Publications of Professor Albert W. Musschenga 1. Godsdienst; ideologie of ideologiekritiek? Segmenten. Studies op het gebied van de theologie (1978), p. 100-157. 2. Sociale moraal: begrip, funktie en inhoud. (Social Morality: Concept, Function and Content.) Doctoral dissertation Vrije Universiteit Amsterdam. Also published as Noodzakelijkheid en mogelijkheid van moraal. 3. Literatuursuggesties op het gebied van de ethiek. Wijsgerig Perspectief 20 (1979), p. 81-83. 4. De bijdrage van de sociobiologie aan moraalwetenschap en ethiek. In: F.B.M. de Waal, Sociobiologie ter diskussie, Utrecht/Antwerpen 1981, p. 157-175. 5. Het einde van de economische groei, Filosofie en Praktijk 3 (1982), p. 184-196. 6. 7. 8. 9. Editor of: De dialoog kritisch bezien, Baarn 1983. Contributions: Dialoog en waarheid; waarheid en dialoog, p. 7-14. Ethische grenzen aan het recht op kulturele identiteit, p. 195-224. Dialoog, waarheid en macht, p. 224-231. 10. Epilogue in: W Uytenbogaardt, De aarde is eindig: Minerale grondstoffen; waar zijn ze; wat doen we ermee; hoe lang nog, Baarn 1983, p. 65-76. 11 With Hans Opschoor: Milieubeleid en sociale rechtvaardigheid, Wending 38 (1983), p. 304-309. 12. Euthanasie in de zwakzinnigenzorg, Klik (Publication of the Nederlands Genootschap ter Bestudering van de Zwakzinnigenzorg) October 1983, p. 8-12. 13 Eurocentrisme en wetenschap, VU-magazine 12 (1983), p. 43-45. 14 Forms of Eurocentrism in relation to science; Eurocentrism and science: taking stock, Higher Education and Research in the Netherlands 26 (1982), p. 5-8; p. 115-122. 15 With A.K.F. Schermer: Morele vorming als doelstelling van het onderwijs (in de natuurwetenschappen). Bulletin of the Unie School en Evangelie 12 (1983), p. 32-35. 16 Editor of: Onderwijs in de natuurwetenschappen en morele vorming. Opstellen over wetenschapsfilosofie, theologie, ethiek en antropologie, Baarn 1984. Contributions: De herintegratie van natuurwetenschappen en ethiek, p. 11-23. Pluralisme, relativisme en het gevaar van indoctrinatie, p. 185-204. Can sociobiology contribute to moral science and ethics? Journal of Human Evolution 13 (1984), p. 137-147. 17 18 19 20 Moraal en ontwikkelingssamenwerking, Wending 39 (1984), p. 280-287. 21 With J. Tennekes: Minderheden: dilemma's van een pluralistische samenleving, Filosofie en Praktijk 5 (1984) p. 113-129. 22 Hoe denkt Kuitert over suïcide? Voorlopig 16 (1984), p. 109-114. 23 With D. Gosling, editor of: Science Education and Ethical Values, Geneva (World Council of Churches) 1985 24 Secularisatie en maatschappijkritische theologie, Civis Mundi 24 (1985), p. 116-122. 25 De gewenste dood en het ongewenste leven, in: J. Stolk en M.J.R. Egberts (red.), Tussen verlangen en werkelijkheid; opstellen over de waardigheid van mensen met een verstandelijke handicap, Meppel 1985, p. 167-184. 26 Leefvormen en (opvoedings)waarden, in: C.D. Saal (ed.), Gezin: ideaal of alternatief, Baarn 1985, p. 90-106. 27. With W. Haan editor of: Moet de kerk zich met politiek bemoeien? Controversen rond het spreken van de kerk, Amsterdam 1985. Contributions: Geloof, ethiek en politiek in een pluralistische kerk, p. 79-105; Overeenkomsten en scheidslijnen, p. 157-167. 28 29 30 With M.C. Doeser editor of: Maatschappelijke relevantie van wetenschap. Nonsense of nononsense?, Kampen 1985. 31 Utiliteit, rechtvaardigheid en gezondheidszorgbeleid, in: A. Ament e.a. (red.), Kosten en kwaliteit in de intramurale gezondheidszorg, Lochem/Gent 1985, p. 245-260. 32 With A.J. Vermaat and H.E.S. Woldring editors of: Zelfzorg en verzorging. Perspectieven van de verzorgingsstaat, Kampen 1985. Contributions: Rechten op verzorging? p. 140-174. De revisie van de verzorgingsstaat; een uitleiding, p. 222-234. 33 34 35 The Concept of a Just, Participatory and Sustainable Society. In: D. Mattijsen (ed.), Policies and Strategies towards a Just, Participatory and Sustainable Society, Rotterdam/Driebergen 1985 (Uitgave van Ecumenical Research Exchange/Multidisciplinair Centrum voor Kerk en Samenleving), p. 22-47. 36 Een multi-culturele samenleving: wat is dat?, Evangelisch Commentaar 3 (1985), p. 12-14. 37 De positie van etnische groepen, Evangelisch Commentaar 4 (1986), p. 12-14. 38 39 With C. Houtman, S. de Jong en W.J. van der Steen: Schepping en evolutie. Het creationisme een alternatief?, Kampen 1986. Contribution: Chapter 5 - Twee geloven op één kussen? 40 41 42 With J. Tennekes editor of: Emancipatie en identiteit, Amsterdam 1986. Contributions: Inleiding, 5 -13. De positie van etnische groepen in een pluralistische democratie, p. 56-80 43 Boedelscheiding een noodzaak? Gereformeerd Theologisch Tijdschrift 86 (1986), p. 131-155. 44 Anti-discriminatie wetgeving: eis van tolerantie of blijk van intolerantie? Reflekties (1986) No. 4, p. 56-75. 45 With Mady A. Thung: Waarom een moreel beraad over moreel beraad in de kerk?. In: M.A. Thung (ed.), Nieuwe Mores leren, 's Gravenhage 1986, p. 19-28. 46 Echte liberale tolerantie hinkt op twee gedachten, Voorlopig 19 (1987), 47 Met E. Borst-Eilers: rechtvaardig verdelen, maar hoe? Medisch Contact 42 (1987), p. 13-20. 48 Moreel relativisme en mondiaal samenleven. Van evolutionisme naar relativisme. Wijsgerig Perspectief 27 (1986/7), p. 115-119. 49 With J.N.D. de Neeling editor of: Verdeling van schaarse middelen in de gezondheidszorg. Amsterdam, 1987. Contributions: Inleiding, p. 11-15. With E. Borst-Eilers, Ethische criteria voor prioriteitsstelling, p. 101-123 50 p. 1-7. 51 Kwaliteit van leven: grond voor levensbeëindiging? In: G.A. van der Wal (ed.) Euthanasie. Knelpunten van een discussie, Baarn 1987, p. 110-142. 52 Keuzen en prioriteiten in de gezondheidszorg. In: Veranderende ethiek in de geneeskunde? Amsterdam 1987, p. 77-95. 53 Kwaliteit van leven: criterium voor medisch handelen?, Baarn 1987. 54 Euthanasie und geistige Behinderung. Der gewünschte Tod und das unerwünschte Leben. In: J. Stolk, M.J.A. Egberts (eds.), Ueber die Würde geistig behinderter Menschen, Marburg am Lahn 1987, p. 168-186. 55 Leven dat de moeite waard is. In: Kwaliteit van leven. Een indringende kwestie bij fundamentele genees- en gezondheidskundige vraagstellingen en beslissingen, Utrecht 1988 (Uitgave Nederlands Genootschap ter Bestudering van de Zwakzinnigenzorg), p. 8-24. 56 Kwaliteit van leven: een nieuw medisch ethisch criterium? Metamedica 67 (1988), p. 32-44. 57 Geld mag (g)een rol spelen. Morele bezwaren tegen de rol van kosten-effectiviteit als criterium bij het stellen van prioriteiten in de gezondheidszorg. In: F.C.L.M. Jacobs, Medische schaarste en het menselijk tekort, Baarn 1988, p. 112-143. 58 Kwaliteit van leven. In: I. de Beaufort, H.M. Dupuis (ed.), Handboek Gezondheidsethiek, Assen/Maastricht 1988, p. 107-119. 59 With M.C. Doeser editor of: De werkelijkheid van de wetenschappen, Kampen 1989. 60 With H.M. Vroom editor of: Houdt het op met de dood?, Kampen 1989. 61 Mag het hemd nader dan de rok zijn? Over de grenzen aan de morele eis van onpartijdigheid. Inaugural lecture as Special Professor in Social Ethics at the Department of Philosophy of the Vrije Universiteit, Amsterdam 1989. 62 De universele moraal als opdracht. In: K.U. Gäbler e.a. (ed.), Geloof dat te denken geeft, Baarn 1989, p. 159-179. 63 Een liberaal over vrijheid en waardevol leven. In: Rechtsfilosofie en Rechtstheorie, 1(1990), p. 1941. 64 Kan moraal zonder geloof?. In: H. Küng e.a., Godsdienst op een keerpunt, Kampen 1990, p. 134160. 65 Protestantse traditie en medische ethiek. In: R. Munk (ed.), Laten we een mens maken. Religieuze traditie en medische ethiek, Kampen 1991, p. 55-91. 66 Morele gronden voor het doden van incompetente patiënten. In: A.O.A. Smook en B. de VosSchippers (red.), Recht op zelfbeschikking, Amsterdam 1991, p. 85-93 (= Verslag van de 8e Wereldconferentie van Right to Die Societies, Maatsricht 7-10 juni 1190) Moral justification of the killing of incompetent patients. In: A.O.A. Smook and B. Vos (eds.), Right to Selfdetermination, Amsterdam 1991, p. 81-89 (= Proceedings of the 8th World Conference of Right to Die Societies, Maastricht June, 7-10 1990). 67 Liberale neutraliteit en milieubehoud. In: W. Zweers (ed.), Op zoek naar een ecologische cultuur. Milieufilosofie in de jaren '90, Baarn 1991, p. 161-171. 68 Neemt de invloed van geloof op moraal af? Kanttekeningen bij moreel beraad. In: D.G.A. Koelega en H. Noordegraaf (ed.), Visie en Volharding. Naar een missionaire kerk die zich inzet voor een rechtvaardige en duurzame samenleving, Voorburg 1991, p. 141-156. 69 Staat de samenleving machteloos tegenover wetenschap en technologie? In de Marge 1(1991/2), p. 8-14. 70 Het verschil tussen doden en laten sterven (en andere kwesties). Bespreking van R.L.F. Berghmans e.a. De dood in beheer. Morele dilemma's rond het sterven, Baarn 1991. In: IGE-Bulletin 5(1991), 6,8. 71 72 73 M.F. Fresco, P.J.M. van Tongeren (red.), Perspectives on Minorities. Philosophical Reflections on the Identity and the Rights of Cultural Minorities, Tilburg 1991. Contributions: Ethno-Immigrant Groups as Minorities in the Netherlands, p. 11-19; Cultural Identity and Liberal Morality, p. 127-143. 74 Editor with B. Voorzanger and A. Soeteman of: Morality, Worldview and Law, Assen 1992. Contributions: General Introduction, p. 1-5 Introduction (Section I), p. 5-9 Introduction (Section II), p. 109-113 Introduction (Section III), p. 149-153. Introduction (Section V), p. 281-285 Universal Morality and Moral Tradition, p. 65-83 75 76 77 With F.C.L.M. Jacobs editor of: De liberale moraal en haar grenzen, Kampen 1992 Contributions: Inleiding, p. 9-21; Liberale moraal en recht in een pluralistische samenleving, p. 155-185.; 78 Liberale neutraliteit of politiek van het goede leven?, p. 239-263. 79 *With W.J. van der Steen: The Issue of Generality, The Journal of Value Inquiry 26(1992), 511-524. 80 Politieke moraal en de vraag naar kwaliteit van leven. In: H. Schaeffer (ed.), Handboek Godsdienst in Nederland, Amersfoort 1992, p. 280-292. 81 Pro Life of Pro Choice? In de Marge 1(1991/2), p. 8-13. 82 Afscheid van het antropocentrisme? In de Marge 2(1992/3), p. 8-13. 83 84 Liberale moraal en het probleem van de cultuurbepaaldheid van opvattingen over kindermishandeling. Ned. Tijdschrift voor Opvoeding, Vorming en Onderwijs 9(1993), p. 314-327. Ethische vragen in de beroepspraktijk, In de Marge 2(1993), no. 1, p. 5-11. 85 Individualisering: processen, waarden en hun samenhang. In de Marge 3 (1994), p. 21-28. 86 *Quality of Life and Handicapped People. In: L. Nordenfelt (ed.), Concepts and Measurement of Quality of Life in Health Care, Dordrecht (Kluwer) 1994, p. 181-201 87 Are Health and Quality of Life Culturally Relative? Jahresbericht Societas Ethica, Acireale 1993, 25 p. 88 Antropocentrisme en de intrinsieke waarde van de niet-menselijke natuur. Filosofie en Praktijk 15(1994), p. 113-129. 89 Kuitert en de minimum-moraal. In: E. van Leeuwen (ed.), Ethiek tussen hemel en aarde. Essays over de theologie en ethiek van H.M. Kuitert, Baarn (Ten Have) 1994, p. 96-118. 90 Moraal en overleven. In de Marge 3(1994), p. 8-14. 91 Identiteit en kwaliteit van leven. Tijdschrift voor Filosofie 56(1994), p. 643-666. 92 Liberal Morality and the Justification of Environmental Conservation. In: Wim Zweers & Jan J. Boersema (eds.), Ecology, Technology and Culture, Cambridge (The White Horse Press) 1994, p. 164-175. 93 Het belang van theologische metaforen voor de ethiek. In de Marge 4(1995), p. 24-30. 94 95 96 Editor of: Does Religion Matter Morally? Kampen (Kok-Pharos) 1995. Contributions: Introduction, p. 1-9 Narrative Theology and Narrative Ethics, p. 173-205 Comment (on Gerrit Manenschijn's contribution), p. 89-93. 97 Christelijke ethiek en de moraal van het compromis. In: G. Manenschijn (ed.), Christelijke ethiek in een democratie, Kampen (Kok) 1995, p. 67-82 (= Serie Kamper Cahiers no. 82). 98 De beschermwaardigheid van het ongeboren leven. Filosofie en Praktijk 16(1995), p. 125-138. 99 100 A.W. Musschenga a.o., De mens die je bent. Over identiteit. Kampen (Kok-Agora) 1995. Contributions: Identiteit: een terreinverkenning, p. 9-19 Identiteit en zelfverwerkelijking, p. 101 Zorg om de kwaliteit van kwaliteitszorg, Filosofie in Bedrijf 6(1966), p. 16-28, 102 Zygmunt Bauman en de presociale moraal. In de Marge 5(1996), p. 8-15. 103 *Punishment or Child Abuse? Moral Conflicts and Two Kinds of Incommensurability. In: A. van Harskamp (ed.), Conflicts in Social Science, London (Routledge) 1996, p. 100-123. 104 Beulen en hulpvaardigen zijn gewone mensen. Wat het kamp ons leert over de mens als moreel wezen. In: A.W. Musschenga, W.B. Drees & M.A. Kaashoek (eds.), De wijsheid van de wetenschap en van het geloof, Amsterdam (VU-Uitgeverij) 1996, p. 98-121. 105 En altijd komt het gesprek uit bij Thomas Hobbes! Gerrit Manenschijn over individualisme en individualisering. In: L. Werkman (red), Niet onder stoelen of banken, Baarn (Ten Have) 1996, p. 135-160. 106 *The Relation between Concepts of Quality of Life, Health and Happiness, Journal of Philosophy and Medicine 22(1997), 11-28. 107 Over het streven naar consensus in beleidsgericht onderzoek, Filosofie en Praktijk 18(1997), 68-81. 108 Should Christian Ethics Be Narrative? In: Alberto Bondolfi , Stefan Grotefeld & Rudi Neuberth, Ethik, Vernunft und Rationalität/Ethics, Reason, and Rationality, München (LIT) 1997, p. 223255 109 Tolerantie, onverschilligheid en sociale erkenning, In de Marge 6(1997), no. 3, pp. 21-28. 110 Moral Conflicts and Two Levels of Incommensurability. In: André-Jean Arnaud & Peter Koller (eds.), Law, Justice and Culture, Stuttgart (Steiner) 1998, p. 30-40. (= Proceedings of the 17th World Congress of the International Association for Philosophy of Law and Social Philosophy, Bologna, June 16-21, 1996)= Beiheft 68 Archiv für Rechts- und Sozialphilosophie. 111 Idealen in een geïndividualiseerde samenleving. In de Marge 7(1998), no. 2, p. 27-34. 112 *Intrinsic Value as a Reason for the Preservation of Minority Cultures, Ethical Theory and Moral Practice 1(1998), p. 201-225. 113 *Intrinsic Value and Intrinsic Valuing. In: Marcel Dol a.o. (eds.), Recognizing the Intrinsic Value of Animals: Beyond Animal Welfare, Assen (Van Gorcum) 1999, p. 97-123. (= Animals in Philosophy and the Sciences, Vol. II). 114 Albert W. Musschenga & Wim J. van der Steen (eds.), Reasoning in Ethics and Law, Avebury (Ashgate) 1999. 115 116 Contributions: Introduction (with Wim J. van der Steen), p. 1-19 Empirical Science and Ethical Theory. The Case of Informed Consent, p. 183-205. 117 Met Wim J. van der Steen: Empirie en ethiek of empirische ethiek, Kennis en Methode 20(1999), pp. 113-125. 118 *Intrinsieke waarde als argument voor cultuurbehoud, Filosofie en Praktijk 20(1999), p. 113125. 119 Succes hè. In de Marge 8(1999), no. 4, pp. 3-12 120 *Liberal Morality and the Extinction of Cultures. In: Govert den Hartogh (ed.), The Good Life as a Public Good, Dordrecht (Kluwer) 2000, pp. 65-81 121 Etnisch-culturele pluralisering en sociale cohesie, In: Marjan Verkerk (red.). Filosofie, Ethiek en Praktijk, Rotterdam 2000, p. 119-130 (Liber amicorum voor Koo van der Wal) 122 Persoonlijke identiteit in een geïndividualiseerde samenleving. Concilium 36(2000), no. 2, p. 22-31 (Translations in English, German, French, Italian and Spanish). 123 *With Anton van Harskamp editor of: The Many Faces of Individualism, Leuven (Peeters) 2001, pp. 281. contribution: *The Many Faces of Individualism, p. 3-23. 124 125 Review of: Ellis van Dam, schuldgevoel, schaamte en morele opvoeding. Een theoretischpedagogische analyse en rechtvaardiging, Doctoral dissertation Vrije Universiteit, Amsterdam, In: Algemeen Nederlands Tijdschrift voor Wijsbegeerte 93(2001), pp. 62-64. 126 Het doden van dieren, In de Marge 10(2001), no. 2, pp. 2-8. 127 Orgaandonatie: een kwestie van wederkerigheid, Noordhollands Dagblad, 10 juli 2001 128 * Education for Moral Integrity, Journal of the Philosophy of Education 35(2001), pp. 221-237. 129 Review article of: Volker Schmidt, Bedingte Gerechtigkeit, Frankfurt/New York: Campus Verlag, 2000, Ethical Theory and Moral Practice 4(2001), pp. 305-310. 130 Het ideaal van de multiculturele samenleving. In: Edien Bartels, Anton van Harskamp en Harry Wels (red), Cultuur maken cultuur breken, Delft (Eburon) 2001, pp. 21-35. 131 ¿Son la integridad personal y la integridad moral objetivos de la educación cívica? In: Adela Cortina & Jésus Conill (eds.), Educar en la ciudadanía, Valencia, Institucío Alfons el Magnànim, 2001, pp. 171-195. 132 De democratie tegen onszelf beschermen! In de Marge 10(2001), no. 4. pp. 27-32 133 Leven in brokstukken. Eenheid en heelheid van de persoon in een gefragmenteerde werkelijkheid, Radix 7(2001), pp. 281-298. 134 *Naturalness: Beyond Animal Welfare , Journal of Agricultural and Environmental Ethics, 15(2002), pp. 171-186 135 *Albert W. Musschenga a.o (eds.), Personal and Moral Identity, Dordrecht (Kluwer) 2002 136 * Introduction. In: Albert W. Musschenga a.o (eds.), Personal and Moral Identity, Dordrecht (Kluwer) 2002, pp. 3-25 137 *Integrity: Personal, Professional and Moral. In: Albert W. Musschenga a.o (eds.), Personal and Moral Identity, Dordrecht (Kluwer) 2002), pp. 169-203. 138 *H.E.M. van Luijn, A.W. Musschenga, R.B. Keus, W.M. Robinson & N.K. Aaronson, Assessment of the risk/benefit ratio of phase II cancer clinical trials by Institutional Review Board (IRB) members, Annals of Oncology 13(2002), pp. 1307-1313. 139 The Influence of Culture on Health and Quality of Life. In: Antje Gimmler, Christian Lenk & Gerhard Aumüller (ed), Health and Quality of Life. Philosophical, Medical, and Cultural Aspects, München (LIT) 2002, pp. 173-187. 140 A lighter shade of red. Over de motieven en ideeën van radicale dierenbevrijders, In de Marge 11(2002), p. 2-10. 141 Ronald Jeurissen & Bert. Musschenga & (red.), Integriteit in bedrijf, organisatie en openbaar bestuur, Assen (Van Gorcum) 2002 142 Integriteit: een conceptuele verkenning , in: Ronald Jeurissen & Bert Musschenga & (red.), Integriteit in bedrijf, organisatie en openbaar bestuur, Assen (Van Gorcum) 2002, pp. 1-17. 143 Amerikaans en Nederlands patriottisme, In de Marge 11(2002), pp. 34-39 144 Ieder z’n eigenmoraal?, In de Marge 12(2003), pp. 21-29 145 Redactie van: De toekomst van de sociale zekerheid. Thema nummer Filosofie en Praktijk 24(2003), no. 3 146 *dentity-neutral and identity-constitutive reasons for preserving nature, Journal of Applied Philosophy 21(2004), pp. 61-77. 147 Integriteit. Eenheid en heelheid van de persoon, Utrecht (Lemma) 2004 148 De affaire Oudkerk, In de Marge 13(2004), pp. 2-7. 149 Empirisch geïnformeerde ethiek, Inaugural lecture, Vrije Universiteit Amsterdam 2004 149 Empirische ethiek: contextsensitiviteit of contextualiteit? Ethische Perspectieven 14 (2004)1, pp.27-41. 150 *Identity-Constitutive Reasons and Narrative Justification. In: Maureen Sie, Marc Slors and Bert van der Brink (eds.), Reasons of Your Own, Aldershot (Ashgate) 2004, pop. xxx 151 Opvoeding tot integriteit: In: Leendert F. Groenendijk & Jan W. Steutel (eds), Analytisch filosoferen over opvoeding en onderwijs Liber Amicorum voor Ben Spiecker, Amsterdam (SWP) 2004, pp. 117-129. 152 Uitbraak – afbraak – nieuwbouw. 153 Het goede leven is geluk(t). Essay, Amsterdam, Blaise Pascal Institute 2004 154 Empirical Ethics: Furthering the Contextsensitivity of Ethics. In: Bernhard Emunds et al (Hrsg), Von Sein zum Sollen und zurück. Zum Verhältnis von Faktizität und Normativität, Frankfurt a.M. (Haag + Herchen Verlag) 2004, pp. 49-66 In press 155 Het gebruik van lijfstraffen in de opvoeding: tolereren of niet? 156 Integreren is identiteit inleveren 157 *The debate on impartiality; An introduction. In: Ethical Theory and Moral Practice 8(2005), no 1&2. Accepted *Empirical Ethics: Contextsensitivity or Contextuality? (the Journal of Medicine and Philosophy) Lexicon für Theologie und Ethik; entries: moreel beraad, etnocentrisme, smalle en brede moraal, descriptieve ethiek, Submitted Luijn, H. van, N. Aaronson, R. Keus & A.W. Musschenga. The assessment of the risk - benefit ratio of phase II cancer clinical trials by Institutional Review Board members (submitted to Journal of Medical Ethics) Can IRBs assess the heterogeneous and incommensurable risks and benefits of research protocols? A.W. Musschenga (first author), H.E.M. van Luijn,, N.K. Aaronson, R. Keus (submitted to IRB: Ethics and Human Behavior) * Refereed publications