Europees aanbesteden - sancties voor een aanbestedende

© NEVI
pag.: 1 van 1
code: SPE-OVH-kre-046-bl versie 1.1
Europees aanbesteden - sancties voor een aanbestedende dienst
Het niet of onjuist toepassen van de richtlijn is het schenden van een wettelijke maatregel en
dus het plegen van een onrechtmatige daad jegens benadeelden, die ten onrechte zijn
afgewezen. Bedrijven die benadeeld zijn door het onjuist of niet toepassen van de Europese
aanbestedingsvoorschriften door aanbestedende diensten hebben in beginsel toegang tot zowel
de Europese als de nationale rechter.
Een gegadigde kan gelijktijdig de Europese klachtenprocedure en de nationale procedure
voeren. Voor de Nederlandse rechter kan in kort geding worden geëist dat een onrechtmatige
procedure wordt gestopt. Als de opdracht al is gegund, is een eis tot schadevergoeding mogelijk
op grond van onrechtmatige daad. Als de ondernemer tevens een klacht indient bij de Europese
Commissie, die leidt tot een veroordeling van de lidstaat door het Europese Hof van Justitie,
dan kan deze veroordeling worden gebruikt in een nationale procedure voor schadevergoeding.
De Europese rechtsgang
Een Europese procedure tegen een aanbestedende dienst begint meestal met een (anonieme)
klacht van een onderneming bij de Europese Commissie. De Europese Commissie houdt zich
echter ook zelf actief bezig met de opsporing van klachten. Bij een duidelijke en kennelijke
inbreuk door een aanbestedende dienst op het Europese aanbestedingsrecht, zal de
Commissie de betreffende aanbestedende dienst en de lidstaat waarin deze gevestigd is in
gebreke stellen. Indien de lidstaat geen of een niet aanvaardbare reactie geeft, dan kan de
Commissie de zaak ter beoordeling aan het Hof van Justitie van de EG voorleggen.
Als het Hof oordeelt dat er sprake is van een inbreuk, dan is de lidstaat gehouden om
maatregelen te treffen om de inbreuk ongedaan te maken. Blijft de lidstaat hierin nalatig, dan
kan zij door het Hof worden veroordeeld tot betaling van een boete. Deze boete, die wordt
opgelegd aan de lidstaat, zal door de staat worden verhaald op de betreffende aanbestedende
dienst die onrechtmatig heeft gehandeld.
Heeft de Commissie of het Hof vastgesteld dat er in strijd met een van de richtlijnen (en/of het
EG-Verdrag) is gehandeld, dan staat ook vast dat er onrechtmatig is gehandeld. De benadeelde
aannemer of leverancier behoeft dan alleen nog de omvang van zijn schade te bewijzen. De
benadeelde kan via de Nederlandse rechter de geleden schade op de desbetreffende
aanbestedende dienst gaan verhalen.
De Nederlandse rechtsgang
Bij vorderingen voor de Nederlandse rechter gaat het meestal om vorderingen tegen de
aanbestedende dienst op grond van een onrechtmatige daad. Via een kort geding procedure bij
de president van de rechtbank kan een ondernemer bijvoorbeeld op korte termijn een verbod tot
gunning verkrijgen, een gebod tot heraanbesteding of een schadevergoeding eisen.
De risico’s in geval van inbreuken moeten door de aanbestedende diensten serieus worden
genomen. Een onderneming kan immers een aanbestedingsprocedure of de uitvoering van een
opdracht voor lange tijd stilleggen door het indienen van een klacht bij de Commissie of een
spoedprocedure voor de rechter. In geval van schending van het aanbestedingsrecht is de kans
reëel dat in enigerlei mate schadevergoeding moet worden betaald. Aanbestedende diensten
moeten dan ook zorgvuldig te werk gaan bij aanbestedingsprocedures. Ze moeten hun
organisatie, planning en inkoopprocedures afstemmen op een efficiënt Europees inkoopproces.