579827604_98aAcuut leverfalen.pub

Centrumlocatie
Een gezins- of familielid van u is in ons ziekenhuis opgenomen wegens acuut leverfalen en er is
als behandeling levertransplantatie voorgesteld. In deze brochure krijgt u achtergrondinformatie over acuut leverfalen, de mogelijkheden van behandeling (waaronder levertransplantatie) en de gang van zaken in ons ziekenhuis. Algemene informatie over het ziekenhuis
kunt u vinden in de brochure "Wegwijs bij opname" en uitgebreide informatie over levertransplantatie staat in de brochure "Levertransplantatie". Uiteraard is het niet mogelijk in een
brochure alle vragen te beantwoorden. Aarzelt niet uw vragen voor te leggen aan de behandelend arts of aan de verpleegkundige. Zij zijn graag bereid u te woord te staan.
De lever
De lever is een groot orgaan met een gewicht van 1200 tot 1500 gram. Het ligt in de rechterbovenbuik en heeft vele functies:
-
De lever zorgt ervoor dat 24 uur per dag suiker beschikbaar is hoewel wij een beperkt
aantal malen per dag eten.
-
De lever speelt een belangrijke rol bij de aanmaak van eiwitten, die onder andere zorgen
voor het stollen van het bloed.
-
Daarnaast heeft de lever een belangrijke ontgiftingsfunctie. Allerlei schadelijke stoffen
worden door de lever uit het bloed verwijderd. Eén van die stoffen is bilirubine.
Dat ontstaat door de afbraak van rode bloedcellen. Wanneer de lever niet goed
functioneert, hoopt bilirubine zich op in de huid en slijmvliezen. Deze verkleuren dan
geel en de patiënt heeft geelzucht.
Acuut leverfalen
Medische informatie
Acuut leverfalen ontstaat door plotselinge uitval van een groot aantal levercellen.
Soms veroorzaken medicijnen of virussen deze uitval, maar in bijna de helft van de gevallen
van acuut leverfalen is de oorzaak niet te achterhalen. Het ziektebeeld van acuut leverfalen
is zeer ernstig met vaak een dodelijke afloop.
De belangrijkste oorzaken van acuut leverfalen zijn virussen, zoals het Hepatitis A, B, C, D en
E virus. Zeldzamer zijn het Herpes Simplex virus en het Epstein Barr virus (ziekte van
Pfeiffer). Vele medicijnen kunnen een ernstige leverbeschadiging geven. Soms is dit het
gevolg van de inname in korte tijd van grote hoeveelheden medicijnen (bijvoorbeeld de pijnstiller paracetamol) of doordat er een overgevoeligheid is ontstaan tegen een bepaald
geneesmiddel. Dit laatste komt zelden voor en is helaas niet te voorzien. Andere, meer zeldzame oorzaken van acuut leverfalen zijn de ziekte van Wilson (een aangeboren stoornis in de
koperontgifting) en het syndroom van Budd-Chiari (trombosering van de leveraderen). Zoals
gezegd is de oorzaak ook vaak onbekend.
Wanneer acuut leverfalen zich voordoet, voelt de patiënt zich misselijk en ziek.
Daarna ontwikkelt zich heel snel geelzucht en verwardheid. Het beeld is zeer dramatisch en
verloopt zeer snel. Van gezond naar ernstig, levensbedreigend ziek in enkele dagen tot een
paar weken.
Behandelingsmogelijkheden
Een patiënt met acuut leverfalen wordt altijd opgenomen in het ziekenhuis. Door middel
van bloedonderzoek kan de ernst van het leverfalen worden vastgesteld. Vaak wordt een
echo van de lever gemaakt en wordt onderzoek gedaan naar de mogelijke oorzaak van het
leverfalen.
Soms kan een specifieke behandeling gegeven worden, bijvoorbeeld bij een vergiftiging met
paracetamol of bij een herpes simplex virus infectie. Ook worden allerlei maatregelen genomen om complicaties te voorkomen. Patiënten krijgen onder andere antibiotica en een infuus met suikerwater om uitdroging te voorkomen.
Levertransplantatie
Wanneer de lever voor meer 70% beschadigd is, zijn de overlevingskansen klein. Vervanging
van de zieke lever door een gezonde lever van een orgaandonor is dan de enige oplossing.
De leden van het levertransplantatieteam overleggen met de artsen van de Intensive Care of
dit medisch gezien ook mogelijk is. Na overleg met u (de patiënt is meestal buiten bewustzijn) melden wij de patiënt aan bij de Stichting Eurotransplant in Leiden. Het is de bedoeling
om op zo kort mogelijke termijn een donorlever beschikbaar te krijgen voor de patiënt.
Gelukkig lukt dit meestal binnen twee dagen. Zodra de lever in orde is bevonden, begint de
operatie. Deze duurt zes tot acht uur.
2
Afdelingen
Patiënten met acuut leverfalen liggen meestal op de interne Intensive Care unit, afdeling 3
Zuid. Hier wordt de patiënt 24 uur bewaakt door artsen, verpleegkundigen en apparatuur.
Na het besluit de patiënt aan te melden bij de Stichting Eurotransplant blijft de patiënt op
deze afdeling totdat er een aanbod komt van een donorlever. Zodra er een donorlever
beschikbaar is, gaat de patiënt vanaf de Intensive Care Unit naar de operatiekamer. Na de
operatie komt de patiënt op de chirurgische Intensive Care, afdeling 10 Zuid.
Verpleegkundige van het levertransplantatieteam
Nadat besloten is de patiënt aan te melden voor levertransplantatie komt de verpleegkundige van het Levertransplantatieteam met u kennismaken. Zij informeert u over hoe
alles voor, tijdens en na de transplantatie in zijn werk gaat. Zij houdt u op de hoogte in overleg met de artsen en medisch maatschappelijk werker.
Het is voor u vaak een verwarrende en emotionele toestand. Ook al omdat veel mensen niet
precies weten wat een levertransplantatie inhoudt. De verpleegkundige probeert zoveel mogelijk duidelijkheid te scheppen. Ook na de transplantatie is zij er om de patiënt én u te begeleiden.
Medisch maatschappelijk werk
Een acuut leverfalen is niet alleen lichamelijk maar ook psychisch een grote schok. Voor de
patiënt, maar ook voor de familie. Voor de familie breekt een nare en bange tijd aan van
machteloos wachten. Wachten op de donorlever en wachten op nieuws van de artsen over
de toestand van de patiënt. De patiënt is zich meestal van dit alles niet bewust. De meeste
patiënten weten zich van de tijd op de Intensive Care nog maar weinig te herinneren. Pas
later zal het de patiënt duidelijk worden dat hij getransplanteerd is en waarom. Dat besef
komt vaak stukje bij beetje en heeft te maken met wakker worden uit de narcose en met wat
de patiënt op dat moment aan kan. Soms wil de patiënt nog helemaal niets weten over de
transplantatie, omdat hij dat geestelijk moeilijk kan verwerken. Pas later als de patiënt zich
weer wat beter voelt, begint het realiseren en verwerken van de ingreep. De familie heeft het
soms moeilijker dan de patiënt. De ernstige zorgen zijn niet licht te vergeten en het kan lang
duren voordat er weer een evenwicht gevonden is. Van de familie wordt verwacht dat zij de
patiënt tot steun zijn en hem door moeilijke en emotionele momenten helpt. Dit is vaak een
zware opgave. Bovendien kan de patiënt zich misschien maar moeizaam herinneren dat u
uren, soms dagen achtereen aan zijn bed heeft doorgebracht.
De medisch maatschappelijk werker maakt al snel kennis met u en kan hulp bieden en een
steun zijn bij het verwerkingsproces. Hij is ook in staat u te helpen bij praktische zaken met
bijvoorbeeld werkgevers of de ziektekostenverzekeraar. Aarzelt u niet om zijn hulp in te
schakelen.
3
Opvang van familie
Wij proberen de opvang van de familie zo goed mogelijk te laten verlopen. Elk lid van het
transplantatieteam heeft daar zijn eigen specifieke taak in. In het begin zullen de arts en de
verpleegkundige u dagelijks op de hoogte houden over de gezondheidstoestand van de
patiënt. Dit zal elke dag rond 16.00 uur zijn. De medisch maatschappelijk werker maakt afspraken met u.
Ongetwijfeld zullen er momenten zijn dat u zich vertwijfeld afvraagt: "Waar zijn de mensen
van het transplantatieteam?" Deze vraag kan zich 's avonds of in het weekeinde voordoen.
Wij proberen dit zoveel mogelijk te voorkomen door van tevoren afspraken met u te maken.
Mocht het toch nog een keer mis gaan dan vragen wij daar uw begrip voor. Wij doen in elk
geval ons best.
Uiteraard kunt u als u dat nodig vindt ons ook bellen via de verpleging van de afdeling.
*
Voor het leesgemak duiden wij de patiënt steeds aan met 'hij'. U kunt hier natuurlijk ook
Erasmus MC
‘s Gravendijkwal 230
3015 GE Rotterdam
Tel (010) 704 0 704
www.erasmusmc.nl
5798276
© Erasmus MC - Patiëntencommunicatie - 04/98
Gewijzigde
tel.nrs. 01/08
'zij' voor in de plaats lezen wanneer de patiënt een vrouw is.