hier het artikel

Tekst / Jan Bulk / Directeur Ontwikkeling & Training / www.bulktenberge.nl
Crisis welke crisis?
Aan de ene kant lijkt de wereldwijde financieel-economische crisis over haar dieptepunt heen.
Terwijl aan de andere kant de perikelen rond de Euro zich steeds heviger laten voelen. Hoe het
ook zij, eigenlijk kijken we met z’n allen reikhalzend uit naar het moment dat alles weer "back
to normal" is. Maar wat zijn de werkelijke redenen van een crisis? Is het een tijdelijke impasse
of een uit de hand gelopen samenloop van omstandigheden? Of zijn we elke crisis in essentie
zelf en raakt het in wezen de kern van ons bestaan? Nieuw leiderschap en duurzaam
ondernemen zijn de huidige slogans. Maar weet het gros van de ondernemers en nieuwe
leiders wel wat hen werkelijk bezielt? Is men zich bewust van de eigen innerlijke drijfveren?
Of het nou een persoonlijke, professionele of economische crisis betreft, in de kern is een crisis een
stagnatie, een blokkade of onderbreking van een verbonden reeks van dynamische processen. Met
andere woorden: achter elk probleem ligt een onderbroken verbinding. Als we nog verder kijken zien
we dat er in de kern van elk probleem een aantal lagen of niveaus te onderscheiden zijn. Zoals
bijvoorbeeld achter elke lichamelijke ziekte een psychische component ligt en achter elke psychische
crisis een fysieke component, zo kent iedere economische crises, naast de financiële, politieke en
sociaal maatschappelijke aspecten op zijn minst een rationele en een emotionele kant.
Ondernemers kennen, net als alle andere mensen, ook hun persoonlijke en/of professionele crises.
Een Burn-out, echtscheiding of andere tegenslag wordt vaak ervaren als een onbegrijpelijke,
onrechtvaardige en vaak ook onlogische interruptie in een ogenschijnlijk succesvol en welvarend
bestaan. Niet zo vreemd, als je er op een conventionele manier naar kijkt. Maar er is meer dan de
algemene analyse van oorzaak en gevolg. Meer dan ons welbekende lineaire denken. Holistische en
systemische visies laten ons zien hoe we een crisis mogelijk zinvoller, bewuster en vooral effectiever
kunnen benaderen. Maar hoe gaat de aangeslagen ondernemer of manager met deze vaak
onbekende realiteit om? Beschikken ondernemers, politici en andere wereldleiders wel over de
diepere inzichten in de verborgen dynamiek van onderling acterende systemen? Zijn ze bekent met de
systemische samenhang, verhoudingen en wetten van hun eigen organisatie, bedrijf of natie? Juist in
een crisissituatie wanneer de spanningen vaak hoog op kunnen lopen lijken onze zogenaamde
zekerheden nog maar weinig inhoud en houvast te bieden.
Immers, ons ideaalbeeld is niet meer de oude wijze man of vrouw, maar de succesvolle manager of
ondernemer. Onze focus is gericht op productie, presteren en consumeren. Op uiterlijk waarneembare
zaken en niet op onzichtbare innerlijke processen. We benaderen, beoordelen en waarderen elkaar
op ons uiterlijke zelfbeeld, op de rol die we spelen en niet op wie we werkelijk zijn. Als we dat
laatste überhaupt al weten of denken te weten. Ondernemers maar ook politici zijn in tijden van
ontwrichting, chaos en crisis sterk geneigd zich massaal op strategieën en actieplannen te storten, te
saneren, te reorganiseren, te bezuinigen en kosten te besparen en zich niet of nauwelijks te
bekommeren om essentiële vragen zoals: wie zijn wij als organisatie en wie ben ik als captain? Wat is
de werkelijke reden achter mijn ondernemerschap? Waarom bevind ik mij op deze positie in
deze organisatie? Wat is ten diepste het authentieke zelfbeeld van mij als ondernemer en wat zijn
mijn innerlijke drijfveren en persoonlijke beweegredenen die mij verbinden aan de organisatie
waaraan ik nu leiding geef? Onder succes en leidinggeven ligt vaak een enorme angst en
eenzaamheid. Want als iemand zou ontdekken wie we werkelijk zijn dan vallen we door de mand.
Veel ondernemers en/of managers vinden dat ze onder alle omstandigheden overal direct met een
pasklaar antwoordt of adequate maatregel moeten komen. In wezen duidt dat meer op macht en ego
dan op wijsheid en inzicht. Een transparante “time out” of een korte “brain still sessie” zou tot een
scherper inzicht kunnen leiden. Immers in minder belangrijke zaken hebben we alle ruimte om te
beslissen, maar als het gaat om essentiële werk of levensvragen zijn er doorgaans maar een klein
aantal opties.
Met Therapeutisch ondernemen en/of Bezielt leiderschap introduceren wij een nieuw gezichtsveld
waarin we een wezenlijke, waardevolle en vooral effectieve uitdaging zien. Het laat ondernemers
kennismaken met de diepere realiteit, drijfveren en beweegredenen achter haar of zijn succes. Immers
wanneer we ons meer bewust worden van de soms destructieve, ongezonde en/of traumatische
achtergronden van ondernemerschap, invloed en succes ontstaat er tegelijkertijd een mogelijkheid om
daar geleidelijk afstand van te nemen en er op een zinvolle en actieve manier mee aan de slag te
gaan. Het gevolg is een zuiver, innerlijk vrij volwassen ondernemer en/of leider, met een realistisch
zelfbeeld en een constructieve houding. Met andere woorden, als we ons leiderschap en/of onze
ondernemingszin niet meer geheel of gedeeltelijk baseren op mogelijk aanwezige onbewuste
frustraties, woede, gekwetstheid, erkenning, compensatie, projectie of andere persoonlijke rancune
dan kan daar authenticiteit, innerlijke rust en persoonlijke en/of professionele verbondenheid voor in
de plaats komen.
“Ja maar luister nou eens, aan ieder mens mankeert wel iets. Ok mijn work life balance is niet
optimaal want ik werk pakweg 70 uur in de week, maar zoals mijn vader altijd zei: no pain no gain!”
Vaak gaan we pas echt opzoek naar wie we werkelijk zijn als er in ons bestaan iets gruwelijk mis gaat.
Ervaring leert dat in het overgrote deel van de gevallen waar er sprake is van een persoonlijke en/of
professionele crisis, er een onbewuste, verborgen en vooral ook ongezonde dynamiek aan ten
grondslag ligt. Door op een directe en effectieve manier te anticiperen op de eerste signalen kunnen
we al in een vroeg stadium een “uitslaande brand” voorkomen. Uitval, ziekte en/of afwezigheid is voor
ondernemers en managers vaak geen optie. In de praktijk betekent dat op persoonlijk vlak vaak
gezichtsverlies en imagoschade terwijl op professioneel en/of organisatie niveau sprake is van een
toenemende mate van instabiliteit en stagnatie. Bezielt leiderschap en therapeutisch ondernemen
onderkent en ondervangt dat en biedt de ondernemer de mogelijkheid om tijdens het actieve zaken
en/of werkproces te leren en te ervaren wat het is om op een gezonde, duurzame en verbonden
manier zaken voor elkaar te krijgen en leiding te geven.
Er wordt momenteel wereldwijd voor miljarden in de stagnerende economie
gepompt terwijl de essentiële vragen rondom duurzaam ondernemen en nieuw leiderschap niet of
nauwelijks gesteld of beantwoord worden. Maar werkelijk herstel betreft niet alleen onze marktpositie
of de bedrijfsbalans. Juist in het veranderen van onze mentale instelling liggen de duurzame
oplossingen. Vernieuwen raakt de kern van onze gezamenlijke identiteit. Daarvoor moeten we
wellicht bestaande kennissystemen en businessmodellen opgeven. Immers, als we het perspectief
waarin we zelf centraal staan veranderen, verandert dat de manier waarop we over ondernemen en
leiderschap denken en ondernemen en leiderschap belijden. Nieuw leiderschap en duurzaam
ondernemen heeft vooral te maken met het dienen van een groter doel. Voor ego-gestuurt
leiderschap lijken de dagen geteld. Het hogere doel is niet enkel gericht op kwantitatieve groei, lees
winst, maar ook op de kwaliteit van ons bestaan in gezamenlijke, universele en herkenbare zaken
als welzijn, geluk, gezondheid en milieu. De mens in harmonie met zijn achtergrond, taak en omgeving
zouden daarbij de nieuwe uitgangspunten en doelstellingen kunnen zijn.
Maar wat we ook doen of wat we ook laten, niets is statisch en permanent. Zelfs als we deze huidige
crisis te boven zijn en handelen naar de nieuwe leidraad, dan nog kunnen zaken de volgende dag
compleet anders zijn. Een periode van stabiliteit wordt onvermijdelijk afgewisseld door een tijd van
verandering en onzekerheid. De ultieme uitdaging is om te leren omgaan met deze onbestendigheid
en te werken aan innerlijke stabiliteit.
Nieuw leiderschap en duurzaam ondernemen wordt bezield en bevestigd door het inzicht, de
groei en de ontwikkeling van onszelf !
December 2010