Hoofdstuk 5 Integer leiderschap Managementvaardigheden, 3e editie door Phillip L. Hunsaker Copyright © 2010 Pearson Education 1 Leerdoelen Je eigen ethische maatstaven ontwikkelen Het ethisch beleid van je organisatie analyseren Zakelijke situaties evalueren om te bepalen welke ethische stappen je moet ondernemen Een in ethisch opzicht positieve omgeving voor ondergeschikten scheppen 2 Wat is ethiek? Ethiek – de regels of principes van goed of fout gedrag 3 Waarom is ethiek belangrijk voor managers? Beslissingen van managers de maatstaf zijn voor ondergeschikten en de toon helpen zetten voor de organisatie in haar geheel 4 Waarom is ethiek belangrijk voor organisaties? Wandaden kunnen een organisatie te gronde te richten Reputatie van een organisatie Gedrag van managers tegenwoordig steeds kritischer gevolgd 5 Waarom nadenken over ethiek? Verbetert de kwaliteit van het leven op werk Een een ethische reputatie goed voor het bedrijf is 6 Hoe sterk is onze bedrijfsethiek? Succes is een valkuil! Het doel heiligt de middelen. Ethiek blijft vaak steken in mooie woorden. Voorbeeld is Shell. Maar is het bedrijf schuldig aan de dood van een Nigeriaanse actievoerder? 7 Ethische dilemma’s? Vaak gaat het niet om goed of slecht of eerlijk en oneerlijk. Maar om een keuze tussen twee goede dingen of het minste van twee kwaden 8 Waarom ethische vragen vaak moeilijker zijn dan ze lijken Vaak is er geen enkel ‘juist’ antwoord beschikbaar Er zijn geen eenvoudige antwoorden De meningen verschillen als je voor een ethisch dilemma staat 9 Hoe zul je je eronder voelen? (Peale en Blanchard) Is het legaal? Is het evenwichtig? Hoe zal ik erdoor tegen mezelf aankijken? 10 Factoren die het ethisch gedrag van de manager beïnvloeden De eigenschappen van de persoon De cultuur van de organisatie De structuur van de organisatie Het belang van de kwestie De nationale cultuur 11 De eigenschappen van de persoon Mensen die geen sterk moreel besef hebben, doen de verkeerde dingen als ze worden tegengehouden door regels, beleid, functie-beschrijvingen of strenge culturele normen die dergelijk gedrag ontmoedigen Ethische mensen kunnen worden gecorrumpeerd als de structuur en cultuur van een organisatie onethische praktijken toestaat of aanmoedigt 12 Culturele factoren Winst-gaat-voorallesmentaliteit Uitbuitingsmentaliteit Schoneschijnmentaliteit 13 De structuur van de organisatie Een goede structuur: Continu aan herinnert wat ethisch is Iedereen berispt of straft die onethisch handelt 14 Hoe kunnen organisaties ethisch gedrag stimuleren? Een betere selectie van personeel Een ethische gedragscode ontwikkelen 15 Hoe kunnen organisaties ethisch gedrag stimuleren? Geef leiding door een voorbeeld te stellen Stel realistische werkdoelen Bied een training ethiek aan Gebruik uitgebreide beoordelingsgesprekken Voer onafhankelijke sociale audits uit Stel medewerkers ethiek aan 16 Wat jij als individu kunt doen Ontwerp je eigen ethische richtlijnen en besluitvormingsprocessen en pas die voor jezelf toe 17 Richtlijnen voor de ontwikkeling en toepassing van ethische wegwijzers Ken en begrijp het ethisch beleid van je organisatie Anticipeer op (on)ethische conflicten Denk na voordat je iets doet 18 Richtlijnen voor de ontwikkeling en toepassing van ethische wegwijzers Stel jezelf ‘wat als’vragen Vraag anderen om hun mening Pas op dat je niet geïsoleerd raakt Doe wat volgens jou in alle eerlijkheid juist is 19 Ethisch screenen Verzamel de feiten Definieer wat de ethische kwesties zijn Stel vast welke partijen met de beslissing te maken krijgen Zoek uit wat de gevolgen zijn Denk na over je karakter en je integriteit Denk creatief na over alternatieven Ga op je intuïtie af Zorg ervoor dat je je beslissing kunt verdedigen 20