verkiezingen Tekst: Unie KBO Illustratie: Tom Janssen Hoe seniorvriendelijk zijn de politieke partijen? Nu de Tweede Kamerverkiezingen eraan komen, vragen veel ouderen zich af wat de politieke partijen hun te bieden hebben. Nestor vroeg aan kopstukken van de zes grootste partijen hoe vriendelijk ze zijn voor senioren, zowel in hun beleid als privé. En natuurlijk laten we ook de kiezers zelf aan het woord. Waarom stemmen zij op deze partij? En waar staat de Unie KBO voor? U leest het in deze Nestor. Stellingen Unie KBO De Unie KBO heeft in een manifest een elftal stellingen gepresenteerd, waarmee wij ons nadrukkelijk gemengd heb­ ben in het politieke en maatschappelijk debat, in het belang van alle ouderen. stapelingen van eigen bijdragen in de zorg en daarmee ook tegemoetkoming­ sregelingen. De Unie KBO wil een inte­ grale inkomensafhankelijke premiestell­ ing die tal van tegemoetkomingsregelin­ gen vervangt. Het geld moet niet door vele organisaties rondgepompt worden. 1. Koopkrachtontwikkeling ouderen in de pas met andere huishoudens 4. Betere zorg voor kwetsbare ouderen door keurmerken en een ‘waakhond in de zorg’ De nieuwe maatregelen zullen oud­ eren opnieuw onevenredig hard tref­ fen: geen prijsindexatie pensioenen, meer en hogere eigen bijdragen voor gezondheidskosten. De Unie KBO vindt dat de AOW welvaartsvast moet blijven en dat het pensioenstelsel zo ingericht moet worden dat de koop­ kracht van senioren gelijke tred houdt met die van andere Nederlanders. De Unie KBO wil dat iedere oudere met terecht vertrouwen gebruik kan maken van (ouderen)zorg van goede kwaliteit. De Unie KBO pleit voor een ‘regeringsfunctionaris zorg’ met ver­ gaande bevoegdheden. De bezem moet door de tent. Ouderen zelf beoordelen of ziekenhuizen seniorproof zijn. Nu komt één op de drie ouderen het ziek­ enhuis zieker uit dan ze erin gaan. 2. Arbeidsmarktpolitiek voor 55-plusser meer dan ooit noodzakelijk 5. Het aankomende kabinet moet werk maken van gezondheidspreventie voor 65-plussers De verhoging van de AOW-leeftijd lijkt intussen een gelopen race, ter­ wijl er nog zoveel winst te halen valt als ouderen tussen 55 en 65 jaar meer kansen krijgen om te werken. De Unie KBO vindt daarom dat de prioriteit moet liggen bij overheidsmaatregelen die dat bevorderen. Gerichte screening - zoals een jaarlijkse medicatiebeoordeling- en specifieke voorlichting werken wel degelijk voor 65-plussers! Gezondheidswinst ligt hier voor het oprapen. De Unie KBO pleit voor preventie als de belangrijkste kostenbesparing in de zorg. 3. Kostenstijgingen in de zorg beheersbaar houden voor de meest kwetsbaren Ouderen krijgen te maken met opeen­ 8 Nestor eren (babbeltruc, woningoverval) moet afnemen. Het opstellen van een actie­ plan Seniorenveiligheid zou een bij­ drage kunnen leveren. Wij zetten in op voorlichting en preventie en pleiten voor een korpschef voor senioren. 7. Ouderenorganisaties ­ biliseren vitale ouderen voor o informele hulp De maatschappij verwacht goede en gegarandeerde kwaliteit van het uitge­ voerde vrijwilligerswerk. De behoefte aan deze informele hulp is onder de kwetsbaren ouderen nu groter dan ooit! De Unie KBO is een organisatie bij uitstek om hiervoor vitale ouderen (vrijwilligers) te mobiliseren. De snoei­ harde bezuinigen op de instellingssub­ sidies spelen ons echter parten. 8. Cliëntondersteuning voor ouderen die gebruik willen maken van de Wmo Het lokale Wmo-loket is vaak niet gebruiksvriendelijk. Cliënt­onder­steu­ ning voor ouderen bij het Wmo-loket is een noodzakelijke aanvulling om te zorgen dat de Wmo voor ouderen werkt. Unie KBO dringt bij de over­ heid aan op meer voorzieningen voor cliënt­onder­steuning bij het Wmo-loket. geestelijke nood onder ouderen blijft hardnekkig bestaan en helaas toenemen, ondanks de Wmo. Unie KBO maakt zich ernstig zorgen over de afbraak van voorzieningen zoals ontmoetingscentra voor ouderen en geestelijke/pastorale zorg. Wij pleiten voor het behoud van deze voorzieningen en stimuleren onze leden hieraan bij te dragen. 10. Houd senioren mobiel 6. Nederland kan veiliger, ook voor ouderen Het veiligheidsbeleid voor ouderen staat in Nederland nog in de kinder­ schoenen. De criminaliteit tegen oud­ 9. Voor kwetsbare ouderen moet er een lokaal aanbod zijn voor sociale en geestelijke ondersteuning Het probleem van sociaal isolement en Verbeteringen in het verkeer en open­ baar vervoer zijn nodig voor een betere en langere participatie (betaald en vrijwilligerswerk) van mensen in de maatschappij. Zo kan je isolement en eenzaamheid voorkomen. Openbaar vervoer moet toegankelijk, begrijpelijk en bruikbaar zijn voor senioren. 11. Wonen voor alle leeftijden Het aantal 50-plussers neemt snel toe. Senioren willen steeds vaker langer zelfstandig blijven wonen, wat ook een wens is van de overheid. De kwalit­ eit en kwantiteit van de woningvoor­ raad moet daar wel op aansluiten. Het aantal woningen dat voor ouderen ges­ chikt en betaalbaar is, loopt achter op de groeiende vraag. Lokale voorzien­ ingen moeten voor ouderen bereikbaar en beschikbaar zijn. « Eerst naarrgedliejker! e Prog rammav Naar de stembus? Wat doen de verschillende politieke partijen voor ouderen als het gaat om inkomen, pensioen, zorg, welzijn, mobiliteit en wonen? Om daar achter te komen heeft de CSO, de koepel voor ouderenorganisaties, de programma’s van de politieke partijen doorgelicht op standpunten die voor ouderen belangrijk zijn. Handig voor u om even door te nemen voordat u naar de stembus gaat. U vindt de ProgrammaVergelijker - en een dossier Verkiezingen - op onze website www.kbo.nl Nestor 9 verkiezingen Tekst: Peter Louwerse Foto’s: Mark Kohn Sybrand van Haersma Buma (46), lijsttrekker van het CDA: ‘Vertel als politicus geen sprookjes’ Wat wilt u met de AOW-leeftijd? Harm Gerssen (73) uit Zeewolde stemt CDA ‘Ik stem op het CDA omdat dit een betrouwbare partij is, die niet wegloopt voor de verantwoordelijkheid. Het is een partij met kundige mensen die zijn beloften nakomt. Ik kijk door de bril van de oudere naar de belangen van de Nederlandse samenleving. Ouderen kunnen niet weglopen voor de crisis. Daarbij geldt solidariteit als uitgangspunt: de sterkste schouders dragen de zwaarste lasten. Rijke ouderen zullen meer moeten bijdragen dan ouderen die minder draagkrachtig zijn. Dat is de lijn van het CDA.’ ‘We vergrijzen en blijven langer vitaal. Daarom is het onvermijdelijk dat de AOW later ingaat: in 2015 naar 66 en in 2020 naar 67 en daarna gekoppeld aan de levensverwachting. Iedereen moet langer blijven werken. Vertel als politicus dus geen sprookjes.’ Maar 55-plussers komen moeilijk aan de bak. ‘Klopt. Daarom geven we premieverlaging voor werkgevers die 55-plussers in dienst nemen. En we zetten honderden miljoenen uit de scholingsbudgetten in voor her- en bijscholing.’ De Unie KBO vindt dat de koopkracht van ouderen in de pas moet lopen met andere groepen. ‘De AOW blijft daarom welvaartsvast. Het lage btw-tarief blijft op zes procent, en dat merken ouderen in de boodschappen. Over de pensioenen kan geen enkele partij beloftes doen. Als de economie slecht draait, heeft dat gevolgen voor de pensioenfondsen. Daar helpt geen lieve moedertje aan.’ Hoe kan het dat Pieter Omtzigt als grote pensioen­ deskundige in de Kamer op een onverkiesbare plaats staat, in een tijd waarin pensioenen zo’n belangrijk onderwerp is? ‘De samenstelling van de kandidatenlijst is de verantwoordelijkheid van het partijbestuur. Op individu- ele personen kan ik geen commentaar geven.’ Is de zorg bij u in goede handen? ‘We willen de efficiency in de zorg verbeteren door meer buurtzorg: de huisarts, de tandarts, de verpleegkundige en de apotheker samen in het wijkcentrum. En we houden de huisarts buiten het eigen risico: zo kan iedereen altijd bij de huisarts terecht.’ Veel ouderen zijn bezorgd over de langdurige zorg. ‘De zorg in verpleeg- en verzorgingshuizen is goed, maar duur. Wij kiezen daarom voor scheiden van wonen en zorg. We hebben in het lente-akkoord afgesproken dat mensen met een lichte indicatie meer thuis blijven. Daarom krijgt de mantelzorger de ruimte.’ Mark Rutte (45), lijsttrekker van de VVD en premier van Nederland: ‘Er gaat nu veel verloren aan bureaucratie’ Wat wilt u met de AOW-leeftijd? ‘Willen we de AOW betaalbaar en de pensioenen sterk houden, dan moeten we van mensen vragen om langer door te werken. Er komen steeds minder mensen op de arbeidsmarkt, en tegelijkertijd is de economische groei lager. We moeten daarom snel naar 67 jaar.’ Bij de VVD gaat de AOW-leeftijd al in 2018 naar 67. Waarom zoveel haast? ‘De pensioenleeftijd sneller optrekken levert geld op, en dat geld kun je gebruiken om die voorzieningen overeind te houden. Zo blijft de AOW welvaartsvast, en het is ook gunstig voor de dekkingsgraad van de pensioenfondsen. We willen gunstige voorwaarden scheppen voor de pensioenfondsen.’ De zorg: u wilt 7 miljard bezuinigen. ‘Het openbaar vervoer wordt toegankelijker door eisen te stellen bij aanbesteding. Bij mij in de buurt zijn bijvoorbeeld alle bushaltes verhoogd: daar is nu een drempelvrije instap in de bussen. Dat gaat nu in heel Nederland komen.’ ‘Dat is een misverstand. Als we niets doen, stijgt de zorg met 18 miljard, wat onhoudbaar is. Wij willen zeven miljard minder groei. Dus ook bij ons stijgt de zorg: met elf miljard. Dat betekent dat mensen moeten gaan betalen voor de huisarts. De eigen bijdrage moet omhoog. Er gaat nu heel veel verloren aan bureaucratie en schaalvergroting.’ Komt u wel eens in een verpleeg- of verzorgingshuis? Politici roepen al dertig jaar dat ze de bureaucratie in de zorg willen terugbrengen. ‘Ja, en ik ben getroffen door de enorme toewijding van het personeel.’ ‘En het gebeurt nu ook. Minister Schippers heeft met ziekenhuizen, huisartsen, medisch specialisten en de GGZ convenanten gesloten over het dempen van de zorgkosten. Neem de mammapoli: als een vrouw met een knobbeltje in haar borst naar het ziekenhuis gaat, weet ze dezelfde avond wat het is. Minder bureaucratie kan dus wel, en het is nog goedkoper ook.’ Voor ouderen is openbaar vervoer cruciaal. Wat heeft het CDA te bieden? Leven uw ouders nog? Wie zorgt voor ze? ‘Mijn vader is 80, en mijn moeder is 78. Ze zijn heel vitaal. Mijn zussen, mijn ouders en ik houden ons uiteraard bezig met de vraag hoe het moet als mijn ouders minder worden. Maar dat is echt iets voor binnen de familie.’ Wanneer heeft u voor het laatst iets gedaan voor een oudere? Na enig nadenken: ‘Ik heb met een aantal mensen in de familie de afspraak dat wij op ze letten als ze ouder worden en alleen zijn.’ De VVD pleit voor zorg dicht bij de mensen. Wat houdt dat in? ‘Dat betekent: een grotere rol voor de huisarts en de wijkverpleegkundige. Twee van mijn zussen waren wijkverpleegkundigen. Dat zijn vaklui, hoor! Helaas hebben ook daar bureaucratie en management toegeslagen. Daar moeten we vanaf.’ U pleit voor een strengere aanpak van ­ouderenmishandeling. Waarom? ‘Een op de twintig mensen boven de 65 wordt herhaaldelijk mishandeld. Dat is voor de VVD onacceptabel. Mijn huidige kabinet heeft een actieplan gelanceerd tegen het geweld tegen ouderen en een meldpunt ingesteld.’ Persoonlijk: leeft uw moeder nog? ‘Over mijn moeder praat ik liever niet. Ze is trots op al haar kinderen, en de deal is dat wij elkaar niet gaan opvoeren in interviews.’ Komt u wel eens in een verzorgingshuis? ‘Voor mijn werk, en ook privé. Mijn indruk van de verzorgingshuizen is zeer positief. Hetâzorgpersoneel werkt verschrikkelijk hard. Maar ook zij zuchten onder de managementlagen.’ Wat is het laatste dat u hebt gedaan voor een oudere, behalve dit land regeren? Rutte lacht even: ‘Dan kom ik toch weer bij mijn moeder. Ze is 88 en woont zelfstandig, het is een geweldige vrouw, maar wij als kinderen zorgen voor haar als dat nodig is.’ Cock Huigen (75) uit Leiderdorp stemt VVD ‘De VVD ondersteunt de eigen verantwoordelijkheid en zelfstandigheid, ook voor ouderen. Mensen moeten hun zorgverzekeraar kunnen kiezen. Ook bij de keuze voor zelfstandig wonen of verblijf in een instelling moeten we de regie houden over ons eigen leven. De VVD wil de zorg zo dicht mogelijk bij de mensen brengen: dus investeren in de huisarts en in de wijkverpleegkundige. De VVD is pro-Europa, maar Brussel moet zich niet met onze pensioenen en uitkeringen bemoeien. Verder verhoogt de VVD de ouderenkorting: da’s mooi meegenomen.’ » 10 Nestor Nestor 11 verkiezingen Jetta Klijnsma (55), Tweede Kamerlid van de PvdA en nummer twee op de kandidatenlijst: ‘Bij ons dragen de sterksten de zwaarste lasten’ Leo Olffers (65) uit Den Haag stemt PvdA ‘De maatregelen uit het lente-akkoord? Hoe haalt iemand het in zijn hoofd om de eigen bijdrage in de zorg te verhogen? Of neem nou de plotselinge verhoging van de AOW-leeftijd zonder dat de mensen zich daarop kunnen voorbereiden? Ouderen met de laagste inkomens worden daardoor het zwaarst getroffen. De PvdA verzet zich daartegen. Com­pli­ ment! Ik heb thuis een huiskamerspreekuur voor ouderen die lijden onder de crisis. Toen ik daarvoor aandacht vroeg van de politiek, kreeg ik alleen een reactie van PvdA’ers.’ Pia Dijkstra (57), Tweede Kamerlid voor D66 en negende op de kandidatenlijst: ‘De babyboomers kunnen uitstekend meebetalen’ Wat wilt u met de AOW-leeftijd? Wat doet de PvdA voor ouderen? Bij D66 gaat de AOW naar 67 in 2021. Waarom? ‘De AOW-leeftijd gaat omhoog, maar mensen met de smalle beurs moeten zich wel kunnen voorbereiden. Dus we beginnen pas in 2017 met een hogere AOW-leeftijd, en in 2025 gaan we naar 67 jaar. Zo komen we onze belofte na aan de mensen aan de onderkant die altijd hartstikke hard gewerkt hebben. Het lenteakkoord laat die mensen in de kou staan.’ ‘Bij ons dragen de sterkste schouders de zwaarste lasten. Ik kreeg mijn scootmobiel gratis, terwijl ik met mijn inkomen best kan bijdragen. Ouderen die het financieel goed hebben, kunnen meebetalen aan voorzieningen. Wij zijn daarom voor een inkomensafhankelijke zorgpremie.’ ‘De AOW stamt uit de tijd dat de levensverwachting rond de zeventig was. Inmiddels is die levensverwachting enorm gestegen. Er zijn meer ouderen, en minder jongeren die kunnen meebetalen. De AOW is dus onbetaalbaar. Veel mensen wìllen ook blijven werken.’ ‘Dat is inderdaad vreselijk. Het moet voor werkgevers aantrekkelijk worden om ouderen in dienst te houden. Daar moeten we als samenleving een duit aan bijdragen.’ ‘Nu is de situatie onoverzichtelijk: bij de zorgverzekeraar moet je je rollator aanvragen, bij de AWBZ de thuiszorg, en bij de gemeente de rolstoel en huishoudelijk hulp. Kierewiet word je ervan. Ik ben voor het opheffen van de AWBZ. In de WMO regelen we dan de thuiszorg, de huishoudelijke hulp, en rolstoelen en zo. De zorg in instellingen kan bij de zorgverzekeraars, maar die mogen niet commercieel zijn. Wij zijn klaar met de marktwerking.’ ‘Daarom moet de werkgever kijken of hij ­mensen anders kan inzetten, bijvoorbeeld via om- en bijscholing.’ Maar er is geen werk voor 55-plussers. ‘Ik ben daar niet zo somber over, hoor. Binnenkort hebben we in de zorg 500.000 mensen tekort en in het onderwijs 250.000. Dan hebben we behoefte aan iedereen die kan werken, ook ouderen.’ U wilt de zorg toekomstbestendig maken. Hoe? Hoe wilt u het openbaar vervoer toegankelijker maken? ‘Het is mij een doorn in het oog dat pas in 2030 alle perrons en treinen toegankelijk worden voor rolstoelers. Het is toch raar dat we zo veel geld besteden aan aanvullend vervoer, omdat het gewone openbaar vervoer mensen buitensluit?’ Wat doet u voor de koopkracht van senioren? ‘De AOW blijft welvaartsvast. Over de hoogte van pensioenen gaat de politiek niet, maar goed toezicht kan veel ellende voor­ komen.’ ‘Ouderenorganisaties, zoals Unie KBO, en lokale media kunnen mensen wijzen waar ze alert op moeten zijn. Mijn buurvrouw van 90 trapte in een smoes en gaf aan een onbekend meisje haar pasje met pincode. Dat kun je voorkomen door goede voorlichting.’ Mensen met zware beroepen niet…. Er is veel onrust over de langdurige zorg. We moeten langer doorwerken, maar de 55-plusser komt niet aan de bak. Ouderen voelen zich onveilig door overvallen en babbeltrucs. ‘We moeten iets doen, want als we zo doorgaan, betalen we in 2040 de helft van ons inkomen aan zorg. Er komen steeds meer mensen in de AWBZ, en dat loopt uit de hand. De AWBZ is straks voor de mensen die 24 uur per dag zorg nodig hebben. De verpleging en verzorging van ouderen gaan naar de zorgverzekeraars. De thuisverpleging gaat naar de gemeente.’ Komt u wel eens in een verzorgingshuis? ‘Ik ben er deze week drie dagen op rij geweest, bij mijn moeder. Voor mijn werk kom ik er ook vaak. Ik heb grote bewondering voor de manier waarop de mensen hun werk doen. We willen onze uiterste best doen om de salarissen te verbeteren en meer personeel in te zetten.’ Leven uw ouders nog? ‘Alleen mijn moeder. Zij woont in Drenthe, en ik in Den Haag, dus ik kom er niet om de haverklap. Maar als ik er ben, probeer ik langer te blijven. Ik heb vier zussen, en we verdelen de aandacht zodat mamma vaak haar dochters om zich heen heeft.’ Veel ouderen zijn ongerust over dergelijke ­veranderingen. ‘Voor mensen die deze zorg op dit moment nodig hebben, verandert er niets. Maar in de toekomst gaan we het anders organiseren. De babyboomgeneratie is de meest welvarende generatie van dit moment. Die mensen kunnen zich uitstekend voorbereiden op het ouder worden en kunnen dus meebetalen.’ De rollator verdwijnt uit het basispakket? Komt u vaak in verzorgingshuizen? ‘Voor mijn werk, inderdaad. Wat mij opvalt, is dat het personeel ongelooflijk betrokken is bij de bewoners. Persoonlijk zou ik er niet willen wonen, omdat je daar onderdeel wordt van een gemeenschap. Ik kies liever zelf met wie ik woon.’ Leven uw ouders nog? ‘Ze wonen in Friesland. Mijn moeder van 84 heeft Alzheimer, en mijn vader van 85 is haar mantelzorger. Mijn moeder gaat een dag per week naar een zorgboerderij, maar verder doet mijn vader het zelf. Hij wil geen thuiszorg omdat hij erg hecht aan zijn privacy.’ Wat heeft u onlangs gedaan voor een oudere? ‘Ik probeer mijn ouders te ondersteunen waar ik kan.’ Ger Dullens (73) uit Oosterhout (Noord-Brabant) stemt D66 ‘D66 is de partij van de toekomst. D66 wil de wijkverpleegkundige terug als centraal aanspreekpunt. Om de AOW betaalbaar te houden wil D66 de AOW-leeftijd geleidelijk laten stijgen naar 67 jaar, met een uitzondering voor mensen die dat niet aankunnen. Zelf heb ik doorgewerkt tot mijn 70ste. D66 wil mensen daarvoor de kans geven. Nu wordt dat nog ontmoedigd. Als christen vind ik bij D66 veel dingen terug die me aan­­spreken: het milieu, ontwikke­ lings­hulp en opkomen voor de zwakken in de samen­ leving.’ ‘Ja, die moet je zelf betalen. Net als de kinderwagen. ’ » 12 Nestor Nestor 13 verkiezingen Renske Leijten (32), Tweede Kamerlid voor de SP en tweede op de kandidatenlijst ‘Senioren voelen zich in de hoek gezet’ De AOW-leeftijd van 65 was altijd heilig voor de SP. Nu niet meer. Waarom die draai? Jean Rouwet (70) uit Hengelo stemt op de SP ‘Hoe ouder je wordt, hoe belangrijker gezondheid is. De zorg wordt steeds duurder, en veel andere partijen denken dat marktwerking en bezuinigingen de oplossing zijn. De SP kiest voor solidariteit. We moeten het gemeenschappelijk regelen, en de sterkste schouders moeten de lasten dragen. Dat geldt ook voor de pensioenen. Er is een groot verschil tussen rijke ouderen en senioren die wat minder mazzel hebben gehad. Die eerste groep mag best wat meer belasting betalen. De SP wil verder de AOWleeftijd zo lang mogelijk op 65 houden.’ 14 Nestor ‘We hebben nooit gezegd dat de AOW altijd op 65 blijft. Zorg nou eerst eens dat je de 55-plussers aan het werk helpt voordat je de AOW-leeftijd verhoogt.’ Hoe? ‘Werkgevers en werknemers moeten daar afspraken over maken. Laten we ouderen vaker een opleidingsfunctie geven. En kijk ook eens naar deeltijdbanen. Soms lukt het fulltime niet meer.’ Niet elke 55-plusser kan zich permitteren om parttime te werken. Vaak is niet het inkomen het probleem, maar de pensioenopbouw. Daar kun je oplossingen voor vinden.’ Wat gaan de ouderen merken van de crisis? ‘Wij zijn voor een inkomensafhankelijke zorgpremie, wat gunstig is voor ouderen met een klein pensioentje. Wij zijn tegen kortingen op pensioenen. De pensioenkassen zijn goed gevuld, de rendementen zijn hartstikke hoog, en toch worden mensen bang gemaakt.’ Wat gaat u doen aan de stijgende zorgkosten? ‘Het geld klotst over de randen in de zorg, maar helaas klotst het de verkeerde kant op. Wij willen een aanval op de verspilling: door hulpmiddelen te hergebruiken bijvoorbeeld. Maar vooral door dokters in loondienst te laten werken. Rigoureus kappen met de marktwerking in de zorg!’ Wat kunnen ouderen zelf doen? ‘Ouderen doen al ontzettend veel. Als alle vrijwilligers in de zorg één dag staken, ligt de zorg plat. Senioren voelen zich in de hoek gezet met de verhalen dat ze meer moeten doen en meer moeten betalen. Ze betalen al premie! En dan is er ook nog een eigen risico. Dat moet fors naar beneden, en het liefst moeten we ervan af.’ Wat doet u met het openbaar vervoer? ‘Wij vinden dat je meer moet investeren in fijnmazig openbaar vervoer. Wij strijden lokaal en provinciaal tegen het verdwijnen van buslijnen. In Rotterdam bijvoorbeeld is door het verzet van voornamelijk ouderen een buslijn teruggekomen.’ Komt u vaak in verpleeg- en verzorgingshuizen? ‘Ik kom er vaak, en er zijn heel grote verschillen. Er zijn huizen met een heel fijne sfeer en huizen waar het huilen met de pet op is. Hoe groter de instelling is, hoe slechter meestal de sfeer.’ Fleur Agema (35), Tweede Kamerlid voor de PVV en tweede op de kandidatenlijst: ‘Korten op de pensioenen is niet nodig’ Waarom is voor u verhoging van de AOW-leeftijd niet nodig? Uw partijprogramma besteedt nauwelijks aandacht aan openbaar vervoer ‘Omdat het niet rechtvaardig is. Wij maken andere keuzes: we schrappen enorme kostenposten als ontwikkelingshulp, Europa en andere linkse hobby’s. Daardoor hebben we geld om de AOW-leeftijd op 65 te houden. ‘De automobilist wordt enorm gepest met forenzentaks en snelheidslimieten. Daarom komen wij voor hem op. Maar we besteden ook aandacht aan het openbaar vervoer. We willen het papieren treinkaartje houden en een reisverbod voor daders van mishandeling en bedreiging in het openbaar vervoer.’ Die AOW-leeftijd. Is dat geen linkse hobby? ‘Het is zeker een sociale maatregel.’ U denkt dat de pensioenuitkeringen niet gekort hoeven worden? ‘Het is niet nodig. Er zit bijna 900 miljard euro in de pensioenfondsen. Er komt jaarlijks 27 miljard binnen en er gaat 24 miljard uit. Als we uitgaan van een rekenrente van 4 procent, en dat is op de lange termijn heel realistisch, dan hoeven de fondsen niet te korten.’ Waarom heeft de PVV geen maatregelen om 55-plussers aan het werk te helpen? ‘Zolang de economie niet aantrekt, is het zinloos om je te richten op gekunstelde regelingen voor 55-plussers. Het leidt alleen maar tot verdringing ten koste van andere werkzoekenden.’ Hoe houdt u de zorg betaalbaar? U bent 32 jaar, uw ouders leven nog? Mijn moeder is bijna 60, mijn vader is 61, en ze zijn gelukkig gezond. Dat geldt ook voor mijn oma van 82. Die bezoek ik drie à vier keer per jaar. Niet vaak genoeg dus. Hebt u onlangs nog iets gedaan voor een oudere? ‘Ik was laatst bij een protestavond tegen bezuinigingen op de Wet Maatschappelijke Ondersteuning in Emmen. Toen heb ik een aantal ouderen ondersteund bij het traplopen.’ ‘Wij hakken niet in het zorgpakket, wij denken dat je juist winst kunt boeken door de bureaucratie en de verspilling aan te pakken. Weg met die managementlagen, dure auto’s en hoge salarissen. De PVV gelooft in buurtzorg. Acht wijkverpleegkundigen en ziekenverzorgenden zijn dan verantwoordelijk voor de zorg in de buurt. Ook willen we pretpoli’s voor snotteren en dergelijke afschaffen. De huisarts doet dat goedkoper.’ Wat zijn uw plannen voor de langdurige zorg? Omdat bureaucratische instellingen niet efficiënt zijn, willen we een fusietoets in de zorg: alleen samengaan als het een verbetering is. Op mijn initiatief loopt er een proef met regelarme zorginstellingen.’ Komt u vaak in verzorgings- en verpleeghuizen? ‘Ja, en in het algemeen worden ouderen goed behandeld. Maar er zijn ook rotte appels. Personeel dat de bewoners besteelt en onheus of hardhandig bejegent. Daarom eisen wij een Verklaring Omtrent het Gedrag, zodat ontslagen zorgmedewerkers niet zomaar elders aan de slag kunnen.’ Leven uw ouders nog? ‘Ja, ze zijn allebei rond de zestig. Ze werken en ze zijn gezond.’ Wanneer heeft u voor het laatst iets gedaan voor een oudere? Cees Sneek (62) uit Amsterdam stemt PVV ‘De andere partijen maken ons geld op in Brussel. Ze geven het uit aan knoflooklanden, terwijl wij in onze bejaardenhuizen misstanden kennen. Ouderen worden niet gewassen of lopen te lang met luiers rond. Ik weet zeker dat Fleur iets gaat doen aan die misstanden. De PVV is verder de enige partij die knokt om de pensioenleeftijd op 65 jaar te houden. Geert Wilders zei – helaas - na de vorige verkiezingen dat dit voor hem geen breekpunt is, maar het bleek later een vergissing.’ ‘Vorig jaar heb ik na een forse lekkage in mijn appartementengebouw mijn bovenbuurvrouw helpen dweilen, een oudere dame die juist een heupoperatie had gehad. Ik was zelf net geopereerd aan een hernia: twee kneusjes bij elkaar.’ « Nestor 15