Na een CVA Wat is een CVA

Na een CVA
pagina 1 van 2
Na een CVA
Versiedatum: maart 2007
Bij een bepaalde vraag, klacht of ziekte kan de huisarts of praktijkmedewerker
deze brief aan u meegeven. Deze informatie is niet bedoeld om een gesprek met
de huisarts te vervangen.
Uw gezondheidssituatie kan anders zijn dan hier wordt beschreven.
Wat is een CVA ?
Een CVA (Cerebro Vasculair Accident) of beroerte is meestal een afsluiting van een
bloedvat in de hersenen. Bepaalde hersencellen krijgen hierdoor te weinig bloed
en kunnen minder goed of niet werken. Hierdoor ontstaan uitvalsverschijnselen: u
kunt bijvoorbeeld uw arm niet meer gebruiken, of u kunt moeilijk praten, uw
gezicht trekt scheef of u ziet opeens minder. Soms zijn de gevolgen niet direct
zichtbaar, bijvoorbeeld als het denken, plannen en begrijpen minder goed lukt of
als het geheugen is verminderd. Uw stemming en uw gedrag kunnen na een CVA
veranderen. U bent bijvoorbeeld gauw geprikkeld, boos of emotioneel, of u bent
snel moe en somber. Soms lekt een bloedvat en ontstaat er een hersenbloeding.
Ook dit noemen we een CVA.
Hoe ontstaat het?
Meestal is er sprake van een hart- en vaatziekte waardoor de conditie van de
bloedvaten slecht is. Langs de binnenkant van de vaatwand zijn beschadigingen,
vernauwingen en of bloedstolsels ontstaan. Een stolseltje kan in een kleine
vertakking van een bloedvat vast gaan zitten en dit afsluiten (herseninfarct). Een
beschadigd bloedvat kan gaan lekken (hersenbloeding).
Herstel (revalidatie)
Wanneer u een CVA heeft gehad, voelt u zich misschien erg verdrietig, boos of
machteloos. Maar juist in de eerste tijd kunt u heel veel doen om aan een zo goed
mogelijk herstel te werken.
Veel verschijnselen kunnen binnen drie weken sterk verbeteren. Vervolgens kan
er in de eerste zes maanden na een CVA nog veel herstellen. Hoe eerder u met
een oefenprogramma begint, hoe beter, liefst binnen enkele dagen. We bekijken
hoe en met wie er aan uw herstel gewerkt kan worden. Vaak begint u hiermee in
het ziekenhuis. Dit kan eventueel thuis, in een verpleeghuis of in een
revalidatiecentrum worden voortgezet. Zo nodig kunnen we ook thuis een
wijkverpleegkundige (voor verpleging en begeleiding), een fysiotherapeut (voor
bewegingen), een logopedist (voor spraak en slikken) en thuiszorgmedewerkers
(voor de verzorging) inschakelen.
Wat na zes maanden niet is verbeterd, zal waarschijnlijk niet meer herstellen.
Maar door veel te blijven oefenen kunt u leren met eventuele beperkingen om te
gaan. U kunt bepaalde spieren trainen zodat u meer kracht heeft. Het is dan ook
belangrijk de aangedane ledematen zoveel mogelijk te blijven gebruiken. Ook als
spreken minder goed gaat, blijft het belangrijk dit te oefenen. Daarnaast kunt u
proberen met gebaren, bewegingen en geluiden te communiceren. Soms helpt het
gebruik van een letterkaart.
Soms lukt het niet goed om een aantal belangrijke handelingen, zoals brood
smeren, drinken of het eten naar uw mond brengen, te doen. Het kan dan goed
helpen om het stap voor stap te gaan oefenen.
Het kan zijn dat u bepaalde hulpmiddelen of aanpassingen nodig heeft om zoveel
mogelijk zelfredzaam te zijn. Eventueel zult u hulp moeten inschakelen om
zelfstandig te kunnen blijven wonen. Zoek steun bij mensen in uw omgeving en
neem de hulp aan die u wordt aangeboden.
http://nhg.artsennet.nl/kenniscentrum/k_voorlichting/NHGPatientenbrieven/NHGPatientenbrief/PBK7b.htm
14-5-2012
Na een CVA
pagina 2 van 2
Omgaan met de gevolgen
Een CVA is een ingrijpende gebeurtenis, zowel voor u als uw omgeving. Uw
zelfstandigheid, de mogelijkheid om te bewegen, anderen te begrijpen en uzelf
verstaanbaar te maken kan verminderd zijn. Uw omgeving moet eraan wennen
dat uw gedrag en uw stemming wat veranderd kunnen zijn. Gevoelens van
verdriet, somberheid, boosheid en rouw omdat u bepaalde dingen niet meer kunt,
horen erbij. Het kost tijd en geduld, om dat gevoel te verwerken en de
veranderingen te accepteren. Zowel voor uzelf als voor de mensen in uw
omgeving.
Buren, vrienden, partner of familieleden doen vaak hun best om u te helpen en te
verzorgen. Het is belangrijk dat ze dat lang vol kunnen houden. Daarom moeten
ze ervoor zorgen dat ze ook aandacht, tijd en energie voor zichzelf overhouden.
Een nieuw CVA voorkómen
Iemand die een CVA heeft gehad, heeft een verhoogde kans om weer een CVA te
krijgen. U kunt zelf veel doen om die kans te verkleinen. Zorg dat de conditie van
uw vaten niet verder verslechtert. Door gezond te leven: Dat betekent niet roken,
alcohol beperken tot hooguit een à twee glazen per dag, gezond eten en zo nodig
afvallen. Zorg voor extra lichaamsbeweging, voor zover dat mogelijk is.
Heeft u hoge bloeddruk, diabetes mellitus en/of een te hoog cholesterol dan is het
belangrijk om de leefstijl- en behandelingsadviezen goed op te volgen. Het maakt
de kans op nieuwe hart- en vaatproblemen (zoals een nieuw CVA) kleiner.
Medicijnen voor bloeddruk, cholesterol of diabetes mellitus moet u dagelijks
zorgvuldig innemen.
Verder krijgt u dagelijks een bloedverdunner (tenzij u een hersenbloeding heeft
gehad) om de kans op het ontstaan van een bloedstolsel te verkleinen.
Meer informatie?
Meer informatie vindt u op www.Hartstichting.nl. Voor informatie praktische tips
en het uitwisselen van ervaringen kunt u contact opnemen met de
patiëntenvereniging: Nederlandse CVA-vereniging Samen Verder (tel. 0306594650), of kijk op de website: www.cva-samenverder.nl.
Heeft u nog vragen?
Als u na het lezen van deze brief nog vragen heeft, kunt u daar bij een volgend
contact op terugkomen.
Meer informatie over dit en andere onderwerpen is te vinden op www.thuisarts.nl.
© 2012 NHG
http://nhg.artsennet.nl/kenniscentrum/k_voorlichting/NHGPatientenbrieven/NHGPatientenbrief/PBK7b.htm
14-5-2012