Rabobank: economie groeit niet, werkloosheid loopt op

Rabobank: economie groeit niet, werkloosheid loopt op
Volgens de Rabobank zal de Nederlandse economie in 2014 niet groeien en loopt de
werkloosheid verder op, daarom is nog verder bezuinigen nu zeer onverstandig, aldus de bank.
Schuldenproblemen bij consumenten, banken en overheid hinderen echter een krachtig
herstel. Daarom is nog verder bezuinigen nu zeer onverstandig. Dat schrijven economen
van Rabobank in hun Visie op 2014.
Wereldeconomie groeit wel
De wereldeconomie groeit volgend jaar naar verwachting wel
harder dan dit jaar en die groeiversnelling is vooral te danken aan positieve vooruitzichten in de
Verenigde Staten en de eurozone. In Nederland valt echter nog geen plusje te verwachten, staat in
het woensdag verschenen rapport Visie op 2014 van de Rabobank. De economen van de bank
rekenen erop dat de mondiale economische groei volgend jaar aantrekt van rond 3,25 procent dit
jaar naar 3,75 procent in 2014. In Europa zal de beperkte economische groei die eerder dit jaar al
zichtbaar werd, volgend jaar doorzetten. Anders dan in eerdere jaren is de eurocrisis afgelopen
maanden niet opgelaaid en in de zwakkere lidstaten van de eurozone zijn al verschillende
belangrijke hervormingen doorgevoerd, aldus Rabo.
Over de Verenigde Staten zijn de economen eveneens positief, al waarschuwen zij wel dat de
voortdurende politieke twisten over de verhoging van het schuldenplafond het succes van ingezet
beleid nog wel in de knop kunnen breken.
Nederland
Wat betreft Nederland blijft Rabobank somber. De Rabo-economen spreken van
'stagnatie' en handhaven hun eerdere verwachting dat onze economie volgend jaar op een
nulgroei uitkomt. Met een kwartaalgroei van net boven of rond de 0 procent zijn één of twee
kwartalen met economische krimp ook niet uit te sluiten.
Volgens de de Rabobank slaagt onze export er echter niet in om de uitblijvende binnenlandse
bestedingen daarvoor voldoende te compenseren. Dat betekent dat de werkloosheid hier
voorlopig blijft oplopen, voorspellen de economen. En het sterk op het binnenland georiënteerde
midden- en kleinbedrijf zal het in 2014 opnieuw erg zwaar krijgen.
Een sterke toename van de particuliere consumptie valt ook na 2014 nog niet meteen te
verwachten, voorziet Rabo. De koopkracht blijft voorlopig onder druk staan door de toenemende
werkloosheid, dalende reële lonen, lastenverzwaringen en eventuele bevriezing van aanvullende
pensioenen. Anders dan bijvoorbeeld in de Verenigde Staten, zijn veel Nederlandse huishoudens
hierdoor ook nog niet begonnen met het afbouwen van hun schulden.
Dit schrijven economen van Rabobank in hun Visie op 2014:
Volgend jaar zal de economische activiteit in Nederland stabiliseren. De vooruitzichten voor de
jaren daarna zijn iets gunstiger. De Nederlandse economie blijft voor groeiherstel afhankelijk van
de economische ontwikkelingen in het buitenland. De overheid en vele gezinshuishoudingen
blijven in de komende jaren bezig met de reparatie van hun balans, wat de binnenlandse
bestedingen zal drukken. Vooral voor het op het binnenland georiënteerde midden- en
kleinbedrijf (MKB) zal het in 2014 moeilijk blijven. De aantrekkende wereldhandel kan deze
sterke negatieve binnenlandse dynamiek net compenseren, maar groeien wil de Nederlandse
economie naar verwachting in 2014 ook niet. Dat betekent dat de werkloosheid volgend jaar weer
verder oploopt. “De schuldopbouw van voor 2008 legt nu een hypotheek op ons herstelvermogen.
Maar als de beleidsmakers nu de juiste keuzes maken, kan dat het balansherstel bespoedigen en
tot minder economische schade leiden”, aldus Hans Stegeman, hoofd Nationaal Onderzoek van
Rabobank.
En wat als het beleid zo restrictief blijft?
Stegeman: “Het overheidsbeleid is nu op de
verkeerde schuldproblematiek gericht. Het zijn vooral de schulden van huishoudens die voor een
probleem zorgen. En huishoudens moeten een steeds groter deel van hun inkomen besteden aan
vaste lasten. Op korte termijn is nog meer bezuinigen daardoor alleen al onverstandig. Maar op
langere termijn kan bezuinigen in deze situatie zelfs leiden tot permanente schade aan ons
economische potentieel. De kans dat dit gebeurt, wordt elk jaar groter. En ook in dat geval zal er
wel een nieuw evenwicht ontstaan, maar dan behoort Nederland op termijn niet meer tot de
rijkste landen van de eurozone. Dat moeten we niet laten gebeuren.”
Mondiale groeiversnelling voor groot deel Amerikaans-Europees
De Rabo-economen
verwachten dat de mondiale economische groei volgend jaar aantrekt van rond 3¼% dit jaar naar
3¾% in 2014. Deze groeiversnelling komt voor meer dan de helft op het conto van de VS en de
eurozone, waarmee meteen ook de grootste risico’s op tafel liggen. “Weliswaar laaide de
eurocrisis het afgelopen jaar niet op, maar om deze voor langere tijd van de radar te houden
dienen de politieke leiders in Europa grote en geloofwaardige stappen te zetten in de verdere
verdieping van de Europese integratie”, aldus Allard Bruinshoofd, hoofd Internationaal
Onderzoek van Rabobank. Als voorbeeld geeft hij de vervolmaking van de bankenunie en een
oplossing voor de huidige, verborgen probleemkredieten in de bankensector. “Dit is nodig om
met name het Zuid-Europese bankensysteem constructief te laten bijdragen aan het economische
herstel.”
Ook in de Amerikaanse bijdrage aan de mondiale groeiversnelling schuilt volgens Bruinshoofd
een fors risico: “De politieke crisis rond de begroting en het schuldplafond van oktober 2013
hebben ons er met nadruk aan herinnerd dat ook hier de grootste gevaren in de beleidsmatige
sfeer liggen, met als doemscenario een daadwerkelijke wanbetaling van de Amerikaanse
overheid.”
Financiële markten en de heroverweging van monetaire ondersteuning
Alle grote centrale
banken hebben de afgelopen jaren met (extreem) ruim monetair beleid volledig ingezet op de
ondersteuning van het economische herstel. Nu dit herstel vorm lijkt te krijgen, zal die monetaire
ondersteuning geleidelijk aan moeten worden heroverwogen. Het beeld op de financiële markten
wordt sterk bepaald door de timing en het tempo van de afbouw van monetaire verruiming door
de Fed (tapering). Hangende de politieke onzekerheid in de VS gaan de Rabo-economen er vanuit
dat de Fed hier in het voorjaar een begin mee gaat maken en in het najaar haar monetaire
verruiming heeft stopgezet. Bruinshoofd: “Dan zullen ook de speculaties beginnen over de timing
van daadwerkelijk monetaire verkrapping. De Amerikaanse lange rente zal hierdoor worden
opgestuwd en dat trekt ook de Europese rentes mee omhoog, wat riskant is voor het Europese
herstel. Aan de andere kant zal de dollar geleidelijk aan waarde winnen ten opzichte van de euro.
En dat kan dan de Europese uitvoer juist weer een steuntje in de rug geven.”