INHOUD - Overeenstemming binnen de Unie KBO - Unie KBO pleit voor transparantie AWBZ - Reageren op Europese normen voor diensten voor ouderen in aanleunwoningen - Eigen regie visie gepresenteerd - Unie KBO niet eens met halt PGB-aanvragen - Aandacht voor eenzaamheid! - Hitte de baas! - Unie KBO roept Klink op tot onderzoek vochttoediening ouderen verpleegtehuis - Proef telefonische hulp bij gebruik NS kaartautomaat JAARGANG 21, NR. 10 26 juli 2010 3 3 4 5 5 7 8 8 9 Overeenstemming binnen de Unie KBO Tijdens een ingelaste Unieraadvergadering op 20 juli jongstleden is de verhoging van de contributieafdracht aan de Unie KBO heroverwogen. Tijdens deze vergadering is besloten om af te zien van een verhoging van de contributieafdracht in 2011. Naar aanleiding van deze uitkomsten is op 21 juli jongstleden het volgende persbericht verzonden: Overeenstemming binnen de Unie KBO Tijdens een ingelaste Unieraadsvergadering is de verhoging van de contributieafdracht aan de Unie KBO heroverwogen. Besloten is af te zien van een verhoging in 2011. De federatie van 12 provinciale bonden heeft in gezamenlijkheid besloten om de komende maanden verder te werken aan de visie en doelstellingen van de Unie KBO voor de komende jaren en pas op basis van de uitkomsten daarvan de contributieafdracht voor 2012 en volgende jaren te bepalen. De KBO stelt het belang van een krachtige maatschappelijke organisatie voor zijn leden en ouderen in Nederland voorop. Unie KBO pleit voor transparantie AWBZ “Transparantie boven alles” is de boodschap van de grootste ouderenorganisatie van Nederland. De Unie KBO heeft meerdere keren aandacht gevraagd voor het declareergedrag van AWBZ-instellingen. Het is onacceptabel dat voor diensten als een extra badbeurt, een wandeling of een glaasje wijn fors bijbetaald moet worden. Dit leeft enorm bij ouderen in een zorginstelling. Unie KBO is blij met voornemen van de Nederlandse Zorgautoriteit om het declareergedrag van AWBZ-zorginstellingen te onderzoeken. KBO Wegwijzer nr. 10 3 De scheidslijn tussen basisdiensten en aanvullende diensten is in de praktijk flinterdun. Binnen de zorgzwaartepakketten kunnen bewoners basisdiensten uitruilen, zo kan bijvoorbeeld in plaats van twee maal per week ondersteuning bij het douchen gekozen worden voor één badbeurt. De bewoner moet hiervoor zelf in onderhandeling treden met een zorginstelling. Dit is al lastig genoeg voor de bewoners. De zorginstelling moet helderheid bieden over de diensten waarvoor bijbetaald moet worden. Het palet aan aanvullende diensten dat door AWBZ-instellingen wordt aangeboden is divers. Door bewoners wordt met name het wassen/stomen van ondergoed en kleding, recreatieve activiteiten en eten en drinken buiten de reguliere maaltijden genoemd. De Unie KBO vreest dat door alle onduidelijkheid de kwaliteit van zorg in het geding komt. In deze periode van aanhoudende hitte mogen er geen barrières opgelegd worden met betrekking tot vochttoediening. De andere kant is dat door de vele veranderingen in regelgeving de medewerkers zelf vaak niet meer weten hoe een en ander geregeld is. Een voorbeeld dat de NZa aanhaalt is dat een bewoner met een medische indicatie moet betalen voor de pedicure. Met de komst van de zorgzwaartepakketten in 2009 is het verschil tussen verzorgingshuis en verpleeghuis als het ware opgeheven. Voorheen gold echter voor bewoners van verzorgingshuizen dat deze rekening ten laste kwam van de zorgverzekeringswet (het voormalig ziekenfonds betaalde!!). De verschuivingen tussen de verschillende potjes maakt het er voor de zorgaanbieders ook niet duidelijker op. U kunt via het boekje 'Daar hebt u recht op in een AWBZ-instelling' downloaden via extranet. U komt op extranet door in te loggen via www.uniekbo.nl. Het boekje biedt al duidelijke richtlijnen, maar is niet uitputtend. Het boekje biedt een goede basis voor het maken van afspraken. Algemene voorwaarden zijn gelukkig in de maak. Reageren op Europese normen voor diensten voor ouderen in aanleunwoningen De Europese projectcommissie heeft een (Engelstalige) norm opgesteld met de kwaliteitseisen voor diensten voor ouderen in aanleunwoningen. Het normontwerp ‘Sheltered housing – Requirements for services for elderly people provided in a sheltered housing scheme’ werd in juni 2010 gepubliceerd. U kunt het normontwerp inzien en hierop een reactie geven. Dat kan tot 12 oktober 2010. Alle reacties worden gebundeld en besproken met de partijen die substantieel commentaar hebben geleverd. Hierna ontvangt u een uitnodiging voor een bijeenkomst op 22 oktober 2010 bij NEN. Het resultaat wordt als gezamenlijk Nederlands commentaar ingediend bij de Europese normcommissie. KBO Wegwijzer nr. 10 De toekomstige Europese norm wordt (waarschijnlijk in de loop van 2011) overgenomen als Nederlandse norm. Voor belanghebbenden in de Nederlandse markt, zoals de overheid, verzorgingscentra, dienstensector en ouderen- en consumentenorganisaties, is het mogelijk commentaar te leveren op het normontwerp. 4 De Unie KBO heeft ervoor gezorgd dat ook individuele ouderen kunnen reageren. De Europese norm specificeert de eisen voor het leveren van diensten aan ouderen in aanleunwoningen. Naast eisen aan diensten en zich veilig voelen. worden ook eisen aan gebouwen beschreven. Het doel van deze diensten is dat ouderen langer zelfstandig kunnen blijven wonen, zelf kunnen bepalen van welke diensten ze gebruik maken U kunt het normontwerp inzien via www.normontwerpen.nen.nl. Daar kunt u zichzelf registreren (e-mailadres, naam en organisatie) en vervolgens op eenvoudige wijze het normontwerp prEN16118 inzien en uw reactie geven. Hier zijn geen kosten aan verbonden. Dank voor uw reactie! Voor meer informatie kunt u contact opnemen met [email protected] Eigen regie visie gepresenteerd De Unie KBO heeft samen met zes andere grote cliëntenorganisaties een gezamenlijke visie op een nieuw zorgsysteem gepresenteerd. We pleiten voor het verminderen van de bureaucratie. Het beheersen van de zorg met veel regelingen moet ophouden. Alleen zo komt er écht meer ruimte voor wat cliënten willen en nodig hebben én voor de wijze waarop medewerkers daaraan kunnen bijdragen. Het visiestuk biedt een nieuw perspectief voor de langdurige zorg. De cliënten krijgen de zorg weer in handen die nodig is om zo richting en waarde te geven aan hun eigen leven. De relatie tussen de medewerker en de cliënt komt zo weer centraal te staan. Politici van CDA, PvdA, SP en VVD kwamen naar de presentatie van het rapport. Ze gaven aan dat de visie een kans behoeft en hebben dem. minister Klink om een reactie gevraagd. Klink antwoordde dat het voorstel voor de korte termijn geen aanknopingspunten voor bezuiniging biedt. Het rapport heeft dus wel de aandacht van de kamerleden, maar niet van dem. Minister. U vindt het rapport terug op extranet. U komt op extranet door in te loggen via www.uniekbo.nl. Unie KBO niet eens met halt PGB-aanvragen Demissionair minister Klink wil een algemene subsidiestop voor mensen met een nieuwe indicatie voor een persoonsgebonden budget (PGB). Samen met andere ouderenorganisaties heeft de Unie KBO in een brief aan de Tweede Kamer aangegeven dat de jaarlijkse rituele stoelendans zeer ongewenst is. Het zorgt voor een stuwmeer van aanvragen in januari 2011 en bovendien moeten ouderen eerder aanspraak maken op KBO Wegwijzer nr. 10 5 duurdere (intramurale zorg). De Unie KBO is van mening dat de PGB een vast onderdeel moet worden van de AWBZ. KBO Wegwijzer nr. 10 6 De PGB-regeling is niet wettelijk verankerd in de AWBZ; het betreft een aparte subsidieregeling. Elk jaar is er een overschrijding van het landelijk subsidieplafond. De bewindslieden komen dan meestal met extra geld over de brug, maar dit jaar weigerde de minister. Op 16 juli wordt bekend dat de minister na een aantal moties een uitzonderingspositie maakt voor cliënten die als zij geen PGB krijgen, in een duurdere zorginstelling zouden moeten worden opgenomen. De Unie KBO heeft grote moeite met de manier waarop dit gebeurt. De cliënt moet namelijk in onderhandeling met het zorgkantoor en moet zelf nagaan wat de mogelijkheden zijn voor verantwoorde zorg in natura (thuis). Als deze zorg niet mogelijk blijkt, kan het zorgkantoor alsnog een PGB toekennen zodat de cliënt zelf zijn zorg thuis kan inkopen. Als mensen thuis willen blijven wonen terwijl ze in aanmerking komen voor verblijf in een verzorgings- of verpleeghuis zijn deze vormen van overmatige bureaucratie ongewenst. Via de brief is het volgende verzocht: Het PGB binnen de AWBZ te brengen; Zo lang dat niet het geval is: het budget voor PGB goed te begroten; De verzekerde recht op een echte keus tussen zorg in natura (via thuiszorgorganisatie) en PGB te garanderen; Zo lang dat niet het geval is: de uitzonderingsregels sterk vereenvoudigen en de cliënt van bureaucratische ballast te vrijwaren. Langdurige ouderenzorg Er worden bezuinigingen van 287 miljoen euro aangekondigd. Verhoging van de eigen bijdrage voor verblijf in een instelling levert een besparing van € 80 miljoen op. Waar de overige € 200 miljoen bespaard worden, is voor de Unie KBO niet duidelijk. Onderdeel is het schrappen van de uitleen van mobiliteitshulpmiddelen. We beschouwen de volksverzekering AWBZ als een belangrijk fundament van ons stelsel. Dankzij deze voorziening kunnen kwetsbare ouderen op een goede manier functioneren in onze samenleving. Het steeds verder uitkleden van de AWBZ, zonder heldere visie op de toekomst van de langdurige zorg is geen goede zaak. Volgens de Unie KBO geldt: duurzame ouderenzorg: “met, voor en door ouderen”. Inkomenseffecten De plannen bevatten een aantal maatregelen waarbij de kosten verschuiven van de overheid naar de burger. Het gaat om eigen bijdragen voor paramedische zorg en 2de lijns geestelijke gezondheidszorg. De hulpmiddelen komen voor eigen rekening, eigen risico wordt verhoogd en de eigen bijdrage voor intramurale zorg. 2011: bezuinigingen medische ouderenzorg We vinden dat inspanningen om de medische zorg te verbeteren zich niet moeten richten op voortgaande specialisatie en protocollering, maar dat het accent moet liggen op een integrale benadering en op versterking van de geriatrische competenties bij artsen. Er moet aandacht zijn voor ouderen met meerdere aandoeningen tegelijkertijd. U vindt op de nieuwspagina van de website van de Unie KBO (www.uniekbo.nl) de brief van demissionair minister Klink. Melding maken bij problemen PGB? Doe mee met de meldactie van PerSaldo! Op de homepagina van de website www.pgb.nl vindt u aan de rechterzijde een button die u naar de meldingspagina leidt. KBO Wegwijzer nr. 10 6 Aandacht voor eenzaamheid! speciale bijeenkomsten georganiseerd waar u aan kunt deelnemen. U tijdens deze bijeenkomsten als vrijwilligers van elkaar leren en ideeën uitwisselen op het gebied van eenzaamheid. Van 24 september tot en met 1 oktober aanstaande wordt de eerste landelijke “Week tegen Eenzaamheid” georganiseerd. De week bestaat uit een landelijk congres, een landelijke inspiratiedag en er vinden diverse activiteiten in het land plaats waaronder bijeenkomsten voor vrijwilligers. Heeft u zelf ook activiteiten tijdens deze week? Meldt het aan en krijg op die manier extra publiciteit! De Unie KBO is partner in deze actieweek. Heeft u zelf activiteiten die u wilt organiseren tijdens deze actieweek? U kunt deze aanmelden via een speciale website. Uw activiteit wordt dan opgenomen in een overzicht van lokale activiteiten en krijgt op die manier extra bekendheid! Sociaal isolement onder ouderen is een belangrijk thema dat een slagvaardige aanpak verdient. Tijdens de actieweek worden de kracht en mogelijkheden van ouderen bij de bestrijding van sociaal isolement benadrukt. De kernboodschap is daarom bondig, eenduidig en algemeen: eenzaamheid is van ons allemaal! De aftrap van de actieweek wordt gegeven op vrijdag 24 september met een nationaal congres rond het thema: “ICT als verbindende schakel tussen mensen.” Vrijwilligers zijn van groot belang om eenzaamheid te verminderen en te voorkomen. Daarom worden er diverse Heeft u ideeën of plannen voor lokale activiteiten tijdens de landelijke actieweek? Meldt deze dan op de speciale website www.eenzaam.nl! Laat het ook weten aan de Unie KBO, dan kunnen wij via de reguliere kanalen ook aandacht schenken aan uw initiatief! U kunt uw activiteiten melden bij Patrizia Uitdewilligen ([email protected]), tel: 073 – 612 34 75. De actieweek valt gelijk met de ‘Internationale Dag van de Ouderen’ op 1 oktober aanstaande. Wellicht kunt u een combinatie zoeken van activiteiten! Bijvoorbeeld een koffie-ochtend om te praten over eenzaamheid. U krijgt hier binnenkort meer info over. Op de website www.eenzaam.nl kunt u niet alleen uw activiteiten aanmelden, u vindt hier ook suggesties om eenzaamheid tegen te gaan. In de volgende Wegwijzer krijgt u meer informatie (locaties en tijden) over de verschillende bijeenkomsten voor vrijwilligers waar u aan kunt deelnemen! KBO Wegwijzer nr. 10 6 7 Hitte de baas! mensen om u heen. Het is niet alleen belangrijk dat u informeert over de gevaren van langdurige hitte en tips geeft om de gevolgen te beperken. Maar ook dat u extra aandacht heeft voor ouderen om u heen. Er is een aanzienlijke groep mensen voor wie hitte een risico vormt. Door de warmte van de afgelopen weken zijn ongeveer vijfhonderd mensen meer overleden dan normaal (CBS, 19 juli 2010). Als vrijwilliger (en mogelijk ook mantelzorger en/of ondersteuner) heeft u veel contact met ouderen. Wij willen u vragen om de komende tijd bij warm weer extra alert te zijn op uzelf en op Vooral in de zorg voor de thuiswonende ouderen kunt u een rol spelen. Het gaat vooral om ouderen met een zwakke gezondheid en om mensen met aandoeningen die hen kwetsbaar maken voor hogere temperaturen. Zeker als zij ook nog eens weinig sociale contacten hebben. Juist in de periode dat veel mensen op vakantie zijn, is het daarom belangrijk ‘om te zien ‘naar mensen die nog alleen wonen en die niet meer zo mobiel zijn. Zij hebben in perioden van aanhoudende hitte behoefte aan ondersteuning. Het Ministerie van VWS heeft in juni 2007 voor het eerst het Nationaal Hitteplan uitgebracht. Dit Hitteplan geldt nog steeds. In het plan is een belangrijke rol voor de GGD’s weggelegd op het gebied van informatievoorziening en het coördineren van locale organisaties die kwetsbare groepen burgers kunnen bereiken. Op extranet kunt u de handleiding ‘De Hitte de Baas’ downloaden. Hierin staat meer informatie over hoe u als vrijwilliger/beroepskracht uw leden kunt begeleiden bij extreme hitte. Signaleert u een verhoogd risico voor een bepaalde groep ouderen in uw regio en/of heeft u vragen over dit specifieke onderwerp? Neem dan contact op met de GGD in uw omgeving. Via de website van de Unie KBO (www.uniekbo.nl) kunnen mensen tips bekijken die zij kunnen gebruiken om goed voor zichzelf te zorgen bij extreme hitte. Unie KBO roept Klink op tot onderzoek vochttoediening ouderen verpleeghuis KBO Wegwijzer nr. 10 8 Er is een aanzienlijke groep mensen voor wie hitte een risico vormt. Zie het eerdere artikel. De Unie KBO heeft signalen binnengekregen dat de vochttoediening in verzorgings-en verpleeghuis te wensen overlaat. De Unie KBO heeft de demissionair minister Klink hierop gewezen en gevraagd de ontoereikende vochttoediening in verpleeghuizen te onderzoeken. Behalve de brief aan Klink roept de Unie KBO roept het personeel van verzorgings- en verpleeghuizen op kannen water binnen handbereik van de bewoners te zetten. Deze eenvoudig oplossing kan een groot verschil maken! De ANBO heeft in een brief aan Klink aandacht gevraagd voor het ontbreken van klimaatbeheersing in verpleeg- en verzorgingshuizen en wil weten of dit verband houdt met de hogere sterftecijfers door de hitte. Dehydratie, of uitdroging, leidt bij ouderen tot een verhoogd risico op morbiditeit en mortaliteit. Het is ook een belangrijke aanleiding voor extra ziekenhuisopnames. Dehydratie komt vaak voor bij ouderen met infecties, maar wordt ook gezien tijdens langdurige periodes van hete buitentemperaturen (hittegolven), waarvan verwacht wordt dat ze in de Westerse wereld steeds meer zullen voorkomen. Ouderen zijn meer vatbaar voor uitdroging dan jongeren. Proef telefonische hulp bij gebruik NS kaartautomaat Sinds begin dit jaar kunt u op 51 ‘proefstations’ telefonisch hulp krijgen bij het gebruik van de NS kaartautomaat. Met uw mobiele telefoonnummer belt u het servicenummer wat op de NS kaartautomaat staat. Zo maakt u contact met een NS medewerker die het kopen van een kaartje stap voor stap met u doorneemt. Hij of zij kan ook helpen met het werken met de chipkaart. Veel mensen, en niet alleen senioren, vinden de kaartautomaten van de NS nog steeds ingewikkeld. Met de komst van de OV-chipkaart wordt het er allemaal niet eenvoudiger op. Als de proef succesvol blijkt gaan alle stations de mogelijkheid tot ‘Hulp op afstand’ geven. 24 uur per, zeven dagen per week, is een NS-medewerker op die manier bereikbaar. Stations die meedoen zijn: Amsterdam Muiderpoort, Barendrecht, Best, Bilthoven, Boxtel, Breukelen, Diemen, Emmen, Ermelo, Geldrop, Geleen Oost, Grou Jirnsum, Hardenberg, Heemskerk, Heino, Hoensbroek, Hoorn Kersenboogerd, Houten, Leerdam, Maassluis West, Nieuw Vennep, Nieuwerkerk a/d IJssel, Oisterwijk, Purmerend, Rijswijk, Rosmalen, Schiedam Nieuwland, Schinnen, Sliedrecht, Veenendaal Centrum, Velp, Vlaardingen Oost, Vleuten, Voorburg, Voorschoten, Vught, Wezep. KBO Wegwijzer nr. 10 9