20100124-Mat_4_5-7

Preek over Mt. 4,5-7 d.d. 24 januari 2010
Broers en zussen in Christus, jongens en meisjes, geachte gasten,
Stel dat onze Commissie GemeenteGroei de volgende evangelisatie-actie
bedenkt: ‘Ds. Braaksma springt van de Martinitoren (dia 1) en wordt door
engelen opgevangen’. (’k Hoop dat ze dat dan wel eerst even met me
overleggen .)
De gedachte erachter is dat als de mensen dat zien, ze wel open zullen
staan voor de boodschap van de Bijbel. Wie weet gaan er een heleboel
mensen geloven...
Er worden flyers gemaakt en in jullie postvakken gedaan, met de bedoeling
dat jullie ze verspreiden. Er worden overal in Roden (en evt. in Groningen)
posters opgehangen. Het komt op de site van de kerk te staan. De media
krijgen er lucht van. Er komen interviews op radio en TV.
Op de dag zelf ziet de Grote Markt zwart van de mensen. En aan de
Martinitoren hangt een groot spandoek waarop staat:
Zijn engelen zal Hij opdracht geven om u op handen te dragen, zodat
u uw voet niet zult stoten aan een steen. (klik)
***
Wat zou je van zo’n actie vinden? Want dat is ongeveer het idee van de
duivel in Mt. 4,5-7...
Tussen 2 haakjes: misschien vind je het maar primitief, zo’n verhaal over
een ontmoeting met de duivel. Doet het je eigenlijk een beetje denken aan
de Middeleeuwen met al hun bijgeloof. En denk je: ‘Dat hebben we gelukkig
gehad!’
Zo is het ook in onze maatschappij: we hebben God wegverklaard met al
onze wetenschap. En met onze techniek hebben we Hem ook eigenlijk niet
meer nodig. We kunnen het wel zelf. – En de duivel idem dito: vroeger
noemden ze mensen bv. ‘bezeten’, maar wij hebben tegenwoordig
psychiatrische diagnoses. We hebben de duivel ook niet meer nodig om
dingen te verklaren.
Jezus noemt de duivel een keer ‘de vader van de leugen’ (in Joh. 8,44). En
de meest geniale leugen van de duivel is de leugen dat hij niet bestaat.
Want dan zijn mensen niet meer op hun hoede en kan hij z’n gang gaan!
Denk erom: de duivel bestaat en hij is machtig. Ik ben nou 2 weken bezig
geweest met deze Bijbeltekst. En je wilt niet weten wat hij allemaal
geprobeerd heeft om me te ontmoedigen...
***
pagina 1
Preek over Mt. 4,5-7 d.d. 24 januari 2010
De duivel is zo machtig dat hij Jezus kan meenemen naar de tempel, staat
er in vs. 5:
En hij zette Hem op het hoogste punt.
Ik denk dat dat hier geweest is (dia 2). Als je ziet hoe klein de auto’s zijn,
dan krijg je een indruk hoe hoog die muur is ... Als je daar vanaf springt en
het overleeft, dan is er duidelijk iets bijzonders aan de hand...
Hoe zal dat eigenlijk gegaan zijn, dat ‘meenemen’?
1. Zouden ze samen op reis zijn gegaan naar Jeruzalem? (dia 3) Zie je dat
al voor je: Jezus gezellig met de duivel op reis? En hoe lang zouden ze
dan onderweg zijn geweest? En zou Jezus dat volgehouden gezien zijn
conditie? (Want hij heeft 40 dagen niet gegeten...)
2. Of zouden ze zich op een bovennatuurlijke manier verplaatst hebben?
(klik) De duivel kan dat. En Jezus kan het ook. Tenminste... als Hij is
opgestaan uit de dood. Hij kan het daarvoor ongetwijfeld ook, maar of
Hij het gedaan heeft...
3. Of heeft de duivel een spelletje gespeeld met Jezus’ geest? (klik) Als je
bijna dood bent van de honger, dan wordt je lichaam trager en trager.
Maar je geest wordt juist sneller en sneller. Je gaat hallucineren en zo.
Is dat misschien gebeurd? Dat kan ook.
Ik merk dat ik het laatste het meest waarschijnlijk vind. Er zijn vandaag de
dag ook nog genoeg mensen die last hebben van terugkerende dromen die
uiteindelijk bij de duivel vandaan blijken te komen. Dus de duivel kan
inderdaad inwerken op je geest...
Zo machtig is de duivel dus! (klik) Hij kan Jezus ‘meenemen naar de heilige
stad en Hem op het hoogste punt van de tempel zetten’. ‘Zetten’: alsof Hij
een willoos voorwerp is. Zo machtig is de duivel! Onderschat hem dus niet!
Maar... wees ook niet bang voor hem. Want de duivel kan Jezus daar alleen
maar ‘meenemen en neerzetten’ omdat Jezus dat toelaat! (klik) Vorige
week hebben we uitgebreid stilgestaan bij vs. 1:
Daarna werd Jezus door de Geest meegevoerd naar de woestijn om
door de duivel op de proef gesteld te worden.
En toen heb ik o.a. gezegd: die Geest, dat is Jezus’ Eigen Geest, die Hij al
‘van eeuwigheid’ heeft. Samen met Hem en met de Vader heeft Jezus
bedacht hoe Hij ons kon verlossen. En dit is een onderdeel daarvan.
Dus: de duivel kan Jezus alleen maar ‘meenemen en neerzetten’ omdat
Jezus dat toelaat!
***
pagina 2
Preek over Mt. 4,5-7 d.d. 24 januari 2010
En dan zegt-ie (vs. 6):
Als u de Zoon van God bent, spring dan naar beneden. Want er staat
geschreven: ‘Zijn engelen zal Hij opdracht geven om u op hun handen
te dragen, zodat u uw voet niet zult stoten aan een steen’.
Hij haalt een Bijbeltekst aan! Jezus heeft het in de 1e verzoeking
volgehouden dankzij een Bijbeltekst (vs. 5):
Er staat geschreven: ‘De mens leeft niet van brood alleen, maar van
ieder woord dat klinkt uit de mond van God’.
En ’t is net of de duivel nu zegt: ‘O, maar dan ken ik er ook nog wel één!’
De duivel kent de Bijbel dus! (klik) Had je dat gedacht? Hij kent de Bijbel en
’t is net of-tie probeert Jezus nu op z’n eigen terrein te verslaan!
***
Laten we d’r es even over nadenken wat er was gebeurd als Jezus op het
voorstel van de duivel in was gegaan. (dia 4)
Reken maar dat-Ie dan niet te pletter was gevallen! (klik) Daar had-Ie niet
eens engelen voor nodig, daar kon-Die Zelf wel voor zorgen! Want Hij was
niet alleen maar mens, maar ook God...
En dus komt het weer op hetzelfde neer als in verzoeking nr. 1: de duivel
probeert Jezus te verleiden om de voordeeltjes van zijn God-zijn te
gebruiken om zijn mens-zijn wat gemakkelijker te maken...
En als je het vergelijkt met de àllereerste verzoeking op de wereld (die van
Adam en Eva in het paradijs), dan ontdek je iets bijzonders:

Bij Adam en Eva was de verzoeking: Kan een mens niet God zijn? (klik)
Maar bij Jezus is het precies andersom:

Bij Jezus is de verzoeking: Kan God wel een mens zijn? (klik)
Dus: reken maar dat Jezus niet te pletter was gevallen, als-Tie op het
voorstel van de duivel in was gegaan! En wat wat dan het gevolg geweest?
Dat had dan grote indruk op de mensen gemaakt. (klik) Dan hadden ze tegen
elkaar gezegd: ‘Heb je dat gezien? Ongelooflijk!’
Maar... dat is nog geen geloof... Dat zie je verderop in Matteüs ook steeds
weer. Jezus doet heel veel wonderen. En dan zeggen de mensen tegen
elkaar: ‘Heb je dat gezien! Ongelooflijk!’ Ze verdringen elkaar om ze te zien
te krijgen. Maar... dat is nog geen geloof... (klik)
pagina 3
Preek over Mt. 4,5-7 d.d. 24 januari 2010
Misschien vraag je je nou af: Waarom die wonderen verderop wel maar dit
wonder niet? – Dat is omdat er een groot verschil is tussen de wonderen die
Jezus verderop doet en dit wonder.
Die andere wonderen, dat zijn allemaal genezingswonderen,
vergevingswonderen, bevrijdingswonderen. Die zijn allemaal gericht op
anderen. Op het helpen van anderen.
Maar dit is een puur sensatiewonder. Niet gericht op anderen, maar puur op
Zichzelf. Puur voor zijn eigen populariteit.
Zingen: Ps. 91,5.6 (adder = slang = duivel)
***
Dus: de duivel zegt:
Als u de Zoon van God bent, spring dan naar beneden. Want er staat
geschreven: ‘Zijn engelen zal Hij opdracht geven om u op hun handen
te dragen, zodat u uw voet niet zult stoten aan een steen’.
En als Jezus erop in was gegaan, dan was-tie echt niet te pletter gevallen.
En dan had dat grote indruk gemaakt op de mensen. Maar dat was wel puur
een sensatiewonder geweest.
En dat is ook precies de reden dat Jezus niet op het voorstel van de duivel
ingaat. Hij is niet gekomen voor Zichzelf, om in de schijnwerpers te staan,
zodat er hordes mensen op Hem afkomen. Hij zegt dat Zelf een keer zo:
De Mensenzoon is niet gekomen om gediend te worden, maar om te
dienen en zijn leven te geven als losgeld voor velen. (Mc. 10,45)
Jezus weerstaat de verleiding van het snelle succes d.m.v. show en
sensatie. (dia 5) (Want dat was ook een oppervlakkig succes geweest: geen
geloof!)
En dat kan-Die – Hij kan die verleiding weerstaan – heel gewoon door de
Bijbel te laten spreken. (klik) (Zo lukte Hem dat de 1e keer, zo lukt Hem dat
de 2e keer, en zo lukt Hem dat ook de 3e keer – maar daarover over 14
dagen.)
Misschien denk je nou: ‘Ja maar, de duivel liet ook de Bijbel spreken.’ (klik)
Dat is waar, maar ik denk dat de duivel de Bijbel niet echt begrijpt. Dus hij
kan wel wat losse tekstjes aanhalen (klik), maar daar heb je het ook mee
gehad. Dat denk ik omdat Paulus in 1 Kor. 2,14 zegt:
Een mens die de Geest niet bezit... kan niet begrijpen wat van de
Geest van God komt, omdat het geestelijk moet worden beoordeeld.
pagina 4
Preek over Mt. 4,5-7 d.d. 24 januari 2010
Nou is de duivel natuurlijk geen mens, maar het is wel zo dat hij ‘de Geest
niet bezit’. Sterker nog: de duivel is een geest die pontificaal tegenover de
Geest met een hoofdletter, de Heilige Geest staat! De duivel is de onheilige
geest! En als een mens die de Geest niet heeft niet kan begrijpen wat van
de Geest van God komt (de boodschap van de Bijbel), dan kan de onheilige
geest dat zeker niet!
Dus de duivel kent de Bijbel wel, maar hij kan hem niet echt begrijpen.
Daarom kan-die wel wat losse tekstjes aanhalen, maar daar heb je het ook
mee gehad.
Maar Jezus rukt geen teksten uit hun verband. Maar hij leest ze in het
geheel van de Bijbel. (klik) Hij laat de Bijbel zichzelf uitleggen. En dan
bedenkt-Ie dat de Bijbel ook nog zegt (in Dt. 6,16):
Stel de HEER, uw God, niet op de proef.
Zo blijft Jezus overeind! Hij weerstaat de verleiding van het snelle succes
d.m.v. show en sensatie. Hij weerstaat de verleiding om zijn goddelijke
macht te gebruiken om de mensen es wat te laten zien...
***
Gelukkig maar! Want als Jezus had gekozen voor show en sensatie, dan hadIe natuurlijk nooit gekozen voor het kruis. (dia 6)
Het kruis, dat was niet iets waardoor de mensen tegen elkaar zeiden: ‘Zag
je dat? Ongelooflijk!’ Eerder andersom:
Als je de Zoon van God bent, kom dan es van het kruis af, dan zullen
we in je geloven! (klik)
En dat hebben ze toen ook echt gezegd. (Kijk maar es in Mt. 27,42-43.) En
dat is weer precies zo’n verleiding als deze: ‘Laat maar es zien dat je de
Zoon van God bent...’ Dat is wéér de verleiding om de voordeeltjes van zijn
God-zijn te gebruiken om zijn mens-zijn wat gemakkelijker te maken...
Maar gelukkig: Jezus is overeind gebleven in de verzoekingen aan het begin
van zijn optreden. (klik) En ook in Die aan het eind. Hij is aan het kruis
blijven hangen, hoe verschrikkelijk het ook was.
En het wonder is: daardoor is Hij als Overwinnaar uit de strijd gekomen
(klik). Niet door sterk te zijn, door zijn goddelijke macht te gebruiken. Maar
juist door zwak te zijn, door zijn goddelijke macht niet te gebruiken, maar
gewoon mens te zijn, net als wij.
Jezus is als Overwinnaar uit de strijd gekomen. Hij zegt dat Zelf een keer zo
(in Lc. 10,18):
pagina 5
Preek over Mt. 4,5-7 d.d. 24 januari 2010
Ik heb Satan als een lichtflits uit de hemel zien vallen!
En Paulus zegt het een keer zo (Kol. 2,15):
Hij heeft zich ontdaan van de machten en krachten, hij heeft hen
openlijk te schande gemaakt en in Christus over hen getriomfeerd.
Jezus is overeind gebleven in de verzoeking. Hij is Overwinnaar. En nu hangt
het niet meer van mij af. Want ‘in Hem’, als ik bij Hem hoor, ben ik ook
overwinnaar! (klik)
Maar wij zegevieren in dit alles glansrijk dankzij hem die ons heeft
liefgehad.
zegt Paulus in Rom. 8,37. Als ik nu een keer voor de verleiding bezwijk, dan
ben ik nog niet verloren, dan ben ik nog steeds overwinnaar, dan is er nog
hoop!
***
En omdat ik in Christus overwinnaar ben, kan ik ook overeind blijven (dia 7):
1. Als ik niet biblicistisch met de Bijbel omga (klik), en ik zet net zoals
Jezus Ps. 91 (‘Zijn engelen zal Hij opdracht geven om u op handen te
dragen, zodat u uw voet niet aan een steen stoot’) en Dt. 6,16 (‘Stel de
Heer, uw God, niet op de proef’), dan snap ik wel dat die evangelisatieactie bij de Martinitoren niet zo’n goed idee is.
[Tussen 2 haakjes: Wat is dat, biblicistisch? Dat is dat je zegt dat je de
Bijbel ‘letterlijk’ neemt, maar je vergist je in 1 ding: Dat-ie dan in elke
tijd weer iets anders betekent... Als je de Bijbel letterlijk wilt nemen,
dan moet je uitzoeken wat-ie in de tijd dat-ie geschreven werd letterlijk
betekende! Dan moet je je dus verdiepen in de tijd, het land, de cultuur
van de Bijbel.]
2. Omdat we met Christus overwinnaar zijn, kunnen we als gemeente ook
de verleiding weerstaan om mensen te trekken met sensatie en show
(klik):
a. Met sensatie: wij maken in onze gemeente regelmatig
wonderen mee. Daar zijn we ons misschien wel es te weinig
van bewust. En wat zijn we er goed in om ze weg te
redeneren... Dat is het ene uiterste. Maar ons erop laten
voorstaan dat hier regelmatig wonderen gebeuren is weer het
andere uiterste! En wonderen garanderen natuurlijk helemaal:
‘Kom bij ons en je wordt genezen!’ en dat soort dingen. Als we
met Christus overwinnaar zijn, dan kunnen we als gemeente de
verleiding weerstaan om ons voor te laten staan op de
pagina 6
Preek over Mt. 4,5-7 d.d. 24 januari 2010
wonderen die hier gebeuren. Want dan zouden we sensatie
gebruiken om mensen te trekken.
b. Met show: ik ben iemand die het belangrijk vindt om als
gemeente naast volgzaam (en dan bedoel ik natuurlijk richting
Jezus) ook eigentijds te zijn. De vorm waarin wij als gemeente
het geloof gieten (met onze gewoontes) moet geen mensen
afschrikken, zodat ze door de vorm niet eens aan de inhoud
van het geloof toekomen. (En dat vind ik nog steed.) Maar als
de eigentijdse vorm dan zo ongeveer een doel in zichzelf
wordt, dan schuift de vorm wéér voor de inhoud! Dan wordt
het een show... Als we met Christus overwinnaars zijn, dan
vragen we ons steeds af: Zijn we God aan het eren of zijn we
een show aan het opvoeren voor de mensen (of misschien zelfs
voor onszelf)?
3. Als ik met Christus overwinnaar ben, dan ga ik mijn leven niet zo
leven dat ik eigenlijk steeds van het dak van de tempel of van de
Martinitoren aan het springen ben, waarbij ik er dan op reken dat
God mij wel opvangt (klik). Dat doe je als je je keuzes niet met God
maakt, of zelfs zonder God, je gaat tegen Gods Woord in, dan gaan er
dingen fout in je leven, je loopt vast, en dan heb je het over
‘waarom God dit toegelaten heeft in mijn leven’. Dat is handig: om
iets te wijten aan Gods leiding in jouw leven, terwijl je gewoon zelf
toegegeven hebt aan verleiding!
Jakobus kende die redenering ook al en hij zegt:
Wie in verleiding komt, moet niet beweren: ‘Die verleiding
komt van God’... Iedereen komt in verleiding door zijn eigen
begeerte, die hem lokt en meesleept. Is de begeerte bevrucht,
dan baart ze zonde, en is de zonde volgroeid, dan brengt ze de
dood voort. (Jak. 1,13-15)
Als ik met Christus overwinnaar ben, dan wil ik dat niet, en dan doe
ik dat ook niet. Daar zit ook nog een hele praktische kant aan: als je
denkt aan extreme sporten, als je denkt aan roekeloos rijden, als je
denkt aan te hard werken, als je denkt aan roofbouw plegen op je
eigen gezondheid.
***
Dus: als je met Christus overwinnaar bent, dan kun je best van het dak
springen (dia 8). – Zo was het bij Jezus. En zo is het ook bij jou. – Als je met
Christus overwinnaar bent, dan kun je best van het dak springen, maar...
je doet het niet! (klik) Jezus deed het niet. En jij ook niet.
Want je wilt God niet verzoeken. Hij heeft jou al gered. Daar heeft-Ie alles
al voor gegeven. Moet-Ie jou dan nog een keer redden?
pagina 7
Preek over Mt. 4,5-7 d.d. 24 januari 2010
En als je dat al gedaan hebt dan? Als je zo geleefd hebt (of aan het leven
bent) dat je wel gesprongen bent? Dan mag je weten dat Hij je toch
opvangt. (klik) En misschien heb je dat zelfs al ontdekt. Zo goed is God.
En als je dat ontdekt hebt, dan spring je natuurlijk niet weer!
Amen.
Liturgie mo
1. Votum: Ps. 121,1 (orgel)
2. Zegengroet
3. Zingen: Ps. 121,2.3.4 (orgel)
4. Bidden
5. Lezen: Ps. 91 (mn 11-12)
6. Zingen: Ps. 33,2 (orgel)
7. Lezen: Mt. 4,1-11 (tekst 5-7)
8. Zingen: Opw. 502 Jezus ik wil heel dicht bij u komen (piano)
9. Inzoomen
10. Preek deel I
11. Zingen: Ps. 91,5.6 (adder = slang = duivel) (orgel)
12. Preek deel II
13. Zingen: Gz. 143 Een vaste burcht is onze God (orgel)
14. Danken & bidden
15. Collecteren
16. Zingen: Gz. 163 Ik bouw op U (piano)
17. Zegen
pagina 8