AZHFR 11910 magazine juli 160708_MB.indd

discipline in de kijker
Beroertezorg:
elke minuut telt!
Jaarlijks worden 2 op 1000
mensen getroffen door een
Cerebro Vasculair Accident
(CVA), beter gekend als
beroerte. Het is een belangrijke doodsoorzaak en veel
van de patiënten die het
overleven blijven invalide.
Wat is een CVA?
Een CVA is een verstoring
in de doorbloeding van de
hersenen waardoor het hersenweefsel acuut onvoldoende
zuurstof krijgt en beschadigd
geraakt. Een CVA ontstaat
meestal als een bloedvat in
de hersenen afgesloten wordt
door een bloedklonter. Deze
klonter kan uit een verderop
gelegen bloedvat komen zoals
de halsvaten, of zelfs vanuit
het hart. Deze CVA’s worden
ischemische CVA’s of herseninfarcten genoemd.
Slechts een minderheid van
de CVA’s, ongeveer 20%, ontstaat omdat een bloedvat in
de hersenen scheurt waardoor
er zich bloed ophoopt in de
hersenen. Deze CVA’s noemen
we hersenbloedingen.
dr. Eddy Mulleners,
neuroloog
Meestal ligt de oorzaak bij
problemen met het hart of de
bloedvaten. De risicofactoren
voor een beroerte zijn dan ook
in veel gevallen dezelfde als
voor een hartinfarct.
Er bestaan risicofactoren die
de kans op een nieuwe CVA
vergroten. De meest gekende
zijn roken, een verhoogde
cholesterol, hoge bloeddruk,
suikerziekte, hartritmestoornissen, slaapapnoe, bloed-
stollingsproblemen en een
recente pre-beroerte of TIA.
Wat zijn de gevolgen
van een CVA?
Veel voorkomende gevolgen
van een beroerte zijn halfzijdige verlamming of krachtverlies, spraakstoornissen,
verstoord zicht of coördinatiestoornissen. Patiënten hebben na de beroerte ook een
hoger risico op stemmingswisselingen en cognitieve
problemen, zoals geheugenverlies of concentratiestoornissen. Hoewel veel patiënten
voor een groot stuk herstellen,
houden de meesten toch blijvende handicaps over aan het
CVA. Een belangrijk probleem
is dat velen niet snel genoeg
medische hulp zoeken. Een
herseninfarct is immers zelden
pijnlijk, waardoor mensen ten
onrechte denken dat het niet
dringend is. Bij een CVA telt
nochtans elke minuut: hoe
sneller je behandelt, hoe korter het zuurstofgebrek en hoe
kleiner de hersenschade.
Een TIA als waarschuwing…
Sommige patiënten krijgen
een tijdelijke beroerte of Transient Ischemic Attack (TIA).
Bij een TIA wordt een bloedvat in de hersenen slechts
tijdelijk afgesloten, waardoor
de symptomen binnen enkele
minuten tot uren verdwijnen.
Er is dus geen blijvende hersenbeschadiging. Toch is ook
een TIA een belangrijk alarmsignaal én een spoedgeval. De
patiënten in kwestie hebben
immers 5 à 10 % kans om in
de twee weken daarna een
echte beroerte te krijgen. De
symptomen die optreden zijn
dus dezelfde als bij een CVA,
maar ze verdwijnen volledig.
Hoe een CVA of TIA
herkennen?
De ernst van de symptomen
Soorten CVA
hersenbloeding
herseninfarct
27
AZHFR 11910 magazine juli 160708_MB.indd 27
11/07/16 14:24
discipline in de kijker
Het belang van een multidisciplinaire, gespecialiseerde zorg
wordt sterk benadrukt.
www.herkeneenberoerte.be
als gevolg van de hersenbeschadiging is afhankelijk van
de hoeveelheid aangetast hersenweefsel en de plaats van
het letsel in de hersenen.
Volgende symptomen kunnen
op een CVA of TIA wijzen:
•verlamming van een arm
en/of been aan één kant
van het lichaam
•scheefhangende mond
•niet of moeilijk kunnen
spreken
•geen taal begrijpen
•problemen met het zicht
•evenwichts- of coördinatieproblemen
Geen minuut te verliezen
Om een CVA beter te kunnen behandelen werd in AZ
Heilige Familie de aanpak van
een beroerte gestroomlijnd.
Er wordt gewerkt met een
vast protocol en de patiënten
worden zo snel mogelijk opgenomen op onze stroke unit of
beroerte-eenheid.
Deze gestandaardiseerde
aanpak van een beroerte zorgt
ervoor dat er weinig tijd verloren gaat vooraleer een behandeling opgestart kan worden.
Dit is zeer belangrijk, want de
standaardbehandeling van een
herseninfarct is intraveneuze
trombolyse en deze therapie
is slechts mogelijk tot 4,5
uur na de eerste symptomen.
Spijtig genoeg komt ongeveer
80 % van de patiënten niet in
aanmerking voor trombolyse,
meestal doordat ze te lang
hebben gewacht om naar het
ziekenhuis te komen. Velen
laten zo een belangrijke kans
op herstel verloren gaan.
Naar de stroke unit
Na de eerste acute fase
hebben patiënten gelukkig
nog een behoorlijke kans op
verder herstel.
In ons ziekenhuis Heilige
Familie worden CVA-patiënten
behandeld in deze stroke unit,
een aparte afdeling op de
dienst neurologie / cardiologie waar ze de eerste 48 tot
72 uur verblijven.
Onderzoek heeft immers
aangetoond dat behandeling
in een aangepaste eenheid
de herstelkansen na een CVA
aanzienlijk verhoogt.
Dit is onder meer te danken aan de gespecialiseerde
verpleegkundige zorg en verfijnde monitoring, waardoor
de kans op complicaties, zoals
infecties, doorligwonden en
slikstoornissen vermindert.
Op zoek naar de oorzaak
Tijdens de opname worden
er een aantal onderzoeken
gedaan om de risicofactoren
en mogelijke oorzaken van
het CVA op te sporen. Er
gebeuren een aantal neurologische testen, een uitgebreide
bloedafname, een nazicht van
de bloedvaten van de hals
door middel van een echogra-
‘stroke units’ verminderen de kans
op overlijden en de opname in een
verzorgingsinstelling na de hospitalisatie
De stroke unit is een afdeling waar patiënten met een
beroerte dus zo snel mogelijk
specifieke zorgen krijgen door
een multidisciplinair team van
artsen, verpleegkundigen, kinesitherapeuten, logopedisten
en ergotherapeuten.
Op deze afdeling wordt de
patiënt intensiever opgevolgd
en worden zijn hartritme,
bloeddruk, bloedsuiker,
ademhaling en hersenfunctie
continu bekeken.
Zo snel mogelijk revalideren
Binnen de 24 uur na de opname wordt al gestart met het
opstellen van een revalidatiebalans door de kinesisten,
ergotherapeuten en logopedisten. Het revalidatieproces
wordt gesuperviseerd door de
fie, een cardiologisch nazicht
(cardiogram, echografie van
het hart en eventueel een
holter-ECG) en een hersenscan (CT of MRI). Afhankelijk
van de resultaten wordt er
een chronische behandeling
opgestart. Soms is er een operatie nodig, als bijvoorbeeld
een halsbloedvat verstopt zit.
Soms vinden we helemaal
geen oorzaak terug en dan
wordt er enkel een preventieve behandeling met aspirine
opgestart.
fysisch-geneesheer-revalidatie
arts. Wekelijks worden alle
patiënten multidisciplinair
geëvalueerd door het revalidatieteam onder leiding van de
revalidatiearts, de neuroverpleegkundigen en de neuroloog. Tijdens deze evaluaties
wordt de nadruk gelegd op de
revalidatiemogelijkheden en
de evolutie van de patiënt.
De dienst patiëntenbegeleiding speelt een grote rol in
het begeleidingsproces gezien
voor veel patiënten een opname in een revalidatiecentrum
en zelfs een verzorgingstelling
noodzakelijk is.
Het eerste jaar na de beroerte
komen patiënten herhaaldelijk terug op controle. Tijdens
deze controles blijft het
belangrijk hun risicofactoren
te overlopen en eventueel te
corrigeren om te vermijden
dat ze een tweede beroerte
krijgen.
28
AZHFR 11910 magazine juli 160708_MB.indd 28
11/07/16 14:24