Stress: gezond of ongezond?

Welkom op de WZA Gezondheidswijzer, de maandelijkse
medische rubriek van het WZA. Deze week is het de Week van
de Psychiatrie en daarom staat deze pagina in het teken van
psychische gezondheid.
Tips bij een beginnende burn-out
Zorg ervoor dat u voldoende slaapt, gezond eet, niet teveel koffie
en alcohol drinkt en niet rookt.
wat kunt u daar aan veranderen?
Neem voldoende tijd om bij te komen van stressvolle situaties.
Schrijf op wat bij u stress veroorzaakt. Wat kost u veel energie en
Schrijf ook op wat u energie geeft en maak daar iedere week tijd
Stress: gezond of ongezond?
voor.
Maak een onderscheid in dingen die ‘nu’ moeten gebeuren en
dingen die best nog even kunnen wachten.
 Houd tijd vrij voor onverwachte gebeurtenissen.
Ga na of het realistisch is wat u van uzelf vraagt. Niemand is
perfect.
Doe een ding tegelijk en neem daar de tijd voor. Haasten maakt
moe.
Stel grenzen voor uzelf en zeg ‘nee’ als het u teveel wordt.
Praat met uw partner of een goede vriend over uw gevoelens en
problemen. Praten lucht op!
Beweeg een half uur per dag. Bewegen is goed om uw stress kwijt
te raken, bijvoorbeeld fietsen, zwemmen of wandelen.
Zorg voor ontspanning en rust. Voor de een werkt yoga of
meditatie, een ander heeft veel aan ontspanningsoefeningen,
massage of naar muziek luisteren. Zoek uw eigen manier.
Probeer een vast dagritme aan te houden met niet te weinig
maar ook niet te veel slaap.
Accepteer dat soms zaken in uw leven niet lopen zoals u graag
zou willen.
Spreken in het openbaar, een rijexamen, een sollicitatiegesprek… Iedereen kent spannende
momenten die stress kunnen veroorzaken. Een beetje stress kan helemaal geen kwaad: het
helpt om geconcentreerd en alert te zijn tijdens die belangrijke presentie of dat spannende
examen. Gezonde spanning verdwijnt als de moeilijke klus is geklaard. Maar stress kan ook
langdurig aanwezig zijn, en kan dan vervelende klachten veroorzaken.
Wanneer iemand een lange tijd
spanning voelt en moeite heeft om
te ontspannen, dan is stress ongezond. De spanning kan bijvoorbeeld
veroorzaakt worden door te hoge
werkdruk, problemen op het werk
of door een vervelende sfeer in het
gezin door ruzies of ziekte. Wanneer deze spanning niet afneemt of
verdwijnt, kan dit leiden tot overspannenheid of een burn-out.
Klachten
Iedereen reageert verschillend op
stress. De een krijgt pijn in zijn
buik, de ander slaapproblemen en
weer een ander krijgt huidproblemen zoals eczeem. Wanneer de
stress aanhoudt, nemen de klachten
toe. Vermoeidheid, slapeloosheid,
hartkloppingen, pijn in het hoofd,
de maag of de rug, trillen of zweten zijn allemaal tekenen dat het
Burn-out of depressie?
Veel klachten die voorkomen bij een burn-out komen ook voor bij
een depressie, zoals vermoeidheid, somberheid, lusteloosheid en
schuldgevoelens. Deze ziektebeelden zijn daarom moeilijk van elkaar
te onderscheiden. Een belangrijk verschil is dat een burn-out altijd
ontstaat na een lange periode van overbelasting. Een depressie kan,
in zeldzame gevallen, uit het niets ontstaan. Aanleg voor depressie
is erfelijk, waardoor de een gevoeliger is voor depressieve klachten
dan een ander. Daarnaast kunnen schokkende ervaringen of gebeurtenissen die het leven erg hebben veranderd een rol spelen bij het
ontstaan van een depressie en kunnen persoonlijke eigenschappen
iemand vatbaar maken voor een depressie. Een gebrek aan zelfvertrouwen, dingen te goed willen doen en angst voor mislukken zijn
daar voorbeelden van. Met familie of vrienden praten over somberheid kan soms helpen. Ook de huisarts kan helpen. Veel mensen die
kampen met een depressie vinden het moeilijk om te praten over
hun psychische problemen en durven niet goed hulp te zoeken.
Steun van familie of vrienden kan de stap naar hulpverlening gemakkelijker maken. Vaak is een depressie goed te behandelen, bijvoorbeeld met therapie of met medicijnen. De huisarts kan hierbij helpen,
bijvoorbeeld door te verwijzen naar een psychiater of de GGZ.
lichaam lijdt onder de constante
spanning. Daarnaast heeft langdurige stress ook psychische gevolgen,
zoals een rusteloos en opgejaagd
gevoel, een kort lontje, huilbuien,
angstaanvallen, concentratieproblemen, vergeetachtigheid en
onzekerheid.
Overspannen
Deze lichamelijke en geestelijke
klachten kunnen leiden tot gedragsveranderingen. Meer roken of
drinken, heel weinig of juist heel
veel eten, geen zin in seks en geen
zin in sociale activiteiten zijn daar
voorbeelden van. Bovendien kan
langdurige stress zorgen voor negatieve, angstige of agressieve gedachten. Al deze spanningsklachten
kunnen zo erg worden dat iemand
niet meer goed kan functioneren.
Het komt geregeld voor dat patiënten die vanwege een lichaEr is dan sprake van overspannenheid. Met een paar weken rust
melijke aandoening in het WZA liggen, ook psychische probleverdwijnt de overspannenheid en
men hebben. Deze patiënten kunnen angstig of depressief zijn
de klachten die daarbij horen.
Psychiatrie in het WZA
Burn-out
Bij een burn-out zijn de klachten dermate ernstig dat iemand
lichamelijk en geestelijk volledig is
uitgeput. Vaak is een burn-out het
gevolg van jarenlange spanningsklachten die steeds erger worden.
Uiteindelijk kosten zelfs dagelijkse,
eenvoudige dingen zoals afwassen
of iemand bellen te veel energie.
Iemand die burnt-out is kan op een
gegeven moment helemaal niets
meer aan en stort in. Een tijdje
rust om hiervan bij te komen is
dan niet genoeg: er is deskundige
hulp nodig om er weer helemaal
bovenop te komen. De huisarts kan
hierbij helpen, bijvoorbeeld door te
verwijzen naar een eerstelijnspsycholoog, een psychiater of de GGZ.
Meer lezen?
Volg het WZA!
facebook.com/WilhelminaZiekenhuisAssen
www.mentaalvitaal.nl
www.psychischegezondheid.nl
www.weekvandepsychiatrie.nl
of door een delier ernstig verward zijn en dingen zien die er
niet zijn. Voor deze patiënten heeft het WZA sinds 1 december een speciale verpleegafdeling geopend: de Psychiatrische
ComorbiditeitsUnit (PCU).
Op de PCU werken psychiatrisch
verpleegkundigen en twee psychiaters die de patiënten de aandacht,
zorg en rust kunnen geven die zij
nodig hebben. “Op een PCU komen
patiënten met heel verschillende
achtergronden”, vertelt psychiater
Erik Wilmink. “Ze hebben soms een
aandoening waardoor hun geheugen is beschadigd, zoals dementie,
of ze zijn erg onrustig. Ze worden
opgenomen voor bijvoorbeeld een
gebroken heup maar door hun
psychiatrische aandoening kunnen
zij een reguliere verpleegafdeling
soms danig ontregelen.”
Delier
Een tweede groep wordt gevormd
door mensen die een suïcidepoging hebben gedaan. “Zij moeten
lichamelijk behandeld worden aan
youtube.com/WilhelminaZiekenhuis
hun vergiftiging of verwondingen,
maar ze hebben ook psychiatrische
hulp nodig”, legt dokter Wilmink
uit. “Verder zijn er patiënten die na
een operatie of als gevolg van medicijngebruik en overmatig drankof drugsgebruik te maken krijgen
met een delier. Dit is een plotselinge ernstige verwardheid, die ook
kan ontstaan als reactie op een
ontsteking, een ernstige wond of
een ziekte. Iemand met een delier
is verward, praat onsamenhangend
en ziet of hoort dingen die er niet
zijn. Die patiënt kan achterdochtig,
agressief of angstig worden en kan
op een reguliere verpleegzaal andere patiënten tot last zijn. Op de
PCU krijgt zo’n patiënt een eigen
kamer, waar hij tot rust kan komen
en behandeld wordt.”
twitter.com/WZA_Ziekenhuis