Duurzaam inkopen door overheden: waarom en hoe?

Duurzaam inkopen door overheden:
Waarom en hoe?
Machiel van Dalen, Joyce de Wit
Beide Adviseur, SenterNovem
In opdracht van
Waarom duurzaam inkopen?
Overheidsbeleid, maar een geloofwaardige overheid neemt zelf ook
actie
Dus: eigen bedrijfsvoering verduurzamen
• Voorbeeldfunctie
• Stimuleren duurzame innovaties
• 40 mld per jaar is enorme marktinvloed
Definieer Duurzaamheid
Het voorkómen van negatieve effecten Hier en nu en daar en later
PPP
2
In opdracht van
Doelstellingen in 2010
•
•
•
Rijk: 100% duurzaam inkopen,
Provincies en waterschappen minstens 50%
Gemeenten: 75 % en in 2015 100%
Monitoring 2006, 2008, 2010
3
In opdracht van
Wie heeft welke rol?
•
•
•
•
•
Duurzaam inkopen: gezamenlijk programma van het Rijk, VNG,
IPO en UvW.
(Nieuwe doelgroepen 2009: onderwijs en zorg)
Alle overheden zijn zelf verantwoordelijk voor het halen van
hun doelen
SenterNovem ontwikkelt criteria en ondersteunt overheden bij
implementatie
Stakeholders leveren input voor de criteria
MVO-Nederland stimuleert bedrijfsleven (oa via site Duurzame
Marktplaats)
4
In opdracht van
Wat is een duurzame inkoop?
Een inkoop waarbij de milieu- en sociale
criteria zijn meegenomen in het offerteverzoek
• 80 productgroepen
• Criteria in de vorm van eisen en wensen
• Adviezen in de vorm van aandachtspunten
5
In opdracht van
Welke productgroepen zijn intussen gereed?
Totaal 80 productgroepen;
Nu meer dan 50 klaar; te downloaden van
www.senternovem.nl/duurzaaminkopen.nl
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Audiovisuele middelen
Blusmiddelen
Catering
Drukwerk
Dienstauto’s
Hardware
Reproductieapparatuur
Elektriciteit / Gas
Schoonmaak
Gereedschappen/klein materieel
Gladheidbestrijding
Grootkeukenapparatuur
Kantoor – meubilair
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Zware motorvoertuigen
Mobiele werktuigen
Onderhoud transportmiddelen
Aangepast vervoer / Leerlingenvervoer
/ Gehandicaptenvervoer / Openbaar
vervoer
Sanering / Bodemreiniging,
Bouwrijpmaken terrein, Grondwerken
Grondverwerving
Huishoudelijk afvalbeheer
kantoorartikelen
Verkeersregelinstallaties
Reiniging openbare ruimte
6
In opdracht van
Monitor DI
•
Voortgang implementatie Duurzaam Inkopen aan Tweede Kamer
•
-
Digitale vragenlijst naar meer dan 300 publieke instanties:
Toepassen criteria
Nadruk op kwalitatieve insteek (Veel ruimte om ervaringen met
duurzaam inkopen te beschrijven)
•
-
Voor bepaling percentage:
Inkoopvolume in Euro’s
Voor productgroepen waar criteria voor waren op het moment van
inkoop
7
In opdracht van
Criteria (1): vorm
•
Eisen: de duurzaamheidslat
–
–
•
Kwalificatie van de leverancier (geschiktheidseis)
Minimumeisen in het Programma van Eisen
Wensen: extra punten
– Aanvullende wensen aan de leverancier
(selectiecriterium)
– Aanvullende wensen aan levering: (gunningscriteria)
•
Aandachtspunten: ter overweging
– Wel relevant voor duurzaamheid
– Niet binnen scope aanbesteding
•
Onderbouwing in criteriadocument: voorlichting
8
In opdracht van
Criteria (2): voorwaarden
De criteria:
•
•
•
Betreffen meest relevante duurzaamheidsaspecten
Zijn toepasbaar voor alle overheden
Juridisch getoetst: proportioneel, transparant, nondiscriminatoir en verifieerbaar
9
In opdracht van
Criteria (3): sociale criteria
Definitie beleidskader sociale criteria:
•
•
•
ILO fundamenteel (o.a. kinderarbeid en
mensenrechten) generiek toe te passen
ILO aanvullend en Eerlijke handel indien relevant
Generieke ontwikkeling voor alle prod. groepen
10
In opdracht van
Criteria (4): proces
•
•
•
•
•
•
•
•
Verkenning
Stakeholdersbijeenkomst
Concept-criteria in openbare consultatie
Beoordeling door programmagroep
Juridische toets
Goedkeuring door stuurgroep
Criteria in criteriadocument op website
Actualisering / herziening na 1-4 jaar
11
In opdracht van
Verwijzen naar keurmerken
•
Juridische knelpunten mogelijk: o.a. discriminerend zijn.
Bijvoorbeeld nationale keurmerken (zoals Nordic Swan of
Blaue Engel of Milieukeur)
•
Gekozen voor aanpak waarbij uit één (of verschillende
keurmerken) de voor duurzaamheid belangrijkste
(gemeenschappelijke) aspecten of elementen zijn benoemd.
•
Het feitelijke keurmerk kan als bewijsmiddel dienen om aan te
tonen dat hij aan de desbetreffende minimumeisen voldoet.
12
In opdracht van
Productgroep: Groenvoorzieningen
Eisen: de duurzaamheidslat
Wij eisen dat de opdrachtnemer een
managementsysteem voor Interne milieuzorg heeft
Wij eisen dat 1 op de 5 medewerkers in een werkploeg
vakbekwaam is op het niveau van Hovenier
Wij eisen dat bij ontwerp van groenvoorzieningen
rekening gehouden wordt met beheerskosten
13
In
Inopdracht
opdrachtvan
van
Vervolg Groenvoorzieningen
Wij eisen dat voor minimaal 75% van de te gebruiken
boomkwekerijproducten beperkte hoeveelheden
meststoffen en gewasbeschermingsmiddelen zijn
gebruikt in het teeltproces.
Wij eisen dat bij werkzaamheden in openbaar groen
geen organische of kunstmeststoffen
worden toegepast
Wij eisen dat bij werkzaamheden in openbaar groen
geen gewasbeschermingsmiddelen worden
gebruikt, behalve in een zestal uitzonderlijke
gevallen
Wij eisen dat onderhoud gepleegd wordt op basis van
de beeldkwaliteit van de groenvoorziening
14
In
Inopdracht
opdrachtvan
van
Vervolg Groenvoorzieningen
Wensen: extra punten
Wij wensen dat zoveel mogelijk van de te gebruiken
boomkwekerijproducten gekweekt zijn met beperkt
gebruik van meststoffen en
gewasbeschermingsmiddelen
Wij wensen zoveel mogelijk bacteriologisch beheer
van sportgrasvelden
Wij wensen dat zoveel mogelijk vrijkomende
groenrestproducten ter plekke worden hergebruik
Wij wensen zoveel mogelijk van de te gebruiken houtige
groenproducten inheems soorten zijn.
15
In
Inopdracht
opdrachtvan
van
Reiniging openbare ruimte
Eisen: duurzaamheidslat
Wij eisen dat bij toepassing van bestrijdingsmiddelen op
verhardingen gebruik wordt gemaakt van de DOB
methodiek. Dit is een beslissingsondersteunend
systeem dat het gebruik van chemische middelen
als een laatste redmiddel inzet
Wij eisen dat bij verwijdering van graffiti vuil water wordt
opgevangen
16
In
Inopdracht
opdrachtvan
van
Vervolg reiniging openbare ruimte
Wensen: extra punten
Wij wensen dat de opdrachtnemer een
managementsysteem voor interne milieuzorg heeft
Wij wensen geïntegreerd plaagdiermanagement op
basis van een beschreven methodiek
Wij wensen dat straatreiniging plaatsvindt op basis van
de beeldkwaliteit
17
In
Inopdracht
opdrachtvan
van
Streefdoel duurzame samenleving
Ontwikkeling criteria
18
In
Inopdracht
opdrachtvan
van
Meer informatie
•
www.senternovem.nl/duurzaaminkopen oa:
– Criteriadocumenten
– Praktijkvoorbeelden
– Zelfscan
•
Nieuwsbrief Duurzaam inkopen (aanmelden via site)
•
Informatiepunt: 030 2393533 /
[email protected]
19
In opdracht van