IS PREVENTIE MEER KOSTEN-EFFECTIEF DAN CURATIE? Prof. Steven Simoens ACHTERGROND Geneesmiddelen dragen bij tot gezondheid, maar groei in geneesmiddelenbudget overtreft economische groei In een context van: • • • • • Meer chronische ziekten Ontwikkeling van dure biotechnologische geneesmiddelen en weesgeneesmiddelen Een vergrijzende bevolking Gestegen nood aan geïndividualiseerde behandelingen Huidige financiële en economische crisis GEZONDHEIDSECONOMIE Incrementele kosten-effectiviteitsratio (IKER): wat is de minimale effectiviteit en de maximale kost om een nieuw geneesmiddel te aanvaarden als standaard behandeling? Land Grenswaarde in lokale munt Grenswaarde in Euro Australië AUS$42,000-76,000 per jaar 24,700-44,700 € per jaar Canada CAN$20,000-100,000 per QALY 12,700-63,300 € per QALY Engeland en Wales £20,000-30,000 per QALY 22,800-34,100 € per QALY Nederland 20,000-80,000 € per QALY 20,000-80,000 € per QALY Nieuw Zealand NZ3,000-15,000 per QALY 1,400-7,200 € per QALY US$50,000 per QALY 34,400 € per QALY Verenigde Staten DOELSTELLINGEN Wat is de waarde van geneesmiddelen? Wordt de waarde van geneesmiddelen beïnvloed door: - Preventie stadium Financiering van economische evaluatie Studie perspectief Methodologische kwaliteit METHODOLOGIE • • • Tufts-New England Center Cost-Effectiveness Analysis Registry Kosten-utiliteitsanalyse Variabelen: – – – – – – – – – – – • Publicatiejaar: 2000-2007 Interventies: geneesmiddel in vergelijking met alternatief Studiepopulatie: Europa Alle ziekten Preventie stadium: primair, secundair, tertiair Financiering: industrie, overheid, geen Perspectief: samenleving, derde betaler Verdisconteren Sensitiviteitsanalyse Methodologische kwaliteit: schaal van 1 tot 7 IKER in 2008 Euro per QALY Elke studie kan meerdere IKERs rapporteren RESULTATEN • 608 IKERs uit 231 economische evaluaties • Studiepopulatie: UK (50%), Zweden (13%), Duitsland (7%) • Ziekten: rheumatologie (17%), oncologie (15%), neurologie (13%), cardiovasculair (10%), endocrinologie (10%) • Preventie stadium: primair (6%), secundair (19%), tertiair (75%) • Financiering: industrie (63%), overheid (20%) • Perspectief: derde betaler (82%), samenleving (16%) Proportion of cost-effectiveness ratios WAARDE VAN GENEESMIDDELEN 30 26 25 20 17 15 15 11 10 8 6 4 5 2 1 1 1 3 4 0 <= 10 ,0 10 00 ,0 01 -2 0, 00 20 0 ,0 01 -3 0, 30 00 ,0 0 01 -4 0, 40 00 ,0 0 01 -5 0, 50 00 ,0 0 01 -6 0, 60 00 ,0 0 01 -7 0, 70 00 ,0 0 01 -8 0, 80 00 ,0 0 01 -9 0, 90 00 ,0 0 01 -1 00 10 ,0 0, 00 00 120 Le 0, ss 00 0 ef fe > ct 20 iv 0, e, 00 m 0 or e co st ly M or e ef fe ct iv e, le ss co st ly 0 Incremental cost-effectiveness ratio (Euro/QALY) 17% IKERs: dominante geneesmiddelen 76% geneesmiddelen met positieve IKER 6% IKERs: gedomineerde geneesmiddelen Mediane IKER: 12,238 € per QALY WAARDE VAN GENEESMIDDELEN Kans dat een geneesmiddel waardevol is Kans Dominant 17% 10,000 € per QALY 43% 20,000 € per QALY 58% 30,000 € per QALY 69% 40,000 € per QALY 77% 50,000 € per QALY 81% 60,000 € per QALY 83% 70,000 € per QALY 84% 80,000 € per QALY 85% 90,000 € per QALY 86% 100,000 € per QALY 87% 200,000 € per QALY 90% > 200,000 € per QALY 94% PREVENTIE vs. CURATIE IKER per preventie stadium Mediane IKER Primair 6,255 € per QALY Tertiair 10,878 € per QALY Secundair 19,036 € per QALY Preventie had een lagere mediane IKER (6,255 € per QALY) en is dus meer kosten-effectief dan curatie (12,917 € per QALY) (p = 0.002) ef fe ct iv e, le ss co st ly <= 10 ,0 00 10 ,0 01 -2 0, 00 20 0 ,0 01 -3 0, 00 30 0 ,0 01 -4 0, 00 40 0 ,0 01 -5 0, 00 50 0 ,0 01 -6 0, 00 60 0 ,0 01 -7 0, 00 70 0 ,0 01 -8 0, 00 80 0 ,0 01 -9 0, 90 00 ,0 0 01 -1 00 10 ,0 00 0, 00 120 0, 00 Le 0 ss ef > fe 20 ct 0, iv 00 e, 0 m or e co st ly M or e Proportion of cost-effectiveness ratios PREVENTIE vs. CURATIE 45 40 35 30 25 20 15 10 5 0 Incremental cost-effectiveness ratio (Euro/QALY) Preventive measures Curative measures FAKTOREN DIE WAARDE VAN GENEESMIDDELE BEINVLOEDEN • IKERs gefinancierd door industrie waren lager (mediaan: 9,518 € per QALY) dan IKERs gefinancierd door andere sponsors (mediaan: 21,756 € per QALY) (p < 0.001) • ‘Samenleving’ IKERs hadden gelijkaardige mediaan (11,218 € per QALY) als ‘derde betaler’ IKERs (11,558 € per QALY) (p = 0.127) • ‘Hoge kwaliteit’ IKERs hadden een hogere mediaan (31,954 € per QALY) dan ‘lage kwaliteit’ IKERs (10,878 € per QALY) (p < 0.001) • Er was geen verband tussen financiering en methodologische kwaliteit DISCUSSIE Diverse en comprehensieve databank De meerderheid van geneesmiddelen zijn kosten-effectief (81% bij grens van 50,000 € per QALY) Preventie is meer kosten-effectief dan curatie, maar niet altijd Waarde beïnvloed door financiering en kwaliteit DISCUSSIE Lagere IKERs gesponsord door industrie: – Invloed door industrie – Industrie onderzoekt enkel waardevolle geneesmiddelen – Industrie financiert enkel economische evaluaties die kans hebben op kosten-effectief geneesmiddel – Publication bias • Geen verband tussen financiering en kwaliteit • Weinig gedomineerde geneesmiddelen BEPERKINGEN • Vergelijkbaarheid van studies • Statische IKERs • Europese studiepopulaties • Kosten-utiliteitsanalyses CONCLUSIES • Evidentie over de waarde van geneesmiddelen is beschikbaar • De meerderheid van geneesmiddelen zijn waardevol • Over het algemeen is preventie meer kosten-effectief dan curatie