Nieuwigheden in de onderhandelingsprocedure, de

Nieuwigheden* in de
onderhandelingsprocedure, de
concurrentiedialoog, de
marktverkenning
,… (* klassieke sectoren)
Prof. Dr. Steven Van Garsse
Kenniscentrum PPS
Vlaamse overheid
Overzicht
•
•
•
•
•
Inleiding
De marktverkenning
De onderhandelingsprocedure (capita selecta)
De concurrentiedialoog
Slotbeschouwingen
Inleiding
• Wet van 15 juni 2006 gedeeltelijk in werking
getreden (opdrachtencentrale,
concurrentiedialoog, enz.)
• KB plaatsing gedeeltelijk in werking getreden
De marktverkenning
• Art. 5. De aanbestedende overheid mag vóór het
aanvatten van een gunningsprocedure de markt
verkennen met het oog op het opstellen van de
opdrachtdocumenten en -specificaties, op voorwaarde
dat die marktverkenning niet tot een verhindering of
een vertekening van de mededinging leidt.*
*Zie ook S. VAN GARSSE, KB Plaatsing
overheidsopdrachten klassieke sectoren, Brussel, Politeia,
2011, en verwijzingen aldaar
vervolg marktverkenning
• Expliciet erkenning van een techniek die meer
en meer gebruikt wordt.
• Ook vandaag reeds toelaatbaar en frequent gebruikt bij
PPS-projecten zie Marktraadpleging door openbare
besturen, Brussel, Kenniscentrum PPS, 2008, 105p.
• Laat toe evolutie van producten en technieken
op de markt te volgen
• Draagt bij tot professionalisme bij
overheidsinkopen: ‘intelligent customer’
vervolg marktverkenning
• voor het aanvatten van een gunningsprocedure
– Dus duidelijk te onderscheiden van
– Dus ook niet tijdens of na
• verkennen met het oog op het opstellen van de
opdrachtdocumenten en –specificaties
– Verkennen dus te onderscheiden van technische dialoog met
dienstverleners
– Ook niet eigenlijk opstellen van documenten en specificaties
– Hoewel niet vermeld is het ook toelaatbaar om bijvoorbeeld
projectscope te optimaliseren, haalbaarheid te onderzoeken, ..
• voorwaarde dat die marktverkenning niet tot een
verhindering of een vertekening van de mededinging leidt
– Aandacht voor gelijkheidsbeginsel en transparantie
vervolg marktverkenning
• Best practices: zie Marktraadpleging door
openbare besturen, Brussel, Kenniscentrum PPS,
2008, 105p. www.vlaanderen.be/pps
• Verstrek geen informatie aan marktpartijen die
hen een concurrentievoordeel kan geven of
nadien de concurrentie kan bemoeilijken
• Wees aandachtig met de input: stel geen bestek
op maat op…
• Werk desgevallend met een
consultatiedocument, een bekendmaking en een
synthesedocument
De onderhandelingsprocedure
• Art. 26. * § 1. De overheidsopdrachten mogen enkel worden [2
geplaatst]2 bij onderhandelingsprocedure zonder bekendmaking
doch, indien mogelijk, na raadpleging van meerdere aannemers,
leveranciers of dienstverleners in de volgende gevallen (…)
§ 2. De overheidsopdrachten mogen enkel worden [2 geplaatst]2 bij
onderhandelingsprocedure met bekendmaking in de volgende
gevallen (…)
§ 3. Tijdens de onderhandelingen verzekert de aanbestedende
overheid de gelijke behandeling van alle inschrijvers. Zij verstrekt
met name geen discriminerende informatie die bepaalde
inschrijvers kan bevoordelen.
De Koning bepaalt de overige regels van de
onderhandelingsprocedure.
*Zie uitgebreid S. VAN GARSSE, Art. 26, in Artikelsgewijze commentaar
wetgeving overheidsopdrachten, S. Van Garsse (ed.), Brussel, Politeia, 2012
vervolg OHP
• De onderhandelingsprocedure als uitzonderingsprocedure: met/zonder?
• Grote vrijheid om de procedure te structureren
– Wel rekening houden met gelijkheidsbeginsel en reglementering
• Uitvoeringsbepalingen: zie artikel 2 en art. 105 tot 110 KB plaatsing
– Weinig formalisme bij procedure zonder bekendmaking: vb Hfst 5 KB plaatsing
niet van toepassing met uitz specifieke uitsluitingsgevallen cfr. Art. 20
– Bij een onderhandelingsprocedure wordt de opdracht gegund: laagste
offerte/meest voordelige inschrijving. In dit laatste geval, wanneer het gaat
om een opdracht die de drempel vermeld in artikel 32 bereikt, specificeert de
aanbestedende overheid in de opdrachtdocumenten de weging van elk
gunningscriterium. Deze weging kan eventueel worden uitgedrukt binnen een
vork met een passend verschil tussen minimum en maximum. Indien een
dergelijke weging om aantoonbare redenen niet mogelijk is, worden de
criteria vermeld in dalende volgorde van belangrijkheid (uitz. II B diensten en
indien slechts één partij)
vervolg OHP
• Beroep op de procedure verantwoorden met
concrete feiten die aantonen dat men zich in één
van de hypothesen bevindt.
• Steeds aandacht hebben voor mededinging
– Cfr rechtpsraak Raad van State
– In de procedure zonder bekendmaking steeds min. 3
marktpartijen uitnodigen
– Rekening houden met specifieke voorschriften : zie
onder meer art. art. 108 KB plaatsing (gelijktijdig en
schriftelijk, verplichte vermeldingen MAAR niet van
toepassing op B diensten)
vervolg OHP
•
Geen verplichting tot onderhandelen indien achteraf blijkt dat
onderhandelingen niet meer nodig zijn
• Een opdracht geplaatst via onderhandelingsprocedure wordt gesloten :
1° ofwel op grond van briefwisseling volgens handelsgebruiken, in geval
van een onderhandelingsprocedure zonder bekendmaking;
2° ofwel door de betekening aan de opdrachtnemer van de goedkeuring
van zijn offerte zoals eventueel gewijzigd na onderhandelingen;
3° ofwel door de ondertekening van een overeenkomst door de partijen.
• Geldt niet voor de opdrachten die worden gesloten met een aanvaarde
factuur. Voor die opdrachten geldt de factuur als bewijs van de sluiting.
vervolg OHP ZB
• Zonder bekendmaking
– Zie de uitzonderingsgronden in de wet
– Zie de uitvoeringsbepalingen in het KB plaatsing
vervolg OHP ZB
• Zonder bekendmaking – NieuwighedenCapita selecta
Art. 26 § 1, 1° in het geval van een
overheidsopdracht voor werken, leveringen of
diensten wanneer :
a) de goed te keuren uitgave niet hoger is
dan de door de Koning vastgelegde bedragen
zonder belasting over de toegevoegde waarde;
vervolg OHP ZB
•
Art. 105. KB plaatsing § 1. De goed te keuren uitgave bedoeld in artikel 26, § 1, 1°,
a, van de wet mag volgende bedragen niet bereiken :
1° de drempel vermeld in artikel 32, eerste lid, 3°, voor de opdrachten voor
diensten van de categorieën 6 en 8 van bijlage II, A, van de wet en voor deze
opgenomen in bijlage II, B, van de wet;
2° 85.000 euro voor alle andere opdrachten;
3° 30.000 euro voor elk perceel van een opdracht waarvan het geraamde
opdrachtbedrag de drempel van artikel 32 niet bereikt, op voorwaarde dat het
samengevoegde bedrag van deze percelen niet meer dan twintig percent van het
geraamde opdrachtbedrag bedraagt;
4° 8.500 euro voor de opdrachten gesloten met een aanvaarde factuur, bedoeld in
artikel 110, tweede lid.
(…)
§ 3. De ramingsregels bepaald in de artikelen 24 tot 27 zijn van toepassing op de
gevallen van de §§ 1 en 2. In de gevallen van § 1 gebeurt de berekening op het
tijdstip van de goedkeuring van de uitgave. Artikel 28 is eveneens toepasselijk op
de gevallen van § 2.
Met het oog op de toepassing van dit artikel mag een opdracht niet worden
gesplitst.
vervolg OHP ZB
• Artikel 26, § 1, e) enkel onregelmatige of onaanvaardbare offertes werden
ingediend naar aanleiding van een open of beperkte procedure of
concurrentiedialoog, mits de aanbestedende overheid alle inschrijvers
raadpleegt die aan de eisen inzake kwalitatieve selectie beantwoorden en
bij de eerste procedure een formeel regelmatige offerte hebben
ingediend, en de oorspronkelijke voorwaarden van de opdracht niet
wezenlijk worden gewijzigd. Wanneer de eerste procedure verplicht
onderworpen is aan de Europese bekendmaking, mogen enkel de
inschrijvers worden geraadpleegd die aan voormelde eisen en
voorwaarden voldoen.
Wanneer de eerste procedure niet verplicht onderworpen is aan de
Europese bekendmaking, kan de aanbestedende overheid, teneinde de
mededinging te verruimen, bovendien aannemers, leveranciers of
dienstverleners raadplegen die volgens haar in staat zijn te voldoen aan de
eisen inzake toegangsrecht en kwalitatieve selectie, ongeacht of zij al dan
niet een offerte hebben ingediend in het kader van de eerste procedure;
vervolg OHP ZB
• Art. 26, § 1, c: aanvullende leveringen van dezelfde
aard en met dezelfde kenmerken ingevolge
onvoorziene omstandigheden worden gegund aan de
leverancier van de oorspronkelijke opdracht, op
voorwaarde dat het samengevoegde bedrag van de
opdrachten gegund voor de aanvullende leveringen
niet hoger ligt dan vijftig percent van het bedrag van de
oorspronkelijke opdracht en het samengevoegd bedrag
van alle opdrachten het bedrag voor de Europese
bekendmaking niet bereikt. De looptijd van deze
opdrachten en nabestellingen mag in regel drie jaar
niet overschrijden;
vervolg OHP ZB
• Art. 26, § 1
e) het gaat om de aankoop van leveringen tegen
bijzonder gunstige voorwaarden, hetzij bij een
leverancier die definitief zijn handelsactiviteit
stopzet, hetzij bij curatoren , de met een
overdracht onder gerechtelijk gezag gelaste
mandatarissen of vereffenaars van een
faillissement, een gerechtelijke reorganisatie of
een in de nationale wetgevingen of
reglementeringen bestaande procedure van
dezelfde aard;
OHP met B
• Met bekendmaking
– Zie de ‘uitzonderingsbepalingen’ in de wet
– Zie de uitvoeringsmodaliteiten in het KB plaatsing
• NIEUW: Creatie van een vereenvoudigde
onderhandelingsprocedure met bekendmaking, naast
de gewone onderhandelingsprocedure met
bekendmaking
vervolg OHP MB
• Art. 2, § 1 3° KB plaatsing: vereenvoudigde
onderhandelingsprocedure met bekendmaking : de
onderhandelingsprocedure met bekendmaking waarvoor
elke belangstellende aannemer, leverancier of
dienstverlener een offerte mag indienen. Deze vorm van
onderhandelingsprocedure mag uitsluitend worden
aangewend voor de opdrachten die de drempels vermeld in
artikel 32 niet bereiken, onverminderd de beperking
vermeld in artikel 105, § 2, 1°;
• = eenfasige onderhandelingsprocedure (cfr algemene
procedure maar zonder openingszitting en met
mogelijkheid tot onderhandelen).
vervolg OHP MB
Toepassingsgronden:
• Art. 26, § 2, 1° d) het geraamde bedrag van de
opdracht zonder belasting over de
toegevoegde waarde de door de Koning
bepaalde bedragen niet bereikt, die alleszins
lager moeten zijn dan de bedragen voor de
Europese bekendmaking;
vervolg OHP MB
• Art. 105 KB plaatsing § 2. Het geraamde
opdrachtbedrag bedoeld in artikel 26, § 2, 1°, d, van de
wet mag volgende bedragen niet bereiken :
1° 600.000 euro voor de opdrachten voor werken;
2° de drempels vermeld in artikel 32, eerste lid, 2° en
3°, voor de opdrachten voor leveringen en diensten.
§ 3. De ramingsregels bepaald in de artikelen 24 tot 27
zijn van toepassing op de gevallen van de §§ 1 en 2.
(…)Artikel 28 is eveneens toepasselijk op de gevallen
van § 2.
Met het oog op de toepassing van dit artikel mag een
opdracht niet worden gesplitst.
vervolg OHP MB
• Art. 26, § 2, 4° in geval van een
overheidsopdracht die betrekking heeft op
diensten als bedoeld in bijlage II, B, van deze wet.
” Er kan worden verwacht dat alvast voor Bdiensten (catering, juridische diensten,
onderwijsdiensten, diensten inzake cultuur, sport
en recreatie, maatschappelijke dienstverlening en
diensten inzake gezondheidszorg, edm) nog maar
weinig gebruik zal worden gemaakt van de
andere toepassingsgevallen met bekendmaking. “
De concurrentiedialoog
Concurrentiedialoog : de gunningsprocedure
waaraan elke belangstellende aannemer,
leverancier of dienstverlener mag vragen deel te
nemen en waarbij de aanbestedende overheid
een dialoog voert met de voor deze procedure
geselecteerde kandidaten, teneinde één of meer
oplossingen uit te werken die aan de behoeften
van de aanbestedende overheid beantwoorden
en op grond waarvan de gekozen kandidaten
zullen worden uitgenodigd om een offerte in te
dienen;
vervolg concurrentiedialoog
•
Art. 27.[1 Een aanbestedende overheid kan de concurrentiedialoog slechts
gebruiken in geval van een bijzonder ingewikkelde opdracht, wanneer zij :
1° objectief niet in staat is de technische middelen te bepalen die aan
haar behoeften kunnen voldoen of te beoordelen wat de markt te bieden
heeft op het vlak van technische, financiële of juridische oplossingen, en
2° van oordeel is dat de toepassing van de open of beperkte procedures
het onmogelijk maakt de opdracht te plaatsen.]1
De Koning bepaalt de na te leven voorschriften bij een
concurrentiedialoog. Deze voorschriften zijn onder meer :
- de gelijke behandeling van alle deelnemers tijdens de dialoog;
- de niet-bekendmaking aan de deelnemers van de voorgestelde
oplossingen of andere door een deelnemer verstrekte vertrouwelijke
inlichtingen zonder instemming van laatstgenoemde.
* Zie uitgebreid S. VAN GARSSE, Art. 27, in
Artikelsgewijze commentaar wetgeving
overheidsopdrachten, S. Van Garsse (ed.), Brussel, Politeia, 2012
vervolg
• Situering
• Vervroegde inwerkingtreding
• Zie 12 SEPTEMBER 2011. - Koninklijk besluit tot vaststelling,
wat de procedure van de concurrentiedialoog betreft, van de
inwerkingtreding van de wet overheidsopdrachten en
bepaalde opdrachten voor werken, leveringen en diensten
van 15 juni 2006 en van de uitvoeringsbepalingen ervan, alsook
van de nadere toepassingsregels van die procedure
HOOFDSTUK 1. - Algemene bepalingen
Art. 1
HOOFDSTUK 2. - Inwerkingtreding van sommige bepalingen van de wet overheidsopdrachten en bepaalde opdrachten voor werken, leveringen en diensten
van 15 juni 2006
Art. 2
HOOFDSTUK 3. - Inwerkingtreding van sommige bepalingen van het koninklijk besluit plaatsing overheidsopdrachten klassieke sectoren van 15 juli 2011
Art. 3
HOOFDSTUK 4. - Algemene uitvoeringsregels
Art. 4
HOOFDSTUK 5. - Regels inzake motivering, informatie en rechtsmiddelen
Art. 5-13
HOOFDSTUK 6. - Slotbepalingen
vervolg concurrentiedialoog
• KB plaatsing: artikel 111 tot 114
• Houdt het midden tussen beperkte
offerteaanvraag en
onderhandelingsprocedure
• Werkt zonder bestek, doch wel beschrijvend
document
Voorbeeld Nederland
vervolg concurrentiedialoog
•
Art. 113. § 1. De aanbestedende overheid start een dialoog op met de geselecteerden, met het
doel na te gaan en te bepalen welke middelen geschikt zijn om zo goed mogelijk aan haar
behoeften te voldoen. Ze verschaft de deelnemers een voldoende termijn om de dialoog voor te
bereiden.
De dialoog gebeurt met elke deelnemer afzonderlijk.
Tijdens de dialoog kan de aanbestedende overheid met de deelnemers alle aspecten van de
opdracht bespreken. Ze waarborgt daarbij de gelijke behandeling van alle deelnemers. In het
bijzonder mag ze geen discriminerende informatie verstrekken die bepaalde deelnemers kan
bevoordelen. Ze mag evenmin de voorgestelde oplossingen of andere door een deelnemer
verstrekte vertrouwelijke inlichtingen aan de andere deelnemers bekendmaken zonder de
instemming van eerstgenoemde, zowel tijdens als na afloop van de procedure.
§ 2. De aanbestedende overheid zet de dialoog voort totdat zij, na vergelijking en op grond van de
gunningscriteria, kan bepalen welke oplossing of oplossingen aan haar behoeften en eisen kan of
kunnen voldoen. Ze sluit de dialoog.
Art. 114. § 1. De aanbestedende overheid nodigt gelijktijdig en schriftelijk iedere deelnemer
waarvan één of meer oplossingen zijn gekozen, uit om voor één of meer van zijn gekozen
oplossingen een eindofferte in te dienen.
Indien de deelnemers in kwestie ermee instemmen, als bedoeld in artikel 113, § 1, derde lid,
laatste zin, kunnen de deelnemers van wie oplossingen zijn gekozen, verzocht worden één of meer
eindoffertes in te dienen op basis van één of meer gemeenschappelijke oplossingen.(…)
§ 3. De opdracht wordt gesloten door de ondertekening van een overeenkomst tussen de partijen.
§ 4. De aanbestedende overheid kan voorzien in vergoedingen voor de deelnemers aan de dialoog
volgens de voorschriften vermeld in het beschrijvend document.
Slotbeschouwingen
• Bevestiging van bepaalde technieken die
bijdragen tot professionalisering van inkoop
• Creatie van aanzienlijke flexibiliteit
• Concurrentiedialoog voor heel complexe
opdrachten, maar zware en tijdrovende
procedure
Hartelijk dank voor uw aandacht
Vragen?