Informatieblad Geluid en gezondheid

Informatieblad geluid en gezondheid
Door een geluidsbron, bijvoorbeeld een radio, ontstaan trillingen in de lucht. Wanneer deze
trilling in het oor komt, horen we geluid.
Gezondheidsklachten door geluid
Mensen reageren verschillend op geluid. Uit onderzoek is bekend dat geluid bij een deel van de
mensen negatieve effecten heeft op de gezondheid. Maar het is niet te voorspellen waarom de
één wel klachten krijgt en de ander niet. Gezondheidseffecten van geluid kunnen zijn:







Hinder
Verstoring van de slaap: slecht slapen, waardoor men minder goed uitrust
Stress
Verstoring van sociaal gedrag (agressiviteit, protest)
Hart- en vaatziekten door verhoging van de bloeddruk bij hogere geluidniveaus
Acute hartinfarcten (naar schatting jaarlijks 21 tot 150 door langdurige blootstelling aan
geluid van wegverkeer)
Gehoorschade: lawaaidoofheid, oorsuizen (tinnitus)
Geluidhinder kan gevolgen hebben voor prestaties op het werk of school. Uit onderzoek blijkt
dat kinderen minder goed presteren op een school dichtbij een lawaaiige weg of vliegveld.
Wat is geluidhinder?
Ongewenste geluiden kunnen een gevoel geven van ergernis, wrevel of onbehagen. Er is dan
sprake van geluidhinder. Ongeveer 40% van de Nederlanders ervaart in de woonomgeving
(soms) hinder van geluid als gevolg van verkeer en/of industrie. Wegverkeer, burengeluid en
vliegverkeer vormen de belangrijkste hinderbronnen.
De mate van geluidhinder hangt af van een aantal aspecten:
 De kenmerken van het geluid: Bijvoorbeeld de sterkte van het geluid en de toonhoogte.
 De situatie: Of er sprake is van geluidhinder hangt af van het tijdstip, kenmerken van het
geluid en maatschappelijke acceptatie. In bijvoorbeeld een café of disco maakt harde
muziek onderdeel uit van de sfeer. Als de buren ’s nachts harde muziek draaien,
veroorzaakt dit vaak geluidhinder. Het zijn niet alleen harde geluiden waar mensen last van
kunnen hebben. Ook zachte geluiden, zoals bromtonen van fabrieken of voetstappen van
bovenburen op het laminaat, kunnen hinderlijk zijn.
 De persoon: Sommige mensen zijn gevoeliger voor geluid dan anderen. Hetzelfde
geluidniveau geeft dan meer of minder hinder. Ook de leeftijd en de gezondheidssituatie van
de persoon zijn van invloed.
Wet- en regelgeving
De regels en richtlijnen zijn gedetailleerd vastgelegd in wetgeving. De geluidsgrenzen die de
overheid hanteert, zijn afhankelijk van de situatie. Zo gelden er ’s avonds en ’s nachts
strengere regels dan overdag, aangezien het ’s nachts stiller moet zijn.
Gemeenten stellen zelf regels omtrent geluid op (geluidbeleid). De gemeente kan gebieden
aanwijzen waar een hoger of lager geluidniveau acceptabel is. Bijvoorbeeld een hoger
geluidniveau voor een gebied met veel horeca gelegenheden, of een lager geluidniveau voor
een natuurgebied.
Wat kunt u zelf doen om geluidhinder te verminderen?
Er zijn twee soorten mogelijkheden om geluidhinder te verminderen. Enerzijds kan het
geluidsniveau van het waargenomen geluid worden aangepakt. Anderzijds kan worden
geprobeerd om te leren omgaan met de hinder.
Beperken van het geluidsniveau
Geluidsniveaus kunnen op onder andere de volgende manieren worden beperkt:
 Opzoeken van stille plekken: Als u gevoelig bent voor geluid kunt u beter niet dichtbij
drukke wegen, spoorwegen of een bedrijventerrein (gaan) wonen. Houd ramen en deuren
aan de lawaaikant dicht, zet ze aan de rustige kant open. Slaap als dat kan, aan de rustige
kant van de woning.
 Het treffen van bouwkundige maatregelen aan de woning: Denk hierbij aan dubbele beglazing en
suskasten (ventilatieroosters met een verhoogde geluidwering).
 Het beïnvloeden van het geluidniveau van de bron: Ligt de geluidsbron bij uw directe buren,
dan kunt u proberen om samen een oplossing te zoeken. Ervaart u geluidsoverlast van
bijvoorbeeld een fabriek in uw woonomgeving of van verkeer? Meld dit dan bij de
gemeente. De gemeente kan nagaan of voldaan wordt aan de wettelijke normen en is
verantwoordelijk voor het afgeven van milieuvergunningen aan bedrijven. Bij grote
bedrijven is de provincie de verantwoordelijke instantie. In acute situaties met ernstige
overlast kunt u eventueel de politie bellen.
 Zelf minder lawaai maken: Zet daarvoor de muziek niet te hard en maak niet te veel lawaai
in huis. Kies voor een stille airco en installeer deze op een plaats die voor de omgeving geen
overlast geeft. Koop bijvoorbeeld stille autobanden en een stille scooter of brommer en voer
hem niet op.
Omgaan met hinder
Er zijn verschillende manieren om te leren omgaan met geluidhinder:
 Loslaten van de hinder: Probeer het geluid geen (negatieve) aandacht te geven. Dit is niet
makkelijk, zeker niet als u al ‘gevangen’ zit in het geluid. Wanneer geluid een gevoel van
irritatie opwekt, wordt dat geluid sterker en bewuster waargenomen en blijft de hinder
bestaan. Door het loslaten van de hinder kan het geluid voor veel mensen op den duur een
alledaags geluid worden. Het wordt dan niet meer als echt hinderlijk ervaren.
 Afleiding: Door te luisteren naar aangename geluiden of muziek wordt de hinder minder of kan
het geluid gemaskeerd worden. U kunt zich erin trainen het geluid van muziek bewuster waar te
nemen dan het storende geluid. Dit vergt enige oefening, maar het werkt vaak wel.
 Medisch onderzoek: Wanneer u de enige bent die het geluid hoort én u hoort dit op
verschillende plaatsen, dan is het mogelijk dat u last heeft van oorsuizen. U kunt door uw
huisarts worden verwezen naar een KNO-arts (keel-neus-oor) voor nader onderzoek.
Rol GGD regio Utrecht



(Beleids)advisering aan bewoners en gemeenten in de regio van de GGD regio Utrecht.
Meewerken aan informatiebijeenkomsten, georganiseerd door de gemeente
Informatie verstrekken over geluid in relatie tot gezondheid door middel van folders en de
website van de GGD regio Utrecht.
Meer informatie
Wanneer u na het lezen van dit informatieblad vragen heeft over geluid in relatie tot
gezondheid, kunt u contact opnemen met GGD regio Utrecht, team Milieu en Gezondheid.
Het team Milieu en Gezondheid is te bereiken op werkdagen tussen 9.00 – 17.00 uur op
telefoonnummer 030-850 78 79 en via e-mail op [email protected]