Gehechtheid en psychopathie

Denktank, 2 oktober 2009
Anne van den Berg
Hoe de gehechtheidrepresentaties zich in de
interactie uiten (meten met GBI):
 Veilig en autonoom (coherent, open)
 Onveilig:
- Vermijdend (idealiserend, devaluerend,
geen contact met gevoel)
- Ambivalent (blijven steken in details,
verdwalen in verhaal
- Gedesorganiseerd (verward, verleden en
heden door elkaar, geen strategie, trauma)
Veilige gehechtheid bevordert het mentaliseren
Mentaliseren is:
 Het doen en laten van zichzelf en van anderen
waarnemen en begrijpen in termen van gevoelens,
gedachten, bedoelingen
Dismentaliseren door:
 Psychische equivalentie (binnen=buiten, geen
ander)
 Pretend mode (binnen ̸buiten, ander = object)
 Teleogical mode (geen woorden maar daden, ander
= instrument)

4 facetten
Interpersoonlijke dimensie
Arrogante en leugenachtige omgang met anderen
Affectieve dimensie
Kilheid en gebrek aan empathie
Factor 1
Emotionele
vervreemding of
agressief
narcisme
Levensstijl dimensie
Impulsief en onverantwoordelijk gedrag
Antisociale dimensie
Schending van sociale normen en agressief gedrag
Factor 2
Sociale
deviantie
Bordin (1997):

Overeenstemming doelen

Overeenstemming taken

Kwaliteit gevoelsmatige band
Trijsburg e.a. (2002)

Primaire relatie

Overdrachtsrelatie
 Samenwerkingsrelatie
 Reële relatie
Psychopathie (≤26 en ›26)
Gehechtheid (GBI)
Werkrelatie (WAV)
Thornton & Blud (2007):
 Cognitief vervormen in eigen voordeel
 Manipuleren vanwege geen oprechte intenties
 Altijd zorgen voor dominante positie
 Geen verandering vanuit grootheidsgedachte
 Geen verandering, geen noodzakelijkheid
 Geen samenwerkingsrelatie, regels, afspraken
 Geen wederkerige relaties aangaan
Hoe gehechtheid, mentaliseren bevorderen?
Impliciet (het ‘hoe’) intervenieren:
 via fysieke kenmerken (dossier, welkom)
 via tijdskenmerken (betrouwbaar in tijd)
 via plaatskenmerken (omgeving,
objectconstantie)
 via houdingskenmerken (concrete taal, iets te
halen, op afstand vriendelijk, respectvol)
Consigliere positie?
Wees mijn raadgever
[email protected]
[email protected]
Total sample
Scale
Mean (SD)
PCL-R Total
Facet 1: Interpersonal
Facet 2: Affective
Facet 3: Lifestyle
Facet 4: Antisocial
23.10 (6.40)
4.0 (2.24)
5.73 (1.82)
5.65 (2.15)
5.85 (2.70)
PCL-R < 26
PCL-R ≥ 26
(n = 47)
(n =27)
Mean (SD)
Mean (SD)
19.35 (4.32)
29.61 (3.51)
3.34 (2.14)
5.15 (1.97)
5.19 (1.78)
6.67 (1.52)
4.83 (1.86)
7.07 (1.88)
4.74 (2.48)
7.78 (1.89)