhoogtes en klankduur.
Lk bezoekt de groepjes kort en geeft indien nodig tips om het
voorwerp te hanteren.
Na een 5-tal minuten onderbreekt de leerkracht de groepen.
Lk: Maak het stil. We gaan eens luisteren wat jullie gevonden
hebben.
Lk: Stel nu dat je dit geluid zou moeten noteren. Hoe zou je dit
dan doen?
Ze maken bij elk geluid ook een grafische notatie. De lk noteert
dit op het bord, zodat de lln het nadien nog weten.
(Dit is zeker de moeite waard om uit te testen en hen te laten
proeven. Dit lukt niet altijd even goed, maar ze komen wel in
contact met grafische partituren)
Lk: Probeer nu eens een lage toon te maken met jullie
voorwerp.’
Na een 5-tal minuten onderbreekt de leerkracht de groepen.
Lk: We maken het stil. We luisteren even naar elkaar!
Lk: Stel nu dat je dit geluid zou moeten noteren. Hoe zou je dit
dan doen?
Lk: Kunnen jullie ook een hoge toon vinden?
Na een 5-tal minuten onderbreekt de leerkracht de groepen.
Lk: We maken het stil. We luisteren even naar elkaar!
Lk: Stel nu dat je dit geluid zou moeten noteren. Hoe zou je dit
dan doen?
6
Lk: Zoek nu eens een kort geluid dat je kan maken. Het moet
dus snel voorbij zijn.
Na een 5-tal minuten onderbreekt de leerkracht de groepen.
Lk: We maken het stil. We luisteren even naar elkaar!
Lk: Stel nu dat je dit geluid zou moeten noteren. Hoe zou je dit
dan doen?
Lk: Kunnen jullie ook een geluid vinden dat lang klinkt?
Na een 5-tal minuten onderbreekt de leerkracht de groepen.
Lk: We maken het stil. We luisteren even naar elkaar!
Lk: Stel nu dat je dit geluid zou moeten noteren. Hoe zou je dit
dan doen?
50 min. FASE 3: CREËREN
Lesdoel 1, 2, 3, 4 en Lk: Zo, leg even jullie materiaal opzij. Jullie hebben nu al heel
5
wat kunnen uittesten met jullie materiaal. Jullie hebben ook
steeds het materiaal van de anderen gehoord en hun
resultaten daarbij. Hier vooraan ligt nog materiaal.
Lk: Stel nu dat wij dat materiaal niet zouden hebben. Waarmee
kunnen we dan nog muziek maken?
Ll: met ons lichaam: stem, handen, voeten, benen, …
Lk: Jullie hebben in de vorige les een filmpje gemaakt van het
sprookje Peter en de wolf. Dit was een filmpje zonder
woorden. Nu is de bedoeling dat we een kort
muziekfragmentje maken in onze groep voor ons filmpje. Je
gaat terug in jouw eigen groepje zitten waarmee je het filmpje
maakte. Jullie hebben allemaal een ander soort materiaal
uitgetest en kunnen dit nu allemaal laten samenvloeien.
Je moet er dus voor zorgen dat je muziekstuk:
7
-
-
Even lang duurt als dat je filmpje (scene) duurt
(Dit kunnen ze zien op de I-pad of computer. Ze
wisselen dan wel af. Ze weten ook hoelang hun filmpje
duurt.)
De juiste vorm heeft (spanning, vrolijk, bang, …)
Dat het muziekstuk bij je filmpje past
Dat je verschillende materialen gebruikt
Dat je een grafische notatie maakt van je muziekstuk
Lk: Je spreekt met elkaar af wie wat doet. Je kan bijvoorbeeld
heel zacht starten, en dan naar wat luider gaan, en dan terug
zacht eindigen. Of je kan je muziekfragment afwisselen met
hele korte geluiden en hele lange geluiden. Je kan bijvoorbeeld
ieder om de beurt een geluid maken, of iedereen tegelijk, jullie
mogen dat zelf kiezen.
De leerkracht loopt rond en observeert het werk van de
groepen. Ze stimuleert de leerlingen om samen tot een
muziekfragment te komen dat past bij hun filmpje.
30 min. FASE 4: TOEPASSEN EN EVALUEREN
Lesdoel 3 en 4
Lk: Jullie hebben nu allemaal een muziekfragment gemaakt bij
het filmpje.
We gaan nu een voor een de muziekfragmenten laten horen
en het filmpje laten zien.
Lln laten hun muziekfragment horen met het filmpje.
Nadien worden de fragmenten besproken, alsook de
samenwerking en het proces tot het bekomen van het
muziekfragment.
Vragen:
- Paste het muziekfragment bij het filmpje?
- Duurde het even lang als het filmpje?
- Had het de juiste vorm?
- Gebruikte ze verschillende materialen?
-
Ging dit vlot?
Was dit gemakkelijk/moeilijk? Waarom?
Wat was gemakkelijk/moeilijk?
Hoe ging het groepswerk?
Wie was de leider?
8
-
Wie kon het goed?
Tijdens het bespelen van een fragment, gaat een andere groep
het fragment opnemen zodat we het daarna nog kunnen
beluisteren en onder het filmpje kunnen zetten.
(Verder informatie hierover, vind je bij de uitleg van Windows
Movie Player op onze website)
DIDACTISCH MATERIAAL:
-
Filmpje STOMP
WKM: Isimo, potjes, rietjes, Wc-rolletjes, plastic zakjes, bekertjes, eierdoos, (kroon)kurken, Yoghurtpotjes, botervlootjes, flessen, ….
Dagelijks gebruik: potten, pannen, lepels, vorken, borden, glazen, handdoeken, …
Eigen lichaam: handen, voeten, stem, benen, …
Filmpje vorige les
Audio materiaal: om het muziekfragment op te nemen
Computer of smartbord om het filmpje te laten zien
BRONNEN: (noteren volgens de hogeschoolafspraken ‘Bibliografisch refereren’)
http://www.noordelijkkoorfestival.nl/publicdocs/artikelen/methodiek/grafische%20notatie.pdf
https://www.youtube.com/watch?v=XXD76CSpfc0&hd=1 Filmpje STOMP
http://www.scholieren.com/begrippenlijst/32786 begrippen muziektermen
In T. V. Frederickx, MUVO 3: muzisch onderwijzen.
https://accentoptalentverhalen.wordpress.com/
http://www.sinte-maartenschool.be/HotPotatoes/peterendewolf.htm
OVERZICHT VAN DE BIJLAGEN: (genummerd overzicht met een korte omschrijving)
1. VOORBEELD VAN EEN GRAFISCHE PARTITUUR VAN EEN ANDER MUZIEKSTUK (DIT ALS VOORBEELD) – TSJAIKOVSKI: TREPAK
https://www.youtube.com/watch?v=TmQjhwsPRDE
9
BORDPLAN(NEN):
Grafische notatie (bv.)
Korte klank:
Lange klank:
Hoge klank:
Lage klank:
Harde klank:
H
Zachte klank: z
Crescendo:
Decrescendo:
10