Ontwikkeling met beperkingen vraagt juist om een veilige basis Carlo Schuengel Down, fragiel X, CP, etc Cognitieve Verwerkingscapaciteit Communicatie, Sociale Competenties, ADL externe factoren Sociale relaties, Gezinsleven persoonlijke factoren ICF 1 Cirkel van veiligheid Ondersteuning naar behoefte kinderen © Cooper, Hoffman, Marvin & Powell, 1999 Voor mij moet je Voor mij moet je Mijn exploratie ondersteunen • op me letten • me helpen • plezier delen Voor mij moet je Voor mij moet je Mij welkom heten als ik me tot je wend • me beschermen • me troosten • plezier in me beleven • mijn gevoelens in goede banen leiden Down, fragiel X, CP, etc Cognitieve Verwerkingscapaciteit Communicatie, Sociale Competenties, ADL Ondersteuning ouders professionals Sociale relaties, Gezinsleven persoonlijke factoren ICF 2 "attachment" totaal 20 20 20 19 19 19 19 19 19 19 05 03 01 99 97 95 93 91 89 87 85 83 81 79 77 75 73 71 69 65 67 63 61 59 55 57 53 51 49 47 a a n ta l p u b lika t ie s "attachment" en disability 19 19 19 19 19 19 19 19 19 19 19 19 19 19 19 19 19 19 19 19 20 20 20 19 19 19 19 19 19 19 19 19 19 19 19 19 19 19 19 19 19 19 19 19 19 19 19 19 19 19 05 01 03 99 95 97 93 91 89 85 87 81 83 79 75 77 71 73 69 65 67 61 63 59 55 57 51 53 49 47 a a nta l publik a tie s Vermeldingen "attachment" 700 600 500 400 300 200 100 0 jaar in psychologie, psychiatrie Vermeldingen "attachment" in disability journals 7 6 5 4 3 2 1 0 jaar VU aandeel 3 4 Meer veilige gehechtheid bij hogere ontwikkelingsleeftijd 7 Zeer van toepassing 6 SBSHQ 5 4 3 2 1 Totaal niet van toepassing 0 10 20 30 40 50 60 Cognitieve ontwikkelingsleeftijd in maanden r = .36, n = 79 p = .004 Relevantie voor sociaal emotioneel functioneren • Los van ontwikkelingsleeftijd en autisme, hangt veilige gehechtheid samen met – Traag, teruggetrokken gedrag (ABC); ∆R = .41*** – Stereotiep gedrag (ABC); ∆R = .26** – Hyperactief gedrag (ABC); ∆R = .28* – Welbevinden; ∆R = .28** 5 Kwaliteit van bestaan neemt toe in psychisch functioneren IDclient# QoL psychisch functioneren 5,00 1 2 3 4 5 6 4,80 4,60 7 8 9 10 4,40 4,20 4,00 3,80 Repeated measures ANOVA 3,60 pretest posttest Within F (1, 30) = 6.6* 6 …mbt identiteit IDclient# 4,80 1 2 3 4 5 6 QoL identiteit 4,60 4,40 7 8 9 10 4,20 4,00 3,80 Repeated measures ANOVA 3,60 pretest Within F (1, 31) = 6.4* posttest …en op gebied van relaties met begeleiders QoL relaties met begeleiders IDclient# 1 2 4,40 3 4 5 6 4,20 7 8 9 10 4,00 3,80 Repeated measures ANOVA 3,60 pretest posttest Within F (1, 30) = 5.0* 7 Een subtiel, maar significant sprongetje in affectieve wederkerigheid 7 6 5 4 3 2 1 pretest 1 pretest posttest posttest posttest 2 1 2 3 Repeated measures ANOVA Within F (4, 25) = 2.92* 8 Gehechtheid niet nodig voor behandeling? • Bij kinderen zonder gehechtheidsrelaties, is een therapeutische gehechtheidsrelatie nodig voor effectieve interventies – Sterkenburg, Janssen, Schuengel Gehechtheid geen klinisch probleem? • Diagnostiek verstoorde gehechtheid – Giltaij, Janssen, De Schipper, Schuengel 9 Veilige gehechtheid laat kinderen ‘zijn’ • Omwille van het kind zelf – ‘kwaliteit van bestaan’ • Omwille van zijn toekomst – ‘ontwikkelingsmogelijkheden’ 10