Van FM-systeem naar Enterprise-oplossing Integratie van facilitaire diensten in één systeem Waar een facility management-informatiesysteem (FMIS) vroeger puur bedoeld was om klassieke onderdelen van facility management te ondersteunen, wordt het nu steeds vaker ingezet als centraal informatiesysteem voor alle ondersteunende diensten met bijbehorende ‘business integration’. De vraag naar oplossingen die synergie opleveren, wordt mede gevoed door de grotere nadruk op efficiency en het realiseren van kostenbesparingen. De behoefte aan consistente ‘business monitoring’ wakkert de toenemende vraag naar integratie van (facilitaire) automatisering verder aan. Tekst: Roy van Huffelen De markt van facilitaire automatisering is al jaren volop in beweging. Gedurende de afgelopen jaren is het werkveld van facilitaire dienstverleners steeds groter geworden. Aanbieders van facility managementinformatiesystemen hebben dientengevolge steeds meer functionaliteit opgenomen in hun softwareproducten. Meer en meer back office-activiteiten kunnen worden gemanaged en veel focus is gelegd op het ondersteunen van de werkzaamheden van de front office van de facilitaire organisatie. Mede door de sterke nadruk op dienstverlening in het facility management vakgebied zijn toepassingen op het gebied van selfservice ontwikkeld. Een groot deel van de diensten, geleverd door de facilitaire organisatie, hebben een ontastbaar karakter. De kwaliteit van de dienstverlening is dan vaak één van de meest belangrijke aspecten die wordt beoordeeld door de klanten van de organisatie.¹ Door de ontwikkeling van selfservice-toepassingen is de transparantie van de dienstverlening verder vergroot en kan de eindgebruiker over steeds meer actuele informatie beschikken. In recente jaren is mede door de economische ontwikkelingen de aandacht voor efficiency en kostenbesparingen binnen organisaties verder toegenomen. Ook van ondersteunende diensten wordt verwacht dat zij hun dienstverleningsproces zo efficiënt mogelijk inrichten. De ondersteunende diensten hebben veelal met elkaar gemeen dat hun proces gericht is op afnemers binnen de organisatie. De inkoopafde- Roy van Huffelen, MSc. is werkzaam bij Ultimo Software Solutions, de leverancier van Ultimo Facility Management. ling koopt producten en diensten in voor andere afdelingen en medewerkers, de facilitaire dienst zorgt voor een gezonde en aangename werkplek voor medewerkers van de organisatie en zorgt dat de primaire processen van de organisatie vlekkeloos verlopen, de IT-afdeling zorgt voor de informatievoorziening binnen de organisatie, de financiële afdeling zorgt voor een adequate financiële afwikkeling. Veel van deze activiteiten zijn werkplekgerelateerd en hebben gemeenschappelijke kenmerken. Door het toepassen van ‘geïntegreerd werkplekmanagement’ is het mogelijk om de werkzaamheden van de ondersteunende diensten nog verder op elkaar af te stemmen, waardoor het mogelijk is om synergievoordelen te behalen.² Tevens wordt eilandvorming verder tegengegaan en door de toenemende integratie in automatisering is het FACILITY MANAGEMENT MAGAZINE | JAARBOEK 2009 61 mogelijk om bijvoorbeeld een shared service center in te richten, dat ook voor de afnemers toegevoegde waarde heeft door het feit dat er met één service center in contact kan worden getreden voor meerdere producten en diensten. Om aan te tonen wat de prestaties zijn en wat de bijdrage is aan de efficiencyslag wordt van ondersteunende diensten verlangd dat zij op professionele wijze rapporteren. Door het creëren van een overkoepelend informatiesysteem wordt de informatievoorziening op consistente wijze aan het management van de organisatie gepresenteerd. Hierdoor is beter te bepalen wat de ondersteunende diensten bijdragen aan de realisatie van de bedrijfsdoelstellingen. Voorgaande ontwikkelingen leiden binnen meer en meer organisaties tot de integratie van automatisering in een overkoepelend informatiesysteem. In een toenemend aantal cases vervult facility managementsoftware de leidende rol. De processen en de levering van producten en diensten door andere afdelingen worden ondersteund vanuit het FMIS of er worden interfaces met andere systemen ingericht om de informatisering te centraliseren. Hulpverleningsinstelling Stichting De Hoop worden geautomatiseerd. Stichting De Hoop besefte terdege dat de implementatie van één overkoepelend systeem de efficiëntie verder kon vergroten. Na een uitgebreide bestudering van de mogelijkheden heeft Stichting De Hoop in 2008 een facility management-informatiesysteem in gebruik genomen waarmee de werkprocessen van de Civiel Technische Dienst, Interne Dienst, ICT-afdeling en het Evenementenen Projectenbureau zijn geautomatiseerd. De integratie in automatisering leidt tot een toename van de efficiency Voorbeelden van andere informatiesystemen/software die worden gekoppeld aan een FMIS: HRMsystemen, financiële systemen, Active Directory, ERP-systemen, systemen van leveranciers, et cetera. Praktijk Ter ondersteuning van de Civiel Technische Dienst bij het onderhoud aan de gebouwen, is Stichting De Hoop (zie kader) vorig jaar op zoek gegaan naar software die het gebouwenonderhoud kon automatiseren. Na een inventarisatie op de markt bleek al snel dat met de ingebruikname van het FMIS Ultimo Facility Management veel meer ondersteunende diensten konden 62 Na de ingebruikname van het facility management-informatiesysteem worden secundaire activiteiten met behulp van het systeem ondersteund. De Civiel Technische Dienst gebruikt het FMIS voor het beheer en onderhoud van de gebouwen, terreinen, inventaris, installaties en apparatuur. De Interne Dienst coördineert diverse ruimtereserveringen met bijbehorende middelen. Ook van het Media- en Congrescentrum kunnen de beschikbare ruimten worden gereserveerd voor bijvoorbeeld evenementen en ontvangsten. Onderdeel van het Evenementen- en Projectenbureau is het distributiecentrum. Het distributiecentrum verzorgt de levering van verbruiksartikelen (food en non- FACILITY MANAGEMENT MAGAZINE | JAARBOEK 2009 food) en neemt de inkoop van deze artikelen voor haar rekening. De ICT-afdeling maakt ook gebruik van het FMIS voor het afhandelen van eerstelijns en tweedelijns ICT-meldingen, configuratie- en netwerkbeheer, contractbeheer en het inkopen van hard- en software. Integratie in automatisering bij De Hoop Doordat De Hoop gebruik maakt van een selfservice-toepassing kunnen klanten voor alle meldingen en verzoeken terecht op intranet. In één overzichtelijk scherm kunnen meldingen worden doorgegeven. De ondersteunende diensten krijgen alleen de voor hen bedoelde meldingen binnen. Hierdoor werken alle ondersteunende diensten met één systeem, maar merken de medewerkers er bij de afhandeling van meldingen niets van. Met behulp van selfservice is een zeer toegankelijk meldpunt gecreëerd, worden de verschillende meldingen gecoördineerd en kan iedere ondersteunende dienst efficiënt werken. De inkoop van verbruiksartikelen en hard- en software wordt ook met behulp van het FMIS verzorgd. Voor de levering van de verbruiksartikelen is met één van de belangrijkste leveranciers een contract afgesloten. Onderdeel van dat contract is dat de bestellingen online kunnen worden doorgegeven aan de leverancier. Een online bestelformulier is in de selfservice omgeving van het FMIS ondergebracht. Daardoor kunnen interne klanten zelf hun artikelen om te bepalen wat de bijdragen zijn van de ondersteunende diensten aan de doelstellingen van de organisatie. Conclusie bestellen, zoals brood, groente, fruit, zuivel, beleg, pennen, ordners, et cetera. De artikelaanvragen worden door het facility management-informatiesysteem middels besteladviezen gebundeld. De bestelling wordt in xml-formaat doorgezet naar het ordersysteem van de leverancier. De interface tussen het FMIS en het ordersysteem van de leverancier zorgt ervoor dat er geen dubbele bestellingen worden gedaan en dat handmatige invoer overbodig is. Daarnaast is de artikel- en prijsin- Stichting De Hoop Hulpverleningsinstelling Stichting De Hoop houdt zich sinds 1975 bezig met hulpverlening. De Hoop helpt kinderen, tieners en volwassenen die psychosociale hulpverlening, verslavingszorg en/of psychiatrische zorg nodig hebben. De hulpvragers kloppen op vrijwillige basis aan bij de instelling. De organisatie werkt vanuit een christelijke identiteit: medewerkers werken vanuit hun christelijke overtuiging. Van gasten wordt verwacht dat zij de christelijke normen en waarden respecteren. De behandeling kan geënt zijn op een christelijk of neutraal programma. De instelling biedt mensen opnieuw de kans om te leren leven, te leren werken (in echte commerciële bedrijven opgezet door De Hoop) of te leren opvoeden. Stichting De Hoop heeft meerdere vestigingen in Dordrecht en Beekbergen. Daarnaast zijn in concernverband meerdere organisaties in Nederland en op de Nederlandse Antillen met de instelling verbonden. In totaal beschikt de stichting over 34 gebouwen en werken er zo’n 350 medewerkers. formatie in het FMIS en de selfservice omgeving altijd up-to-date. De kosten van de bestelde artikelen worden ook middels een interface doorgezet naar het financiële systeem dat binnen De Hoop wordt gebruikt. Periodiek wordt de informatie in de financiële software ingelezen. De financiële afdeling is dus op afgesproken momenten op de hoogte van de totale verschuldigde kosten. Deze interface zorgt voor structuur en voorkomt dat het distributiecentrum en de financiële afdeling op regelmatige basis bepaalde bestellingen moeten nalopen. De ICT-afdeling houdt van alle bestelde artikelen de voorraad bij in het FMIS. Op wekelijkse basis worden producten vanuit Ultimo besteld. Middels een interface met Active Directory worden aangemaakte gebruikers direct ingelezen in het FMIS. Dit voorkomt dubbele invoer en er is altijd beschikking over actuele gegevens. Door het centraal onderbrengen van leverancierscontracten in het FMIS is te allen tijden inzicht in de status van de contracten en is het mogelijk om met inachtneming van de opzegtermijnen contracten op tijd te vernieuwen of te beëindigen. Hierdoor kunnen aanzienlijke kostenbesparingen worden gerealiseerd. De rapporten waarmee de prestaties kunnen worden geëvalueerd zijn allen ondergebracht in het facility management-informatiesysteem. De rapporten zijn consistent opgebouwd, waardoor het eenvoudiger is Voorgaand praktijkvoorbeeld over de integratie van automatisering maakt duidelijk dat het mogelijk is om een FMIS in te zetten als Enterpriseoplossing voor alle ondersteunende processen. Door de uitstekende mogelijkheden op het gebied van Business Integration staat een FMIS niet op zichzelf, maar vindt integratie plaats met andere interne automatisering, zoals HRM-applicaties, ERP-systemen, financiële software en desgewenst met externe systemen van leveranciers. De integratie in automatisering leidt zonder meer tot een toename van het efficiënt handelen van de organisatie. Bovendien zijn verschillende synergievoordelen te behalen en wordt voorkomen dat er een ‘eilandcultuur’ binnen de organisatie ontstaat. Daarnaast versterkt de inzet van één overkoepelend systeem de klantgerichtheid van de ondersteunende diensten. Doordat interne klanten terecht kunnen bij een centraal meldpunt (bijvoorbeeld een shared service center) wordt de dienstverlening transparanter en de communicatie met de klant naar een hoger niveau getild. De inzet van geïntegreerd werkplekmanagement heeft als gevolg dat de rapportages voor het verantwoorden van prestaties uniform worden gepresenteerd en daardoor eenvoudiger kunnen worden geïnterpreteerd. Noten: 1 Lovelock, C. (2004), Services Marketing, People, Technology, Strategy, Pearson Prentice Hall, pp 406-407. 2 Ontleend aan Facility Management Forecast (2007), Exploring the Current Trends and Future Outlook for Facility Management Professionals, International Facility Management Association. FACILITY MANAGEMENT MAGAZINE | JAARBOEK 2009 63